Ka Leo o ka Lahui, Volume II, Number 306, 21 October 1891 — Page 1

Page PDF (1.02 MB)

This text was transcribed by:  Kris Yoakum
This work is dedicated to:  Kula Ho'omohala Pua - Honolulu Waldorf School: Celebrating 50 Years of Education for a Better World

KA LEO O KA LAHUI.

"E Mau ke Ea o ka Aina i ka Pono."

Buke II.   HONOLULU, OKATOBA 21, 1891.     Helu 306

He Moolelo Nanea.

NO

De Atanani.

Ke Koa o ka Lio

Olohe,

A I OLE

NA KIAIEKOLU O FARNJ.

        O ka ninau mua o ke kauoha, oia ka'u i awala aku ai ma ka ninau ana aku i ko lakou makemake, a o ka pane a kekahi o ua poe la, me he la o ko lakou alakai no paha ia.

        E ka hapauea, he alapii no anei kekahi au?

        Ae, wahi a'u i pane aku ai.

        E haawi mai ia mea ia makou, wahi a ke alakai i pane mai ai, a e hoi no kou hale, a e loaa no ia oe he hookalu d@ la kalaunu, he uku no kou luhi o ka hooko ana i ka makou mau kauoha, aka, e hoomanao oe e ka elemakule, aohe huaolelo, aole noi kekahi mea i hana ia ma keia po, e pu a mai kou lehelene ae, o liio auanei oe he kanaka make.

        Me keia mau olelo a ua alakai la haawi mai la oia ia'u i ke dala e like me kana i hai mai ai.

        Ua lalau iho la oia i ke alapii a haalele nui mai la i kuu wahi pupupu hale nei.

        No'u iho, ua kolo malu aku la a u mahope, iloko o ka malumalu o na lala laau e luhe ana, a hiki i ko'u hoea ana ma kahi a'u e hiki ai ke ike pono aku heaha la ka lakou mau mea e hana ana.

        Mailoko mai o ke kaa a'u i ike ai, ua oili mai la he wahi kanaka poupou i aahu ia me kekahi lole maku'e uliuli.

        Ua haawi ae ua wahi kanaka la i na kilo a me na makaikai pono ana maluna o kahi alapii, a i ka pau ana, pii aku la oia iluna no kahi o kekahi puka miani e kau ana.

        He mau sekona pokole mahope iho o ka pii ana o ua wahi kanaka poupou nei iluna, hoi iho la ia ilalo, a kamalilo aku la i keia mau olelo imua o na kanaka ekolu:

        He oiaio, nona io no kela keena a kela pukaniani e a mai la kahi kukui. Ano e na keonimana e makaukau me ka oukou apana hana, o ka wa pono wale no keia.

        Ia'u lohe aku ai i kela mau olelo, ua nolo ae la na aakoko o ka inaina iloko o'u no ua wahi kanaka poupou la. aka, iloko o na ulia o ke pakalaki, ua ko ole ka'u mau mea i upu ai.

        Alaila, owai kela wahi kanaka poupou? i ninau aku ai o Atanani.       Ua koe aku ia ia'u e kuu hoaloha opio, aka, o ka'u nae i lohe aku ai mahope iho, i ka wa a na kanaka ekolu i kahea ae ai, oia no o monasuia Bonacio.

        A-ha, oia no ka ea? O ka'u no ia i haupu mua ae nei.

        Ho! He kanaka kipi oia a me ke kumakai. Ina oia e loaa ana ia'u ma keia mua aku, e hoohamau no wau i kona leo no ka wa hope loa.

        A-he, ua ike ka oe no ua wahi kanaka poupou la ea?

        Ae e kuu hoaloha hapauea, ua kamaaina loa au nona, aka e kuu hoaloha, e hoomau aku ma kau moolelo o na hana pahaohao o keia po.

        O keia mau olelo a Atauani, oia ka ka elemakule i hoomau hou mai ai i ke kamaiiio ana me kana moolelo weliweli.

        I ke kanaka poupou i hai mai ai no kona ike ana i ka mea a lakou i huli mai ai, huli ne la ke alakai o ua poe la maluna o kona mau kapuai. a wehe aku la i ka puka o ka hale me kekahi ki ana i unuhi ae ai mailoko ae o kona pakeke.

        Komo aku la oia iloko me ke pani ana mai i ka puka ma@ope ona, a o kona mau hoaloha elua, aia laua ua pii aku no ka pukaaniani.

