Ka Leo o ka Lahui, Volume II, Number 334, 30 November 1891 — Page 2

Page PDF (1.04 MB)

This text was transcribed by:  Renee Horie
This work is dedicated to:  Awaiaulu

KA LEO O KA LAHUI.

"E Mau ke Ea o ka Aina i ka Pono."

 

KA LOKO O OPU.  MA PAWAA, OAHU.

                        Ma ka Poakolu, Dek, 16, 1891, ma ka hora 12 awakea, ma ke alo komo aku ma mua o Aliiolani Hale e kuai ia aku ia ma ke kudala, ka hoolimalima o ka loko aupuni o Opu ma Pawaa, Oahu.  Ka ma nawa he 15 makakiki, kekumukuai koho mua he $50 uku makahiki, e uku ia ma ka uku hapa makahiki mamua.

C.N. SPENCER.  Kuhina Kalaiaina             Keena Kalaiaina   Nov. 14, 1891.    324 3 tsd

 

KUAI O ELUA APANA AINA AUPUNI MA KAAUWA - ELOA, PALOLO, OAHU.

            Ma ka Poakolu Dek. 19, 1891, ma ka hora 12 awakea, ma ke alo o Aliiolani Hale, e kuai ia aku ai ma ke kudala elua apana aina aupuni ma Kaauwaeloa Palo 1 o, Oahu, oia hoi:  Apana 1.  Nona ka ili he 18 eka a oi a emi mai paha, kumuku ai koho mua he $500.  Apana 2.  Nona ka ili aina he 18 eka a oi emi mai paha, kumukuai koho mua $500.       C.N. SPENCER, Kuhina Kalaiaina.   Keena Kalaiaina, Nov. 13, '91.  324 3tsd

 

            O ka Poaono la 28 o Novemaba nei, ka la hoi i loaa mai ai ke Kuokoa o Hawaii nei mai na Aupuni mai o Enelani a me Farani, he La Kulaia Aupuni ia, a e paniku ia hoi na Keena Oihana Aupuni a pau o ke aupuni ma ia la. 

C.N. SPENCER.  Kuhina Kalaiaina.   Keena Kalaiaina, Nov. 12, '91.   324 4tsd.

 

NA APANA AINA HOME LIILII MA PUNA HAWAII.

            Ke hoolaha ia aku nei ma keia:

            1          Aia he 20 mau apana ma Nauawale, Puna, Hawaii, e loaa no he mau apana kupono no ka noho ana kuonoono, mai keia mau apana aina home liilii mai.

            2          E ike ia no ke kii o keia mau apana aina, maloko o ke keena Aina o ke aupuni, ma Honolulu a i ole ma ke keena o J.E. Elderts ma Kapoho, Puna, Hawaii.

            3          Na J.E. Elderts, e kuhikuhi mai i na apana i ka mea e makemake ana a ike i ua mau apana la, a no ia hana ana e loaa iaia ka uku o $1.00 mai ka mea noi aku.

            4          O ka poe makemake i mau apana aina, e nonoi mai no, ma ke kakau ana mai i ke Kuhina Kalaiaina, maluna o ka pepa i pa'i hakahaka ia, a loa no ke kope oia mau palapala me ka uku ole mai a J.E. Elderts.

            5          Aole e noonoo ia ke noi a kekahi mea he aina ponoi kona.

            6          O kela a me keia mea nonoi e loaa iaia na makahiki oo ma ke kanawai.

            7          E ae ia no ka mea nonoi i umi makahiki e uku ai noka aina ma ia manawa, e hookuu ia no ka aina mai na auhau aupuni a pau.

            8          Iloko o hookahi makahiki, ke kauoha ia nei oe e kukulu i hale nou maluna o ka apana aina i lilo ia oe, a e hoomau aku oe i ka noho ana no ke koena o na makahiki he umi.

