Ka Leo o ka Lahui, Volume II, Number 365, 12 January 1892 — Page 1
| This text was transcribed by: | Roberta Vogel |
| This work is dedicated to: | Awaiaulu |
KA LEO O KA LAHUI.
"E Mau ke Ea o ka Aina i ka Pono."
@ake II. HONOLULU IANUARI 12, 1892. Helu 385
He Moolelo Nanea.
NO
De Atanani.
Ke Koa o ka Lio
Olohe.
A I OLE
NA KIAI EKOLU
O FARANI.
Alaila e ka mea heluhelu, me keia mau olelo ae la a ke koa opio o ka lio olohe, holo aku la ia me ka @ nui me ka ukali pu ana aku o kona mau wahi koa ekolu, me na @ hooho lokahi: iluna me ka hae aupuni kahakolu o Farani, ilalo me ka hae kipi o na Roc@elisa.
I kela minute i ku hou mai ai kekahi o kona mau koa, @ haule make aku la oia ilalo o ka lepo, alaila o ka haule make ana aku la o kela koa, @a ho@ni a hoonawaliwali loa ia mai ka ikaika o kona puali mai ka eha koa a i ka elua wale no.
Ua lilo keia haule make ana ilio ia @ kekahi o na koa o ua koa opio la i mea nona e kaumaha loa ai, iaia i hoomaopopo iho ai, he mea paakiki ka hiki pono ana iaia a me kona mau wahi koa elua i @ ke hooko piha i ka hanohano o ke kau eha pii aku in@ o na laina kaua o ka enemi wawahi aku i ka pau o ko lakou mau @aina ka@a, in@ aole @ lawe ae ana kona kapena ia minute o ka h@ka kaua @ mai i ka enemi.
Nolaila, @ ke @ hope ana m@ke au@ ma ka hooko ole ia o ke kau @, alaila @ a @ ke kipi, a he @ wale @ me ka @ i ka @.
O ka @ ana imua a hiki i ka make ana, @a ai aku ia @a inoa a me na mak@ he mau @ he miliona @a kahua kaua lanakila i loaa @.
Nolaila, e like me na haawina maa a @ koa opio la i haaheo @ na sekona aku @ hala p@la @ i lawe hou @ ai i ke alakai ana i kona mau wahi koa i koe, a holo aku i @ na @ poka a ka enemi.
@ keia wa i ka @ kekahi koa o na @ haule @ aku la ia ilalo @ ka honua he kino puanuanu no ka wa hope loa.
O ke@a iho la @ koa ia mai ai na @ ke koa opio no ka holopono @kana misiona, ko@ ma@ iho no kona hilinai ana maluna o kana pahikaua a me kona mau lima, ke haule make ole oia imua o na poku a ka enemi.
Me ka hiki ole i ua koa opio la ke haawi mai i na olelo hoolana maluna o kona wahi k@ ho kahi i @, h@ aku la oia me kona @ imua o na poka e hihio hele ana ma kona mau aoao, a i ka hapalua minute, hoouka aku ia oia i ke ka ua wawahi i na laina ko@ o ka enemi no ka wa @ o ke kukala @.
@ huila ana kana pahi ma o a maanei me ka eleu nui, a o ua elau pu a na koa Rocelis@, he mau mea @ wale @ ia i ua koa opio @ o ka lio olohe.
A oiai ua koa opio la e hoouka ana i ke kaua kue i na enemi, ia wa i poha nakolokolo mai ai ku leo pukuniahi o ke ki poka me ka paapaaina, a na ko lakou mau poka e hihio hele ana iloko o ka lewa a me ka laina kaua o ka enemi i hoike mai i ke koa opio na kona kapena ia mau poka pukuniahi o ke kipoka @ hoouna mai la, @ ka hoouka ana mai i ke kaua kue i na enemi e like me kaua i hoike mua mai ai ia Alanani@.
He mau minute pokole i hala ae o kela kipoka ana mai a kona aoao, maluna o na enemi, aia hoi ua ku mai la ka pahuhae i kekahi poka pukuniahi, a na ua poka la i uhaki pu a@ i ua pahu hae la a walawala pahu aku la oia ilalo o ka honua.
A aiai ola mau na koa opio @ o ka lio olohe, e pue hookahi aku anu me ka ikaika @ nohaha ka laina ka ua eheu @ o ka enemi i wahi nona e hiki aku ai i kahi o na pahu hae la.
Nolaila, i ka @ i ku mai ai o na pahu hae la e lik@ me ka ka@a i ike mua ae @i, haawi ae la ua k@ opio nei i kekahi o k@ pahi @ maluna o na @ kona @ ka wawahi, a ilok@ ua minute, pokale ua @ a weluwelu liilii a@ka laina kahi a ua kou opio la a @ ke ehuehu.
