Ka Leo o ka Lahui, Volume II, Number 389, 15 February 1892 — Page 1

Page PDF (1.01 MB)

This text was transcribed by:  E K Soares
This work is dedicated to:  Clara Kauipakoa Wright Kekahuna

KA LEO O KA LAHUI.

"E Mau ke Ea o ka Aina i ka Pono."

Buke II.                                               HONOLULU FEBERUARI 15, 1892                      Helu 389

 

KA MOOLELO HOONANEA

O KA EUEU

MASANERO

 

Ke Kameha'i o Italia.

A I OLE,

O ka Lawai'a Kaulana loa o Napela.

 

KO ROMA MAU HOINAINAU.

 

MOKUNA IV.

Na omamalu haunaele o Napela - Ke kane hoopalau a Isabela ma ke awa o Napela no ka hooko ana i ka mare.

 

            Ae, auwe, o kuu wahi waapa no ka keia, ke ike hou nei au i kuu koo o ko'u ola ana, ka ai o kela la a me keia la na'u e ola ai.

            No keia mau huaolelo a ke kanaka lawaia, ua pane mai la kona kaikuahine @@a:  Aole ia o ka pau o lima kokua, aka he mea hou aku no kekahi i hauaia, hele mai paha kakou la i kauhale i ike oe.

            Hoomaha iho la o Iane i ka lima o kona kaikunane, a ho-hohoi nui aku la i kahi pupupu hale o lana me ke kaikamahine o Sepania ma kekahi lma.

            Ke hoi nei lakou i kauhale me ka nalu ana iho iloko ona - he keu hoi ha keeia a kalima pahee a palupalu e kalele mai nei ma ko'u lima me ka mea ole ae i ka pukalakala o ko'u lima.

            ia lakou e naue nei, haliu ae la o Isabela me kona mau maka nohenohea i ka ihu anu, a pane ae la ia Masanero:

            E Masanero e, e hoomau aku ana no anei oe i ka hoopukapuka mau ana imua o kou kaikuahine i na mea e pili ana i ka hookahe koko a me ke kaua ana?

            Hoolono malie oe la ua Masane=nei iola mau mapuna olelo nanahe o pa-e ae nei ma kona pepeiao me he @@@ la no kekahi leo mele e pa @@@ @@@ @@@ i ona la, a aole no hoi i pane koko aku o Masanero no keia mim@@ a Itabela.

            Hoea aku la lakou me ka @p@@@ o kahi pupupu hale o Masanero ma, na pane aku la o Dame Pederila ia Isabela:

            E kuu kaikamahine aloha, ua po keia manawa, eu ho-hohoi kaua.

            Aohe wahi mea a maiu iki aku o Isabela i ka leo uwalo o kona kahu hanai, no ka mea

            Ua kapukapu na maka o Puna

            I ke akua wahine,

            Aohe ike wale iho ia Malio;

            I ka hukia lawelawe ia a Uwe-kahuna.

            No ko Isabela hoolohe ole mai i ka uwalo aku a ianei, nolaila ua noho okoa iho la no o Pederila ma ka ipuka o kahi pupupu hale o ke kanaka lawaia, me ka nukunuku mau ana iho iloko iho ona, a me ka nana pono ana ae ia loko o kahi pupupu hale.

            I keia wa no hoi i hoikeike aku ai o Isabela ia loko o kahi hale o laua ia Masaneao, a ike hou aku la oia, eia ka ua hoihoi hou ia mai na pono hale o laua, pela hoi me kou wahi waapa.

            No keia mau haawina pahaohao ua hoopuka ae la ua kanaka lawaia nei me ka leo nui:

            Ia wai - ia wai kaua i aie nui ai i keia mau mea?

            Hiki anei ia oe ke koho i ua mea la?  Wahi a Iane i kona kaikunane oiai no @ae oia e kuhikuhi ana ia Isabela.

            @@@@@ @@@@@ @@@@@ @@@@@ naka lawaia la i kona mau kuli a kukuli ae la imua o ke kaikamahine o Sepania, ka ui Isabela, a kau iho la i kona lima ma kona umauma, a pane aku la i ke kaikamahine a ka Vikeloe.

            Ano, e lawe ae oe i kuu ola me kou mau lima, no ka mea nou ia.

            Aole loa, ua aie @o oe ia'u, aka o ka'u wale no e hauoli nei, o ka hiki ana ia'u e hoopakele ana ae ia oe a me kou kaikuahine, mai ka nele i na pono hale mai.  Haawi pu aku la ua Isabela la i kona lima ia Masanero a hapai ae la hoi keia a hoopa ae la mau lohelohe.

            Hoomau aku la no ua Isabela la i kana kamailio ana imua o ua kanaka lawaia la:  Nolaila ano, aole oe e huli aku no Napela, a i ole pela, alaila e hookuikahi aku i na kanaka, a e hoopau ae hoopau ae i kela mau uluaoa ana.  E hoolohe mai oe i ka'u o uwalo aku nei ia oe.