            9          Iloko o ekolu makahiki, ke kauoha ia aku nei oe e hoopuni i ua aina la me kekahi pa kupono a paa hoi.

                        He mea pono ia oe e hookaa mua mai i kela a me keia hapa makahiki, i ka uku panee maluna o ke kumukuai o ka aina ma ka 5 pakeneka o ke dala i ka makahiki hookahi; ua hiki no hoi ia oe ke hookaa i ke kumukuai holookoa, a o ka hapa paha, ma kela a me keia wa, he mea ia e emi mai ai ka uku panee.

            11        O ka aelike mua ana, aole hiki ke hoolilo ia aku, a aole no hoi e hiki ke hoolilo ia aku ka aina, a hiki i ka hooko piha ia ana o na kumu aelike.

            12        Ke haule hope ka hooko ia ia ana o kekahi o kela mau kumu i hoike ia ae la, he mea ia e loaa ole ai ka aina.

C.N. SPENCER, Kuhina Kalaiaina.   Keena Kalaiaina, Nov. 6, 1891.          318-4t.

 

            KUAI O KA AINA AUPUNI MA KE AWAAWA O LAUPAHOEHOE, HILO, HAWAII.

            Ma ka Poakolu, Dekemaba 2, 1891, ma ka hora 12 o ke awakea, ma ke alo iho o ke komo ana o Aliiolani Hale, ma ia wahi i makemake ia ai e kuai aku ma ke kudala akea ana; a e hoomaopopo ia hoi o Haawi a he wahi kupono hoi no ka noho ana ma kela awaawa o Laupahoehoe Hilo Hawaii, a o kona ili he 50 eka, oi a emi mai paha.

            Kumu hoomaka $500.

C.N. SPENCER, Kuhina Kalaiaina.   Keena Kalaiaina, Nov. 6, 1891.          319-d3ts.

 

NA KOHO ANA I SILA IA.

            E lawe ia ana ma ke keena Kalaiaina a hiki i ka Poalua, Novemaba 17, 1891, ma ka hora 12 awakea, no ke kukulu ana i hale laau noho ma kahi hooulu laau o ke aupuni, kihi o alanui Moi a me Keaumoku, Honolulu.

            O na kii a me na hoolala ana no ka hana e ike ia no ma ka ninau ana ma ke keena o ka Luna Hana Aupuni.

            E kakau ia na palapala koho me na olelo mawaho o ka palapala, "Palapala Koho no e Kukulu ana, Kahua Hooulu Mea Kanu."

            Aole e hoopaa ana ke Kuhina Kalaiaina iaia iho e lawe i ke koho haahaa loa a i kekahi koho e ae paha.

C.N. SPENCER, Kuhina Kalaiaina.   Keena Kalaiaina, Nov. 11, 1891-3ts

 

KUDALA AKEA ANA O NA LAIKINI AWA.

            Ma ka Poakolu Novemaba 9, '91, e kuai ia aku ana ma ke kudala akea ana i kekahi mau Laiki Awa, no ka manawa hookahi makahiki, mai Ianuari 1, 1892 aku.

MAUI.

Lahaina           2          Laikini

Wailuku           2               " 

Makawao        1               " 

                                     

                                                                                                                                                                                              HAWAII

                                                                                                                                                                              Kau                   1                      Laikini

 

KAUAI.

                                                                                                                                                                              Kawaihau        1            Laikini

                                                                                                                                                                             Waimea           1                 "

 

            O keia mau laikini o keia mau mokupuni o Maui, Hawaii a me Kauai, e kuai kudala ia aku ana no ia iloko o ko lakou mau apana pakahi iho; a e hoike ia aku no na ano a pau e pili ana ia mea ma ia wahi, a ke waiho ia nei ka mana malalo o ka makai nui, a i ole ia, o kona hope paha.

            Kumu koho mua no ka laikini o Lahaina me Wailuku $300, o kalaikini hookahi, a no na laikini e ae o kekahi @mau Mokupuni e ae, $100, hoomaka aku oia no ka laikini hookahi.

