Ka Leo o ka Lahui, Volume II, Number 314, 2 November 1891 — Page 3

Page PDF (1.12 MB)

This text was transcribed by:  Sandra Matsuoka
This work is dedicated to:  Elaine Laikealoha & Samuel Kaopuiki

KA LEO O KA LAHUI.

"E Mau ke Ea o ka Aina i ka Pono."

 

            O kona makuakane hoi i kela wa, ua ano e loa kona manao no keia pilikia o kana keiki.  aole e hiki iaia ke nana pono aku. ua pihoihoi a haalulu.  Ua lawe ia ua keiki nei i kahi o ke kauka a ua hoomaopopo ia, ua pa-hu ia kona onohi maka eleele.

            Ua hele ka makuakane i ka ma kai nui o Hawaii nei, no ka hoopii i kela wahine haole, eia nae, ua hoole mai la ka makai nui, a kena mai la e poopii kivila, aohe hiki ke hoopii karaima.

            E ka lahui Hawaii. e nana mai i keia hana a ka Makai Nui o Hawaii nei, a e noonoo kaulike iho.  Ina he keiki haole ka mea nona kela onohi i pa-hu ai i ke kolo o ke kaa okahi kanaka, Pukiki, Iapana a Pake paha, aole e hale he umi minuke mahope oia hookui ana. aia i ka hale paahao kahi i noho ai oia kanaka, a pukiki paha.  Nolaila, e ike mai e Hawaii o Keawe e Maui o Kama. e Molokai nui o Hina, e Oahu nui o ke'alii, ka onohi o na kai a e Kauai o Mano; e noonoo pono me ka manao paa luli ole, no ka pono ou e Hawaii, mai palaka; aka e makaala e kaumanao ma na kahua kalaiaina a ka aoao lahui.

            I Hilo nei ke Kuhina Kalaiaina i kela mau pule aku nei; oia a me ka luna nui o na hana hou.  Ua lohe pono mai kou mea kakau, mai kekahi mau kanaka mai i lohe ponoi i na olelo mahalo i ke Kuhina ia John Moore ka Luna Nui o ke alanui Kaluaopele, no ka maikai o na lawelaweia ana o ke alanui i oi aku i ko mua.  Wahi a ua kuhina nei, "Aohe au i manao, menei ka  ka maikai e hanaia ai o ke alanui, eia ka ua oi loa aku i ka ʻ u i manao ai, etc."  Ua hai pu ae no hoi ke Kuhina, i ka nui o na palapala iaia mai kekahi mau haole o Hilo nei me na olelo e hoino ana ia oe, a pela aku.  Aka, i ka ʻ u ike maka ana i kau hana ua mahalo loa au.  A e noho aku oe ma keia hana, e like me ka loihi o ko ʻ u noho Kuhina ana."  Oia haawina hookahi no hoi kai pahola ia ʻ ku ia G. Nakapuahi, ke Kakauolelo nui o ke alanui Kaluaopele, no ka maemae ame ka pololei o na malamaia ana o na loaa me na hoolilo o ka oihana me ke ano hoopololei.  He mea hauoli nui keia i kau mea kakau, noka mea, o ka pono a me ka mahaloia oia mau kanaka Hawaii maoli, no ka kaulike ana no ia  a e hauoli pu kakou e ka lahui me ia mau hoa kanaka, no ka mahaloia o ka laua lawelawe ana i kela mau kulana oihana.

            O na hana hoikeike no ka hooneleia o ka luna nui i ka manao ole e kauoha ai i na paahao, ua anai loa ia iho nei ke Kuhina, a ua opaha pu ilalo i ke alanui.

            He Luakini ano e keia e kukulu ia nei ma Hilo Taona nei.  O Kona noe ana ma ka loa, ua moe i ka Akau Komhana 42 degree; Aia Kona hale @ele ma ke kihi akau Komohana; a o na puka komo, malalo ponoi o ka hale @ele, a aui iki iho kekahi puka koma; a o kahi e haiolelo ai ke kahuna, aia ma ke kihi hema Hikina; a he elua mau kaupoku o keia halepule.  He ano okoa loa ke ia halepule i ko ua halepule a pau i  ikeia ma Hawaii nei.  Ke pii mai nei kona mahaloia, mamuli o ka mohala ana ae, o kona mau hiona.

            Nui ka ua o Hilo nei i kiea mau la ae nei, nui no hoi ka wai; a he kane me kana wahine e hoi mai ana i Hilo nei mai Olaa mai, a hiki mawaho mai o Panaewa, i kahi i kapaia o "Haihai," ua nui loa ka wai; ilaila laua i pakele ai na ola, a o na lio kai p@ino.

