Ka Leo o ka Lahui, Volume II, Number 307, 22 October 1891 — Page 2
| This text was transcribed by: | Toni Lynne Kaefferlein |
| This work is dedicated to: | Elizabeth S. Allyn |
KA LEO O KA LAHUI.
"E Mau ke Ea o ka Aina i ka Pono."
MA KE KAUOHA.
I kulike ai me ka Pauka 1, Mokuna XXXV, o na Kanawai o ke Kau o 1888, ua hoololiia ka Pa Aupuni hoopaa helehewa, i keia la, a Kealahou 1 a me 2 ma Kula, Mokupuni o Maui.
C. N. SPENCER,
Kuhina Kalaiaina.
Keena Kalaiaina, Oct. 12, 1891.
300 3tsd.
KUAI O KA HOOLIMALIMA O NA AINA AUPUNI O KAHOIWAI. MANOA, OAHU.
Ma ka Poakolu, Nov. 18, ma ke alo iho o Aliiolani Hale, hora 12 awakea, e kuai ia aku ai ka hoolimalima o ka aina aupuni o Kahoiwai, Manoa, Oahu, nona na eka he 17 1/2 oi e emi mai paha.
Manawa he 15 makahiki.
Kumu hoho e hooomaka ai he $20 no ka makahiki. Uku hapa makahiki mamua.
C. N. Spencer,
Kuhina Kalaiaina.
Keena Kalaiaina, Oct. 10, 1891.
299-4t.
NA APANA AINA PA-HALE KUAI MA KA AOAO MAUKA O ALANUI WAILA, A MAWAEO ALANUI MAKIKI A ME KA LAINA O ALANUI KEWALO, MAKIKI, HONOLULU OAHU.
HE 33 ka nui o na pa i hoolala ia, ma ka aoao mauka o Waila, a mawaena o ke alanui Makiki a me ka laina o ke alanui Kewalo, Makiki, mawaena ke nui o .75 a .79 o ka eka, a ua makaukau ano no ke kuai.
E lawe ia no na palapala nonoi no keia mau apana aina pahale, ma ke Keena Kalaiaina, ma na kumukuai, e hookumu aku ai ke koho ana e loaa ana ma ke ke Keena Aina, e loli ana mai ka $250 a ka $500 no ka pa hookahi, e like me ka nui a me kahi e waiho la.
E hoike mai hoi ka mea noi, he makemake kuai kona me ka manao e kukulu a hoohana hou ana ma ka aina.
He kuike kuai ana, a i ole, he uku hapaha e like me ka makemake o ka mea kuai, a o ke koena, e uku ia ma ka puunaue like ana iloko o hookahi, elua a me ekolu mau makahiki, me ka ukupanee he 7 keneta o ka makahiki, e uku pa hapa makahiki ia.
E hoopuni hoi ka mea kuai i ka aina me ka pa kupono a maikai ilo ko o hookahi makahiki mai ka lilo ana iaia, a e hoomoe i ka wai mai na paipu wai aupuni mai.
E hoopuka ia aku no na Palapala Sila no ka aina ma ke kaa pau ana mai o ke dala. E ike ia no ke kii o keia mau aina ma ke Keena Aina a me na hoakaka ana a pau.
Aneane e hoomoe ia aku na alanui@, a e hoomoe ia na paipu wai o ke alanui o pili ana i keia mau pa aina ma keia manawa, mamua koke iho. C. N. SPENCER.
Kuhina Kalaiaina.
Keena Kalaiaina. Oct. 4. 299-10tsd
I kulike ai me ka Pauku 1. Mokuna XXXV o ke kanawai o ka makahiki 1888. Ua loaa@ ia ka kuleana e mahele i na Ka Aupuni o Kekaha i elua apana, o kekahi apapa aina aupuni makai o ke alanui aupuni o Kaman@ana m@ Kaloa Kona Akau, Hawaii.
I kulike ai me ka Pauku 2. Mokuna XXXV o ke kanawai o ka makahiki 1888. I keia ia @ hu ia aku nei o Mr. @ Luna Pa Aupuai no Kana@ Koloa, Kona Akau Hawaii.
C. N. SPENCER.
Kuhina Kalaiaina.
