Ka Leo o ka Lahui, Volume II, Number 310, 27 October 1891 — Page 1
This text was transcribed by: | Susan Moore |
This work is dedicated to: | My Dad, Santiago M. Simpliciano |
KA LEO O KA LAHUI.
"E Mau ke Ea o ka Aina i ka Pono."
Buke II HONOLULU. OKATOBA 27, 1891. @310
He Moolelo Nanea.
NO
De Atananai.
Ke Koa o ka Lio Olohe,
A I OLE
NAKIAIEKOLU O FARANI.
E ka monasiua, ke ole au e kuhihewa, me he la ua ike mua no au ia oe ma keia wahi, aole anei pela?
Ae e Mr Ona hotele, ua nui a lehulehu wale na manawa au i maalo ae ai ma keia mau ipuka, a iloko o 12 wale no paha la i hala ae nei, ua kipa hou mai no au ia nei, a ma ia kipa ana mai au, ua loaa iho la i kekahi o ko'u mau hoahele he mau kuia nana i hoopaa iho iaia ma keia wahi, a mai ia manawa mai a hiki i keia la, aole loa au i lohe iki i kekahi mea e pili ana nona, ua ike anei oe e Ona hotele nona, eia no anei oia ia nei nei?
A ha, ke hoomanao la au, oia anei kau e ninau mai nei e ka monasiua, o monasiua Du Velona, kekahi o na koa kiai o ka puali aahu eleele o ka moi Lui?
Ae e ka monasiua; oia ka'u i makemake ai, auhea la oia, eia no anei ia nei?
Ae e ka monasiua, eia no oia ia nei kahi i noho ai, wahi a ka ona hotele i pane mai ai.
A, eia no ka o Velona kuu hoaloha ia nei kahi i noho ai, e hoomaikai ia na lani, aka. e Mr Ona hotele, e hiki no anei ia'u ke ike aku iaia?
Ae e ka monasiua, e loaa no oia ia oe ma ka rumi helu ekahi, ma ka papahele elua o ka aoao akau, aka e malama oe ia oe iho no ua kea la, no ka mea aole oe i ike i na mea e loaa mai ana mai iaia mai, e hou ia ana paha oe i ka pahi, e puhi ia mai ana paha kou lolo a weluwelu liilii.
Heaha keia! Heaha na pilikia i kau aku maluna o Velona? i ninau aku ai o Atanani me ke ano pi hoihoi.
Ua nele oia a ilihune i ke dala ole, ua hoolilo aku oia i kana mau wahi kenikeni hope loa, a ua hoolilo pu aku no hoi ia me kona lio, a i ko'u wa e makemake aku ai iaia e uku mai i kona mau aie, e hooweliweli mai no ia me ka olelo ana e puhi ia'u iloko o ka lewa.
Alaila e Mr. Ona hotele, e ike mua au iaia e pono ai, a ina he mau koi io kekahi au e pili ana iaia, alaila, na'u no e uku aku ia oe.
Me keia mau olelo a Atanani, huli ae la ia a hele aku la no kahi a ka ona hotele i hai mai ai iaia, a o ua ona hotele la hoi, ua hoi aku la oia no kona wahi mau, ma ka hale malalo.
Ua hoea aku ke koa opio Atanani ma ke keena e kau ana ka hoailona helu 1, alaila kikeke malie aku la oia me kekahi hoailona i maa ia lakou, a ia wa no i pane mai ai he leo maloko, e komo mai, owai kela?
E like me ka leo kono o ke kauoha, pela o Atanani i komo aku ai, a i ke sekona mua loa i halawai ae ai o ko laua ike ana kahi me keka hi, ua puoho ae la o Velona me keia mau olelo.
A ha, o oe anei keia e Atanani kuu hoaloha, e hoomaikai ia na lani ua hoea mai oe i ka wa pono.
Ae e Velona kuu hoaloha, owau no keia o kou hoaloha oiaio.
Ua halawai ae laua iloko o na puili ana o ke aloha lulu lima, alaila me na olelo mua o ka hoolauna mawaena o na hoaloha elua, hoike mai la o Velona i na mea a pau e pili ana iaia, a no ka hope loa o kana mau olelo, ninau mai la oia no kona mau hoaloha La Fere a me Hapale, a me ka misiona hooko kauoha a ke koa opio.
Ua hoike aku o Atanani i na mea a pau, a ua hoolohe mai no hoi o Velona me ka hiaai nui, a i ka hope o ka ke koa opio hoike ana i kana misiona hooko kauoha, ua hoomaikai mai la o Velona me keia mau olelo:
Ua aie ka nohoalii o Farani nei ia oe e kuu hoaloha opio, a ua kupo no maoli no oe ke lilo i kapena no kekahi o na puali Legiona hanohano o Farani, a i ole ia i Ilamuku no ke kahua kaua.
