Ka Leo o ka Lahui, Volume II, Number 293, 2 October 1891 — Page 2

Page PDF (1023.63 KB)

This text was transcribed by:  Iasona Ellinwood
This work is dedicated to:  Nā hanauna e hiki mai ana

KA LEO O KA LAHUI.

"E Mau ke Ea o ka Aina i ka Pono."

 

MA KE KAUOHA.

            Ua hookohu ia i keia la o Mr. S. E. Kaiue i Komisina Ala Liilii a me pono wai no ka Apana o Wailuku, Mokupuni o Maui, ma kahi o Eugene Bal i waiho mai.

            C. N. SPENCER,

            Kuhina Kalaiaina.

Keena Kalaiaina, Sept. 30, 1891.

293 3tsd.

 

            I kulike ai me ka Pauku 1, Mokuna XXXV o ke kanawai o ka makahiki 1888. Ua loaa ia ke kuleana e mahele i na Pa Aupuni Kekaha i elua apana, o kekahi apana aina aupuni makai o ke alanui aupuni o Kamanamana ma Kaloa Kona Akau, Hawaii.

            I kulike ai me ka Pauku 2, Mokuna XXXV o ke kanawai o ka makahiki 1888. I keia la, ke hookohu ia aku nei o Mr. C. K. Kapa, i Luna Pa Aupuni no Kamanamana, Kolea, Kona Akau Hawaii.

            C. N. SPENCER.

            Kuhina Kalaiaina.

Keena Kalaiaina, Sept. 29, 1891.

291 3ts d.

 

KA LEO O KA LAHUI.

JNO. E. BUSH.

Lunahooponopono a me Puuku.

 

POALIMA, OKATOBA 2, 1891.

 

HE LEO WALOHIA.

            Aia ma ka hapa hope o kekahi manao a makou i hoolaha aku ai, Sepatemaba 29, nona ke poo, "He hana hoopilikia i na kokua ma'i," i kakau inoa ia hoi e William P. Kalohe.

            No ia kumu, a no ia leo noi, ua hoehaeha mai ia i ko makou puuwai, a no ka hiki ole ia makou ke uumi iho i na kikoni ana a keia mea he aloha i ka lahui Hawaii oiaio, e paulu-a ia mai la e ko lakou luna nui.

            Nolaila, e na makamaka, na hoaloha, ka poe iloko o ka aina a ka ehaeha i noho ai; a me ko oukou mau kokua, eia mai ke kanawai e pili ana ia oukou e na kokua ma'i.

            Mokuna LXXIX, Aoao 164, Kanawai i apono ia i ka la 14 o Novemaba 1890. Pauku 1. O kela a me keia kokua ma'i lepera i ae ia mamua aku nei, a e ae ia aku ana paha ma keia hope aku, e like me ke kanawai, e hana no lakou i ka hana kokua i ka lakou mau ma'i lepera, e like me ka mea i hoike ia ma ka Pauku 2 o keia kanawai, aole ma kekahi ano e ae.

            Pauku II. O ka hana kokua a ka poe i lilo i kokua ma'i lepera e hana ai, oia no ka malama o ke kokua i kana ma'i, a mau ma'i lepera paha, a me ke kii ia ana aku a lawe mai, a hana hoi i na mea ai a pau e like me ka mea kupono a ke aupuni e hoolako mai ai i na ma'i a me ka hana ana i ka mea e pili ana i na pono a pau, a me na mea e ae i kupono i ka noho oluolu ana o ka mea ma'i lepera.

            A no hana e ae a ka Papa Ola, a o na luna paha o ka Papa Ola, e hoohana ai i na poe kokua ma'i lepera, e uku ia no e ka Papa Ola e like me ka mea kupono i hooholo ia e ka Papa Ola, aole nae e emi iho ua uku la malalo o ka hapalua dala no ka la hookahi.

            A ina e hoole kekahi kokua ma'i lepera i ka hana ana i ua hana la, oiai he hana ia i uku ia mai e ka Papa Ola, a i ole ia, ua kue paha i na rula o ka Papa Ola e like me ke kanawai, e hoopai ia no ia i kekahi uku hoopai, ke ku ka hewa imua o kekahi Lunakanawai Apana a Hoomalu paha; eia nae, aole e oi aku ia hoopai i kona kipaku ia mai kahi aku o ka Papa Ola.