Keena Kalaiaina, Sept. 29, 1891.
201 3ts d.
KA LEO O KA LAHUI.
JNO. E. BUSH.
Lunahooponopono a me Puuku.
POAHA, OKATOBA 22, 1891.
Ka Leo o ka Lahui, eia ke Kiai makaala o ka Lahui.
E na hoaloha, na makamaka, na welo hoi a ka poe nana i na'i neia mea he aina,
Welina oukou:
I ka Poalua iho nei, ua hoea aku ke Kiai o ka lahui imua o, oukou, me kana nu hou ano nui o keia mau poke'o wale ke poo hoolele hauli:
HE KUIKAHI HOU.
E hoike ana hoi, ua lauahea ia'e ka lono, he Kuikahi hou ka i kalewa ia aku la no Wasinetona.
O keia kekani o na nuhou ano nui o keia au hou, ina he oiaio keia, aka, e ka lahui e, aole e hoike wale ana ka iahui ina aole he mea i loaa iaia. Eia ka olelo a ka buke nui i hoike mai ai iaia.- O ka mea i hana ia ma kahi malu, e hoike ia no ma ke akea.
A malalo o keia mana, a me ia hoike ana, i lilo ai ke ea o keia kui kahi i KA LEO i ola honua, a oia ka oukou e ike ala, a na kela la keia la e hoike mai nona iho, a oia ka ke kiai e hoike nei.
Nolaila, eia hou no keia moo keokeo keregona ke holapu mai nei i kona hueloawa, nau e ka lahui Hawaii e auamo i na ehaeha o ia hana, nolaila, e makaala kakou i na wa a pau, aole hoi e hiamoe wale, aole hoopalalela, aole hoi e hoi hope, aka, e noho kela a me keia mea me ka makaala nona iho i na wa a pau.
E ka Lahui Hawaii aloha, eia KA LEO ke kiai makaala mau nei i kou pono i na sekona a pau o ka la, ke haawi nei oia i kona ikaika i na wa a pau, no kou pono e ka makamaka Hawaii oiaio, aole hoi no ka pono o ka mea hookahi, aole no ka poai hookahi a ohana hookahi hoi, aka, no ka pono laula o na mea a pau, mai ka Moiwahine ma ka nohoalii a ia kakou na makaainana. A mamuli o keia mau hana a keia nupepa, ua lilo ia i mea nui e u-i ia ai, a e ninau ia ai hoi, nowai mai la ko Buki ike? a mai ia wai mai la kona ike?
Ea, e ka lahui e, mai ke Akua mai ko makou ike a Oia ka makou e hilinai nei, a oia hoi ko makou moto e hoike mau nei ka Hoopono i hui pu me ia ka naauao a me ka noeau, a maluna o ia kahua i keehi iho ai makou, a paio aku no ko kakou mau pono, i na wa a pau a makou e kamailio nei.
Aka, ia makou e hoike ai i kekahi o na mea huna, oia ka wa e pa-e mai ai o na leo hanehane e ikuwa ana, he kuko keia no Buki, a he ake hoi e lilo i Ripubalika a pela wale aku.
E-a, e na hoaloha o ka puuwai hookahi, aole loa i loaa ia mea i ka puuwai haokila o ka wahaolelo o ka lahui, aka, aia oia maluna o ke kahua onipaa o ke aloha aina, aloha lahui, aloha Alii, a ake hoi e hoomau ia ke kuokoa o Hawaii nei a ali a kau a mau loa aku no a hiki i ke kanaka Hawaii hope loa.
Ma ka hoopuka ia ana iho nei o na papa inoa o na hui Telepona elua @ mai a me ka Bell, ua lilo no i ka inoa mua ka haahoo o ka papa hi@a i ka nui o kena poe lawe i ka @ .
OWAI LAHUI ELEELE.
Ua ike au i kau mau pane ia Hon. L.W.P. Kanealii ma ke Kuo koa o Okatoba 17, '91; no kou piha loa i na manao uluahewa, a oia kau e hailuku nei me na pohaku kumu lepo helelei wale; penei kau:
O kekahi o ka oukou mau kumuhana e olelo ana i kumukanawai hou no ka aina.