            Ka Manawa.  E uku mua ia he 25 pa-keneta i ka wa e haule ai ka hamale.

            A o ke kaena aku, e uku ia no ia i ka piha ana o na la i hoike ia.

            Ina aole e uku ia ke koena iloko o na la he umi mahope iho, alaila, e lilo no kela uku mua ana i mea ole.

C.N. SPENCER, Kuhina Kalaiaina.   Keena Kalaiaina, Nov. 11, 1861-3ts

 

KA LEO O KA LAHUI.

JNO. E. BUSH.

Lunahooponopono a me Puuku.

POAKAHI, NOVEMABA 30, 1891.

HE OLELO HO HOLO.

            Ua hooholo ia ka halawai Aha Kahuna o ka hoomana.  Enelani i keia olelo hooholo, mahope o na ole io a ka Haku Bihopa mua o lakou mo kahi e pili ana i na ma'i lepera i kakoo ia ae e ka Rev. Barnes, a penei ua hooholo nei.

            "Ke hoomaopopo nei ka Aha Kahuna o ka mahele hoomana Bihohopa o ka hoomana Enelani ma Hawaii nei, me ke aloha lipolipo i ka poino hoehaeha o ko lakou mau hoahanau i hoopoino ia e keia kumu hoeha he mai lepera, a ke lawe nei hoi i keia manawa e hoike ai i kekahi manaoio kuoo maoli, oiai na hana a ke aupuni Hawaii i hana ai i ka manawa i hala, na hooikaika pauaho ole a na hoa o ka hoomana Katolika Roma, a me ka lokomaikai a na kanaka no lakou ponoi ae, ua haule keia aupuni ma ka hooko ana i kana hana aku i keia poe hoi i lawe ia me ka lima ikaika mamuli o ko ke ola o ka lehulehu mai ko lakou home aku, ke ole hoi a mahope aku (1) ua hoohoihoi a haawi ia aku na kokua ana no ka hoao ia ana o na lapaau hoola ana i ike ia ma na wahi e aku he pomaikai.  (2)  Ua manao ia na poe opio a pau i hookaawale i he poe hanai na ke aupuni, nona hoi na hoopakele ana mai na hana hewa a hana kue hoopono i kaulana loa ma kahi o ke kahua Ma'i Lepera, ua ku no hoi na ahewa ana maluna o ka mana aupuni; (3) e hoohana ia na lawelawe ana i mea e hoomau ia ai ke kaawale ana o na ma'i lepera ano mama, a e omaka ae ana i kinohi mai na ma'i kukonukonu, a i hiki aku i ke kulana kupilikii a inoino hoi."

            La hooholoia keia olelo me ka pakui, e hoouna ia hoi he elua memoriala me keia olelo hooholo, i ka Moiwahine a i ka Hale Ahaolelo o keia aupuni, a e kakauinoa iho ka Peresidena a hoouna aku.

            He olelo hooholo ano nui keia, ke hoopili pu ia me ka olelo a sister Rose Getrude e la@e ia nei e ke ao he oiaio, he ola no, @ua ola no kekahi poe i hoopaa ia ai olelo ia, he lepera ola ole ma Hawaii nei.  E na hoa makaainana @[unreadable] ko kakou hoopilikia ia mamuli o @ka @@namaka ia o ka @@e mai o ka aina e ka Moiwahine a me ka hoono@@ ia o ka poe puuwai maloe i ke ai o@@a ia hui ma kahi i kupono @ ale no ika Hawaii. Ponoi.

 

OWAU NO ME OUKOU

E na Hoa Makaainanaio na pali hauliuli o Koolaupoko.  Aloha oukou:

            Ua loaa pono mai ia'u ka oukou leia kalokalo o ke aloha makua a me ke aloha keiki, a oia ka'u e pane aku nei:   "Owau no me oukou."

