Ka Leo o ka Lahui, Volume II, Number 296, 7 October 1891 — Page 2

Page PDF (1.16 MB)

This text was transcribed by:  Rie Desta
This work is dedicated to:  Awaiaulu

KA LEO O KA LAHUI.

"E Mau ke Ea o ka Aina i ka Pono."

 

MA KE KAUOHA.

Ua hookohu ia i koia la o Mr. S. E. Kaiue i Komisiaa Ala Liilii a mo pono wai ne ka Aoana o Wailuku. Mokupunio Maui, ma kahi o Eug@@ Ba@@ @@@he mai.

@@@SPENCER.

Ku@@na Kalaiaina.

K@@@ K@@@ @@@ Sept. 30, 1891.

2@8 @@d.

 

I l@nlike ai me ka pauku 1, Mo@una XXXV o ke kanawai o ka makahiki 1888. Ualoaa ia ke kuleana e mahele i na Pa Aupuni o Kekaha i elua apana, o kekahi apana aina aupuni makai o ke alanui aupuni o Kaman@mana ma Kaloa Kona Akau, Hawaii.

 

I kulike ai me ka Pauku 2, Mokuna XXXV o ke kanawai o ka ma kahiki 1888. I keia la, ke hookohu ia aku nei o Mr. C. K. Kapa, i Luna Pa Aupuni no Kamanamana, Koloa, Kona Akau Hawaii.

C. N. SPENCER.

Kuhina Kalaiaiua.

keena Kalaiaina, Sept. 29, 1891.

291 3tsd.

 

 

KA LEO O KA LAHUI.

JNO. M. @USE.

@@@@@@@@@@@

OAKOEU. OKATOBA 7. 1891.

C. W. ASHFORD.

Ke hoike akea aku nei makou imaua o ka Lahui Hawaii i ko makou mahalo i ka mea nona ka inoa maluna ae, no kona hoomanawanui ana e pale i na hoopii i ili iho maluna o makou mai na moho mai o ka aoao hoomaemae. Ua ike no oukou e na makamaka, ua like makou me he iwi la i holehole ia e na ilio ahium noko makou hoike wiwo ele i namea a makou i lohe ai a i hoomaopopo ai he @ono ole. He kue makou i ka hewa, a no ia kumu, ua nui ko makou enemi ia a alu ia. Iloko o keia mau alu ia, ua nui ke kokua manawalea ana a Mr. C. W. Akepoka ia makou. Mamuli o kona aloha ia makou no keia ku hopo ole e paio mau me ka aoao e ake e kailu aku, mai na oiwi ponoi aku o ka aina i na pono a pau a me kona mau kuleana paa mai mua mai. Ua ike oia, he paio kumu ka makou no ka lahui Hawaii, a no ia mea, keia mau hoopii e iho makawalu uie, e like me ka pakaua, e hoopio i ka lima a me ka makape@i hookahi e uwalo nei no ka pono o ka lahui makuahine. He aloha kona uku i kaki mai ai ia makou, a wahi ana, ma kou ano he uwao @o ka lehulehu, pela hoi au e uwao aku ai imua o ke kamawai nou a no Kou lahui.

O ko makou aie keia, a ke waiho nei keia aie a kekahi manawa ma keia hope aku, e nonoi @ku ana no makou i ka lokomaikai @ ka lahui e lokahi nu mai me ma Kou e hoopau aku i keia aie hana aloha.

Ma keia manowa hooka@@, ua ko@o pu ia mai makou, e hoike hou i na hoo@an2o ana no C. W. Akepoka, i ike pu mai ai no hoi kakou i ke ano o kana mau hana, a i mao po@o ai i kalahui ke an@ o ko ka kou aie i keia ho@leha.

He oiaio, o Mr. Akepoka no kekani iloko e na hana kipi e aponia nei, he pono no a he hemelele no @a lanakila ana. Aka, ua hui oia iloko o keia mau hana male o o kekahi humu kupono e kul@ @, ai e kue @ku i na hana kaihi a lima @ui o ka Aha Kuhina Kipikona a @@ ke poo aupuni ia wa.