Ua haawi aku ke koa opio i na hoomaikai ana no @eia mau olelo hoohanohano a kona hoaloha, alaila ninau aku la ia no na pilikia o kona hoaloha.
Wahi a Velona i pane mai ai; he hookahi wale no o'u mea pilikia oia kuu hune a nele i kahi dale ole, o na wahi mea me a'u, ua lilo aku ia a pau loa, a eia au ke noho aie nei ma keia hotele. O ka eha i loaa ia'u ma kuu wawae, ma kela hakaka ana, oia ka mea nana i hoopilikia nui mai ia'u, a me he la no na la loihi e loaa hou ai ia'u ka oluolu kupono e hiki ai ke hele.
Aole ipau.
Ke hoike ia aku nei ka lohe i na po@ lawe pepa a pau a Mr. Palao, ua hoopau ia kona lawe ana i ka nupepa "Ka Leo," a ua oki ia aku kona moa mai na luna aku no keia pepa; nolaila, o ka poo i aie i keia pepa, e oluolu e hookaa mai ma keia keona. Ma ke Kauoha.
He Moolelo
NO
MASEPA.
Ka Olali o Denemada!
A I OLE
Ke Kaulio Keokeo!!
Kakauia no KA LEO o KA LAHUI.
A me ka puikaika o ka naka, panai aku la au no kana ninau ana mai la'u:
E ka lede, e like me na haawina i loaa ia oe, pela no hoi me a'u, aka, o ka mea pilikia wale no, he lede oe i eo na @ma na ka moi Canto o De nemaka nei.
Me ka paiwa o ka hikilele, pane mai la ua lede nei:
He oiaio e porotesa Kauna Maze zepa, ua eo kuu lima na kela moi, aka, o ke aloha a me na hoohi@i ana a kuu puuwai, aia no ia maluna ou.
Nolaila, heaha kau e hopohopo ai ina kaua e hoolilo ia ana i hookahi io a i hookahi pana ana, ano e kuu porotesa, e ha'i mai, ua makaukau anei oe no ko kaua lilo ana i hookahi io i kaia po?
O keia mau olelo a ka lede Isabela, ua hiki ole ia ia'u ke pane ko ke aku, a no elua a ekolu manawa aua i ninau mai ai, akahi no au a pane aku me keia mau olelo o ka naka haalulu:
E ka lede, ua makaukau au e lilo i haku no kou lima akau, a o na ahewa ana no ka'u mau hewa i hana ai ma ke aloalii nei o ka moi Canto, ua aa loa au e lawe i na koi koi o ke ahewa i ana.
O keia mau olelo a'u, oia ka ua lede la i huli ae ai maluna o kona mau kapuai a kono mai la ia'u e uhai aku mahope ona.
Oiai maua ma ko alahele i maopopo ole ia'u ka maua wahi e hele nei, aia hoi, hoea aku la maua ma kekahi hale, a ma ka puka o ua hale la, kikeke aku la ua lede nei:
No kekahi mau minute pokole mahope iho, hoea mai la kekahi ka naka me ka aahu loihi, a ninau mai la i ko maua makemake:
Wahi a ka lede Isabela i nane aku ai:
Ua makemake maua a hoolilo ia i hookahi pa@a @@ ha malalo o ka hi@ @@ materemonio o ka @@ lika.
E like me na olelo @@ la ua kanaka nei o @@ i kono mai ai ia ma@ k@ @@ iloko.
Ua alakai aku oi ia @ana ma kekahi wahi keena, a malo@o o @a keena la e ku ana he wahi k@hu a ma kela a me keia o kona mau paia, he hihiu a me ka eehia na mea hoonani o loko.
A e kuu keiki, ma ua keena la, ma kela po poina ole a'u e hoomanao nei, i hoohui ia ai maua me ka ui a'u i aloha ai.
Mahope iho o ka pau ana o ka oihana hooko a ke kahuna maluna o maua, huli hoi aku la maua no ko'u hotele, no ka hoaumoe ana no ko maua po mua loa o ka mahina meli.
Ma kekahi la ae, ua haalele iho la maua i ka hotele no ka halealii o ua lede nei a wahine hoi a'u i mare iho la.
Ia maua i hiki aku ai, ua hooki pa ia aku la ma@a me na haawina o ke ohohia ia mai, ma ko lakou ike ana mai, owau keia o ka porotesa Kauna Mazezepa o na hana akamai.