            Ma ke awakea la 16 o Oct. nei, ua komo ia ka hale o Hana Makaena ma Puueo, e keahi mau makai, me Kapena makai no ka manaoia, he piliwaiwai maloko o ua hale nei.  I ke komo ana aku he neo kai loaa, aole hoi ka mea i upu ia aku e ua poe komohewa nei, me ke kuleana ole, aohe palapala hopu.  aole no hoi palapala huli.  Wa wawahi maoli keia poe i ka maluhia o na Home, a me na pono pili paa a pau o ke kanaka.  O ka mea nona ka hale ua hele he wahi loihi aku, o kana mau keiki ke noho ana, he hana ohe ka laua hana.  E hoopii ana keia wahine i kela poe komohewa, a me ko lakou Poo.  Eia kela hihia ma ka lima o ke kahi Lo@okahi i hookalaia ai ke kanikani.  O ka hope makai nui kahi o Hawaii nei i hele pu ma keia huakai wawahi maluhia a kue kanawai.  A ua hele kela wahine e hoopii i ka makai nui no keia mau hana pono ole a na makai, ua hooleia mai la, me ka apono pu mai i kela mau hora kalohe ana makai.

            E ka Lahui Hawaii e nana mai i nei m@@@@@na ino kolohe a e noonoo iho n@@@@@ holoi loa ae i na Luna aupuni a pau oia ano.  ALOHA LAHUI.

 

NUHOU KULOKO.

            Ua hookohu ia aku o Mr W. H. Daniels, i Kakauolelo no ka Aha Kaapuni Elua o Maui.  E hoomaka ana oia e lawelawe i kana apana hana ma ka la 1 o Novemaba.

 

            Ua makemake ia na Luna lawe pepa a pau o ka LEO O KA LAHUI, e hoihoi mai in a helu o na la 19, 20, 26, 27 o Okatoba nei ma keia keena nei; in a nae he mau helu koe ia oukou.

 

            Ua makemake ia na Luna Lawe Pepa a pau o ka LEO a me ka OIAIO, e akoakoa mai ma ke keena nei, i ka hora 10 a.m., o ke kakahiaka Poalima, no ka noonoo ana i kekahi hana i manao ia.

 

            E na Luna Lawe Pepa o ka LEO O KA LAHUI, ke hai ia aku nei ka lohe ia oukou, ina he mau helu koe o ka la 3 o Augate nei, oia hoi ka Poakahi mua, alaila e pono e hoi hoi mai i keia keena.

 

            Ano hahana hoi ka la nehinei, he olu nae i ke ahiahi  ana mai.

                       

            Ua hala aku ka Loio Kuhina, ka Iiamuku a me ka hope Ilamuku no ke kau kiure o Waimea.

 

            Ua hoopai ia ka Ilamuku he $375 he hoopii poho keia na kekahi wahine o Kanamu kona inoa.

 

            He hoona@ea puhi ohe ko keia po ma ka Emma Kuea, e naue ae e ka poe puni houheuhene.

 

            I ka Poaono nei i pau ai ka noho ana o ke kau kiure o ka malama o Okatobe, a aia ma Waimea ke kiure o keia mahina.

 

            O na lealea i malama ia no ka mare o Paulo Isenbery, ma Kauai i kela pule i hale, ua lohe mai makou, ua nui ka ke ohohia ia.

 

            Na@i a maikai no hoi ua kii hoo@eleak@ a Mr. Ben Hogan i hoikeike ai ma ka Y. M. C. A., i ka po Poaono nei.  Ua nui no hoi ka poe i hiki ae malaila.

            A i makemake i na ano ko a pau, e loaa no ia oe ma ka halekuai ko o Ludwigsen a me Cron.

 

            Ua lohe wale ia ae, e haawi ana kekahi poe he aha hulahula ma Reymond Grove ke hiki ae i na po mahina lailai.

 

            Ua ike ia aku la kekahi poe wahine e hulahula ana no me ko lakou mau papale no e kau ana maluna o ko lakou poo.

 

            Ma ka po Poalima nei i malama ia ai kekahi aha hulahula ma ka hale paikau ma Manamana ae nei, a ua nui no hoi ka poe i hiki ae.

 

            Ma ka Waialeale o ke kakahiaka o ka la inehinei, i huli hoi mai ai na keiki o ka puali Quintet a o ka lakou nuhou ano nui i lawe mai nei, oia hoi ko lakou loaa ana a pau loa i ka ma ʻ i.

 

            Ma ka hale ai haukilima hou ma ke alanui Hotele ae nei, i hoolohe ai kekahi poe i kela pahu kamailio i ka po Poanono nei; ua mahalo no hoi ka poe i lohe i ka moakaka o na olelo a me ka maikai o na leo mele.

 

            Ma ka po Poaono nei, ua hoopuiwa ia ae ko ke kulanakauhale nei ma o ke kani o ka bele pauahi, eia ka auanei, he ipukukui i pa-hu ma ka hale o kekahi pake; makai iho o ka hale puhi palaoa o Love ma alanui Muuana; ua @ie koke no nae.

 

            Ua hoopanee ia aku la ka hihia puhi hale o ka poe pake i manao ia ai na lakou i puhi a pepehi kela pake mawaho ae nei o Kamoiliili, a ke kau kiure ma Lahaina i ka malama o Dec., ae nei, no ka loaa ole o ke kiure kaulike ma keia kau kire iho nei ma Honolulu nei.

