Ka Leo o ka Lahui, Volume II, Number 343, 11 December 1891 — Na Manao Kuahaua no ke Kahua o na Kumuhana Kalaiaina O KA AOAO LAHUI HAWAII LIBERALA. [ARTICLE]

Na Manao Kuahaua no ke Kahua o na Kumuhana Kalaiaina O KA AOAO LAHUI HAWAII LIBERALA.

>• A KAIIUO KR AUPUXI A ME KE KUMUKANAWAI. 1, Ua laanao makou he mea po■o o hookahua ia na aupuni a pau malun« o na kumu o ka noho Lanakila, Kaulike a me kn. Lokahi; ua manao makou ua hanau ia na kanaka a pau he kuokoa a he lilie imua o ke kanawai, a ua hoohua ia mai me na kuleana paa, e ola, e aoho keakea ole ia, e paa i waiwai iio lakou, a e imi i ka oluolu a i ka ia mai na hana a ka lhna ? hoohaiki mana, a ka pono waiwai k?n > <*le, a me ka paio kaukapakahi ana. Ua manao makou ua kukulu ia na aupuni kupo no mamuli wale no o ka ae ana o ka Lehuiehu, a ua hiki no ia lakou ke hoopau i na ano o ke aupuni e ku ana, a e kukulu hou aku i na ano aapuni i oi loa aku ka pomai* kai me ke kaulike; a oiai ke Kumukanawai o ka Paeaina Hawaii o keia manawa, aole loa i apono ia aku e ka Lehulehu. aka, i kukulu ia mamuli o ka hooweliweli a me na hana ajdnka ana a kekahi poe 210 ka pono o keki&i poe okoa. a nolaila, ua kokua makotl i ka hoonolo hou ana i kekahi Kunaukanawai hou i oi aku ka maikai, a e loaa oiaio ai he Aupuwi no ka Lehulehu, ma o ka Lehulehu a noka ; Lehulehu. KE KUOKOA 0 KA AINA. j 2. Mamuli o ko makou noonoo maikai ana no na pono kuniu a me ka makemake o ka Hawaii ponoi, ua makemake makou e hoopaa ia no ke Kuokoa o ka Aina a e hoopakele i kona noho'na aupuni malalo | o kekahi noho'na hooponopono au-1 T)uci akea; aka, he kupwno nae e j hooponopono hou ia ko kakou niau Kuikahi, ke kuikahi me Amerika Huipuia, i mea e hiki pono ai ke hookui aku me na raea e jk>no ai ko kakou mau pilikia. a i kumu e loaa hou aku ai na pomaikai hou e kaulike ai na panailike i ae ia aku l m& ko kakou aoao. NA HOOMAEMAE OIHANA UOOKOLO- j KOLO. Jo. Ua kupono e waiho ia no ka hooponot%aovpiha hou ana, ke ana o ko- kakou oiliana hcokolokolo_a me ke ano o na rula o ka hoohana ia ana o k» oihana i kumu e loaa ai kekaln liooponopono emi a eleu ana o k» kannwai, me ke kaawale mai na m nao pili lioomana, a i niea e ae ai i kn mana o ka Leliulelia maluna ponoi o na Luna kanawai; e kokua no hoi makou i ka unuhi hoikea hou ana o na oielo Kumukanawave liiipoi ana i ke ken-;: » 1 • i.. : :\a oleK» aua, a me ka papupa-'i. NA AUHAU ANA. j 4. K hookumu ia hoi kekahi ka- j hua o kīu Auhau ana i oi aku ka pono a me ka maikai, e hoopau ī na paewaewa e ku nei, nona mai hoi ka auhau hookoikoi ia o k& poe

