Ka Leo o ka Lahui, Volume II, Number 293, 2 October 1891 — Na Manao Kuahaua no ke Kahua o na Kumuhana Kalaiaina O KA AOAO LAHUI HAWAII LIBERALA. [ARTICLE]

Na Manao Kuahaua no ke Kahua o na Kumuhana Kalaiaina O KA AOAO LAHUI HAWAII LIBERALA.

HA KAHUA O KE AUPUNI A ME KE KUMUKANAWAI. 1. tja manaō makou he mea pono e hookahua ia na aupuni a pau maluna o na kumu oka noho Lanakila, Kaulike a me ka Lokahi; nā manao makou ua hanau ia na ianaka a pau he kuokoa ahe lUe imua o ke kanawai, a ua hoohua ia mai me na kuleana paa, e ola, e noho keakea ole iā, e paa i waiwai iio lakou, a e imi i ka oluolu a i ka hoomala-kino ia mai na haiia a-ika ]ima ikaika hoohaiki a ka pono waiwai kino ole, a ine ka paio kaukapakahi ana, Ua manao makou ua kukulu ia na aupuni kupo uo mamuli wale no oka ae ana o ka Lehulehu, a ua hiki no ia lakou ke hoopau i na_a.no o ke aupuni e ku ana, a e kukulu hou aku i na ano aupuni i oi loa aku ka pomaikai me ke kanlike; a oiai ke Kumukanawai o ka Paeaina Hawaii o keia' manawa, aoiē loā i apono ia aku e ka Lehule'nu. aka, i kukulu ia mamuli o ka hooweliweli a me iia haua apuka ana a kekahi poe 'no ka pono o kekahi poe okoa, a nolaila, ua kokua makou i ka hoonolo hou ana i kekahi Kumukanawai hou i oi aku ka maikai, a e loaa oiaio ai he Au{suni no ka Lehulehu, ma o ka Lehūlehu, a noka Lehulehu. KE KUOKOA O KA Ā'INA. 2. Mamuli o ko makou noonoo maikai ana no na pono kumu a me ka o ka Hawaii ponoi, ua makehiake makou e hoopaa ia no ke Kuokoa o ka Aina a e hoopakele i kona noho'na aupuni malalo o kekahi noho'na hoononopono aux>uri akea; aka, he kupono nae e hooponopono hou ia ko kakou mau Kuikahi, ke kuikahi me Amerika Huipuia, i mea e hiki pono ai ke hookui aku me na mea e pono ai ko kakou mau pilikia. a i kumu e 3oaa hou aku ai na pomaikai hou e kanlike ai na panailike i ue ia aku »va ko kakou aoao.

SA HOOMAKMAE OīIIAN'A HOOKOI.OKOLO. 3. Ua e waiho in no ka iiooponppono piha hou ana, ke ana o ko kakou oihana liookolokolo a me ke ano o na ruia o ka hoohana ia ana o ka oihana i kumu e loaa ai kekahi heoponopono emi a eleu ana o - kr kanawai, me ke kaawale mai na manao pil: hoomana, a i mea e hooi ae ai i ka mana o ka uialuua ponoi o na Lunakanawai: e kekua 110 hoi uuikou i ka unuhi hoakea hou ana o nu ole]o Kumukanawai e hiipoi ana i ke keakea ole ia o na olelo ana, a me ka papapa'i. NA AUIIAI NA. 4. E hookumu la hoi kekahi kaIma o ka Auhau ana i oi aku ka pono a me ka maikni, e hoopau i na paewaewa e ku nei, nona inai hoi ka auhau hookoikoi i.; o ka poe

