Ka Leo o ka Lahui, Volume II, Number 308, 23 October 1891 — Page 2

Page PDF (1.03 MB)

This text was transcribed by:  Katy Darlington
This work is dedicated to:  Awaiaulu

KA LEO O KA LAHUI.

"E Mau ke Ea o ka Aina i ka Pono."

------------

MA KE KAUOHA.

------------

            I kulike ai me ka Pauku 1.  Mokuna XXXV, o na Kanawai o Ke Kau o 1888, ua hoololiia ka Pa Aupuni hoopaa helehewa, i keia la, a Kealahou 1 a me 2 ma Kula, Mokupuni o Maui.

            C. N. SPENCER,

            Kuhina Kalaiaina.

Keena Kalaiaina, Oct. 12, 1891.

300 3tsd.

-----------

KUAI O KA HOOLIMALIMA O NA AINA AUPUNI O KAHOIWAI, MANOA, OAHU.

            Ma ka Poakolu, Nov. 18. ma ke alo iho o Aliiolani Hale, hora 12 awakea, e kuai ia aku ai ka hoolimalima o ka aina aupuni o Kahoiwai, Manoa` Oahu, nona na eka he 17 1/2 oi a emi mai paha.

            Manawa he 15 makahiki.

            Kumu koho e hoomaka ai he $20 no ka makahiki.  Uku hapa makahiki mamua.

            C. N. SPENCER,

            Kuhina Kalaiaina.

Keena Kalaiaina, Oct. 10, 1891

299-4t.

------------

NA APANA AINA PA-HALE KUAI MA KA AOAO MAUKA O ALANUI WAILA, A MAWAE-O ALANUI MAKIKI A ME KE LAINA O ALANUI KEWALO, MAKIKI, HONOLULU OAHU.

            HE 33 ka nui o na pa i hoolala ia ma ka aoao mauka o Waila, a mawaena o ke alanui Makiki a me ka laina o ke alanui Kewalo, Makiki, mawaena ka nui o .75 a .79 o ka eka, a ua makaukau ano no ke kuai.

            E lawe ia no na palapala nonoi no keia mau apana aina pahale, ma ke Keena Kalaiaina, ma na kumukuai e hookumu aku ai ke koho ana e loaa ana ma ke ke Keena Aina, e loli ana mai ka $250 a ka $500 no ka pa hookahi, e like me ka nui a me kahi e waiho la.

            E hoike mai hoi ka mea noi, he makemake kuai kona me ka manao e kukulu a hoohana hou ana ma ka aina.

            He kuike kuai ana, a i ole, he uku hapaha e like me ka makemake o ka mea kuai, a o ke koena, e uku ia ma ka puunaue like ana iloko o hookahi, elua a me ekolu mau makahiki, me ka ukupanee he 7 keneta o ka makahiki, e uku pa hapa makahiki ia.

            E hoopuni hoi ka mea kuai i ka aina me ka pa kupono a maikai iloko o hookahi makahiki mai ka lilo ana iaia, a e hoomoe i ka wai mai na paipu wai aupuni mai.

            E hoopuka ia aku no na Palapala Sila no ka aina ma ke kaa pau ana mai o ke dala.  E ike ia no ke kii o keia mau aina ma ke Keena Aina a me na hoakaka ana a pau.

            Aneane e hoomoe ia aku na alanui, a e hoomoe ia na paipu wai o ke alanui e pili ana i keia mau pa aina ma keia manawa mamua koke iho.

            C. N. SPENCER.

            Kuhina Kalaiaina.

Keena Kalaiaina, Oct. 4. 299-10tsd

------------

            I kulike ai me ka Pauku 1, Mokuna XXXV o ke kanawai o ka makahiki 1888.  Ua loaa ia ke kuleana e mahele i ua Pa Aupuni o Kekaha i elua apana, o kekahi apana aina aupuni makai o ke alanui aupuni o Kamanamana ma Kaloa Kona Akau, Hawaii.

            I kulike ai me ka Pauku 2, Mokuna XXXV o ke kanawai o ka makahiki 1888.  I keia la, ke hookohu ia aku nei o Mr. C. K. Kapa, i Luna Pa Aupuni no Kamanamana, Koloa, Kona akau Hawaii.

            C. N. SPENCER.

            Kuhina Kalaiaina.

Keena Kalaiaina, Sept 29, 1891.

291 3tsd.

------------

KA LEO O KA LAHUI.