        A ihea iho la hoi kahi kanaka poupou kipi? i ninau aku ai ke koa opio.

        Ua noho iho la no ia ma kahi a ke kaa e ku ana.

        Alaila, pehea hou aku kau mau mea i ike ai?

        O ka hopena o ka'u mau mea i ike ai, oia no keia, I na kanaka ekolu i nalo aku ai iloko o ka hale no kekahi mau sekona pokole, lohe aku la au i kekahi leo uwe kapalili a ma ka'u hoomaopopo aku, me he mea la he wahine ka mea nona ua leo la, e haluku ana o loko o ka ha le i ka wa a ka wahine e uwe kapa lili ana; a no kekahi mau minute. aia hoi hohola hou mai la na eheu o ka meha me he ilina make la.

Aole ipau.

        E wehe ia aku ana ma ka luakini o Heremona, Kalihi, e ka "Hui Lei Ahihi Imi Pono Karistiano," ma keia Poaono, ae, hora 7 pm, he aha mele hoikeike Huna Gula Baibala, no ka pomaikai o ko lakou punana hoomana. E naue ae e na makamaka ake hana maikai. 300-d4ts.

He Moolelo

:NO:

MASEPA.

KA OLALIO DENEMADA!

:A I OLE:

Ke Kaulio Keokeo!!

Kakauia no KA LEO o ka Lahui.

        Ua haawi mai ka haku Moneka i na hoomaikai ana i ke kanaka kao lio, mamuli o kona hoopakele ana i ke ola o ua haku Moneka la mai ka waha aku o na pukuniahi a kona mau enimi:

        A oia ka ke kanaka kau lio i pane aku ai i keia mau huaolelo mua o ka hoolauna:

        E kuu hoaloha, e haawi aku i kou mau hoomaikai ana maluna o na lani.

        No ka mea ma ona la i loaa ai ia oe he pakele ana mai ke alo mai o kou mau enemi!

        No'u iho, he kauwa hana wale iho no au e like me ka makemake o na lani i kauoha mai ai, e haawi aku i kou aloha ana i kou hoaloha e like me kou aloha ana ia oe iho!

        O keia pane ma ka aoao o ke ka naka kau lio, oia ka ka haku Mone ka i pane hou mai ai:

        Pela io no e kuu hoaloha, aka, he mea hewa ole nae ia'u ke olelo ae, ua noho aie o Moneka no ke ka naka kau lio keokeo a pau na la o ka lani a me ka honua.

        Ina aole oe, ina i keia la, he kanaka au i weluwelu liilii imua o na poka pukiniahi a kela moi hoohe wale, aka, e kuu hoaloha, ina e hoo mau mai ana na lani i kuu ola ana no kekahi mau makahiki hou aku, alaila, i keia la, ke hoopaa nei au i ka'u hoohiki imua ou a imua hoi o na lani, e ukali mau ana au ma ka meheu o kela moi pakaha a hiki i ko'u hoolilo ana aku i kona nohoalii i mea ole.

        Ua hoomaha iho ka haku Moneka i kana kamailo ana, a oia ka ke kanaka kaulio i haawi aku ai i na nana pono ana maluna o ua haku Moneka nei, a liuliu, alaila, hoo launa heu ane la oia me keia mau huaolelo o ka ninau:

        E kuu hoaloha, e loaa anei ia'u ka hanohano ma ka ike ana aku, owai la ke keonimana nona ka hanohano a'u e kamailio pu nei i @e@ sekona?

        Pane mai la ka haku Moneka, ae e kuu hoopakele, na loaa ia oe ka hanohano o ka ike ana mai ia'u ma ka inoa o ka haku Moneka @@ keiki hoi a ka haku Edewada Moneka o Denemaka nei.

        Ua lohe anei oe i kekahi mea e pili ana nona? wahi a ka haku Moneka i hoomau mai ai.

        A-ha! o ka haku Edewada Moneka ka kou luaui makuakane, ka baku Edewada hoi o ka hale o Dena, oia anei kau e kamailio mai nei?

        Ae e kuu hoaloha, o ua haku ala ia!

        A-ha! ua make hoi paha oia, aole anei pela e kuu hoaloha?

        Ae e kuu hoopakele, ua make oia ma ka lima o keia moi hoohe wale maloko o ka pakaua o ke towera Damsa, a no ke koko o ua luaui nei o'u i hoopaa ai i ka'u hoohiki, e panai ana au i ke koko no ke koko, ke ola no ke ola, a hiki i ka wa a'u e hookahuli ai i ka nohoalii o kela moi ino.

