Ka Leo o ka Lahui, Volume II, Number 304, 19 October 1891 — Page 1

Page PDF (955.91 KB)

This text was transcribed by:  Elaine Ching
This work is dedicated to:  Awaiaulu

KA LEO O KA LAHUI.

"E Mau ke Ea o ka Aina i ka Pono."

 

Buke II.                                   HONOLULU, OKATOBA 19.1891.                                    Helu 304

 

He Moolelo Nanea.

NO

De Atanani.

Ke Koa o ka Lio Olohe.

--A I OLE –

NAKIAIEKOLU O FARANI.

 

            O keia kahunapule Gasecona, oia kekahi o na hoaloha a launa o ua Atanani la, oiai kona mau la makamua o ke kipa ana mai ma Parisa, mai kona home kuaaina mai o Tareba.

            Ma ka hora 9 o ua po la, ua hoea ae ua koa opio nei no ka hotele des Gada, e like me kana i hai aku ai ia Palaneke a ua loaa aku no hoi iaia ua wahi kauwa la ana e kali mai ana iaia.

            O ka huaolelo mua loa a ua koa opio nei i hoolauna ae ai iaia ino a me kana wahi kauwa oia no ko ua koa opio la ninau ana aku i kana wahi kauwa me keia mau olelo o ke kauoha:

            Ua makaukau anei oe e Palaneke nou iho no ka kaua huakai o keia po?

            Ae, wahi a kahi kauwa, ua makau au a hiki i ka niho.

            Ua lo’u iho la ka aka a ke koa opio a me ua wahi Palaneke nei no kela mau olelo hoomakeaka, alaila, no kekahi mau sekona pokole o ka laua mau kukai olelo ana, kau ae la laua maluna o ka laua mau lio pakahi.

            Ua aahu ia ke koa opio me kekahi koloka koa loihi o ka puali kavalia o kapena Desesarata, a aia maloko aku o ua koloka la e waiho lolii ana kana pahikau, ma kona apo opu, aia he elua mau pu panapana i piha me na kalo oolea o Waiahole i makaukau e hanai aku maluna o ke kanaka mua loa e kea kea mai ana i ko laua alahele huli huapala i Sana Cloud.

            O ka naki paa o ka pouli maluna o ke alahele e hoea aku ai i Sana Cloud, he kokua nui ana mai ia i ka huakai imi huapala a ke koa opie, a ia laua i hookokoke aku ai i na palena o Sana Cloud, lohe aku la laua i ke poha ana mai o ka leo o kekahi pu, a oia ka Palaneke i pane mai ai.

            Halo! He pu aha kela, he pu hoailona anei no ko kaua ike ia?  E Ata@ni e makaala nou iho, a po la hoi au.

            Ua makaukau au no’u iho i na wa a pau, aka e Palaneke e hookuu aku ana au ia oe a hiki i ka hora 6 e ke kakahiaka.

            Me ka mahalo, aka o ka meapilikia wale no ke hoea aku au ma ka hotele, aohe wahi keneka i koe ma ko’upakeke, wahi a Palaneke.

            Ia Palaneke i kamailio mai ai i kela mau olelo, hoekomo iho la ke koa opio i kona lima iloko o kona pakeke, a haawi aku la i kana wahi kauwa me ka panai pu ana aku i keia mau olelo, e hele a hiki i ke kakahiaka.

            Ua lele iho la ua koa opio nei ilalo o kona lio, haawi aku la i ke kaola kaohi ia Palaneke, alaila huli ae la ia maluna o kona mau kapuai no kahi i kauoha ia mai ai iaia.

            Ua owili ae ua koa opio la iaia iho iloko o kona koloka loihi, a kamoe awiwi aku la i kona mau kapuai no kahi ana e huiaku ai me kana ipo hooheno o ia mau la.

            Ma ka lawe ana ae i ke alahele mau, ua lawe ae ua koa opio la i kahi alanui nuku mahope o ka halepule o Sana Cloud, a iloko o keka hi mau minute pokole, hoea aku la oia ma kekahi wahi lanai i ulu hihi ia e ka ahihi a me ka waina.

            Ma kekahi aoao o ua wahi lanai la, e ku ana kekahi pa pohaku kiekie, a ma kekahi aoao hoi, he malapua no lakou na ea aala kupaoa ia hora o ke ahiahi e moani onaona ana i ka ihu o ke koa opio.