 

OLELO HOOLAHA HOOPAU HOPE

            E ike auanei na kanaka a pau ma keia, mai keia la aku ua hoopau loa aku au i ko H. C. Ulukou noho Hope ana no ʻ u ma na ano a pau loa e pili ana i ka malama ana ka hooponopono ana a me ka ohi ana i na auhau o ko ʻ u mau waiwai a pau loa maloko nei o keia aupuni.  O na poe a pau loa e paa ana he mau waiwai no ʻ u ma ko lakou lima, e hoihoi ae lakou ia ʻ u ponoi ma ko ʻ u wahi noho ma Honuakaha, ma Honolulu, Oahu.  KAPIOLANI. [Ma o Jos. Nawahi la.]  Honolulu Oct. 31, 1891. 314-d3m.

 

OLELO HOOLAHA

 

            E ike auanei na kanaka a pau, eia ma ka Pa Aupuni o Makiki nei, kekahi mau lio hele hewa.  Lio k@ulaula, 2 wawae mua i paa i ka hao, kiko @@@@@@ @@ @@a-i pela ma ke kua, 1 wawae keokeo hope hema, k@ko keokeo ma ka lae, hao  kuni au@ e, kohu kiaha p@@@@@@ ke ao.  Lio k@melemele, 3 wawae keokeo, eleele keokeo ka hulu o ka wawae mua akau, kiko keokeo maluna o na kue make a elua, hao kuni X hope hema.  @@@@ k@ulaula, keokeo uuku ma ka wawae hope akua, keokeo lokihi ma ka ka @@@, kiko keokeo ma ke kua pela no na aoao a elua, 1 wawae i paa i ka hao, hao kuni ana e hope akau hapala ka hao malalo o keia mau kuni.  O ka mea a mau mea paha no lakou keia mau leio, e pono ia la kou e kii mai. o hala auanei na la he 12 e kuai kudala aku no wau ke hik@aka @ ka la 7 o Novemaba 1891.  D KAOAO. Oct. 27, 303-dtf. Luna pa Aupuni.

 

KUAI HOOPAU NUI.

            Mai keia manawa aku a hiki i ko Makou hoonee ana aku iloko o ko makou HALEKUAI HOU Ma ke Alanui Papu, --(NA HALE BURUA. E hoolilo aku ana Makou i ko Makou waiwai a pau o na ano Lole:  NA LOLE NANI, NA LOLE I HUMUIA, KAPU A ME PAPALE, PAHU LOLE,  a pela aku.  No na Uku Hooemi Loa Nae.  Egan & Gunn.  ALANUI MOI kokoke i ke ALANUI PAPU.  tf-d.

 

Poino i ka Wai!

            POINO I KA WAI;  E hoomaka ana keia mawaena o keia la a me ka Poalua a hiki mai o keia pule ae, me ka nana ole ia o na lilo.  N. S. SACHS.  263-dtf.  Honolulu.

 

HOOLAHA HOU

            B. F. Ehlers & Co.--PAINAPA  HELU 99 ALANUI PAPU.  IA OUKOU E NA MAKAMAKA A ME NA HOALOH,--OIAI HOI, UA makaukau makou i ke kuai hoopoho aku i na lole o na Wahine, Kane a me na Kamalii, oiai, e hoi mai ana o B. F. EHLERS me na lole hou ma keia moku mai a oia ke kumu o ko makou kuai hoopoho ana, i kaawale ai na wahi no na LOLE HOU.  E kipa mai e na makamaka, i hoopau ia ai ko oukou kanalua no ka makou kuai hoopoho aku ia oukou.  Owau me ka oiaio, tf   B. F EHLERS & CO.

 

He Kuai Nui Hoopau aku. 

E HOOMAKA ANA I KEIA POAONO, AUGATE 1, 1891.  Ua Lilo ko makou Waiwai he mea Mohai wale!  Ua Hoemiia ke Kumukuai ilalo, aole i ko Makou Pono, aka nou no Papa Kumukuai no 39 La wale no:

            200 paa lihilihi keokeo puka aniani……..@@

            20 @a Kalakoa maikai….1.00

            12 keokeo 1 i @ laula ….1.00

              8 keokeo 1 i @ laula  ….1.00

            159 Kakini  @@@@@@ o na kamalii (huluhulu)….@@

             93 kakini ka ʻ e waihooluu o na wahine .@@

            Huluhulu no na paa lole kupono, .25 keneta  o ke i-a, ekuai no makou i kela mau ia no 7 i-a no….1.00

            Papale Kula o na Kamalii .@@

            Na Kawele uunui 2 no .@@

            Kakini eleele maikai….@@

            Na papale i kahiko maikai ia….@.@@

            RUMI HANA LOLE MALUNA, HOLOKUetc. @@@@ @@ @@@ @@@@@@@@ LOA.  E HOOPAA AKU NO MAKOU NO NA KU@@@ @@@@@ @@@@@@ NO NA LA.  NO KUDALA KUIK@@WALE NO KEIA @@@ @@@.  C. J. F@@@@@. Ka makana @@ @@@@Hale @@@@@@ Wahine @@@ @@@ @@ @@@@@@@@@@@ H@@@@@ kahi i hanau ia ai @@ @@@@ @@@@@@@ @ @@@@@@ @@@@@.