@ mama a pau i loaa @ aku la oia imua no kahi @ka hae kipi o ka enemi @ wai@ ana ilalo o ka honua a iloko o ka @palua minute wale no aia ua koa opio ia @ aha ma kona alahele me ka pua@ me ka hae kipi o ka @ e kalepalepa @ k@ aoao o ko@.
O keia @a a ke koa opio Ala@ aha@ nei @ k@ hae o ka enemi no k@ kaua o kana@ ao @ minute @ na poka @ ka enemi @ kela @ keia @ koa opio la.
HOOLAHA PA AUPUNI
E ike auanei na kanaka a pau, eia @ ka Pa Aupuni o Makiki nei kekahi lio hele hewa; lio @ keokeo i wawae i pau i ka puai hae, hao kuni 50 @ akau kupono paha keia hao kuni, he po@hi ahi k@ ano o kela hao kuni @oha mu ke ano ina aole @ M@ paha keia hao kuni. O ka mea a mau @ ona keia lio, e pono e kii koke mai @ hal@ na la he 1@, e kuai kudala aka @ au ke hiki aku i ka la 9 o Ianuari, 1892, hora 12 awakea Poaono.
David Kaoao.
Luna Pa Aupuni.
Dec. 29, 1891. 355
OLELO HOOLAHA
E ike auanei na kanaka @ ka Pa Aupuni o Makiki nei, kekahi mau lio hele hewa. Lio w @ ulaula, kiko keo keo ma ka lae 1 wawae keokeo mua akau @ wau ne keokeo hope hema ke ano o ke ia hao kuni uniki kaimana @e kaha ma i @o hope aka@. Lio keiki w @ ulaula 4 wawae ele@ kiko keokeo ma ka lae hao kuni kohu Kaimana hope akau. Lio @ ulaula keokeo @okihi ma @ lae keokeo ma ka ai aoao akau malalo o ka apu he mau hulu keokeo akau a me ka hema haokuni @ hope hema. O ka mea a mau mea paha no lakou keia mau lio e pono la kou e kii mai, o hala au anei ua la he 14 e kuai kodala aku no wau ka hiki aku i ka la @ o Ianuali 1892.
David Kaoao.
Luna Pa Aupuni.
Dec. 28, 1891. 3@.
HOOLAHA PA AUPUNI.
E ike auanei na kana a pau, eia ma ka Pa Aupuni o Makiki nei kekahi mau lio hele hewa. Lio w@ ulaula, keokeo @i ma ka lae hao kuni ano e aoao akau @ ka a-i. Lio k@ ulaula, 4 wawae keokeo @hai@ ka wawae hema mua, aole ike ia o ke kuni. Lio k ahinahina keokeo, aole ike ia o ke @, he ku ni paha ma ka uha hope ak@. O ka mea a mau mea nona keia poo lio, e pono e kii koke mai, o hala na la he 12, @ kuai kudala aku no au ke hiki aku i ka la 26 o Dec. 1891, Poaono hora 12 awakea.
D. KAOAO.
3 @. Luna Pa Aupuni.
HOOLAHA PA AUPUNI.
E ike auanei na kana a pau, eia ma ka Pa Aupuni o Makiki nei kekahi mau lio hele hewa. @ k@ ulaula, @ wawae keokeo, keokeo lokihi ma ka lae, hao kuni ano e akau, hao kuni K@ h@ o ka a-i, hao kuni ano e; lio k@ lokia, 3 wawae @l@l@ l wawae keokeo akau hope, @ ka @ TK hope akau, kiko keokeo ma ka lae; lio @ puakea @ wawae @ kiko keokeo ma ka @, hao kuni X hope akau. O ka @ mau mea paha nona keia mau @o, @ pono @ kii koke mai o hala @ la he 18, @ k@ia aku @ au ke hiki aku i ka la 10 o Ianuari, 1892: hora 1@ awakea Poaono.
D. KAOAO.
@. Luna Pa Aupuni.
E Kuai Hoopau
Ana!
Na Kaa Huila Lua
@
Ili Kaa Malalo o ke Ku @ Lilo
@
S.G. Schuman.
Alanui Hotele kokoke i ke kihi o Alanui Papu. 329.@.
HALA WAI MAU
-A KA-
HUI KALAIANA HAWAII LIBERALA.
E malama mau ana ka Hui Aoao Lahui Hawaii Liberala ma ka Halepaikau Kahiko, ma ke ahiahi Poaha, hora 7 pm, i na pule a pau, ma luna ae o kahi o Burua ma, alanui Moiwahine. Ma ke Kauoha a ka Hui. JNO. K. PRENDERGAST.
