Ka Leo o ka Lahui, Volume II, Number 326, 18 November 1891 — Page 3

Page PDF (1.16 MB)

This text was transcribed by:  Uilani Paalua Campana
This work is dedicated to:  William H. and Ruth L. Paalua

KA LEO O KA LAHUI.

"E Mau ke Ea o ka Aina i ka Pono."

HALAWAI MAKAAINANA NUI!!

E wehe ia ana he Halawai Makaainana nui ma ka Poaono e hiki mai ana.  Novemaba 21. ma ka hora 7 o ke ahiahi, na ka Hui Kalaiaina Hawaii Liberala, maluna ae o kahi Burua ma, ma ke keena paikau o ke Aupuni.

 

Nolaila, ke kono ia aku nei na hoa makaainana a pau e hele nui mai ma ia halawai, mai ka poe i kakau inoa a me ka poe i kakauinoa ole, oiai hoi, ua makemake ia e hooholo mua na hana, a e hana ia hoi malu na o ke kahua o ke kaulike.  John E. Bush, Peresidena Hui Kalaiaina Hawaii Liberala.  Honolulu Nov. 18, 1891.

 

HE WAHI MEA HOU

Ia Lehua e ku ana iloko o kekahi rumi kuai o na lako kukulu hale ma alanui Papu. lohe aku la au i kekahi mau mea e kamailio ana, a penei ka laua oleo:

 

“E Mr. Hanamoa, k@ mai nei oe he maikai kau ka@ uku nei e hele e wawahi i ka hui Kalaiaina, a eia oe ke ike nei i ka mahae o na kanaka Hawaii, a ma ia ua pololei oe.  Ke olelo aku nei au ia oe e akehele oe i kena wahi kaaka; ua uku ia no oia i kela kau aku nei, a ua komo oia i ka hale ahaolelo ma ka aoao lahui, aka, na hololua oia; he oiaio ma na mea nui e kue ana i na kanaka. ua huli mai oia me kakou. he kanaina au ia ano kanaka.  Eia no kekahi, oia a me kona wahi hoa mekanika e kaena nei, aia ka hoomana Katolika ma ko laua mau pakeke i na wa waa pau, he hoopunipuni, he pa’ipuna wale iho no kekahi, a he ole laau wale iho no ka kekahi.  O kela ano kanaka, e ake hele loa kakou.”

 

Pane mai la o Hanamoa, he wahi kanaka pu’ipu’i poupou, me ka umi umi ma kona lehelehe luna:

 

“E Uilama Halau. ua loa keia kanaka ia’u eia oia ma ko’u lima, a ua makaukau oia e hana aku no kakou, i oi aku aku mamua o kana i hana mua ai i kela kau aku nei; nolaila, aole olu kanalua.  Aia ke pii ae la ua kanaka la, a ke hahai ae la ka nui kanaka iaia, a e ike auanei oe e komo ana lakou i kela hale ma ke kihi mauka o ka huina alanui Papu a me Hotele e hooluolu ai i na kania-i maloo o lakou.  E nana aku, oiai, ua ula pono ko lakou mau helehelena i ka noho mau a ka wai-kini a ke aloha.  ua mahae ka hui Kalaiaina a e komo ana keia poe ma ka holo balota ana, he aoao lahui, aka.  he hoomaemae maopopo nae ua kanaka la me kona mau hoa mekanika.

 

Wahi a Uilama Halau. ua ano pololei paha oe, i keia me au i hili nai ai, aka e nana aku kakou.

 

Ua hoolauna ia aku o Mr. C. Stoeekle me kana painu Ponogarafa, imua o ka Moiwahine i ka Pokahi nei.  Ua loaa mai hoi ia Mr. Stoeckle he mau olelo mai ia Mr. E. H. Allen, ke Kamikela Hawaii ma Nu Ioka, o makemake ana@ hai i ka Moiwahine, a ua hoolohe no hoike Alii i na olelo a pau me ka moakaka pono no o ka leo, a hiki i ka hope.  Ua panai aku no hoi ka Moi wahine ma o kona kamailio ana iloko o keia pahu olelo.  Ua piha hauoli loa o Mr. Stoeekle i ka loaa ana iaia ma o kana pahu olelo ia. ka leo o ka Moiwahine Liliuokalani.

 

NUHOU KULOKO.

Ua makemake ia aa Luna lawe pepa a pau o ka Leo O Ka Lahui.  e hoihoi mai i na helu o na la, 19, 20, 26, 27 o Okatoba nei. ma keia keena nei; ina nae he mau helu koe ia oukou.