Mahope’mai o ia wa, aole o Mr. Akepoka i hoomau aku e hahai loloa i ka Moi me na bana lokoino. I ke ko ana o na kumu hoohalabala nui, ua pau kona loku mau ana i ka Moi, a @a hoomaka oia o koo ia Kalakaua i kona wa e hooweliweli ia aua, a e unu@na ia ana oie he paaa la ikuna o ka im@. No keia mau kokua a Mr. Akepoka i ka Mei, ua kue mai kona mau hoa Ku hina kona mau hoaloha a me ka poe waiwai. Ua hoakea loa ia keia mahae o ka pali o Akepoka me Kak@na ma, i ka wa ana i aku ai ika. Moi, he mea kupono ole iaia e kakau i kona inoa i ke Kuikahi a ka aoao hoomaemae i hoao ai e hookikina i ka Moi e kakau, e hoolilo ana i ke kuokoa o ka aina, ka mea hoi a makou i hoolaha akea ae ai i na la mahope koke iho, ma ka hale keaka Pake. He hana nui keia a keia hoaloha o kakou i hana ai. He aie ko kakou i kona alai ana i ka Moi mai ke kau ana o kona puhma i kela kuikahi e lilo ai la ko kakou noho ana ke’ake’a.

I ke kau ahaoielo i hala, ia makou iho nei ina aole o Mr. Akepok e awehe pina mai i ka ohumu malu a kipi a lakou i malama ai ma ka haie o kekahi luna aupu@i, e heopau ia Kalakana mai ka noho Moi, a e hoonoho i Kona Kaikuahine ma kona wahi, aole no e pau ka noho ana o Kakina ma a me ka hoomalu ana o ka aeao hoomaemae i ka aina a hiki i keia la. Mamoli o kana mau hana i lanakila ai ka olelo hooholo a ka aoao lahui, a pio ai na kipi o ka aina a hiki mai i ka wa i make ai o Kalakaua, akahi a ike hou ia e pii hou mai ana ua poe nei i keia au.

Na keia mau hana kokua i ka lahui, i kono mai ia makou e hilinai aku, ua mihi iho oia i ka lakou mau hana i hana i hana pu ai me ka aoao hoomaemae, a ua huli mai hoi me kakou. Ma ka hana e ike ia ai ko ke kanaka oiaio; oia ke a na i kono mai ai ia makou e lawe iaia i kokua no makou. a aole makou i kuhihewa. He naauao, he loio eleu, a he ikaika i ke pale kokua ana iakona aoao e kuai.

Ua nui ka poe i ike i keia mau mea, a ua lokahi pu me makou i ka mahalo. Nolaila ua noi ia mai makou e hoolaha ae iaia no kekahi noho alii ma ka aoao lahui, aka, aole ia o kona makemake.  O kona ae wale no e holo balota i keia kau ae, aia wale no ma kekahi noho lunamakaainana. Wahi ana, aole he hanohano e loaa ana i ke kanaka ma keia ao i oi ae mamua o kona lokahi ia ana e ka lehulehu i waha olelo no lakou. Aka, pehea la kona manao i keia manawa. Ke hamama nei ka apana koho 4 o Honolulu, oiai, ua pukalua ia kakou e ka mea iaia ia noho, a ke pili Kuhina nei hoi i keia manawa, nolaila, eia kahi kupono ina oia e @e mai ana e holo balota no ia apana, alaila, e aho kakou e koo aku iaia i waha olelo no ka lahui mai ia apana eha o ke kalanakauhale nei.

 

 

Ka Hopena O Ko Makou Hihia Laibila.

Okatoba 5, hora 1 P. M., ua wehe la ka Aha Jiure, no ka hoolohe ana i ko m@kou hihia laibila, a ka Moiwahine kue ia Hon. Jno. E. Bush, ma o ka hoopii la a Mr. Wanabaga. Ma ka nana pono ana, a wae pono ana hoi i na mea i ike ia, a i hoi ke ia mai hoi e na hoike o ka aoao hoopii, e kue ana i ka mea hoopii ia, ua ike ia ma na olelo ike i @, ea mai, ma o na hoike la aia ka, he puaoioina hou aku kahi i upu ia ai nou e Hawaii, a o ua puuoioina la, oia ka hopena o ko kakou ike ana ina kahakahana aloha o ko kakou hae nani, ke pookela hoi o na hae a puni ke ao, aka, ina e holopono na kiina @ Ulumano, ina la i keia la aia kakou a pau malalo o ka hoomalu ana a kekahi mana e aku, a aole hoi nau ponoi iho e hoomalu ia oe.