Aka, ia lakou i lohe aku ai mai ka lede aku, ua hoolilo ia maua i hookahi, ua hoopihoihoi loa ia ko lakou manao me ka weliweli no ka moi.
Oiai, o keia uhaki aelike mawaena o ka'u wahine a me ka moi, he hewa koikoi loa ia e hiki ole ai ke huikala ia.
Aka nae, o keia hoohui mare mawaena o maua, aole loa ia i lohe iki ia a hiki wale i ka wa i hoea mai ai o kela la i manao ia ai e lilo ana ua moi nei i iwi aoao no ka moi Canto.
A akahi no a lohe ia ae, ua mare mua ia e a'u ua ui hoomahie nei o Denemaka.
Ano o Moneka kuu hoaloha, ma keia wahi i hoomaha iki iho ai ko'u luaui i ka hahai ana mai i kona moolelo, a oia ka'u i noomaoe aku ai me keia mau ninau:
I ka wa i lohe ia ae ua mare oe me ka lede Isabela, hoaha na hana a ka moi Canto? A heaha hoi kau mau hana o ke apuka wahine?
O keia mau ninau paakiki @'u i waiho aku ai ua kuu @aui e pane mai ka haina, oia kana i hoike hou mai ai ia'u penei:
Ua uluahewa ia k@ @ai Canto iloko o na noonoo pupule o ke aloha wahipo.
Aole i pau.
@@@AIAINA.
@@@ Kalaiaina @@@ pau o kela @@@ ka hora 7:30P.@@@ o kahi o Ro@ @@@ na Alanui Moi a @ @@.
HE HOO@AHA P@ @
E ike au@@ @ ano lah@ @o ana ma@. Aupuni @@ kane, wahine, @@@mma i o kela a @@@ko'u Kee@, @@@ na ehaeha a ka ma @@@ na makamaka, he hiki ia @@@ i, na ano ma'i a pau, ma'i iloko o ka opu, ho'i ke kino, aki ilo o o ka iwi, eha o ke poo, ma'i wahine a pela aku. Mai hoololohehe aku e na hoa, hele mai hookahi, hele mai elua, hele mai no a pau loa; heoluolu ka auhau, ke hui me ia ma na kukai olelo ana; ua makaukau wau e pulalma mai i na ko@o ana mai mai na Mokupuni mai, me ka eleu a me ka hikiwawe loa, he makamaka a he hoaloha maikai no oukou e na Hawaii.
Owou iho no,
DR. LEONG KENG PONG.
Helu 40, Huina o na alanui Kamika me
Hotele, Honolulu, Oahu. Aug. 31. ly.
OLELO HOOLAHA.
Ua makaukau ka mea nona Oinoa malalo iho, e hanai na Pua HAKU PUNA ELEELE a me ka pohaku e ae no na pa kupapau, a me na kahua kukulu kia hoomanao. O ka poe makemake ewaiho mai i ka lakou mau kauoha me Ioane Akina
J. BOWLER.
Sep@. 22, '90, d--ly*
Aila Kuai.
E LOAA NO MA KAHI O
J. F. COLBURN.
(KEONI KOLOBANA.)
Ma ke Kihi o na Alanui Nuuanu me Moi.
E loaa no no ke kumukuai haahaa loa o $2.50 o ka pahu. Hele mai hookahi, hele mai elua, hele mai no a pau.
Ko oukou hoaloha,
J. F. COLBURN
Honolulu, Iulai 8, 1891 232 dtf
OLELO HOOLAHA.
E ike auanei na mea a pau, owau o ka mea nona ka inoa malalo nei, ke hoolaha aku nei au ma ke akea i ka waiwai o AIAU pake, i noho ho@limalima, ma kuu hale e ku nei ma ke Alanui Kekaulike, no ka hookaa ole ana i na dala he $14.00, o na mahina 6. Nolaila, ua makau kau wau e kuai kudala aku i na waiwai a pau e paa nei ma kuu lima, ke hala na la he 15 mai keia la aku; a oia iho keia mau waiwai:
1 Moe paiua 2 Hainaka pakeke
1 Pela moe 1 Paku@akika
2 Kihei halii 8 Huluhulu mee
2 Pahu ili 1 Kihei puu
1 Kuka huluhulu 4 Palaka pake
2 Palule 3Pal@i
2 Puhki 1@ Lei a-i
1 Kaawe 2 Ilinaka pakeke
6 Paa kakiai 5 Paa Ka@
1 Kawele 1 Ie paali@
1 Mamalu @
1 Laau @ 1 Paoi liilii
1 Ki@i @ @
1 Owili lo@i kilika @
O keia ka nui o na weiwei.
2w. 5@d. 105 WONG LEONG.
.