ilihune, a e hoemi ia nei a hoopakele loa ia ai hoi ka waiwai o ka mea nui o ka waiwai mai na auhau, nolaila, e koi aku ana no makou e hooholo ia na kanawai "i hiki ai ke j hookau ia na auhau kupono malu-1 na o ka waiwai o ka poe waiwai a me na hui a Ahahui nui hoi e like j me ke kuleana o ko ke #upuni hoo- i malu ana, a pu ana aka hoi i na hooluolu kupono i ka tx>e ili-j hune; a i kumu hoi kekahi e hoo | pau ia ai na hana nana e paa nei na aina nunui i mahi ole ia. e kau i ia kekahi auhau e ae. mawaho o na auhau rnau, e liko hōi ke utio i oka momona oka 3e|». E kokua no hoi makou i kekahi hoauhau papa ana maluna o na loaa makahiki, a ma ia mea e loaa ai na dala e lawa pono ai no ka hookele $na i ke aupuni ame ka malama ana hoi 1 na hana kupono o ke aupisni me ka hooauhau ole ana aku nialuna o ka lahui. - * ■ ■■ MONOPOLE. 5. E hooikaika no makou e loaa na kanawai e hoolilo ai, he mea hiki ole i na hana hoopunaheie ma na hookele ana o ke aupuni, a me iia Monopole, hoohuihui a haawi ana i kekahi mau pono i kekahi poe i hooi ia hoi ma na ole'o kanawai piha, moakaka a pnana hoi. NA KAUWA 0 KA LEIIUI.EHU. 6. He mea kupono e loaa na kanawai i oi ae ka maikai no ka hoohana ana i "ka oihana civila a ka lehulehu. He mea kiipono na ka Lahui ekoho i na aupuni a pau, a aoie hoi e ae ia e noho kekahi inea mamua aku o hookahi oihana loaa, aka, e lawa no nae hoi ka r uku e iike me ke ano o ka liana i hana ia. E hoemi ia na uku oihana kiekie a e hoopau ia hoi na oihana hana ole. HOOPAKELK ANA I NA' HANA KUI.OKO. 7. Ua kokua makou i na hoohoihoi ana i na hana mahi a me na hana e ae, a me na mea a pau o keia aina, e laa ke kope, raiki, huluhipa, paka, etc. He kupono e hoopale ia a e hoohoihoi ia ma na heoponopono auhau dute kupono; a o kekahi hoi he mea kupono i ke aupuni ma kana mau aolike ana a me na hana e ae, e haawi i ka lihawina mua no na mea o ka aina, ma mua o na mea o na aina e mai.

NA lIOOPONOPONO ANA 1110 O KEI.A A, KEIA WAin. - jf 8. Ua maketnak« makou e kukulu ia na liana kalaiaiua, i oi aku ka maikai i na 'Apana h pau o ka Pa«aina, mawaho aku o Oahu; ho mea pono no e loaa ia lakou na haawina kupono, mamua o no ka liooulu ana i ko lakou mau waiwai, a no ka ana i ko lakou mau piiikia. Ile uiea oiaio, he kupono maoli no o hoakea ia aku ko kuleana hooponopono pili a\ an i, e hiki ai hoi ma ia mea, ke loaa i kekahi niau wahi i olelo ia, ke ku-eana o koho ai i ko lakou mau lunahoopotutpono oihana. a ke hoauhau iho ma ko lakou palena iho i na auhau no ka liooppno|>ouo ana i na luma Uou 1 pili i ka ponoo ka lōhule'nu.

KA HOOMALU ANA I KA PONO CT NA LUNA lIANA. 9. E kokua ;*o makou i na mea a 'pau e hana ia ana no ka hoomaikai ana ae 1 ka noho ana o na limahana o ka am ano ia mea. me ka hoopoino ole ana i na kuleana i ili mai, e hooikaiWa* no makou e hana ia na kanawai e hoopau aku ai i ka! hoopae hou ana mai a hoohana ia ! ana o na limalma aelike o kela a! me keia.ano, e pa<> nei malalo o na kumu e hiki ai _ ke lawe ia mai a paio me na hoopoino a me na hoo-1 haahaa. ana i n& limahana Hawaii ; a haole hoi. K nonoi aku ana no h£i īuakou, tpa 0 ke kuleana e hoopakele oi aku ai i ka poe ilihune. e i hoomama hou ia ae na mea e pilii ana i ka waiwai o ka poe ilihime, ■ mai na kuai ana mamuli o ke koi a ke kanawai, a mai na hoopaa ana hoi mamuli o na hooponopono ba-J nekairupe ana. NA MAHINAAI LIII.IT A ME NA APANA AINA HOME. 10. Ua kaomi hoi kekahi mahele uuku o ka poe waiwai nko kakoui heluna kanaka, ma keia mua iho.i nei, i ka ulu ana o kekahi mahelei makaainana kuokoa; ua apu ia akul i hoi na aina aupuni a tia k? paa ial nei maloko o kalima o kekahi poe uuku, a i ole, ua mahelehele ia e like me ka makemake ona puna 1 hele, a Ua kipaKU ia hoi na kanakaj mahiaina liilii a me ke kanu ko ei ka poe hui a e ka poe hoohuihui! dalā; aka, oiai o na mahi liilii kal mea nl?Ba e hoopuipui aku i ka po I eīo nui o ka ama, he kupono no e j liou īa aku hoi me keka-! hi Aina Home i oi loa aku ka. nialkai. i liio ai hoi i mea hiki j ke noho a ona ia na apana aina liilii e na kanaka o ko kakou lehulehu e noho nei aivo.—a o ka oi loa i hoi i loaa aku i na Hawaii ponoi i hoonele ia i ka aina a me ka home! e nolio ai. No ia kumu, he kupo-