Nolaila, e ka iwi o Hawaii ponoi, ua ikea ae neike au nui a me ke au iki, ua poha ae nei ka heamoa, a ua ike ia ke keiki, eia la he hoohui aina ana.

Oiai makou imua o na jiure o ka aina, ua lahea na leo kanikaniaula o kekahi poe, e, i ana, ua hewa makou, a e ahewa ana na jiure o ka aina ia makou, a pela wale aku.

Aka, e like me ko makou ano mau, he akahele, he hahai malalo o na alakai ana a ka Haku, a he malama hoi i kana mau kauona; oiai hoi, wahi ana i hoike mai ai ma kana olelo, ma o kana kauwa la penei:

Ioane Mokuna XIV, Pauku 20. Ia la, e ike oukou. owau no iloko o ko’u Makua, a o oukou iloko o’u, owau hoi iloko o oukou.

E nana hou ma Ioane. Mokuna XV. Pauku 8:27.

A maluna o keia hahua i ku iho ai ka olelo hooholo a ma jiure, a hoopuka mai la me ka mala’ela’e, e hookuu ana ia H@@. J. E. Bush mai ka hoopii laibila ae i manao ia ai o ahewa mai ia makou.

Aka, ua hala ole makou, a ua hookuu ia. Nolaila, e ka Lahui Hawaii aloha, e lulu lina pu kakou iloko o ko ka Haku lokomaikai, a oia ka puu honua e maha ai, a e loaa ke ola niau loa.

 

 

NUHOU KULOKO.

Ke haawi nei ka LEO i na hoomaikai ana i na jiure o ka aina, a me ka lakou olelo hooholo no ko makou ula leo.

I ka wanaao iho nei, nunulu ana ke oeoe hanakuli o ka mokuahi Kalaudina, o kona pili ana mai no ia i ka uwapo.

Ma ka uwapo o ka mokuahi Malulani ma ke kakahiaka onehinei, ua loaa ia iho la kekahi opio aoao palupalu i ka ma’i huki.

Ua haule ko makou hoa kakele o ke kahua loa o kela la aku nei i muliwaa, he aneane, he hookahi kauna kumala ka manao.

Piha pono ole no hoi ke kuea puhi Bana ma ka po Poakahi nei, o ka hele ka hoi ia a kau i ka nuku na kanaka, i kau a mea o ka piha pono ole.

Mai Kona mai, ua lohea mi kekahi mea e pili ana no ke kulana o ke aliiwahine o ka lua, ua mahae lua ae la ka na lua huna o na pali pohaku nei.

Ua hooku ia makou e ke jiure o ka aina, o 9 kue ia 3, a oia ka makou i hoomanao ae ai i keia wahi kanaenae, “Pulelo ke ahi o Makuaiki i na pali.

Ohuohu pono no hoi ka Malulani i na ohua, oiai oia i haulani aku ai no koua mau awa maa mau, no Mani a me Hawaii, i ka hora 10 o ke kakahiaka onehinei.

He elua Iapana i lawe ia mai e ka mokuahi Likelike, no ka hale paahao o Honolulu nei, no kahewa pepehi kanaka, oiai, ua manao ie ua hana laua ia hewa.

Ua lohe ia mai, e kakelekele aku ana ka ke Kinau, me Kalaudina ma keia mua ak@, ke pau pono ae na hemahema o Kinau i ka hana ia, he wa olelo keia na ka nui mano.

Ua maemae loa ke owepo o ke alanui Kuakini, e holo ana koia alanui mai ke alanui Nuuanu aku a ke alanui Liliha, he alanui hou keia, a@a aole nae i maikai loa, ea eia paha mahope.

Ua holo aku ka Mejia Genera Woodehouse, ko ka Moiwahine Kuhina noho i ke aloalii o Hawaii nei, a me kona hope, iluna o ka moku kaua U. S. S. Penesecoia ma ka Poakahi nei.