ilihune, a t hoemi ia nei a hoopakele loa ia ai hoi ka waiwai o ka mea nui o ka waiwai mai na auhau, nolaila, e koi aku ana no makou e hooholo ia na kanawa i hīki ai ke hookau ia na auhau kupono maluna o ka wai wai o ka poe waiwai a me na hui a AhaMi nui hoi e like me ke kuleana o ko ke aupuni hoomalu ana, a haawi pu ana aku hoi i na hooluolu kupono i ka7 ooe ilihune; a i kumu hoi kekahi e hoopau ia ai na hana nana o paa nei na aina nunui i mahi ole ia. e kau ia kekahi auhau e ae, mawaho o na auhau mau, e like hoi me ke ano oka momona oka lepo. "S kokua no hoi makou i kekahi hoauhau papa ana maluna o na loaa makahilii, a,ma ia mea e loaa ai na dala e lawa ai no ka hookele ana i ke aupuni ame ka malama ana hoi 1 na hana kupono o ke aupuni me ka hooauhau ole ana aku malun.i o ka lahui. MONOPOLE. 5. E hooikaika no mnkou e loaa na kanawai e hoolilo jii, he mea hiki ole i na hana lioopunahele ma na hookele a.na o ke aupuni, a me n a Monopole, hoohuihui a haawi ana i kekahi mau pōno i kekahi poe i hooi ia hoi ma na olelo kanawai piha, moakaka a mana hoi. NA KAUWA O 'KA- LpiULEIIC. 6. He mea kupono e loaa na nawai i ei ae ka maikai no ka hoo? hana ana i ka T)ihana eivila a ka lehulehu. He mea kupono na ka Lahui e koho i na luna aupuni apau, a aole hoi e ae ia e noho kekahi mea mamua aku o hookahi oihana loaa, aka, e lawakupeno no nae hoi ka uku e like me ke ano oka liana i hanaia. E hoemi ia na uku oihana kiekie a e hoopau ia hoi na oihana hana ole. HOOPAKELE ANA 1 XA lIANA KULŌKO 7. Ua kokua maK »u i na hoohoihoi ana i na h.ana niahi a me na hana e ae, a me na mea a pau o keia aina, e laa ke kope, raiki, huluhipa, paka, ete. He kupono e hoopale ia a e ho< 'u.ihoi ia ma na hooponopono auhai <iute kupono; a o kekahi hoi hv .1 kupono i.ke aupuni ma kana ! 1 aelike ana a me na hana e ae, e h awi i ka haawina mua no na ? » ka aina, ma mua o na mea o • e mai; ki: 8. Ua makeu; kouekukulu ia na lumii k. . < oi aku ka maikai i na A\n u o ka Pa«aiiia, mawaho ; i.»i; lie mea pono no 0 loau ' na haawina kupono, manawa, IV' ka hoonlu : mau waiw-ii, a nu - > v i ana i ko iakou iiiau pili :n?a oiaio, he kupono m:. hoakea ia a)>*i» ke kuir:;• lopono pili a|,ana, e hiki : a mea, ke loaa i kekalii - t i oiolo ia, ke kuloana o • ko lakou mau lunahoopo.: ;!iana. a kē hoauhau iho * kou palena iho i na auhau »ix)nopono ana i na haua h : ka poiie. ka lehuiehu.

KA HOOM'AI.U AN'A I KA PONO O NA LI NA HANA. 9. E kokua no makou i na mea a pau e hana ia ana no ka hoomaikai! ana ae 1 ka noho ana o na hmaha-1 na o ka aiiia, a no ia inea. qie ka j hoopoino ole ana 1 na kuleana i ili i mai, e hooikaika no makou e hanaj ia na kanawai e hoopau aku ai i ka hoo|>ac hou ana ,mai a hoohana ia j ana o na limahana aehke o kela a | me keia ano, e pat? nei malalo o nai kumu e hiki ai ke lawe i$ mai a! paio me na hoopdlno a me na hoo- ; haahaa ana i na iimahana Hawaii a haole hoi. E nonoi ana no hoi makou. ma o fee kulaana e hoopakele oi aku ai i-ka poe ilihune, e hoomama hou ia ae na mea epili ana i ka waiwai o ka poe ilihune, mai na kuai ana mamuli o ke koi a ke kanawai, a mai na hoopaa ana hoi mamuli o na hooponopono banekampe ana. NA MAIĪĪNA-AI UILII A MK NA APANA AINA ĪIOMK. 10. _Ua ka&mi hoi .kekahi inahele uuku o ka poe waiwai o koliakou heluna kanaka, ma keia mua iho nei, i ka ulu ana o kekahi mahele makaainana kuokoa; ua apu ia aku hoi na ama aupun: a eia ke paa ia nei maloko o ka lima o kekahi p6e »uku, a i oie, ua maheiehele like me ka makemake o na punahele, a ua ia hoi na kanaka mahiaina liilii a me ke kanu ko e ka poe hui ae ka poe hoohuihui dala; aka, oiai o na mahi liilii ka mea nana e hoopiiipui akii i ka po no nui o ka dina, he kupono no e hoohoihoi hou ia aku hoi me kekai hi kanawai Aina Home i oi loaaku ka maikai, i lilo ai hoi i mea hiki ke noho a ona ia na apana aina liilii e na kanaka o ko kakou lehulehu e noho nei ano,—a o ka oi loa hoi i loaa aku i na Hawaii ponoi i -hoonele ia i ka aina a me ka home e noho ai. No ia kumu, he kui)i - no e hooliio ia na aina aupuni aine na Aina Lei Alii i mea maheleliele aina home no ka po« e makemake ana e noho maoli a hookuonooao maluna o ka aina, (« like me ka hi ki me ke kue ole i na pono mua a kekahi poe) nie ka hookuu ia o na auhau 110 kekahi mau makahiki kupono. A he hana hou aku no hoi no ke aupuni e hoomaka koke aku hoi e hana, a hoopo nopono hou iia kuiiiu e hiki ai ke lawe ia ka waiwai me kaoluolu ma na makeke—ma ka apana, ma k:v paeaina a nv* na alanui moana pili I aupnni hoi. | NA P- 'NO KOUO. • 11. Ua mauaomakou o ka hooj>o- | no a ke ano hoopololei o ke ka- . uMkn. oia iho ;\»n o ke knlea- | na e koho s i Ke kanaka i ke % alii J me ka lunaniakaainana, aole hoi o j ka wniwai i hoopaa ia he ana 1 me ka linin nui; a nole- hoi e hooi 1 ia aku ke kuleaūn '» ka balota koho 1 o ke kanaka waiwai mamua o ko ka mea ilihune. O na hoaui ix>no | ole ana i hana ia iloko o ka kakou I Kumukanawai ,ino, he kuWoain i ! na kumu mua loa « ka pono a me ke kaulike, a no ia īnea, he kupono I o hoopau loa ia Ni keia hopeoa «