            O keia ae la ke kino o ke kanawai e pili ana i na kokua ma'i lepera a me ka lakou mea e hana ai; no ka mea, ua hoakaka pololei ke kanawai i ka hana a ke kokua ma'i e hana ai, e hiki ole ai i ka Papa Ola ke uku a me ka hana hoi e uku ia ai, aole loa hoi he wahi a ke kanawai i hoike mai ai e, o na ukana o na moku la, e hele na kokua e hana me ka uku ole, aole, aole loa.

            Nolaila, e na makamaka e, eia mai ke kanawai, a o ka makou e ao aku nei ia oukou e na kokua ma'i, e pono oukou e hooko i na rula a pau o ka Papa Ola, a e malama hoi i na kauoha a pau. E hoomanao hoi oukou i ka wa o kekahi luna, a mau luna paha e hoohana ai ia oukou i kekahi hana e pili ana i ka Papa Ola, alaila, e uku ia mai ana oukou no ua hana la, aole loa e hiki ke hoole mai. O keia ka hoike ma ka aoao o ka lahui.

 

NA HOINO NO KA PONO!

            Ua loaa mai keia leta iho, e hoike ana i ka hookokoke ana mai o ke kaua mawaena o na alakai lahui, ma ka aoao hoomaemae, a me makou, ma ka aoao lahui. O keia leta, mai ko makou hoa paio no ia o ke kau holo balota i kaa hope aku, ma ka Apana o Koolau-poko, ma ka aoao hoomaemae mai, e poloai mai ana e hookaa pau aku, oiai makou e hookaa liilii ana, i kekahi nota a Mr. Wanabaga, Kakauolelo Elua o ka Aha Kiekie. E like me Paulo, e hauoli kakou ke hoi no ia no ke kue ana i na hana ino, ame na hoino:—

Hon. Jno. E. Bush

            Honolulu

            Aloha oe:

            Me ka minamina nui au e hai aku nei ia oe, ua kauoha ia mai au e uku pau loa mai oe i keia note, a ina aole pela, e hele ana imua o ka Aha.

            JOHN LOT KAULUKOU.

Honolulu, Sept. 30, 1891.

            Aole makou e hoolaha ana i keia leta no ko makou pono iho, aka, i mea e ao ai i na kanaka Hawaii i ke ano o ka haole ma keia mea. Ma ke ano hoalauna he okoa ka loio a me kona haku, a ma ke ano o na manao Kalaiaina, he mea okoa loa ia. Ma ke ano Kalaiaina ua kue ko makou kulana, he hoa paio holo balota kekahi no makou ma Koolau-poko, ma ka aoao hoomaemae, a he hoa no hoi o Wanabaga no ka aoao hoomaemae, no ka Aha Kuhina, i makemake ai e hoolilo i ke kuokoa o Hawaii, malalo o na hana hookamani. Ma keia he kue makou, a he aoao lahui maopopo makou. Me he la, no keia mai keia mau hana, oiai, eia no makou ke uku liilii nei, e like me ka hiki i keia aie ia Wanabaga, a e manao ana no e hookaa a pau, aka, ke powa mai nei na hana, no ka manao ua nele loa makou.

            O ke ano iho la keia i hana ia ai o ka Hawaii, a lilo oia i kanaka ilihune. Ua noi mai kekahi hoaloha o Wanabaga ia makou, mai a ia mai, e uwalo nona i ka wa o ka Ahaolelo e noho ana. Ua mahalo mai keia Wanabaga no kona paa hou ana i ka oihana oiai, e koi ana ke Komite Ahaolelo e hoopau iaia mai ka oihana. He mau tausani dala kona pomaikai a he "makole" ko ke kanaka Hawaii. Pela iho la no na hana a kekahi poe i hana ai mai mua mai @ a hiki no i keia wa. O ko ke kanaka lokomaikai e lilo wale ana, o ko ka haole nae, aia no me ka nota a me ka ukupanee kuwala.

 

UA HALA MAO.