E kuai ia aku ana ma ke kudala akea ana, na pono hoonani hale o na ano a pau, o Haminitona hale, ma ka Poalima la 9, na J. F. Mogana. O keia hale e wehe ia ana oia i ka la apopo, mai ka hora 9 o ke kakahiaka a hiki i ka hora 1 o ka auina la, no na mea a pau e makemake ana e hele e nana.

Ma ka auina la o kekahi mau la o ka pule i hala, ma Kamanuwaiae nei, ua pepehi ihu la kekahi wahine i kana keiki, me kona hoomaopopo ole i kana mea e hana ana maluna o na opio nei; o ke kumu mae i ulu mai ai o keia mau hana, mai loko mai no ia o na hoano e ana a ka walona. Nolaila, mai hana hou aku p@la.

Eia ka inoa o na Jiure ma ko ma kou hihia: M. P. Robinson, S. R. Aki, W. H. Kahumoku, R. Bur@s, J. Kealoha. J. W. Kaukana, G. Kepuluna, W. Kalaehao, W. Kaman@, K. Kaeo, M. P. Mauliawa, J. Auid jr., o lakou nei na lunakanawai nana i kaupaona ko makou hoopii, a o ka lakou olelo hooholo he kaulike ia.

@@ Ke huuohe ia @@@

Iuna awe nupepa a @@@

e hoihoi mai i na pep@ e ku la @@ 14, 15, 16,17 o Sepatemaba, ina he mau helu koe o keia mau la ia oukou.

Ma ke Kauoha

 

E @@ Luna Lawe Pena o ka LEO O KA LAHUI, ke hai ia aku nei ka lohe ia oukou, ina he ma@ he@u koe o ka la 3 o Augate nei, oia @oi ka Poakahi mua, alaila e @ono o hoi hoi mai i keia keena.

 

 

HE HOOLAHA

I na mea a pau no lakou kekahi aina ma Kalihi Oahu i loaa he pono wai, e akehele mai oukou i ke kakau ana i na inoa o oukou maluna o kekahi palepale noi e lawe hele ia nei e kekahi poe, e hana ke aupuni i mau lua hooki’o wai mauka o Kalihi, no ka mea, no ko oukou mau aina no ka wai, aole e hiki i ke Aupuni ke lawe wale i ko oukou mau pono wai me ko oukou ae ole a me ka uku pu hoi ia oukou no ia pono wai i lawe ia. Ina e kakauinoa oukou i ka palapala @@, ua like no ia me ko oukou ae ana o hoouele ia na aina o oukou i ka wai, nolaila, e akehele mai oukou. Aole wai i koe o ke aupuni ma Kalihi, ua pau na aina i ke kuai ia, a ua lilo pu me ka wai i ka poe meaaina. E akehele, mai puni wale aku. Owau iho no me ka oiaio.

W. L. WILCOX.

 

 

He Kuai Nui Hoopau aku.

E HOOMAKA ANA I KELA

POAONO, AUGATE 1, 1891.

Ua Lilo ko makou Waiwai he mea Mohai wale!

Ua Hoemiia ke Kumukuai ilalo, aole i ko Makou Pono, aka non no

Papa Kumukuai no 30 La wale no:

200 paa lihilihi keokeo p@ka aniani, $ .80

20 i-a Kalakoa maikai, 1.00

12 keokeo 1 i-a laula, 1.00

8 keokeo 1 i-a laula, 1.00

159 kakini kakeke o na Kamalii (hul@hulu, .45

98 kakini ka’o waihooluu o na wahine, .05

Huluhulu no na p@@ lole kupono, @@ kenela o ka i a, e kuai no niakon i keia luau la no 7 i-a no, 1.00

Papale Kula o na Kamalii, .25

Na Kawele nunui, 2 no, .25

Kakini eleele maikai, .25

Na Papale i kahiku maikai ia, 2.@@

 

RUMI HANA LOLE MALUNA, HOLOKU etc., HANA IA NE KA OLUOLE LOA. f. HOOPAA AKU NO MAKOU NO NA KUNUKUAI MALUNA NO 30 LA. NO KE DALA KUIKE WALE NO KELA KUAI ANA.

C. J. Fishel

 

Ka makam@a o na Halo lako o na Wahine, oia hoi ma a@@ui @@@@ a me Hotele, @ahi i han@@ ia ai aa kuai @@opono a ano @ ni no hoi.

@@@-@@