no e hoolilo ia na aina aupuni amej Lei Alii i mea maheleuele I aina liome no ka poe e makemake! ana e noho niaoli a hooknonoono; maiuna o ka ninn, (e like mo ka hi ki me ke kue ole i na pono mua a kekahi poe) me ka hookuu ia o na auhau no kekahi man makahikil feupono. A he hana «kupono hou ( aku no hoi no ke aupuri e hoo!na-| ka koke aku hoi e hana, a hoopo» nopono liou i na kunm e hiki ni lawe ia ka waiwai nie kaoluolu ma na makeke —ma ka apana. mi ki paeaina a me na alanui moana pili aupuni hoi. NA PONO KOIIO. 11. Vi\ manaomakou o ka hoopo-I no a nio ke ano hoopoloiei o ke kanaka» oia iho la ke ana o ke kuieana e koho u Ke kanaka i ko nlii af me ka lunamakaainana, aole hoi oj ka waiwai ana, i hoopaa ia he ana ine ka lima nui; a aolo * hoi e hooi ia aku ke kuloann o ku ha)ota kolMi o ke kanaka waiwai mamua o ko ka mo:v ilihune. O na lioaui pono 1 ole ana i hana ia iloko o ka kakou \ Kumukanawai ano, hc kue loa ia i j na kumu mua loa o ka.-pono a me j ke kaulike. a no ia moa v he kupot.o ■ e hoopau ioa iai "Xo ueia hopena '

kokua no makou i na hookaulike ana i na hoano e, mamuli o ka waiwai e ku nei i keia wa, mawaena o na mahele oka Lehuleiiu kanaka, e hoano e ana i ko kakoH kanawai e pili a.iai ka pono no ke koho ana i na 'lii, a ma ia mea hoi e hoih©t aku ai i nā Hawaii.ponoi, i na pono i pili ia lakou iloko oko lakou aina ponol, ka mea hoi i lawe kupopono ole ia ae; mai ia 'lakou ae. NA lIANA KULOKO. 12. E kokua ana no makou i na hooiilo ana i na dala mahuahua kupono q loaa ■ai kekahi mau liana hou i ike ia ke kupono ma Oahu. a ma na mokupuni e aku; na kula, na alar.ui-bao:, na nwa me na uwa po-pae, oa ipukukui o ka lehulehu, a me na hooponopono ana hoi i na ano hana o ka oihana-wai,* aole wale no Honolulu, aka, no na wahi a puni na mokupuni. NA KALAI AKEA ANA. 0 keia ae la na kumu a makou i manao ai, oia ke kahua maa mau, kahi hoi e nele ole ai ka lokahi o na hoaloha o ke aupuni lahui a holomua (leberala), ina no aole i Koomaopopo ia a moakaka loa; aka, ma ka hoomaopopo ana e 3oaa kekahi ,aujmni o?aio |*no kā. Leh#)ehua me ka i ko makou manao, hb kupono keia man kOlnnhana a na ninaui kalaiaina iloko o lakoii, e kufca akea ia me k-a piha o na kalai ana, mam»a o ka loaa ana o ka mana i na kanaka e holo balota ana no ka Lehulehu, i hiki ai ia lakou ke ike pono me ka hoohewahewa ole i na manao o ka Lehulehu. Ona mea a makou i manao ai, he kunono e Ihokeia<4, ■ • 7

(«) Ka Ninau Paahana, e hiki I ai ke hoolauila pu'.ia iho na hookele kalai holomua ana, hie ka hoopōino ole ana|aku i ko kakou mau mea hooulu ano nui, me ka eoakaala pono ia o jka pono ia o na Hawaii a me na Ipaahana e ae. (6) Ke koho ia aiia ma ko akea e ka lehulehu, o ka mahele o raluna aupuni i o? mamua o keia e koho ia nei ī keia wa. (e) Ka a malama ia ana o na Ma'i Lcpera ni.e ke ola 0 ka Lehulehu. (J) Ka hoonau loa ia ar.a o na kuleana koho, ka mea kue i ka pono o ka mea ilihune no ka meawai wai hoi. (<) Ka hooponopono akea āna i na kanawai o pili ana i ka Lapnle 1 loaa ai i ka poe hana na hooluolu a me na hoomāha inaikai ia poe. A o ka ho»je loa. ua manao makou mahope o ka a apono ia ana o keia mau ninau eka ma» nao o ka lehi 'ehu, aole hoi e loaa akii ke kokiw. o ka Aoao Lahui Liberala, ke ole oia e hoopaa pololei iaia iho e apono a e kokua i na kumuhana o ka Aoao Lahui Lib?rala. Ilonolulu, Senatemab» 30, 1891.

na Luna Lawe Pepa o ka Lko o ka Laju i, ke hai ia &ku nei ka iohe ia oukou, ma he mau helu koo oka ia o o Augate nei, oia hoi ka Poakahi mu.i» alaila e pono e hoi hoi mai i keia keena.