Ka Leo o ka Lahui, Volume II, Number 307, 22 October 1891 — Page 1
This text was transcribed by: | Paka Westin |
This work is dedicated to: | Awaiaulu |
KA LEO O KA LAHUI
"E Mau ke Ea o ka Aina i ka Pono."
Buke II HONOLULU, OKATOBA 22, 1891 Helu 307
He Moolelo Nanea.
NO
De Atanani.
_____
Ke Koa o ka Lio Olohe,
---A I OLE---
NA KIAIEKOLU O FARANI.
______
O ka lede hoi nona ka leo uwe kapalili a'u i lohe aku ai i na sekona pokole aku i hala, ike aku la au e auamo ia ae ana e na kanaka ekou, a hookaou ia aku la iloko o ke kaa.
He mau minute pokole mahope iho, naalele maai la ua kaa la a me na hoaloha ekolu no kahi i maopopo olea ia'u, a o ka pau ae ;a mp jo oa p la
ka'u mea i ike ai ma keia o o ka weliweli.
Alaila e kuu hoaloha, ua ike a kamaaina no anei oe no ke kanaka alakai o ua poe la?
Aole e ke keonimana opio.
Aole loa no?
Aole.
Alaila, i ka wa a ola i kukai olelo ai ma kou hale nei, aole anei oe i ike a hoomaopopo aku no ke anno i ua kanaka ia?
Ua ike a hoomaopopo au no ia mea.
A pehea kona ano ma kau hoomaopopo aku?
He kanaka loihi oilalahi ilikou oiaa, eleele na umiumi lehelehe, poni uliuli na maka, a h kulana keonimana kona ke nana aku.
A-ha! I si naao, u ike akau la au, o kekahi ia o na debolo, a o kekahi: hoi o na kanaka a'u e ake loa nei e loaa, wahi a Atanani i hooho maie ae ai me ka leo pihoihoi o ka inaina.
A e ka monasiua, ua hoopae mai hoi paha oe i kau hoohiki me a'u ea? Aliala, e hamau kou ma lehelehe.
Ae, i paane aaku ai o Atanani, o ka'u hoohiki me oe ua paa ia, aka o ka haaheo o ka;u pahikaua, aole loa ia i hoopaa i kan hoohiki, e inu ana oia i ke koko o kala kanaka debolo i ke sekona mua loa ona e loaa aku ai ia'u, ae e kuu hoaloha maikai, ina eia me a'u kuu hoaloha maaikai, ina eia me a'u kuu mau hoaloha i keia po, ina ua hana aku no au ma ka meheu o kela poe, a hiki i ko lakou loaa ana.
Aka, e kuu hoaloha, ua lawa kaua, a ke haawi aku nei au i ko'u mau hoomaikai ana maluna ou.
Ua panai mai no hoi ka elemakule i na hoomaikai ana ano ka opio, me na olelo hope e ukali ia kana huakai e ka palekana a me ka pomaikai, alaila, me keia mau kukai olelo ana a laua, huli ae la kekoa opio maluna o kona mau kapuai, a haalele iho la i kahi pupupu hale o ka elemakule, me na kukai aloha ana mawaena o iaua.
___________
Palakai o Atanani--Hoi nele i Parisa.
Ua hala na hora liilii o ke amoe ia Atanani i haalele iho aia i kahi pupupu hale o ka elemakule, a o kona palakaai ana no ka wa mua loa he puupuu ikaika ia nana i hoonau le nahu aku ilalo o ka lepo i kan mea i upu ai, e kihele ana oia me ke ulua i ua ahiahi la.
Iaia i hoea aku ai malalo o ka malu o kahi lanai ku iho la ia malaila no kekahi mau minute me ka namunamu ana iaia iho no kahi a na enemi i lae aku ai i kana huapala, i ka hala ana ae o ua mau minute la a na manao pupule e huahuai ana iloko ona, hoomanao aae la oia no kana wahi kauwa.
Halele iho la ia i ua wwahi lanai la a hele aku la no ka hotele e huli ai i kana wahi kauwa, e like me kona pakalaki ma kana huakai o ka hui ana he alo e he alo, me ka madame Bonacio, pela no me keia, ua maauhele aku la oia no kela a me keia hale hotelea haahaaa he oia no na haawina like o ka nele.