Kakauolelo.
Honolulu Dec. 15, ‘91. 345-dtf.
HE HOOLAHA I KA AKEA.
E ike auanei na ano lahui a pau, e @ ana ma ke Aupuni Hawaii, mai na kane, wahine, a me na keiki; i loaa i na ma’i o kela a me keia ano, e nane mai i ko’u Keena hana, a na’u e hoopau aku i na ehaeha a ka ma’i maluna o oukou @ na makamaka, he hiki ia’u ke lapaau i na ano ma’i a pau, ma’i iloko o ka opu, hu‘i ke kino, aki iloko o ka iwi, eha o ke poo, ma’iwahine a pela aku. Mai hoololohe aku o na hoa, hele mai hookahi, hele mai elua, hele mai no a pau loa; he oluolu ka auhau, ke hui me ia ma na kukai olelo ana; ua makaukau wau e pulama mai i na ko@o ana mai mai na Mokupuni mai, me ka eleu a me ka hi kiwawa loa, he makamaka a he hoaloha maikai no oukou e na Hawaii.
Ow@u iho no,
DR. LEONG K@NG PO@.
Helu 4@, Huina o na alanui Kamika me Hotele, Honolulu, Oahu. Aug. 31. 1v@
AILA KUAI.
@
J. F. COLBURN.
(KEONI K@)
Ma ke Kihi o na Alanui Nuuanu me Moi.
@ke kum@o ka pahu. Hele mai @, hele mai @.
Ko @.
J. F. COLBURN.
Honolulu, Iulai 8, 1891. @
Hoolaha Hookapu.
Ke hoike ia aku nei ka lohe ia na @ kanaka a pau loa. Ua hookapu loa maua i ko maua mau. Apana Aina ekolu i kapala o Kalaheo, Kahaleula a me Pu@hala, no lakou na eka 302 e waiho la ma ka P@a, Kailua, Koolaupoko, Oahu, i hoolimalima ia o maua mai ia Kele@u (a) mai. Nolaila, ke papa loa ia aku nei ua holoholona o kele a me keia ano, aole @ hookuu wale ia maluna o ua mau Apana Aina la, a o ka mea a mau mea paha e ku@ ana i keia, e hop@ ia @ o maua, a i ole ia, o ke maua mau hope paha, a e hooko ia o like me k@ kuhikuhi a ke kanawai. O na poe a pau e makemake ana @ komo iloko o keia Hui, pono lakou e hele mai e hui pu me Mrs C. I. HIRAM, a i ole ia, me DAVID DAYTON, a i ole ia KUKA.
Owau no me ka haahaa
MRS. C. I. HIRAM.
Honolulu, Oahu. Oct. 8, 1890. @
Kauka Yong Kam Pung.
APANA.
Helu 33, Alanui Maumakea.
Ke Kauka Loea o ka
Aina – Pua!
Ua hiki ke hoola ia kela a me @ ma’i, mai ko na kane, wahine a @ na keiki liihi. O na ma’i ha-e, na hiki loa ia ke ho@ ia me @ maalahi. A o na ma’i @ pili ana i ka maka pau pu ia i ke ala. Ke hoike ia aku nei, eia ke ola ia nei, me ka oluolu pu o kala au@. Ka poe pilikia han@ keiki a @ele nui paha o ke koke a pau a lohi paha ka ha@ ana, pa paha o ka walu, e hele nui mai i o’u nei.
E KIPA@ ia me na @ na’u oukou e hool@ aku.
KAUKA YONG KAM-PUNG.
Honolulu Sept. 2, 1891. 272---d3m
I KA LEHULEHU HAWAII
. Ke hooiaio aku nei ka mea nona ka inoa malalo, ua hoolaia ka@ wahine mai ka pilikia hoomailo a ka ma’i kokopaa, ka’u keiki elua makahiki hoi mai ka aneane loa ana e make i ka ma’i emi pu wale no o ke kino, oia hoi ka pilikia ai maloko o ke kino. Mai k@ ana o ka ma’i a hiki @ keia la aole @ hoea hou mai na pili@ ano. Ke kono nei au i na makamaka Hawaii o’u e hele no ia Kauka Apana (Yong Kam Pung) a e loaa no ka maha. Mai kanalua @ ka oluolu o na pilikia ma’i a me ka haehae o na auhau ana.
@
@ M. A@A
AINA KUAI MA KAMAKELA.
He Umi Aina Pa-hale ma Kamakela.
@
He 50 kapuai@ na. Ua pili i ka Hom@ O @ aku. He wahi o puka @
No @ ili ana @ mau aina, @ u-i aku la.
@ J. McCARTHY
388-d@f Alanui Kalepa, Honolulu H.