        Ano e kuu hoopakele, e loaa ana anei ia'u ka hanohano o ka ike ana aku owai la oe?

        Ae e ka haku Moneka e loaa ana ia oe ka hanohano o ka ike ana mai ia'u, e like me ka haaheo o ka pahikaua a ka haku Edewada Moneka o ka hale o Dena i nohoalii ai maluna o Denemaka holookoa nei a puni.

        Aka, e Moneka, e ha'i mua mai, heaha la na kumu i pepehi ia ai kela koa haaheo o Denemaka nei, a heaha hoi na kumu o ko ka moi Carlo k@e ana mai ia oe?

        O keia ninau a ke kanaka kaulio oia ka Moneka i hoike mai ai i na mea a pau e like me ka kaua i ike mua ai e ka mea heluhelu, a oia hou ka ke kanaka kaulio i pane mai ai:

        Ua like no ka hoi kaua a like, he makuakane no hoi ko'u i make i keia moi!

        A he! he makuakane no kou i pakaha ia kona ola e keia moi lokoino ea?

        Ae e Moneka kuu hoaloha, a ke hoino nei au i ko ka hale o Canto a pau na la o ko'u ola ana; nolaila, e Moneka kuu hoaloha, e hoolohe mai a e lohe no oe i ka moolelo walohia e pili ana ia'u a me ko'u luaui makuakane.

        Ma na mea a ko'u luaui i hoike mai ai ia'u oia ka'u e ha'i mua aku ai ia oe. He aneane e 20 makahiki i hala ae nei, ua haule iho la au iloko o ke aloha me ka lede Isabela, ka ui hoi o Denemaka nei i@ mau la.

Aole i pau.

HE HOOLAHA I KA AKEA.

        E ike auanei na ano lahui a pau, e noho ana ma ke Aupuni Hawaii, mai na, kane, wahine, a me na keiki; @oa i na ma'i o kela a me keia ano, e naue mai i ko'u Kekina hana, a na'u e hoopau aku i na ehaeha a ka ma'i maluna o oukou e @a maka@aka, he hiki ia'u @h lapaau i @a ano ma'i a pau, ma'i iloko o ka @pu, @n'i ke kino, aki iloko e kaiwi eha o ke p@@ ma'iwahine a pela aku. Mai hoololohe aku ena, hele mai hookahi mai elina, hele mai hookahi, hele mai e lina, hele mai no a pau loa; he oluolu ka auhau; ke hui me ia ma na kukai olelo ana; na makaukau wau e pulama mai i na kep@ ana @@@ @@ na Mokupa@i mai, me ka eleu a @@ ka hikiwawe loa, he makamaka a he healoha, maikai no oukou e na Hawaii.

Owe@ @o no,

DR. LEONG KEN@ PONG.

Helu 40, Huina o na alanui Kamika me

Hotele, Honolulu, Oahu, Aug. 31. 1y.

OLELO HOOLAHA.

        Ua makaukau ka mea nona Oinoa malalo iho, e hana i na Pua HAKU PUNA ELEELE a me ka pohaku e ae no na pa kupapau, a me na kahua kukulu kia-hoomana@. O ka poe makemake e waiho mai @ ka lakou mau kauoha me Ioan@ Akina

J. BOWLER

Sept. 22, '90, d--ly*

Aila Kuai.

E LOAA NO MA KAHI O

J. F. COLBURN.

(KEONI KOLOBANA.)

Ma ke Kihi o na Alanui Nuuanu me Moi.

        E loaa no no ke kumukuai haahea loa o $2.50 o ka pahu. Hele mai hookahi, hele mai elua, hele mai no a pau.

        Ko oukou hoaloha,

J. F.   COLBURN.

Honolulu, Iulai 8, 1891.  232 dtf

Hale Hana Wai Momona

WAI-ANIANI

Sam. @ad me John Grace na Ona.

Ka poe wale no na lakou e hana nei

NA WAI HOOMAEMAE KOKO KAULANA oia hoi ka

SASEPARILA

        A ME KA

                WAI-HAO.

NA WAI MOMONA AWAPUHI,

SASEPAR@LA LE@@ WAI

PIPU SODAMAOLI SI-

PA, KAMEPENA @

Mutual SS@ TELEPONA