 

Ua makemake ia ua Luna Lawe pepa a pau o ka Leo a me ka OIAIO.  e akoakoa mai ma ke keena nei, i ka hora 10 a.m. o ke kakahiaka Poalima. no ka noonoo ana i kekahi hana i manao ia.

 

Ua makemake ia na Luna lawe pepa a pau o ka Leo, e hoihoi mai i na helu o ka la 2, 9, 10, o Novemaba nei, ma keia Keena, ina nae he mau helu koe ia oukou.

 

I ke kakahiaka o nehihei, i pulelo aku ai ka oi li o na Kona no kona mau awa maa mau.

 

Ua manao wale ia e ku mai ana ka Mariposa mai na panalaau mai o ka hema.

 

Luhiehu no hoi na moku o loko nei o ke awa, i na hae like ole, i ka la hanau nei o ka Lani Kaulilua.

 

Ohuohu pono ka Malulani i na huapala, ma keia huakai aku nei ana no kona mau awa maa mau.

 

Nui na paina i malama ia ma ka la hanau o ko kakou Lani Moi i aloha nui ia, ma na wahi like ole.

 

Ua haule iho ka haipaka o kekahi lede me na dala he 14 iloko.  Nui ke dala e helelei mai nei i keia mau ia.

 

Ua hoohiwahiwa ia me na launa hele, a me na pua nala, ka hale puhi ohe ma Ema Kuea i ka Poakahi nei.

 

He wahi anaina hooluana hoonanea ka ua haumana o ke kula kaikamahine o Kawaiahao, i ke ahiahi Poaono aku nei.

 

Pahee no hoi ka mokuahi Mikahala, iaia e olali ana maluna o na ale a piipii o ka moana, no kona mau awa maa mau.

 

I keia kakahiaka, e ku mai ai ka mokuahi Kinau mai ka hikina mai a ma ona la e loaa mai ai na lono o Hawaii a me Maui.

 

Ua panee mai ka holo o ka mokuahi Mokolii mai ka Poakahi mai a i ka Poalua nei akahi no ia a olali aku nokona mau awa.

 

He 76 wale no la i koe, a hoea mai ka la koho balota, me keia no waele e no ke pulu; ei aku ko make la ke okuku ia mai ia imua ou.

 

He nui ka poe e ake nei e ike no kia hoomanao o ka Moi Kalakaua Pehea aku nei la na hana a na komite no ka mea e pili ana i keia mea.

 

He elua mau mokuahi e ku mai ana i ka la apopo, oia hoi ka Alameda mai Kaleponi no ka hema, a o ka Mariposa ma ke heana mai no Kaleponi.

 

Ke upu ia aku nei, a he kuwale mai no paha koe i keia mau la iho.  he moku Loionia me ka heluna nui o na Pake limahana ae na mahiko o kakou nei.

 

Ua haii hoi mai nei ka Hon. P. R. Isenberg me kana wahine. ma ka mokuahi Waialeale o ka lapule nei.  Ua hele wale a lamalama ka ili o na Hon. nei, i ka pehia paha e ka mea ua liilii.

 

Ma ke ahiahi Poakahi nei i hapetizo ia ai ka bebe a Kauka Henri Makalu Opio, ma ka halepule o S. Andrew, a ua nui no hoi ka poe i hiki aku malaila.

 

Ua kipu mai la ka mokukaua Penesekola a me ka moku holo lealea Sana Keoki, ma ka la hanau nei o ka Moi i make, a e welo ana no hoi ko laua mau hae like ole ma ka welelau makani.

 

No ka hihia o Opunui kue i kekahi mau pake mahiai ma Pauoa ae nei, ua haawi ia ae e ka Innakanawai he $100 ke poho o ka inoa mua.  Ua hoopii hou aku la na pake no ke kau kiure.

 

Ma ka po e ka la 24 o keia mahina, o mahina ia ai he aha mele ma loko o ka luakini o Kaumakapili; o na papa himeni ana o Kawaiahao a me Kaumakapili, a me ka puali pu hi ohe no hoi kekahi e lohe ia ana ma ia po.

 

He hoomaainaa ‘kiki-pu ka ra luina o ka mokukaua Amerika Penesecola i ke kakahiaka Poakahi nei, a iuka no hoi o Kalihi ko kakou mau kea kahi i paikau hoomaamaa ai.  O ka rula ia o keia mau kakahiaka.