No elima a eono hale hotele ana i kipa aku ai, hooholo iho la ia i kona manao ina aole e loaa iaia kana wahi kauwa ma ka hotele ana e kipa aku ai, hooholo iho la ia i kona manao ina aole e loaa iaia kana wahi kauwa ma ka hotele ana e kipa aku ai, alaila, e hoomaha ana oia malaila a hiki i ke ao ana kipa aku ai, alaila, e hoomaha ana oia malaila a hiki i ke ao ana.
Nolaila, iaia i kipa aku ai ma ka hiku o na hotele, hoopau ae la ia i kona manao imi i kana wahi kauwa, oiai ua kokoke mai na hora o ke no.
Kauoha aku la ia i ka ona hotele no ka lawe ana mai i wahi omole waina nona, a me ua omole la o ka Madeira waina, hoohauoli iho la ua koa opio ne iaia iho, iloko o na kuwala kiaha ana.
Aole i pau.
___________
Ke hoike ia aku nei ka lohe i na poe lawe pepa a pau a Mr. Palao, ua hoopau ia kona lawe ana i ka nupepa "Ka Leo", a ua oki ia aku kona inoa mai na luna aku no keia pepa; nolaila, o ka poe i aie i keia pepa, e oluolu e hookaa mai ma keia keena. Ma ke Kauoha.
He Moolelo
---:NO:---
MASEPA.
_____
Ka Olalio Denemada!
---:A I OLE:---
Ke Kaulio Keokeo!!
______
Kakauia no KA LEO O KA LAHUI.
____________
O keia lede Isebela, na kaili aku ia i na hoohihi ana a ka moi Canto ka nui.
Ua hookuli mai oia'i kona mau waiwai a pau, no kalilo ana aku o ka lima aka o ua lede nei a ui hoi o Dememaka laia.
A he mea oiaio ke ku keiki, wahi a ua luaui n ei o'u i hoomau mai ai, ua hei io aku ua ui nei iloko o ka upena a ua moi nei.
Iloko o ia mau la, ua holo ae la ka lono a puni o Denemaka, e hoohui ia aku ana na moi nei me ua lede Isabela la iloko o k berita maemae o ka mare.
O ke kaulana o ka ui o ua lede la, oia ka mea nana i kono mai ia'u e haalele aku k ko'u wahi kauhale kuaaina ma ka ahema o Denemaka nei, a hele mai la no ke kula nakauhale o Kopenahegana nei, no ke kae anaa i ike kumaka io i ka ui kaulana o Denemaka.
A he mea oiaio hoi e kuu heiki, ua ike au a lawa, a ua iha hoi a lawa no ka nani io maoli no o ua lede ia.
I na sekona mua loa a'u i ike ai i na helehelena wainohia o ua lede Isabela nei, auwe e kuu keiki, u ahaule au iloko o ke aloha hoohihi nona, a kaus paha e ka makama ka e hoomanao ae ai i neia mau wahi lalani mele:
"Kahiko ka nani i Lihau
Ka hale hinano a na manu
He paia aala ko ka ipo lauahi
Ke ike aku oe la konikoni."
A o kuu puuwai a me kuu naau holookoa, ua kaili ia aku ia a lilo nona.
A e kuko mau ana au nona i na wa a pau o ka po a me ke ao, me ka pa-na malie mau ana a ko'u mau aakoko.
O ka hookokoke hikiwawe mau ana mai o ka manawa ae hoopaa ia aku ai ua lede la iloko e ka hipuu paa loa o ka noho na naare, na ia mea i kono mai ia'u e haawi au me ko'u ikaika a kpau e eo ai ka puuwai o ka lede hoomahie nei ia'u a mau loa.
A oiai, he hana na'u i hele a pau lehia ka hokua o n lio, nolila, huli hoi aawiwi aku la au no ko'u wahi kauhale kuaaina.
O keia huli hoi ana ma o'u, no ko'u hoomakaukau ana i kekahi papa hoolala o ke kaili wahine, oia hoi ka lede Isabele.
Aia me a'u he elua mau lio holo loa, a'u e haaheo nei a puni o Denemaka ma ka olelo ana, aohe o laua lua e loaa ai, oia hoi o Wiliahiu a me Puahiohio.
He holo ko laua i like me ke ka makani, a he kulana hoi o ka hiehie a me ka haaheo e lilo ole ai no kekahi puu dala nui.