Ae, oia maoli no ka manao oni iloko o ka lahui Hawaii, mai na la mua mai a hiki i keia la, a ke mau nei ia manao.
Ua ike au ma ka Elele o na la i hala, ua lawe la ka pauku eha o ke Kumukanawai a pakiia me na mea kaua o ka la 30 o Iune 1887, e papa ana, aole mea kaua i ka wa e akoakoa ana na mea a pau ma kahi hookahi.
Ala, aole pela, ua lawe io maoli ia na mea kaua iloko o ia ia a kipi io a na lanakila keia kini a hiki i keia la.
Ke pane heu nei oe, malaiia e hiki loa ai ke kapa aku ia oe he kipi oe ka Moiwahine, o kau keia me ko manao, ua oiaio keia kauoha an no Hon. Kanealii, e hopu ia no ke kipi i ka Moiwahine.
Ua manao au, he olelo hemo wale no keia au e hele nei imua o kakou, aole he kahua, e pane ae oe no na kipi o Iune 30, 1887, pili keia olelo no lakou, aole he wahi lihi ko hu no Hon. Kanealii.
Ke olelo hou nei oe, ua nele anei ke Kumukanawai ponoi?
Ponoi ma owai ala? lalau nui i na laau lapaau ole nana e hooponopono, hooponopono i mea aha, luhi wale hoololi a paku'i mai, i hoolohi aha a i paku'i aha no hoi.
O kou mau manao piliwale keia e hoike mai ana, o oe kekahi i hihia ma keia alahele he hoapono i ke kipi a me na hana kipi; a no makou iho, aole loa e ae ia e ku mau keia kumukanawai i hoolala ia loko o na makahiki ekolu, me ka malu loa o na hana kipi nui i ka aina, a puka i Iune 30, '87, oia ka pane ia oe.
Ma keia hoka elua ana ou a me kou poai, owai ka poai au e olelo nei, o ka H. K. H., paha?
Ina no laua kau e olelo nei, a eia ka pane ia oe ke lohe aku oe, i kumukanawai hou, oia ka poka pahu a ka lahui no keia mua iho, e koho ana ka lahui he elua mahele no loko o ka hale ahaolelo, he liona a he tiga, a na ia mau papa mahele elua e hana, e imi, ma ke alanui maemae o ka lokahi me ka maluhia, i Kumukanawai hou, ke keikialii a ka lahui e kakali nei o ka hoea mai a kula iho ia Hawaii no ka pono o na mea a pau. Komite H.K.H.
Okatoba 20, 1891.
Ke hoomaka mai nei e paila ka wai o na ipuhao ahi i keia mau la, no ke kau hole balota ae o 1892.
He $2.00 a me ke koina ka hoopai o Alex. Smith, no ka hoeha ana i kekahi kanaka o Reme ka inoa.
Ma ka aha Banaco i ka Poalua nei, i hoolohe ia ai ka hihia a J. F. Kolobana kue ana ia J. White luna wai nui, no ka oki ia ana o kona pono wai.
Ua emi iho i ka@umi keneta ka uku komo, no ka ike ana i na hana akamai a Porofesa Roltairs ma kona halepe'a e ku nei ma ke kihi o na alanui Beritania a me Papu i ka ponei. Ua nui ka poe i hiki ae ma laila e ike ai i na kaikamahine o Kepohoni. O ka po hope loa iho la keia o kana mau hana maanei.
Ma keia Poaloa ae, ae haawi hou ai o Mr. Wray Taylor malalo o kana lawelawe ana, i kekahi aha mele hou ma ka luakini o Kaumakapili, a o ke keikialii Kawananakoa ana kekahi e komo ana ma keia Aha Mele.
Nui ka ua, ka mea nana i kaohi aku i ka poe puni lealea i ka hiki ana ma ka hale mele hou i ka po Poalua nei. Aole he nui o ka poe i hiki ae e like me ka mea i manao wale ia.
He eha pake no ka hale keaka pake, i hoopai ia e ka aha hoomalu he $50 pakahi, no ka loaa ana aku o kela laau punahele ia lakou e moe lolii ana iloko o ko lakou mau poli. Nui loa pilikia John!
