Ka Leo o ka Lahui, Volume II, Number 382, 3 February 1892 — Page 3
| This text was transcribed by: | Roy A Newton |
| This work is dedicated to: | Ka Hoku Ao Malamalama Church |
KA LEO O KA LAHUI.
"E Mau ke Ea o ka Aina i ka Pono."
O ke ala keia, o ke ala lauae o Makana.
He 357 balota oi o S K Pua, mamua o Kahoonei a me Kale Airaiki. Auwe no hoi e—aloha aina maopopoia.
Heaha kau moe o ka ponei? He moe makapaa ka`u. Auwe, e hele lei ana hoi o Kaulia ma! Aloha ino no ka hoi.
Mai puni i na mali leo e hoea mai ana imua ou i keia la; e kupaa no ka pono o kou one oiwi e na Hawaii oiaio a pau.
Aohe nao ai o Kaulukou i ka paapaa ia Ailuene Buki, ke ahai la KA LEO wiwo ole e ka lahui i ka hae o ka lanakila. Imua e Le`akahele no ka pono o ka lahui Hawaii e hoa`o nei e lumai.
Mea ole ka ua i ka manao aloha aina o Ailuene Buki; ua haalele iho oia i ke kapitala alii nei, i ka hora 5 o ke kakahiaka o nehinei, a hiu aku la no na Pali Koolau, ma ke alahele ma Waialua ae. Hoomanawanui no.
Aia o Wilikoki ke hii ia ala e na kanaka o ke ehukai, a o Kikila hoi aia oia ke poe aia mahope o ka pa @ @ a Halstead. Mamuli o kona hoohaka ia e kanaka, i holo ai ole e poe. Aloha ino no ka hoi ua Kikila nei.
Nou e ka Pua-Rose o Kapulama ka nohona Lunamakaainana o ka Apana Elima; aohe @ukeko, aohe Ai-raiki e hanuhanu aku ma kou kamaa hila aulii. @! Sam’l Kaholo Pua.
O na poe a pau e makemake ana e hoolilo ia Puuloa no Amerika, e lohe i na noho a ka hoi Kalaiaina hoi Oiwi a me Hoomaemae. O na poe @ a pau e makemake ole ana e lilo o Pauloa, e koho lokahi i na noho a ka aoao Lahui Hawaii @. O lakou ua noho aloha aina oiaio.
E makaala e na koa wiwo ole o Kapalama-kai a me Kapalama-uka i na hana apuhi, pahele, a pela wahi aku o keia la hooilikaua; a e hoomanao, hookahi no pa nui nana e wawahi na pali pua, eia no ka Pahu Balota, a o S.K. Pua ke Alihikaua Nui o ka la. Imua a lanakila.
I ka hora 3 o ka auina la o nehinei, ua loaa mai la ia makou he lono uwea olelo, penei: “Ua make kekahi Pake ma ke alanui Pali o Nuuanu. Ua loaa iaia keia poino mamuli o kona puhi ia ana e ka makani, a me ka nihinihi o kahi e hele aku ai; oiai, ua hanee kekahi hapa o ka pali.”
Ua lohe mai makou, ua pai aku nei ka oopa o Waimanalo i kekahi apana pepa, no ka haawi ana aku iwaena o na kanaka o Koolaupoko a o ka manao nui o na wahi pepa nei, e kuamuamu ana ia Ailuene Buki, a e helu ana i ka nui o na dala i lilo iaia i kona wa e noho Kuhina ana. Malie paha o ua wawae oopa nei ke kakauolelo a Buki ia manawa, a ua ike pono la ia i ka nui o na dala i lilo. Hilahila ole no hoi ka hakuepa, o ka hana no kena a Kaulukou i ke kau koho balota aku nei i hala, aohe nae he puka ana, oia ka mea e oi loa aku ai o ka hoowahawahaia, no ka hoopunipuni.
HE LEO POLOAI—Ke kono ia aku nei na lala a pau o ka Hui Hololio Liliuokalani, a Hui holokaa. E akoakoa ae ma Iolani Hale, ma ka Pa Alii, i ka hora 1 P.M. o ka la 4 o Feberuari nei. E hoolohe i keia leo kahea.
Ma ke kauoha a ka Peresidena o ka Hui. feb3 @.
ILIO AI ANA—E kii koke mai ka mea nana keia ilio me kou uku pu mai o ka malama ana a hoolaha ana iloko o na la he 10 mai keia la aku, ina aole, e lilo loa ana ia`u. D.K. KAMA. Halekula Kahunapule, Feb. 2, 1892.
E makaala e na makaainana koho e Honolulu nei i keia la, oiai oe e komo aku ana ma kahi mehameha i hookaawaleia nou, e wehe ae i ka balota i haawi ia mai ia oe mai ka Lunahoomalu mai o ka Papa Nana, a e kaha pea iho; ina he lunamakaainana wale no, e opiopio hou ia, elike ke ano me ka wa i loaa mua mai ai ia oe; a pela no hoi na alii, e hana no elike me ko ka lunamakaainana. Ina e haukae a powehiwehi, ua hiki no ia oe ke noi hou e haawi hou mai i balota, aole nae e oi aku mamua o elua au noi ana, o nale oe i ka mana koho ole. Nolaila, e makaala loa a mai poina.