Me keia mau leo elua, haalele aku la a i ko'u home no ka wa hope loa, a huli hoi mai la no ke kulanakauhale alii nei me ka awiwi nui.
He elua la mahope iho o ko'u ho ea ana mai no ke kulanakauhale nei, hoopuka ae la aua i ka'u hoolaha e haaawi ana ka poropeka Kauna Mazozepa he hoikeike no ka wa mua loa, ma ke kau ana iluaa o ka hokua o na lio.
Aole me na pono hololio, aka, e kau wale ana no oia ma ke ano he haku a he moi no ka hoka o na lio.
Ua hoike pu ae no hoi au maloko o ua hoolaha la, i ko'u hoike ana aku no ka wa mua loa imua o ko ke ao holookea, i kekahi o ka'u mau hana akamai loa i hoomakaulii ai mai ko'u mau la oio loa mai oia hoi ka hoolele leo kupaianaha.
O keia mau mea ae la elua a'u i hoke akau ai maloko o ka'u hoolaha, ua kahea aku ia he aneaane o ke kulanakauhale holookoa.
Iwaaena o keia anaina nui i hoea ao e ike kumaka i ka'u mau hana akamai, aia he lehulehu wale o na kanaka koikoi a hanohano o ka aina nei, e laa na kaukau alii, na haku na Baron, na Kauaa, na Makuisa, na Ela a pela wale aku.
Ua hiki kino ae ma ua aina la o ka'u hana hoikeike ka moi Canto a me ka lede Isabela, ka eha hoi o ko'u mau manao, a o ke kumu hoi o keia hana nui a'u.
O ka hiki kino ana ae o ua lede nei, oia ka mea nana i omau mai na manao haaheo loa iloko o'u e lilo ia'u ka puuwai o ua lede la ma ia po.
Ua malama ia ka hanohano e ka'u hana malalo o kokahi halepe'a nui, a ua kona oa akea i ono aku he aneane e 6,000 kanaka.
Aole i pau.
HE HOOLAHA I KA AKEA.
E ike ananei na ano lahui a pau, e noho ana ma ke Aupuni Hawaii, mai na kane, wahine, a me na keiki; i loaa i na ma'i o kela a me keia ano, e nane mai i ko'u Keena hana, a na'u hoopa aku i na ehaeha a ka ma'i maluna o oukou e na makamaka, he hiki ia'u ke lapaau i na ano ma'i apau, a'i iloko o ka opu, hu'i ke kino, aki iloko o ka iwi, eha o ke poo, ma'iwahine a pela aku. Mai hoololohe aku e na hoa, hele mai hookahi, hele mai ela, hele mai no a pau loa; he kukai olelo ana; na makaukau wau e pulama mai i na kono ana mai mai na Mokupuni mai, me ka eleu a me ka hikiwawe loa, he makamaka a he hoaloha maikaia no oukou e na Hawaii.
Owau iho no,
DR. LEONG KENG PONG.
Helu 40, huina o na alanui Kamika me Hotele, Honolulu, Oahu. Aug. 31. 1y
OLELO HOOLAHA.
Ua makaukau ka mea nona Onoa malao iho, e hana i na Puna HAKU PUNA ELEELE a me ka pohaku e ae no na pa kupapau, a me na kahua kukulu kia-hoomanao. O ka poe makemake e waiho mai i ka lakou mau kauoha me Oiane Akina.
J. BOWLER
Sept 22, '90, d--ly*
Aila Kuai.
________
E LOAA NO MA KAHI O
J.F. COLBURN
(KEONI KOLOBANA)
Ma ke Kihi o na Alanui Nuuanu me Moi.
____________
E loaa no no ke kmukuai haahaaa loa o $2.50 o ka pahu. Hele mai hookahi, hele mai elua, hele mai no a pau.
Ko oukou hoaloha,
J.F. COLBURN
Honolulu, Iulai 8, 1891. 232 dtf
Hale Hana Wai Momona
WAI-ANIANI
__________
Sam. had me John Grace na Ona.
________
Ka poe wale no na lakou e hana nei
NA WAI HOOMAEMAE KOKO KAULANA.
oia hoi ka
SASEPARILA
---A ME KA---
WAI-HAO
_____
KA WAI MOMONA AAPUHI, SASEPARILA, LEMI, WAI PIPII, SOADAMAOLI, SIDA, KAMEPENA etc.
____________
Mutual 330-TELEPONA-- @@