He poe kiure wahine kekahi e ho lo aku ena no ke kau kiure o Waimea, Hawaii. I ka la apopo e haalele iho ai keia poe loea kanawai i ko lakou mau hoa pili, a holo aku no kahi o ka hana. E akehele i ka hoohana ana i ka lolo o ko oukou mau poo. Mai poina ia mama nui.
E HOAKOAKOA E NA MEKANIKA A ME NA PAAHANA.
E malama ana ka hui Mekanika a me na Paahana i kekahi halawai ma ka rumi halawai Robikana, kiki ewa o alanui Moi a me Nuuanu, i keia ahiahi Poaha, Oct. 15; hora 7:30. Ke poloai ia aku nei na hea a pau e hele mai, a ke poloai pu ia aku nei no hoi ka lehulehu,
Ma ke Kauoha.
ME@ HOOLAHA
I na mea a pau no lakou kekahi aina ma Kalihi Oahu i loaa he pono wai, e akahele mai oukou i ke kakau ana i na inoa o oukou maluna o kekahi palapala noi e lawe hele ia nei e kekahi poe, e hana ke aupuni i mau lua hooki'o wai mauka o Kalihi, no ka mea, no ko oukou mau aina no ka wai, aole e hiki i ke Aupuni ke lawe wale i ko oukou mau pono wai me ko oukou ae ole a me ka uku pu hoi ia oukou no ia pono wai i lawe ia. Ina e kakauinoa oukou i ka palapala noi, ua like no ia me ke oukou ae ana e hoouele ia na aina o oukou i ka wai, nolaila, e akehele mai oukou. Aole wai i koe o ke aupuni ma Kalihi, ua pau na aina i ke kuai ia, a ua lilo pu me ka wai i ka poe mea aina. E akehele, mai puni wale aku. Owau iho no me ka oiaio. W. L. WILCOX.
OLELO HOOLAHA.
E ike auanei na kanaka a pau, eia ma ka Pa Aupuni o Makiki, kekahi mau lio hele hewa; lio k melemele, keokeo lokihi ma ka lae, huelo poemuku, 2 wawae eleele mua, 2 wawae keokeo hope; hao kuni R H uha hope akau. Lio k eleele keokeo lokihi ma ka lae, 1 wawae keokeo hope hema. 3 wawae eleele; hao ku ni D hope akau. O ka mea a mau mea nona keia mau lio e pono e kii koke mai o hala na la he 14, kuai kukala aku no wau ke hiki aku i ka la 31 o keia malama, ma ka hora 12 o ka awakea Poaono.
David Kaeao.
Luna Pa Aupuni
Oct. 20, 1891. 304 Std.
He Kuai Nui Hoopau aku.
E HOOMAKA ANA I KEIA
POAONO, AUGATE 1, 1891.
Ua Lilo ko makou Waiwai he mea Mohai wale!
Ua Hoemiia ke Kumukuai ilalo, aole i ko Makou Pono, akai nou no-
Papa Kumukuai no 30 La wale no:
200 paa lihilihi keokeo puka aniani .... $ .90@
20 i-a Kalakoa maikai .... 1.00
12 keokeo 1 i-a laula .... 1.00
8 keokeo 1 i-a laula ....1.00@
158 kakini lakeke o na Kamalii (huluhulu ... @
98 kakini ka'e waihooluu o na wahine ... .05
Huluhulu no na paa lole kupono, . 25 keneta o ka i a, e kuai no makou i keia mau la no 7 i-a no .... 1.00
Papale K@la o na Kamalii .... .25
Na Kawele nunui, 2 no .... .25
Kakini eleele maikai ... . 25@
Ka Papale i kahiko maikai ia .... 2.50
RU@I HANA LOLE MALUNA. H L KU etc., HANA IA ME KA OLUOLU LOA. E HOOPAA AKU NO MAKOU NO NA KUMUKUAI MALUNA NO 30 LA. NO KE DALA KUIKE WALE NO KEIA KUAI ANA.
C. J. Fishel
Ka makamua o ua Hale lako o na Wahine, oia hoi ma alanui Papu a me Hotele, kahi i hanau @ ai na kuai hoopono a ano nui no i@oi. @