            Ma ka po Poalua nei, ua make hikiwawe iho la o Mr. Moses Keumi ma kona home, a ma ke ahiahi Poakolu nei, i manele ia aku ai no kona home lua, mai ka halepule Katolika aku, aka, he mea ia e ko ai ka olelo a ke Akua, "O ke kanaka i hanau ia e ka wahine, he hapa kona mau la, a ua piha i na popilikia, puka mai no ia me he pua la, a ua okiia aku; a holo aku no ia me he aka la, aole ia e mau."

            Ua haalele iho ia he wahine, he makuahine, a he kaikaina e kanikau aku nona.

            He halekuai lole kona maluna mai o ka uwapo o Haaliliamanu, aka, ua pani iho la i ka halekuai a komo aku iloko o keia hana piliwaiwai cifa, a ua olelo ia e ka poe i kamaaina iaia, he 50 dala kona loaa o ka la mai ka cifa, he mau dala io no kela, aka nae, ua waiho iho la ia i ua puu dala nei mahope nei, a hele hookahi aku la kona kino. Aloha wale ia.

 

NUHOU KULOKO.

            Ua hoopau wale ia ka hihia aihue kalo o Miss Hattie Kahele.

            He elima ka nui o na palapala hoilina i hoolohe ia imua o ka Aka Kiekie i ka Poakolu nei.

            O kahi haole Italia nona kahi kaa haukalima Hokepoke, ua lawe ia oia no Kalaepohaku no ka mai pupule.

            Ua make mai nei kekahi lio heihei kaulana, oia o Venture Jr., no Kapena Kaluna ua lio nei, he 7 makahiki o keia lio.

            I keia la e holo aku ai ka mokukaua Mariona no kana huakai no Yokohama, a o ka Penesecola iho la koe e mouo mai nei i keia awa.

            Ua halele mai i keia ola ana ma Waialua i ka la 30 o Sepatemaba, o Mr. Richard Steward. He kamaaina kahiko oia no keia kulanakauhale.

            He 18 ka nui o na mokukaua e manao ia ala e ku aku ana i Iokohama, Iapana, i ka malama aku la i hala, he 3 Amerika, 6 Pelekane, 4 Geremania.

            Aia ma ka hale o kekahi poe Iapana e noho ana ma alanui Kalepa, ua ike ia aku kekahi hae ano e, he poepoe ulaula o waenakonu, he hoailona sifa paha, heaha la.

            Hoopai ia elua kanaka ma ka paono dala pakahi, imua o ka Aha Hoomalu; a o Chas. Batow hoi no ka aihue i ka uwati dala a kekahi mea he $20 me ekolu mahina hoopaahao ma ka hana oolea.

            I ke awakea o ka Poakolu nei ua ike ia aku la kekahi mau sela o luna o kekahi manuwa e paikau hookahakaha ana ma alanui Nuuanu me ko laua aahu holoku e pulelo ana i ka makani. No Kepohoni ae nei paha keia mau holoku.

            O ka Bana i haawi ia ai ma ka po Poakolu nei ma ka Hotele Hawaii, no ka hanohano o na alii komu manuwa e k @ai nei, ua malama ia me ka uluwehiwehi i na kukui hoonani, a ua piha loa no hoi kekahi poe i ka hauoli a lawe loa ia aku la no Kalakaua Hale e hooluolu ai i ke koena o ko lakou mau hauoli ana.

 

He Kuai Nui Hoopau aku.

E HOOMAKA ANA I KEIA

POAONO, AUGATE 1, 1891.

Ua Lilo ko makou Waiwai he mea Mohai wale!

