Ka Leo o ka Lahui, Volume II, Number 292, 1 October 1891 — Page 3

Page PDF (808.90 KB)

This text was transcribed by:  Na limahana a pau o ka ?Aha Punana Leo, ko Ka Haka
This work is dedicated to:  ?Anake Lolena Nicholas

KA LEO O KA LAHUI.

"E Mau ke Ea o ka Aina i ka Pono."

 

He Moolelo Nanea.

 

            NO

 

De Atanani.

            ___

 

He Koa o ka Lio Olohe.

 

            -A I OLE-

 

NA KIAI EKOLU O FARANI

 

 

       Aka, aia pu oie maluna o na miliona dala e like hoi me kana e ike nei.

       O ke kanaka hana gula hoi, i ka wa i loaa aku ai o ka hapamua o kona uku, kanaka iho la ia he wahi palapala na kana wahine.

       A maloko o ua leta la, e hoike aku ana oia i na mea hana a pau ana i makemake ai i kana wahine, a e hoouna ia mai hoi ua mau mea @ ma ka halealii o Bakinehama me ka hakaiia@ ole.

       Ua hoouna ia ku keia palapala i ka wahine a ua kapaka hana gula@ la ma o kekahi kauwa la o ka halealii.

       A e like me na mea i kauoha ia aku ai, pela no i hoouna ia mai ai e kana wahine.

       Ua haawi akua ua Duke nei o Bakinehama i kekahi keena o kona halealii no ua kanaka hana gula nei e lawelawe ai i kana hana me ka hoonoho pu ia he mau kiai ma kela me keia puka o ua keena la, me ke kauoha paa, aole e ae ia kekahi mea e komo iloko, koe wale no o Paterika ke kanaka hookomo kapa.

       A pau keia mau hana a ua Duke la, alaila, huli ae la ia maluna o ke koa opio a nane aku la i keia mau olelo o ka hoolauna:

       E kuu hoaloha opio, o Enelani holookoa nei, no kaua wale no ia, o na mokukaua a me na pualikoa, no kaua no ia, ano, e ha ʻ i mai, he aha hoi kau mau mea i makaleho ai?

       Pane mai la o Atanani, no keia manawa e ka Miloda Duke, ua makemake au i wahi punee no ʻ u e hooluolu iho ai, me ka mahalo no kau mau olelo hoolauna pili hoaloha a makamaka.

       E like me Atanani, mea i noi aku ai, ua haawi ia mai la iaia ka lohe mai kekahi mai o na kauwa o ka halealii, aia ke kauhaua a ke Duke o Bakinehama e papa ana i ka haalele ana iho o na moku o kela a me keia ano i na kapakai o Enelani ke holo mama ala ia e like me ka mama o ka uwila.

       ʻ O keia paniku ia ana ae on na awa kumoku a pau o Enelani, he kokua nui loa ia ma ka aoao o ke koa opio, a hiki i ka wa e makaukau ai o kana huakai huli hoi no Farani, a oiai hoi, aole i hoea aku i Farani ke kauna wahine Wineta me kana mau pihi i aihue ai.

       Alaila, o ka hiki e ana aku o au koa opio nei, he puupuu ikaika loa ia nana e hamare aku ka papa hoolala a ke Cadinela a lilo hoi i mea ole.

 

 

Ka huli hoi ana o Farani- Ka aha hulahula o Melaisona.

 

       O ke kakahiaka o ka lua o ka lua o ka la a ke kanaka hana gula i ha ʻ i aku ai i ke Duke, ma ia la e pau ai ua mau pihi la i ka hana ia o@ ka la a ua Duke nei e hoike aku ai i ke koa opio ma ke awakea o ua la ala e huli hoi aku ai oia no Farani me kana ukana makamae i kii mai ai.

       O ua mau olelo ala a ka Duke i hoike mai ai, au lilo ia i mea e hauoli ai na ua koa opio nei, no kona hehi hou ana aku i ko lepo o kona aina hanau.

       Nolaila, ma ke awakea o ua la nei, ma ka hora 11, oia ka manawa a ua koa opio nei i haalele iho ai i na kapakai o Enelani, malalo o kekahi palapala i kakauinoa ia e ke Duke.

       Ma mua ae o ka haalele aha iho o ua koa opio nei, ua pane hope mai la ke Duke penei:

       E hoike aku i kou moiwahine no na mea a pau au i ike iho nei, ma ke ano; o oe hookahi wale iho no ko ʻ u hoike.

       Aka e kuu hoaloha opio, no kau mau hana koa koa wiwo ole, ke noho aie nei o Keoki Vilelia Duke o Bakinehama ia oe, a ano, e ha ʻ i mai he aha la ka ʻ u makana e haawi aku ai ia oe.

       Pane aku la ke koa opio, no ka hanohano o na kauoha a ko ʻ u moi a me ko ʻ u moiwahine, aole au e lawe he makana mai ia oe he kanaka Pelekane, a pela hoi oe ia ʻ u he kanaka Farani.

       A ina he uila ko ka manawa, ala ila, e halawai hou no auanei kaua maluna o ke kahua kaua hohono o ka uwahi pauda, ina maluna o na palena o Windsor, a i ole ia, o ka Louvre paha.

       Ua haawi mai ke Duke i na nana pono ana maluna o ke koa opio, no keia mau olelo koa a wiwo ole ana, alaila, unuhi ae la oia mailoko mai o ka ume o kona pakaukau i kekahi ek@ dala a haawi mai la i ke koa opio, me ka panai pu ana mai i na olelo penei:

       E lawe aku i aa hoomaikai ana o Keoki Vilelia, no ka hanohano o ke kanaka Sekotia.