 

Olelo iho la kekahi mau makai, he hoopunipuni ka ka olelo a Ka Leo, aole laua e puni, e malama ia ana ka la hanau o ka Moi Kalakaua i la kulaia.  Pehea olua i ka wa a ka pu e kani ana i ka hora 12 o ke awakea.  He hoopunipuni ia la!

 

Nui na mokuahi holo piliaina o kakou i holo aku no ko lakou mau awa maa mau i ka la inehinei.  O Malulani no Kona, o Maki no Kapaa Kilauea a me Hanalei.  Likelike Maui, Mokolii no Molokai a me Lanai.  a o Akamai a me Kawailani no Koolau ae nei.

 

OLELO HOOLAHA HOOPAU HOPE.

E ike auanei na kanaka a pau ma keia, mai keia la aku ua hoopau loa aku au i ko H. C. Ulukou noho Hope ana no’u ma na ano a pau loa e pili ana i ka malama ana ka hooponopono ana a me ka ohi ana i na auhau o ko’u mau waiwai a pau loa maloko nei o keia aupuni.  O na poe a pau loa e paa ana he mau waiwai no’u ma ko lakou lima, e hoihoi ae lakou ia’u ponoima, ko’u wahi noho ma Honuakaha, ma Honolulu, Oahu.  Kapiolani.  (Ma o Jos. Nawahi la.) Honolulu Oct. 31, 1891.  314 – d3m.

 

HOOLAHA KUAI AINA.

Mamuli o ke kauoha’a Hoa, ke ho ike ia aku nei ka lohe i na mea a pau, ua makemake maua e kuai aku i kona kuleana aina a pau loa iloko o kela apana aina e waiho la ma Haiku, Hamakualoa, Maui, nona ka Palapala Sila Nui Helu 183, no W. P. Alekanekero i lilo mai i ke kahi poe hui.  E loaa no na kuka ana no ke kumukuai me maua ma Honolulu. Nawahi & Huntsman.  Na Loio no Hoa.  323-dlm.

HE HOOLAHA I KA AKEA.

E ike auanei na ano lahui a pau, e noho ana ma ke Aupuni Hawaii, mai na kane, wahine, a me na keiki; i loaa i na ma’i o kela a me keia ano, e nana mai i ko’u Keena hana, a na’u e hoopau aku i na ehaeha a ka ma’i maluna o oukou o na makamaka, he hiki ia’u ke lapaau i na ano ma’i a pau, ma’i iloko o ka opu, huii ke kino, aku iloko o ka iwi, eha o ke poo, ma’i wahine a pela aku.  Mai hoololohe aku e na hoa.  hele mai hookahi, hele mai elua, hele mai no a pau loa; he oluolu ka auhau, ke hui me ia ma na kukai olelo ana:  na makaukau wau e palama mai i na kono ana mai mai na Mokupuni mai, me ka eleu a me ka hikiwawe loa.  he makemake a he hoaloha maikai no oukou e na hawaii.  O wau iho no, Dr. Leona Keeng Pong.  Helu 40, Huina o na alanui Kamika no Hotele, Honolulu, Oahu.  Aug. 31. 1 y.

 

KUAI HOOPAU NUI

Mai keia manawa aku a hiki i ko Makou nounou

ana aku iloko o ko makou

HALEKUAI HOU

Ma ke Alanui Papu, - (Na Hale Burua.

E hoolilo aku ana Makou i ko Makou waiwai a pau o na ano Lole:

Na Lole Nani,

Na Lole i humuia,

Kapu ia me papale,

Pahu Lole a @ aku

No Na Uku Hooemi Loa Nae

Egan& Gunn.

Alanui Moi kokoke i ke Alanui Papu.

 

NA PAIKINI HOU

NA PAIKINI HOU

O na ano a pau, e kinikohu ai o ke ano ahiahi e loaa no ma kahi

Chas. J. Fishels,

Kihi o Alanui Papu a me Hotele,

Ko makou halekuai hoopau nui, ma o Mr. Chas. J. Fishels la, he mau wai wai hou loa ko makou, i loaa mai nei mai ka hikina mai, o na ano like ole he nui wale.  Eia ma ko makou halekuai nei na paa lole e linohau ai o na Keonimaua, a luhiehu o na Lede. na aulii o na Kamalii-

Na Kinamu, Na Alapia, Na Kalakoa Malina, Na Kihei Silika, Nanahe o na ano he nui  A pela wale aku.