kokua no makou i na hookaulike ana i na hoano e, mamuli o ka waiwai e ku nei i keia wa, mawaena o na mahele o ka Lehulehu kanaka, e hoano e anal i ko kakou kanawai e pili a-iai ka pono no-ke koho ana i na 'lii, a mi ia mea hoi e hoihoi aku ai i na Hawaii ponoi, i na pono i pili ia lakou iloko o ko lakou aina ponoi, ka mea hoi i lawe kupopono oie ia ae imai ia lakou ae. NA HANA KULOKO. 12. E kokua ana no makou i na hoolilo ana i nia dala mahuahua kupono e loaa jai kekahi mau hana hou i ike ia ke kupono ma Oahu. a ma na mokupuni e aku; na kula, na ala;'« v io, na awa a me na uwa po*pae. o ka lehulehu, a me na LooponoponO ana hoi i na ano hana o ka oihana-wai, aole wa.lf> no Honolulu, aka, no na wahi a puni na mokppuni. ' - > ■.■.'■.: I ' ' •" s' : NA KALA-I AKEA ANA. j 0 keia ae la na kumu a makou i nianao iij._j>i£~ke kah ua niaa mauj kahi hoi e ai ; na hoalohao (ee aupuni lahui a ho-j lomua inano aole i hoo-1 maopopo ia a Inoakaka loa; £&a, ma! ka hflrt>maopijpo ana e loaa kekahi 5 laupuni oiaio tno ka Lehnlehu a me ka Lehulehn," i ko makou manao, hkupono keia mau kumuhana a fiie »a mn&Vk kalaiaina iloko o lakou, « kufca*kea ia me ka piha o na kalai ana, mam»a o ka loaa ana 0 ka mana i na kanaka e holo ba-1 1 lota ana no ka Lehulehu, i hiki ai i ia lakou ke \ke pono me ka hoohewahewa ole i na manao o ka Lehulehu/ .0 naniea a makou i manao ai, he kupono e wehewehe ia, oia ihokeia: (a) >Ka Nlnau Paahana, e hiki ai ke hoolaura pu ia iho na hookele kalai hok mua ana. me ka hoopeino ole ana aku i ko kakou | mea hooulu ano nui, me ka makajala pono ia o ka pono ia o na Ha- • waii a me i»a paahana e ae. {b\ Ke koho ia ana ma ke akea e ka lehulehi o ka mahele o naluna aupuni i eii mamua o keia e ko ho ia nei i keiia ma (e) Ka hooponooono a malama ia ana o i a s|a*i Lepera me ke ola 0 ka Lehulehu. (d) Ka l«»a ia ana o na jkuit'>»na k >n«i. >n kue i ka po- | no o in < «l-huiie no ka meawai ! wai 1« i _ « (e; \ . otii«o<M>pono aKea ana i jho » v t «• piii aoa i ka liapule |il<» •« p • luin:i na hooluolu 1 a i\iv i«:i i. »m h . iii likai ia noe A o v •»*♦» !«.:»; oa manao ma kou nMin- * «. t lnK»holo a apono ia iiM;<->• k< !i < lonau e ka mainiu rr.il e « io>»o hoi e l'>aa aku k ; ••.%•, i o a Aoav» Lahui Libt r;»l«.' Ke o « »• hi'opaa |>ololei l i:na ilh» v< .<p>no :« <• ' n;: kuhiinh;iua o A< L .hni Libarala. | llom»Uihi^S ; v i • >» h:i 1801.