---

JNO. E. BUSH.

Luuahooponopono a me Puuku.

------------

POALIMA, OKATOBA 23, 1891.

------------

EIA HOU NO KE AKUA LAPU!

---

            Ua lohe mai makou, inehinei i holo aku ai kekahi Elele o ke Aupuni, e kauoha ana i ke Kuhina i holo mua aku e Kuikahi aku me Amerika Huipuia, me ka hookomo ana maloko oia kuikahi, i ka pauku e ae ana e lele mai na koa o na moku kaua o Amerika iuka nei e hoomalu ia Hawaii, a e haawi ana ia Puuloa.  E ka Lahui Hawaii, e ala oukou, a e makaala i ka pono koho balota, oiai, e noi ia mai ana ka Ahaolelo e apono i keia mau hana e kauoha a e hana malu ia nei e ka Papa Kuhina e noho mana nei.  Eia ke ala hou mai nei keia mau hana, he hoolilo i ka mana ia Amerika, e hoomalu a e kokua i na hana a ke aupuni e noho mana ana ma Hawaii nei, ma ke ano hoopunahele a ma ke ano apuka a aihue paha, a hana mananui i ka pono a me ke kuleana o ka lahui.  O keia ka mea i oi aku o ke ino mamua o ka hoohui aina maoli ana, no ka mea, o ka lilo ana o ka noho maopopo ana malalo o Amerika a me kona mau kanawai, he mea ia ua akaka, a he lanakila a kuokoa maopopo loa ia o ka noho ana a ke kanaka. Aka, o keia mau hana, he hoolilo ana keia i ka mana maoli ma ka lima o ka poe e maka'u nei i ka lokahi o ka lahui, i keia kau koho balota ae, nolaila, ke hoolaha nei e hana i kekahi hana e hoopakele ai ia lakou mai ka ahewa ana i ka leo lokahi a ka lahui i hoala ia mai e ka Uhane o ke Akua iloko o kela a me keia kanaka.  Aka, aole e ko ana keia mau mea.

------------

HEAHA KEIA O W. A. KIHA.

---

            Ma ka "Paeaina" puka la o Okatoba 21, ua ike ia na manao hoakaka o W. A. Kiha e pili ana no keia kumuhana e kamailio nui ia nei, oia hoi ka pabesito ana.

            Ke hoike mai nei o Kiha, o ka pabesito pipi ka, oia ka mea oiaio, a o ka hooluu a kekahi poe e olelo nei aole ia he oiaio, oiai, o ka pipi oia ka mamua aku o Iesu Karisto, a wahi ana i hoike mai nei ma ka pauku 15 lalaki mua loa.

            E W. A. Kiha-e, ua ikea kau mau hoakaka, a me kou lolelua oiai nau ponoi no oe i hookomo mai nei iloko o kai mu ahi ipahiku ia kona enaena.

            A, oiai hoi, ke aka nei oe e loaa ia oe kela puu dala nui a Kauka Hamoa $500. nolaila, pinana mai nei oe iluna o ka lapa mauu ole, a i mai, ua hewa ka hooluu, ma keia hoike ana ou e ka makamaka i keia mea nolaila ua ike a kou mau aoao apau, eia ka ua lau wilii oe, ia oe iho.

            E W. A. Kiha e i ke au la o wai i hoomaka mai ai keia mea he pabesiso? A heaha la ka mea nana i hooia i keia mea he pabesito?  A heaha ke ano nui o keia huaolelo pabesito?

            Ma keia mau ninau, ua makemake ia oe, a me kou posi e pane pololei mai a ua makemake ia no hoi e ike ia na hooia kupono au e hoike mai ai.

------------

            No ka ukele me ka pakika o ke alanui, mai poina iho la ke ola o kekahi haole, ma o ka hina ana o kona lio.

------------

HE LETA MAI KEKAHI MAKAMAKA MAI.

---

Mr. Lunahooponopono.

Aloha oe:

            E oluolu oe e lawe aku i keia wahi ukana, ma na kihi eha o ko kaua mau Ailana, aole me ka manao lili, aka, me ka manao kuio i ele e lilo keia mau ao ana a ka makamaka i mea nana e hoohai ai.

            Oiai au e walea ana i ka malu ohai o Wehekaolu, pa ana ma ko'u mae pahukani na kupinai, mai ka pali mai o Iao, a ia'u i akilo aku ai i na huina ao ul@ma o ka'u ohe hoonui, ike aku la au i kekahi aoao mai o ke ao opua, me na huapalapala e kau ana, "Hawaii nawaliwali."