 

E huea pau ia aku ana keia mau waiwai a pau imu ou, aole hoi o oe wale o na Lede kekahi, pau pu’ aku hoi me na keiki, nau e wae nou iho i na anoai a kou puuwai, eia ka papa lohi o Apua la, ke anapa nei ka wai liula i Mana.

 

E hele mai i hookahi, e hele mai no a pau loa, mai ke nui a ka liilii.  Chas. J. Fishels.  Halekuai alakai o na kumukuai haahaa loa.  356 – tfd.

 

NA WAIWAI HOU!  NA AULII HOU!!

NA PAIKINI HOU O KEIA KAU HOOILO

O KA MAKOU IA LA AULII KOLOMANU

KU KE PAI HANA KA HAAWE

 

NANI WALE KA IKE I NA MEA NANI O KA HAU OKI O KA AINA GULA O KALEPONI – MA KA HALEKUAI WAIOLU NAWE MALIE 0 -  N. S. SACHS.

He oia mau no ke emi o ke kumukuai o ko makou mau waiwai, a oia ke kinau o ko makou paa mau ana i ka hana – A he wahi puka iki ko makou e kaa mau nei – Eia he heluna hou o na waiwai hou, ka makou o na ano like ole – Na Ma Kalena lau, a me na Makalena puu, o kela a me keia ano o ke ano mai kai loa.

 

MAI PUIWA OUKOU!  MAI PUIWA OUKOU!!

EIA IHO KA PAPA LOHIO APUA, NA LOLE AAHU O NA LEDE I HANA MIKIOI IA MAI A AULII.

Na Muumuu o na Lede 40 keneta, Palekoki aulii o na Lede 50 keneta; Na luhie hu o ke ano ahiahi $1.00; Na Kihei kaekae huihui 40 & 50 keneta; Na Kawele hoa maemae ili o na Lede 60 keneta; Na Kaliki molina maikai loa 50 keneta, Na pai kini hou o na wahine ma ka hoopaa ana ia loke 50 keneta; Na Kakinni Hina pahee o na Lede, elua paa no ka 25 keneta.

 

NA PAIKINI AULII O NA KEIKI, NO NA KU,UKUAI HAAHAALOA A EMI NO HOI.

Na aahu keokeo o na keiki 75 keneta: Na lole komo o na keiki 3 paa $1.00; Na Papale aulii o na keiki 25 keneta; Na kaliki o ua kaikamahine 40 keneta; Na A i kala o na keikikane 25 keneta, na Muumuu o na pepe 25 keneta; na Papale Lilina maikai o na kaikamahine he 50 keneta, mamua he $1.00, na Panale aulii o na keikikane he 50 keneta, mamua he $1.00

 

NA PAHOIHOI HULU PAHEE!  NA PAHOEHOE HINUHINU!!

Ua piha u ko makou halekuai nei i na waiwai like ole o na ano a pau, op na hulu hoonani o na papale o na iwa maka onaona, eia ia ia makou nei la, ke hihi’iolua nei i Moeawakea, he eleele, he ahiehie, a nau e wae e like ma kou makemake, he $1.00 wale no o ka lala hookahi, mamua he $2.00.  O na papale keka o na hua pala, he kau maoli no ka iwa he la makani, eia la ke ahu a lala kukui mai nei, E hele mai e ike kumaka i ka nani e aluhi nei, he ele hoi ka lohe pepeiao, hele mau na makua me na keiki pu mai no, e wae oukou no oukou iho.  He makepono keia i ike ole ia kona lua, oiai, o keia kuai he haawi wale no.  O na ano me a pau, he aulii maoli no.  O ka papale no hoi keia o na keikikane, he pani’o i la ke mana aku oe, eia he 50 keneta wale no ke kumukuai.  E loaa no me kahi o N. S. Sachs.  101 Alanui Papu, Honolulu.  318-dtf.

 

HOOLAHA HOU

B. F. EHLERS & CO Painapa

HELU 99 ALANUI PAPU.

Ia Oukou K. Na Makamaka A Me Na Hoaloha, Oiai Hoi, Ua makaukau makoa i ke kuai hoopono aku i na loio na Wahine Kaue a me na Kamalii, oiai, e hoi mai ana o B. F. ehlers me na lolo hou ma keia make mai a oia ke kumu o ko makou kuai hoopoho ana, i kaewale ai na wahi me na Lole Hou.

 

E kipa mai e na makamaka, i hoopau ia ai ko oukou kanalae i o ka makou kuai hoo oho aku ia oukou.  Owau me ka oiaio.  B. F. Ehlers & Co. tf.