            Malalo o ka pouli o ua wahi lanai la, ua ku iho ua koa opio nei, e hoolono ana ina he mau hoohalua kekahi nona, a halu kekahi mau minute, alaila hoomau hou aku la ia ma kona alahele.

            Ua hoea aku oia no kahi i kauoha ia mai ai iaia, a iloko o kona hoonaukiuki nei, ana hoo aole i hoea ae ka ulua a ka manao—

                        Anu makkehewa kuu kino

                        Mamuli ou e ke aloha.

            He mau minute loihi keia kali ana a Alanani, aole loa he mau hoailona o ka hoea mai o ua eha nei a loko, a oia kana i namunamu iho ai iaia iho.

                                                                                                Aole ipau.

 

            E wehe ia aku ana maka luakinio Heremona, Kalihi, e ka “Hui Lei Ahihi Imi Pono Karistiano.” ma keia Poaono ae, hora 7 pm, he aha mele hoikeike Huna Gula Baibala, no ka pomaikai o ko lakou punapa hoomana.  E naue ae e na makamaka ake hana maikai.  300-d4ts.

 

He Moolelo

 

--:NO:--

 

MASEBA,

 

Ka Olalio Denemada!

 

--:A I OLE; --

 

Ke Kaulio Keokeo!!

 

Kakauia no Ka Leo o ka Lahui.

 

            Ano e ka mea heluhelu, eia kaua ke ike nei i ka haku Moneka a weli hoi o Denemaka, e mehai ia ana maluna o kona kahua o ke kipoka a.

            A o na minute o ka hooko ia ana o kela hopena weliweli maluna onaoia ka kaua e ka makamaka e makaikai aku ai.

            Mahope iho o ka holopono ana o na hoolala a ka mei Carlo, huli ae la ia maluna o na koa pukuniahi o ka puali eheu hema a hoomaimai aku la me keia mau olelo:

            E na koa o ka pukuniahi, ua loaa ia oukou ka haaheo lua ole o ka lilo ana he poe wiwo ole na ka moi Carlo e aie nui nei.

            Mamuli o ko oukou hopu pio ana i ke kauaka nana i hoopilihua kaumaha mai i ko Denemaka nei noho aupuni ana.

            E like me ka haaheo o ko oukou lilo ana i haku maluna ona, pela no e lilo au ai ka haaheo o ke kipoka ana iaia ma ka waha o ka oukou mau pukuniahi.

            Ano e na koa, e makaukau no ko oukou kulana ma ka oukou mau pukuniahi, a e loolohe no ka leo kanoha o ke kipoka ana.

Me keia mau olelo a ka moi Carlo, huli ae la ia a me kona mau ukali maluna o ko lakou mau lio, a holo hope nui aku la he mau kapuai.

            A malaila oia i lawe ae ai i kona kulana hoolulu e ka makaikai ana mai i ke kipoka ia ana o kona ene mi ino, ka haku Moneka, ka weli o Denemaka nana i hoonaueue ka ihiihi o kapa noho alii a me ke kuo koa o ka lahui.

            O na koa hei o ka pukuniahi ua lawe ae la lakou i ko lakou kulana ma ka aoao o ka lakou mau pu, a o na minute o kahooko kauoha, oia wale no ka lakou e kali e kali ana me ka makaala nui.

            Emoole, aia ka leo hoailona o ka ole ke wawalo ala maluna o ua ko la laula nei me na minute hope loa o ko ka haku Moneka, ola ana, ua ike ia aku na koa pukuniahi e hoomalo pono ana i ka lakou mau kaula no ka minute mua loa e haawi ia aku ai o ke kauoha “Ki,” alana, e hoomanao iho ka mea heluhelu, aohe hoopakele no ka haku Moneka nana e huikala ae iaia mui ka waha aku o na pukuniahi a ka ene mi e hamama ana.

            Aka e ka mea heluhelu, ia kaua e hoopuka ae ai i kela mau olelo, e haawi mua aku kaua i na nana ana maluna o na palena a pau o ua kula nei.

            A iloko o na minute a kaua a me na Denemaka i moouhane mua ole ai, aia hoi, e hoea mai ana he hoopakele no ua haku la, a o ua hoopakele la, oia ka kaua e kamailio ae ai ma keia wahi.

            Ae e ka mea heluhelu, e hoea, io mai ana he hoaloha o ka lima hoopakele la, a aha’i haaheo aku i ka oiwi kino o ka haku Moneka mai ma mana aku o na koa Denemaka, a o ua manawa la, oia ka wa a ka ole hoailona elua e poha wawalo ana me kona leo paapaaina o ka haawi kauoha.