Ua Hoemiia ke Kumukuai ilalo, aole i ko Makou Pono, aka nou no-

Papa Kumukuai no 30 La wale no:

200 paa lihilihi keokeo puka aniani . . . $ .96

20 i-a Kalakoa maikai . . . 1.00

12 keokeo 1 i-a laula . . . 1.00

8 keokeo 1 i-a laula . . . 1.00

159 kakini lakeke o na Kamalii (huluhulu . . . .45

93 kakini ka'e waihooluu o na wahine . . . .05

Huluhulu no na paa lole kupono, .25 keneta o ka i a, e kuai no makou i keia mau la no 7 i-a no . . . 1.00

Papale Kula o na Kamalii . . . .25

Na Kawele nunui, 2 no . . . .25

Kakini eleele maikai . . . .25

Na Papale i kahiko maikai ia . . . 2.50

RUMI HANA LOLE MALUNA, HOLOKU etc., HANA IA ME KA OLUOLU LOA. E HOOPAA AKU NO MAKOU NO NA KUMUKUAI MALUNA NO 30 LA. NO KE DALA KUIKE WALE NO KEIA KUAI ANA.

            C. J. Fishel

            Ka makamua o na Hale lako o na Wahine, oia hoi ma alanui Papu a me Hotele, kahi i hanau ia ai na kuai hoopono a ano nui no hoi. 240-dt

 

OLELO HOOLAHA.

            Ua makemake ia i 50.000 kawowo Alani momona, aole e emi malalo o 6 iniha ke kiekie, a e uku ia no he 5 keneta o ke kumu hookahi. No na mea ae i koe, e pono e hele ae e kuka pu me Dilinahama.

            B. F. DILINAHAMA.

            Luna Nui O. R. & L Co.

 

Hoolaha Hookapu.

            Ke hoike ia aku nei ka lohe i na ano kanaka a pau loa. Ua hookapu loa maua i ko maua mau Apana Aina ekolu i kapaia o Kalaheo, Kahaleula a me Puuoihala, no lakou na eka 202 e waiho la ma ka Paa, Kailua, Koolaupoko, Oahu, i hoolimalima ia e maua mai ia Keleau (w) mai. Nolaila, ke papa loa ia aku nei na holoholona o kela a me keia ano, aole e hookuu wale ia maluna o ua mau Apana Aina la, a o ka mea a mau mea paha e kue ana i keia, e hopu ia no e maua, a i ole ia, e ko maua mau hope paha, a e hooko ia e like me ke kuhikuhi a ke kanawai. O na poe a pau e makemake ana e komo iloko o keia Hui, e pono lakou e hele mai e hui pu me Mrs C. I. HIRAM, a i ole ia, me DAVID DAYTON, a i ole ia KUKA.

            Owau no me ka haahaa,

            MRS. C. I. HIRAM.

Honolulu, Oahu. Oct. 8, 1890. 3me-d.

 

OLELO HOOLAHA.

            Owau o ka mea nona na aina o Makaililo, Kamakalalaukalo, Kaluaopalena, ke papa akea aku nei i na mea a pau aole e hele wale maluna o ka aina, a aole hoi e kuai i na loi ai oo a me loi opiopio, me ka hele mua ole mai e kuka pu me a'u. O ka poe a pau e kue ana i keia olelo, maluna no o lakou ko lakou poho. MELE AKONI ROSE.

Aug. 4, 1891. 251 3m-d*

 

            I keia la, ua hookohu ia aku o JACOB KALA ESQ., i Agena haawi Palapala Mare, no ka Apana o Koloa, Mokuponi o Kauai. C. N. SPENCER.

            Kuhina Kalaiaina.

Keena Kalaiaina, Aug. 31, '91. 271-d3t.

 

Ka Buke Akeakamai.

. . . . . . A O . . . . . .

KE KI GULA

NO KEKAHI MUA MEA HUNA POHIHIHI I HULIIA E KA NOEAU O KE KANAKA.

KAKAU mua ia e ka Mea Hanohano DAVID KALAKAUA a me kekahi poe e ae he nui, a i Hoouluia, Hooponoponoia, a Hoomahuahua hou ia e Levi-i-Levi ole ia ka Akeakamai Hawaii o ke Keneturia 19.

Mahele o ka Buke.

MAHELE I.

            VIOIA—Hoike Ouli ma na kau Oulin oALO iana Mahina.

GZOi ILA—HokeADAIEka@ G

            oke kanaka.

MAHELE III.

METRAGARATIMA—Ka hoike Ouli ma ka Hoonohonoh Huahelu ma ka Helu Kabala.

MAHELE IV.

ONEIROLOGI.

MAHELE V.

Ka Papa Konane Hoailona Pomaikai.