            Nalu iho la au ia'u iho, owai la o Hawaii nawaliwali.  A ia'u i huli nui iho ai, loaa aku la, oia ka kai kukulu manao ae ma ka nupepa puka la "Ko Hawaii Paeaina" o Okatoba 16.

            E pai ana no ke aloha o na makua misionari i na 'lii a me ka lahui, ke kukulu ana i ke kumukanawai a pela aku, a ua kukulu iao oia i ka ninau, alaila, ma ke kumu hea la lakou (na makua misionari) i ao aku ai ia Kaahumanu a me Kauikeaouli (Kamehameha III) he he mea maikai e kukulu ia ke aupuni maluna o ke kumukananwai, a pela aku.

            Eia ke kumu he hana maalea.  I ka manawa i lilo ai na Paemoku Hawaii nei malalo o Kamehameha I, ua umiki ia na aina a pau loa mai Hawaii a Niihau, iloko o ka poho o kona lima, a hiki mai i ke au o Kamehameha III, oia ke au i kukulu ia ai ke Kumukanawai, ma o ke ao ana mai a na makua misionari, oia ka manawa i mohala aku ai o kela pomaikai nui mai ka poho lima aku o ke alii, oia na aina i alodia ia.

            Aole au he kanaka kue i ke kumukanawai, he hauoli au, aole nae i kumukanawai kau kapakahi a me na kanawai hoopilikia.

            I ka manawa i lu ia aku ai o kela pomaikai mai ka poholima aku o ke alii, a oiai o ua mau makua misionari la ka poe naauau, ua hoohemahema wale ia ke kumukanawai a lakou i kukulu ai, e keakea ana no ka hana e lilo loa ai ua mau aina la ia lakou, a hoonele i ka poe no lakou ka aina.  Pehea e keakea ai?  Penei hoi la – 1 Aole e kuai aku.  2 Aole e molaki a hana i kahi mea e lilo ai ua aina la a pela aku.  Oia ka'u e olelo ae nei ina he aloha, iua ua hana i na mea ku i ke aloha.

            Nee hou mai kakou a i ka 1887, i ike pono kakou i ka nui o ke aloha o na palapala misionari, o oukou ka hoike nui no ko lakou aloha, nui ke aloha.

            O ke aloha no kou e Hawaii nawaliwali, me ka lunahooponopono ko'u welina a pae pa keiki o@@ hua ko'u anoai.

@E adiu huanei

@F. Hoi@

---

HALAWAI KOMITE KUMAU HUI KALAIAINA

---

            Ke pololei ia aku nei na @@@ pau he 15 o ke Komite Kumau o ka Hui Kalaiaina@@ ke @@@ Poakolu o ka  @@@  @@ iha ka @@@  @@@ alanui Moi a me @@@  @@@.  E hiki mai na @@@ pau, a @@@ @aale kekahi @@ maika @@@   @@ hoopiha ia @@   @@@  @@  @@@ aho nui loa @@  @@@  @@@  @@@.

------------

E HOAKOAKOA E NA MEKANIKA A ME NA PAAHANA.

            E malama ana ka Hui Mekanika a me na Paahana i kekahi halawai ma ka rumi halawai Robikana, kihi ewa o alanui Moi a me Nuuanu, i keia ahiahi Poaha, Oct. 15, hora 7:30.  Ke poloai ia aku nei na hoa a pau e hele mai a ke poloai pu ia aku nei no hoi ka lehulehu.

Ma ke Kauoha.

------------

            Ke kauoha ia aku nei na luna lawe nupepa a pau o KA LEO, e hoihoi mai i na pepa o ka la 11, 14, 15, 16, 17 o Sepatemaba, ina he mau helu koe o keia mau la ia oukou.   

Ma ke Kauoha.

------------

OLELO HOOLAHA.