Ka Ouli mua o ka Malama e Feberuari 1892.
Ma ke kakahiaka o nehinei, ua pahola ae la he lono ma ke kapitala nei, ua hiolo ka pali o Nuuanu. O ka mea nana i hoike mai i keia lono, oia no ka uwea telefona mai Kaneohe mai.
A ua lio keia lono i mea ano nui mai o a o, oiai he poino nui kela no ka lehulehu, oiai hoi ua loaa keia poino mao ua kuhina la o ka Moiwahine, kela Kale Mahope; oiai aole i hana iki la, aole @ i nana iki la ke pono o ka lehulehu, a hiki wale i ka hiolo ana aku la; o ua hana kumu ole a ka ole kuhina ekaeka a kapu`u @ ma. Kai no hoi ola wale, oia no ke hoi i ka aha kuhina o Kamuela Paka no kekahi.
O keia pali o Nuuanu ka mea a Hon. J.E. Bush i hooikaika ai i puu dala no ka hana hou ana i ke kau aku nei i hala o 1890. A ua loaa io no ke dala, eia nae aole loa keia Aha Kuhina i hana iki a hiki i keia la.
Nolaila e ka lahui aloha, eia ka wa pono; e koho oukou o na kini o Koolau a me na mano o Kaneohe, i ka Hon. J.F. Bush i hiki ke loaa ka poe kupono nana e hana hou i keia wahi. Aohe wa e ae e pono ai ke kali, o keia wale no.
HE HOOLAHA I KE AKEA.
E ike auanei na ano lahui a pau, e noho ana ma ke Aupuni Hawaii, mai na kane, wahine, a me na keiki; i loaa i na @ o kela a me keia ano, e @ mai i ko`u Keena hana, a na`u e hoopau aku i na ehaeha a ka ma`i maluna o oukou e na makamaka, he hiki ia`u ke lapaau i na ano ma`i a pau, ma`i iloko o ka opu, huli ke kino; aku iloko o ka iwi, eha o ke @, ma`iwahine a pela aku. Mai hoololohe aku e ua hoa, hele mai hookahi, hele mai elua, hele mai no a pau loa; he oluolu ka auhau, ke hui me ia ma na kukai olelo ana; ua makaukau wau e pulama mai i ua kono ana mai mai na Mokupuni mai, me ka eleu a me ka hiwahewa loa, he makamaka a he hoaloha maikai no oukou e na Hawaii. Owau iho no, DR. LEONG KENG PONG. HELU 40. Huina o na alanui Kamika me @.
HOAKAKA KOHO BALOTA.
Ke hoike aku nei makou no ka pomaikai o ko makou poe heluhelu a me na hoa makaainana a pau i kupono i ke koho balota no keia kau, no na moho Alii, Lunamakaainana, a me ka Papa Alanui, mai ka la hiki ma Ha`eha`e a ka welona a ka la i Lehua.
O ke ano o keia kaha, he kaha pe`a no ia e like pu me keia nei X i kou komo ana iloko o kahi o noho ana na Luna Nana Koho Balota, e hoike aku oe i kou inoa i ka Lunahoomalu oia papa Nana, a i kekahi lala paha oia Papa.
I ka manawa e loaa mai ai o kou mau balota, e hele koke aku oe iloko o na lumi i hoomakaukauia no kou wae ana i na inoa au i makemake ai, a e kaha pe`a (X) ma ka akau o ka laina pololei i kela a me keia inoa au i makemake ai, no ka Mokupuni o Oahu nei. Elima inoa Alii au e kaha pe`a ai aole oi aku o lilo i mea ole ia Balota. Hookahi no inoa Lunamakaainana no kela apana keia apana koho; he Ekolu inoa o ka Papa Alanui au e kaha pe`a ai, aole oi aku.
Pauku 65 o ke Kanawai Koho Balota—Aole e hoike aku kekahi mea Koho Balota maloko o kahi koho i kona Balota i kekahi @mea e ae, aole no hoi e nana a noi aku paha e naue kekahi mea maloko o kahi koho i na mea maloko o na Balota o kekahi mea koho, aole no hoi e hiki i kekahi mea ke @ e hoololi i ka makemake e kekahi mea e koho ana no @ Balota e koho ai [inoa a mau inoa a makemake ana e koho] maloko o kahi i hookaawale ia no ke koho ana.