            Nolaila, e na hoa makaainana o'u ke hoike aku nei au imua o oukou, aole a@ e haalele ia oukou, a aole no hoi au e poina i ka oukou hana aloha no'u, oiai oukou i koho ai ia'u me ka lokahi; a nolaila, e na kini o Kailua a me na mano o Kaneohe, aia au me oukou i na wa a pau, a no ia mea, ke hoike aku nei au ia oukou, e hoea aku ana au imua o oukou i keia mau la aku, a e kuka kakou no na mea pono e hana ai; oiai hoi, o ka iini nui o ko'u puuwai, e loaa ona kumukanawai kaulike a me na kanawai maikai, aka, ke manao io nei au e loaa i'o ana no, ke ae mai nae ka Haku.

            Ma keia, ke hoike nei au, e holo balota ana no au no ka apana o Koolaupoko kahi hoi o'u i hoohanohano ia ai.

            Ma keia ke hooki nei au me ke aloha ia oukou a pau loa.  Kakou pu iloko o ka oiaio o ka Haku.

JOHN E. BUSH.        Honolulu Novemaba 30, 1891.

 

Hooponopono Aupuni ano hou.

            Nui ka lohe, nui na lono, a nui a nui hoi ka hohono o ka opiuma e pahola nei iloko o ka aina i keia mau la, a mamuli o na lono a makou i lohe ai, eia hou keia kupuino ke hele hookano hou nei iloko nei o ka aina me kona mau manao haakei, oiai hoi na luna hooko o ke kanawai e hoopaa ole aku ana i ke komo ana mai a keia kupuino; nolaila e ka lahui, e mahalo ana no anei oukou i keia mau hana kue kanawai, ke pane like mai nei oukou, aole, aole loa, nolaila, eia ka mea e pono ai, e koho i ka poe aloha aina oiaio, aloha lahui a aloha Alii oiaio, i hiki ai hoi ke paa keia poe ha'iha'i kanawai; oiai hoi, eia ponoi no iloko nei o ka aina ka makuahine o ke keia kupuino kahi i pee ai, a me he la, oia paha ka i aahu ia i ke kapa ilikao e like me ka Hon. J. Nawahi i hoike ai; nolaila, o keia mau hana, he mau hana kue Kanawai maopopo keia.

 

Ua Hoohaahaa ia.

            Ma ka paikau hookahakaha ana o ka Pualikoa a me na Makai, ma ka auina la Poaono nei, ua ike ia ka hana hoohaahaa ana loa ana o ke Kiaaina hou o Oahu nei, oiai oia e ku ana imua o ka puali holookoa me kona mau lima e pe'a ana ma ma kona kua, a me ka aahu hoi i kupono ole nona e ku aku ai imua o ka puali, oiai, na aaku na koa a pau i ka aahu piha o ka oihana kaua, pela me ka Puuku o ke Alo Alii a me na Makai; aka, o keia kia aina hoi, aole oia i hoike mai iaia iho owau ke Kiaaina o Oahu nei.

            Mamuli o neia mau hana ana ua ulu mai iloko o ka lehulehu na manao kaniuhu, oiai lakou e nana ana iaia, a oiai hoi, ina e haawi aku ke kapena koa i na hoomaikai ana me ka pahi i ua Kiaaina ala, a i ole, i ke aliikoa nui paha, e haawi mai no oia i kana panai ana ma ka o an@ ae i kona manamana lima, oiai no hoi kekahi o kona mau lima e pe'a ana no mahope o ke kua.  He pono anei keia?

 

Ka Hui Kalaiaina a me ka Me koa ika hui.

            Ma ka huakai a ka Hui Kalaiaina a me Mekanika i ka Poaono nei Novemaba 28, no Kamaki kuea, ua ike ia he 6 no Honolulu nei, he 9 nona mokupuni e mai, a he @2 no ka hui Mekanika, a o ka huina nui he 17, a o ka huina o ka puali p@hi ohe 32,  a oia ka makou i aloa @ ai i ka nui o ka poe i alakai hewa  ia Kahoonei, a o ka hopena i hoea mai, oia no ka hoohaahaa loa ia o ua hui ala e ua poe hipa eleele nei.  Hoolohe ia nai ka leo o ke ola i ola hou.