            E ike auanei na mea a pau, owau o ka mea nona ka ino malalo nei, ke hoolaha aku nei au ma ke akea i ka waiwai o AIAU pake, i noho hoolimalima, ma kuu hale e ku nei ma ke Alanui Kekaulike, no ka hookaa ole ana i na dala he $14.00 o na mahina 6.  Nolaila, ua makau kau wau e kuai kudala aku i na waiwai a pau e paa nei ma kuu lima, ke hala na la he 15 mai keia la aku; a oia iho keia mau waiwai:

1  Moe paiua                          2  Hainaka pakeke

1  Pela moe                             1  Pakumakika

2  Kihei halii                           3  Huluhulu moe

2  Pahu ili                               1  Kihei puu

1  Kuka huluhulu                   4  Palaka pake

2  Palule                                 3  Paleili

2  Puliki                                  13  Lei a-i

1  Kaawe                                2  Hinaka pakeke

6  Paa kakini                           5  Paa Kamaa

1  Kawele                               1  Ie paalima

1  Mamalu                              1  papale puako

1  Laau kau lole                      1  Pahi liilii

1  Kini pana                            2  Lolowawae huluhulu

1  Owili lopi kilika                

            O keia ka nui o na waiwai.

2w.  5tsd.105             WONG LEONG.

------------

HE HOOLAHA

            I na mea a pau no lakou kekahi aina ma Kalihi Oahu i loaa he pono wai, e akehele mai oukou i ke kakau ana i na inoa o oukou maluna o kekahi palapala noi e lawe hele ia nei e kekahi poe, e hana ke aupuni i mau lua hooki'o wai mauka o Kalihi, no ka mea, no ko oukou mau aina no ka wai, aole e hiki i ke Aupuni ke lawe wale i ko oukou mau pono wai me ko oukou ae ole a me ka uku pu hoi ia oukou no ia pono wai i lawe ia.  Ina e kakauinoa oukou i ka palapala noi, ua like noia me ko oukou ae ana e hoouele ia na aina o oukou i ka wai, noilaila e akehele mai oukou.  Aole wai i koe o ke aupuni ma Kalihi, ua pau na aina i ke kuai ia, a ua lilo pu me ka wai i ka poe mea aina.  E akehele, mai puni wale aku.  Owau iho no me ka oiaio.                   

W. L. WILCOX.

------------

OLELO HOOLAHA

            E ike auanei na kanaka a pau, eia ma ka Pa Aupuni o Makiki, kekahi mau lio hele hewa; lio k melemele, keokeo lokihi ma ka lae huelo poemuku, 2 wawae elelele mua, 2 wawae keokeo hope; hao kuni R H uha hope akau.  Lio k eleele keokeo lokihi ma ka lae, 1 wawae keokeo hope hema. 3 wawae eleele; hao ku ni D hope akau.  O ka mea a mau mea nona keia mau lio e pono e kii koke mai o hala na la he 14, kuai kukala aku no wau ke hiki aku i ka la 31 o keia malama, ma ka hora 12 o ke awakea Poaono.

David Kaoao.

Luna Pa Aupuni.

Oct. 20, 1891.             304 3td.

------------

He Kuai Nui Hoopau aku.

E HOOMAKA ANA I KEIA

POAONO, AUGATE 1, 1891.

Ua Lilo ko makou Waiwai he mea Mohai wale!

Ua hoemiia ke Kumukuai ilalo, aole i ko Makou Pono, aka nou no

Papa Kumukuai no 30 La wale no:

 

 @0 paa lihilihi keokeo puka aniani.......................................................$  .90

  20 i-a Kalakoa maikai..........................................................................  1.00

  12 keokeo 1 i-a laula............................................................................  1.00

   8 keokeo 1 i-a laula............................................................................  1.00

150 kakini lakeke o na Kamalii (huluhulu)............................................    .45

 93 kakini ka'e waihooluu o na wahine..................................................    .05

Huluhulu no na paa lole kupono, 25 keneta o ka ia, e kuai no makou i keia mau la no 7 i-a no ................................................................................................................  1.00

Papale Kula o na Kamalii.......................................................................   .25

Na Kawele nunui, 2 no ..........................................................................   .25

Kukini eleele maikai .............................................................................   .25

Na Papale i kahiko maikai ia ................................................................  2.50

 

RUMI HANA LOLE MALUNA, HOLOKU etc., HANA IA ME KA OLUOLU LOA.  E HOOPAA AKU NO MAKOU NO NA KUMUKUAI MALUNA NO @@ LA.  NO KE DALA KUIKE WALE NO KEIA KUAI ANA.

C. J. Fishel

@@  @  @@@  @@@  Hale@ako o ka Wahine, oia hoi ma alanui Papu a me @@@  @@@  @@@  @@@ ai @ kuai hoopono a ano nei no @@@.                    @@@-dt