       A e lawe pu aku hoi i na hoomaikai ana o Atanani no ka hanohano o ke kanaka Gasecona, no ka mea, o lakou no na Sekotia haaheo o Farani, a aole hoi e hiki ke kue ia ʻ @ku ko lakou mana.

            Aole i pau.

 

KALOA & WAINEE.

 

NA KAMANA NUI KUKULU HALE.

            (Me ka uku haaha.)

       O na kauoha mai na mokupuni mai, e hoauna pololei mai i na mea no laua na inoa maluna ae,a e loaa no maua i kela Hale Hou ma ke kihi o na Alanui Nuuanu me Kuk@i ma Honolulu.

       @.K. Kaoa. & Geo. Wainee. w-4ts Sept 11, 1891.

 

 

OLELO HOOLAHA

 

       E ike auanei na kanaka a pau, eia ma ka pa aupuni o Makiki nei kekahi mau pipi hele hewa. 1, pipi keikikeleele, aole kuni, O oki loihi mawaena o na pepeiao elua.  2, pipi keiki w ulawula, aole kuni, O oki loihi mawaena o na pepeiao elua. 3, pipi w ulaula kua keokeo, keokeo ka opu, hao kuni BS ak hope, hao kuni ano e uha hope hema.  4, pipi w ulaula, keokeo la lae, hao kuni BS ak hope, hao kuni ano e uha mua aka, hao kuni ano e uha hope hema.  5, pipi w keokeo, kikokiko eleele ma ka a-i, pela na wawae hao kuni  BS ak hope, hao kuni ano e uha ak. hao kuni ano e uha hope hema, elua ʻ oki malalo o ka pepeiao ak, ka hema.  6, pipi keiki ke ulaula, hao kuni BS hope ak.  7, pipi keikik puakea, haokuni BS hope ak. O ka mea a mau mea nana keia mau pipi e kii koke mai o hala na la he 15, e kuai kudala aku no au, ke hiki aku i ka la 3 o Okatoba 1891, hora 12 awakea Poaono.

                                    D. Kaoao.

Sept. 18. 283d3t. Luna Pa Aupuni.

 

 

Kauka Yong Kam Pung.

            (APANA.)

           

Helu 53, Alanui Maunakea.

 

Ke Kauka Loea o ka

Aina Pua!

 

Ua hiki ke hoola ia kela a me keia ano ma ʻ i, mai ko na kane, wahine a me na keiki liilii.  O na ma ʻ i hano ua hiki loa ia ke hoola ia me ka maalahi. A o na ma ʻ i e pili ana i ka maka pau pu ia i ke ola.  Ke hoike ia aku nei. eia ke ola ia nei, me ka oluolu pu o kaki auhau.  Ka poe pilikia hanau keiki a hele nui paha ka hanau ana, paa paha o ka waiu; e hele nui mai i o ʻ u nei. @E KIPA mai e ka poe i hooluuluu

ia me ka haawina pilihua a ka ma ʻ i a na ʻ u oukou e hooulu aku.

 

KAUKA YONG KAM PUNG.

Honolulu Sept. 2, 1891.          272-d3m*

           

 

I KA LEHULEHU HAWII

 

       Ke hooiaio aku nei ka mea nona ka inoa malalo, ua hoolaia ka ʻ u wahin@ mai ka pilikia hoomailo a ka ma ʻ i kokopaa, ka ʻ u keiki elua makahiki hoi mai ka aneane loa ana e make i ka ma ʻ i emi pu wale no o ke kino, o ia hoi ka pilikia ai maloko o ke kino.  Mai ke ola ana o ka ma ʻ i a hiki i keia la, aole i hoea hou mai na pilihua o ia ano.  Ke kono nei au i na makamaka Hawaii o ʻ u o hele ae ia Kauka Apana (yong Kam Pung) a e loaa no ka maha.  Mai kanalua ma na ano elua- oia ka oluolu o na pilikia ma ʻ i a me ka haahaa o na auhau ana.

                        Me ka oiaio.

                                    P. M. AEA

 

 

KUAI HOOPAU NUI.

           

 

Mai keia manawa aku a hiki i ko Makou hoonee ana aku iloko o ko makou

 

HALEKUAI HOU

 

Ma Ke Alanui Papu, -(NA HALE BURUA.

E hoolilo aku ana Makou i ko Makou waiwai a pau o na ano Lole:

 

NA LOLE NANI,

NA LOLE HUMUIA.

KAPU A ME PAPALE

PAHU LOLE, a pela aku

 

No na Uku Hooemi Loa Nae.

            Egan & Gunn.

ALANUI MOI  kokoke i ke ALANUI PAPU

 

 

            Poino i ka Wai!

            POINO I KA WAI!

E hoomaka ana keia mawaena i keia la a me ka Poalua a hiki mai o keia pule ae, me ka nana ole ia o na lilo.

                                    N. S. SACHS.

263-dtf.                                   Honolulu.

 

 

HOOLAHA HOU

           

B.F. EHLERS & Co -PAINAPA.

           

HELU 99 Alanui Papu.

 

       IA OUKOU E NA MAKAMAKA A ME NA HOALOHA, OIAI HOI UA makaukau makou i ke kuai hoopoho aku i na lole o na Wahine, Kane a me na Kamalii, oiai, e hoi mai ana o B. F. EHLERS me na lole hou ma keia moku mai a oia ke kumu o ko makou kuai hoopoho ana i kaawae ai na wahi me na LOLE HOU.

       @E kipa mai e na makamaka, i hoopau ia ai ko oukou kanalua no ka makou kuai hoopoho aku ia oukou.

                                    ʻ Owau me ka oiaio,

                                                B. F. EHLERS & CO.