 

ILIO NALOWALE.

            Ma ka po o ka Poalima la 6 o Nov., 1891, he iiio opiopio nona na mahina elima, he kalakoa kona hulu, he keokeo me ka hamelemele ano moo, ua eha ia kona uha hope akau, ua ano ola nae.  A o ka mea e hoihoi mai ana i keia ilio ma Leleo, e loaa no iaia ka uku makana o $300.                   HEIL J. KAPU.

Leleo, Honolulu, Nov. 10, 1891.  321-4ts.

 

HOOLAHA PILIKOKO.

            E ike auanei na mea a pau ma keia, oiai, ma ka la 13 o Novemaba nei, 1891, ua make o Luka Kahului w, n@ Lahaina Maui, a i kona wa i make ai, ua waiho mai oia ma ko'u lima he palapala Sila no kona aina ma Lahaina Maui, a ua kuhikuhi mai hoi ia'u he mau palapala e ae kekahi no kona mau aina e ae ma Lahaina a me Waikapu, ma Maui.  Nolaila, ke hoike ia aku nei ka lohe i na mea pau loa i pilikoko i ka mea i make e hele mai a hui me a'u ma Honolulu Oahu, no ka hoomaopopo ana i keia waiwai o ka mea i make a'u e paa nei, a na ka poe i kuleana e hana aku no lakou.

            Owau no o      KELUIA [w]

Ma o Nawahi a me Huntsman.           Honolulu Nov. 19, 1891.   328-1md.

 

 HOOLAHAPA AUPUNI.

            E ike auanei na kanaka a pau, eia ma ka pa aupuni o Makiki nei kekahi mau lio helehewa.  Lio kulaula, keokeo loihi ma ka Iae, 4 wawae eleele, hao kuni ano e uha hope ak, ke ano o keia hao kuni Hema, ina aole hema hao ano e.  Lio k, hulupala ulaula, elua wawae keokeo hema, keokeo loihi ma ka lae, paa na wawae i kapuai hao, haokuni oHo uha hope ak.  O ka mea a mau mea nona keia mau lio, e pono e kii koke mai, o hala na la he 15, e kuai kukala aku no au ke hiki aku i ka la 5 o Dek., 1891.  D. Kaoao.        Nov. 19, 1891.                        328-dtf.

 

"PONO KAULIKE!"

            NA MOHO no na Luna Nui o ka Oihana Kinai Ahi i waeia e na Hui Kaawai malalo iho, e koho ia ana ma ka la 7 o Dekemaba, 1891, no na wahi pakahi e pili ana ia lakou:

"Holokahana." --- HUI KAAWAI HAWAII HELU 4.

"Ko Makou Akenui, ka Pomaikai o ka Lehulehu" --- HUI KAAWAI MEKANIKA HELU 2.

"Ma kahi a ka hana e hea ai, malaila makou e loaa ai." --- HUI HOOPAKELE PALAHUKI A ME ALAPII HELU 1.

"Lanakila." --- HUI KAAWAI AINA PUA HELU 5.

 

Luna Nui:                    JULIUS ASCH.

Kokua Ekahi:              JAS. H. HUNT.

Kokua Elua:                D.L. KALAWAIA.

328-12td.

 

AILA KUAI.

E LOAA NO MA KAHI O

J.F. COLBURN.

(KEONI KOLOBANA.)

Ma ke Kihi o na Alanui Nuuanu me Moi.

            E loaa @@ no ke kumukuai haahaa loa e @2.00 o ka pahu.  Hele mai hookahi, holo mai elua, h@l@ mai no a pau.

            Ko oukou hoaloha,      J.F. COLBURN.         Honolulu, Iulai 8, 1891.          232dtf