            He puahiohio ana me he makani la, he maalo ana ae me he kino lapu wailua la, aia ka haku Moneka, ua lilo aku la iloko o ka lima wikani o kekahi kau lio wiwo ole, a aha’i aku la ka pupuhi no na pa lena waho o ua kula laula nei o Denemaka.

            He lio keokeo ko ua kaulio nei, a o ka puana a ka moe, owai la ua kanaka ala, oia ka kaua e ka mea heluhelu e ninau iho ai me ka pohihini nui.

            Aka, aia no he wa ma keia mua aku, a e maopopo no auanei ia ka na ua kanaka lima wikani nei o ka lio keokeo a me kaua mau hana hookalakupua.

                                                                                                            Aole i pau.

 

HOOLAHA KAI KONOHIKI.

            Ke pa leo aku nei ke Konohiki o Waialae, i kona mau hoaloha a me na hoaaina o kona Aina, ua hoolimalima aku oia i ke kai i keia manawa, a ua hookapu iho oia i ka heo nona iho, a nolaila ko poloai aku nei oia e ike a hoomaopopo i keia ko la.                    Owau no,

3ms-d.                                                                                                 PAULO ISENBERG

 

Haule!             Haule!

$5.00 Makana    $5.00 Makana.

 

E Haawi ia no keia uku makana i ka mea e hoihei mai ana i kekahi pale-noho ili noho paniolo i haule i ka piina ana mai o ka Nuku o Nuuanu.  E hoihoi ia mai ma keia Keena ke loaa.

 286 l w.

 

HE HOOLAHA I KA A@EA.

            E ike auanei na ano lali @ a pau, e noho ana ma ke Aupuni Hawaii, mai na kane, wahine, a me na keiki; i loaa i na ma’i o kela a me keia ano, e nane mai i ko’u Keena hana, a na’u e hoopau aku i na ehaeha a ka ma’i maluna o oukou e na makamaka, he hiki ia’u ke lapaau i na @ ma’i a pau, ma’i iloko o na opu, ha’i ko kino, aki iloko o ka iwi, eha o ke poo, ma’i wahine a pela aku. Mai hoololohe aku e na hoa, hele mai hookahi, hele mai, elua, hele mai no a pau loa; he oluolu ka nuhau, ke hui me ia me na kukai olelo ana; ua makaukau @ e pulama mai i na kono ana mai mai na Mokapuni mai, me ka eleu a me ka hikiwawe loa, he makamaka a he hoaloha maikai no oukou e na Hawaii.

                                                                                                            Owou iho no,

                                                                                                DR. LEONG KENG PONG.

Helu 40, Huina o na alanui Kamika me Hotele, Honolulu, Oahu.         Aug. 31.    Iy.

 

OLELO HOOLAHA.

            Ua makaukau ka mea nona Oinoa malalo iho, e hana i na Pna HAKU PUNA ELEELE a me ka pohaku e ae no na pa kupapau, a me na kahua kukulu kia hoomanao.  O ka poe makemake e waiho mai i ka lakou mau kauoha me Ioano Akina.

                                                                                                            J. BOWLER.

Sept. 22, ’90, d—1y *

 

Aila Kuai.

 

E LOAA NO MA KAHI O

 

J. F. COLBURN.

 

(KEONI KOLOBANA.)

 

Ma ke Kihi o na Alanui Nuuanu me Moi.

 

            E loaa no no ke kumukuai haahaa loa o $2.50 o ka pahu.  Hele mai Hookahi, hele mai elua, hele mai no a pau.

            Ko oukou hoaloha,

                                                                                    J.F. COLBURN.

            Honolulu, Iulai 8, 1891.                                                                                  232 dtf

 

Hale Hana Wai Momona

WAI-ANIANI

 

Sam. Lad me John Grace na Ona.

 

Ka poe wale no na lakoa e hana nei

NA WAI HOOMAEMAE KOKO KAULANA oia hoi ka

 

SASEPARILA

            --A ME KA—

                                    WAI-HAO.

 

NA WAI MOMONA AWAPUHI,

            SASEPARELA, LEMI, WAI

                        PIPII, SODAMAOLI, SIDA, KAMEPENA, NO.

 

Mutual 380 –TELEPONA Keli 984