Ma keia pauku na papa loa ia kakou i ka ninau ana a ninau mai i na inoa e koke ai, nolaila e hoopaanaau oukou i na inoa o na Moho Alii, Moho Lunamakaainana a me ka Papa Alanui o a @ Lahui Hawaii Liberala i ole ai kakou e kaha pe`a hewa i na inoa o na Alii Lunamakaainana a me ka Papa Alanui a ka Aoao Hoomaemae e hooikaika poonui nei, e hele mai nei iloko o ka aahu hipa, he ilio @ maopopo loa lakou a ka lahui e ike aku nei, mamuli o ko lakou hae [aoa] ana ma ko lakou leo ponoi no. Hookahi mea maopopo loa, aole e hiki i ka ilio hae ke uwe e like me ka hipa, e o ka hipa hoi @olo e hiki ke hae a aoa e like me ka leo o ka ilio-hae, pela no ka wai a me ka aila, aole o laua manawa e hui ai. Eia ka olelo kaulana a ko kakou mau Kupuna i hala aku, “I ka Lani no ka ua, wehe e no ke pulu” a pela kakou e noho ai iloko o keia mau la, e noho me ka noenoe, a e heluhelu mau i keia mau inoa malalo iho nei, a e hoopaa ma ka papa o kou naau a me kou puuwai aloha i kou aina Makuahine, e like me ka paa a me ka maopopo o ka inoa o kou Makuakane a Makuahine a pela me kou mau hoahanau a kupuna paha. Pela no auanei oe e hoohewahewa ole ai i ka ike ana i na inoa o na Moho e hele ana e hooko i kou a me ko ka Lahui makemake i Kumukanawai Hou nou e Hawaii.
Nolaila, e na hoa makaainana a puni ka Pae Aina, e heluhelu i keia me ke akahele, a e hoomaopopo iho ma ka akau aku o ka inoa e kaha ai i kau moho i makemake ai, a ke laua nei ko makou manao o lawe ana oukou a hoomaopopo i keia; oiai hoi, ke kokoke mai nei ka la koho a he mea pono e ike mua oukou.
NA MOHO O KA AOAO LIBERALA.
LUNAMAKAAINANA. APANA 1.
W.H. CUMMINGS (Uilama Kamaki) X
PAPA ALII.
JOHN ROSS (Kapena Loko) X
A. MARQUES (@) X
C.B. NAILE X
E.B. THOMAS (Kamaki) X
JAS. GAY (Kimo Ko) X
PAPA ALANUI.
SAM. MAHRLONA X
ABR. FERNANDEZ (Aberahama) X
S.C. DWIGHT (Sam. Kuaika) X
LUNAMAKAAINANA, APANA 2.
J.W. BIPIKANE X
PAPA ALII.
A. MARQUES (Makuika) X
C.B. NAILE X
JOHN ROSS (Kapena Loko) X
E.B. THOMAS (Kamaki) X
JAS. GAY (Kimo Ko) X
PAPA ALANUI.
SAM. MAHELONA X
ABR. FERNANDEZ (Aberahama) X
S.C. DWIGHT (Sam Kuaika) X
LUNAMAKAAINANA. APANA 8.
C.W. ASHFORD (Akepoka) X
PAPA ALII.
A. MARQUES (Makuika) X
C.B. NAILE X
JOHN ROSS (Kapena Loko) X
E.B. THOMAS (Kamaki) X
JAS. GAY (Kimo Ko) X
PAPA ALANUI.
SAM. MAHELONA X
ABR. FERNANDEZ (Aberahama) X
S.C. DWIGHT (Sam. Kuaika) X
LUNA MAKAAINANA. APANA 4
SAMUELA K. AKI X
PAPA ALII.
A. MARQUES (Makuika) X
C.B. NAILE X
JOHN ROSS (Kapena Loko) X
E.B. THOMAS (Kamaki) X
JAS. GAY (Kimo Ko) X
PAPA ALANUI.
SAM. MAHELONA X
ABR. FERNANDEZ (Aberahama) X
S.C. DWIGHT (Sam. Kuaika) X
LUNAMAKAAINANA. APANA 5.
SAMUELA K. PUA X
PAPA ALII.
A. MARQUES (Makuika) X
C.B. NAILE X
JOHN ROSS (Kapena Loko) X
E.B. THOMAS (Kamaki) X
JAS. GAY (Kimo Ko) X
PAPA ALANUI.
SAM. MAHELONA X
ABR. FERNANDEZ (Aberahama) X
S.C. DWIGHT (Sam. Kuaika) X
LUNAMAKAAINANA O KOOLAU-POKO.
JNO. F. BUSH (Ailuene Puki) X
PAPA ALII.
A. MARQUES (Makuika) X
C.B. NAILE X
JOHN ROSS (Kapena Loko) X
E.B. THOMAS (Kamaki) X
JAS. GAY (Kimo Ko) X
LUNAMAKAAINANA O WAIALUA, KOOLAU-LOA.
R.W. WILCOX (Wilikoki) X
PAPA ALII.
A. MARQUES (Makuika) X
C.B. NAILE X
JOHN ROSS (Kapena Loko) X
E.B. THOMAS (Kamaki) X
JAS. GAY (Kimo Ko) X