            Ea no la ka poo o ua kanaka lawaia la iluna, a kou @@ la i kona lima ma kona lae, a nana pono no la i ko kaikamahine a ka Duke, a pane aku la:

            E hoomalu aku au i ka lahuikanaka, a e hoopau aku wau i ka haunaele, kahaha-

            E kunane, mai hoopaakiki oe ma kou manao iho i ke noi aku a ke kaua kokua ia oe.

            Aloha a'u olelo e ae, o kau e no mai nei, he mea paakiki loa ia.  I pane aku ai o Masanero.

            He paakiki ka ia ia oe.  Wahi a Isabela me ka leo nui.

            E kuu kaikunane, pono oe ke hoololi i kou manao paakiki no ke kaua, e hoopau ae.

            Heaha!  Mahope iho o ko lakou koho ana ia'u, alaila e kenakena mai oe ia'u e kumakaia aku au ia lakou ea?  Wahi a Masanero me ke kuoo.

            Huli hou ae la ua kanaka lawaia la ma ka upuka, a hoopuka ae la i kona manao hope me ka manao e kaha aku e hele ma kana huakai hakaka, aole loa - Adieu!

            I keia wa a Masanero i kaha iho ni e hele, puili ae la o Isabela i kona mau lima, a me ka helehelena i hookoiowao ia e na waimaka, hina iho la ma ke alo o Masanero, a hoopuka ae la:

            U oki e Masanero, ano koke iho nei no oe i noi mai nei ia'u e lawe i kou ola.  Auwe!  Kai no he mau mea oihio la ia, aole ka; he mau olelo kalekale wale no ka!

            Aole pela e ka aliiwahine, he oiaio, ua oleloo au pela, a ke olelo hou nei na au o law@@@ @@ @ @@@ @@ @@@ lawe ae i kuu koko a hiki i ke kulu hope loa, aka e waiho mai i ko'u hoapono ia aluna iho o'u.

            O kou hooponoia, ua mau ia me oe, aka ma keia hana au e paakiki nei e hoolilo auanei oe ia Napela i loko ahi a i kahua no ka pahikaua o ka luku wale ana.  Wahi a Isabela ia Masanero.

            O ka hewa i ala mai ai keia, mamuli no ia o ko lakou hoopoino wale ana i ka lahui e like me ia au i ike maka iho nei maluna o ko'u mau wahi pono naio, au hoi i hoopakele iho nei, ina aole oe, aliala, nawai e hoopakkele ae ia mau poino, a na wai hoi e hoihoi mai?  Aole loa; nolaila e hele ana au no ka imi i ka pono kaulike.

            Auwe!  Masanero!  Masanero e!

            O oe, e ke aliiwahine, he Sepania oe, a aole loa oe i maopopo i ko'u mau aoao a pau.  Wahi a Masanero i pane kuou aku ai.

            Ua maopopo aku @@@@@ ia'u kou manao e hoopaakiki nei, ua aku no oe e p@@@@.

            Heaha iho la ke ano o ia a haaha hoi ka mea e poina ai?

            Ua makaukau ko Duke o Ao@@@, ua piha o Napela me na @oa, a pehea la auanei o hiki ai ia oukou o ae aku e komo ilaila?  Wahi a ke kaikamahine a ka Videloe i hoonuinui aku ai.

            O ke Aua po no auanei ma ko makou aoao.  Wahi a Masanero me ke kupaa.

            Ina oe @ paakiki ana o hele i ke kaua a haule pio oe ma ke kahua kaua, a pehea auanei o Iane?

            Aia no o Pietero kona kokua, ka mea hiki ole ke hele pu me makou i ke kaua, a ina no hoi iaia ke hele a uwe iho maluna o ka he o kona kaikunane make e paiauma ai.  Noona nae hoi, he naau kona i pina me ke koa nona iho, a no ka hemolele a me ka hoapono ia, ke hele aku nei au imua.

            O!  E na lani, e na lani e!  Aole ka hoi he hiki iaia ke koho mai i ko'u manao io maeli a me ke kumu hoi a'u e honohono nei.  Wahi a Isabela i hooniniau ae ai.

            E, auhea oe e ke aliiwahine, o ka mea wale no a'u e noi aku ia oe, o ka olelo ao a'u i hai aku ai ia oe no kou haalele ana i kou makuakane e hoolohe oe.

 

NA LUNA NUI A MENA KOMITE O KA HUI AOAO LAHUI LIBERALA.

 

Hon.    JNO. E. BUSH           Peresidena

"          J. NAWAHI         Hope  "

Mr.      J. K. PRENDERGAST Kakauolelo

 "        O. B. MAILE             Pauku

KOMITE

Hon.    R. W. WILIKOKI

Nob.    D. W. PUA

Mr.      J. K. BIPIKANE

"          A. SMITH

"          GEO. MARKHAM

"          D. W. KAHUAKAI

"          M. A. PAOA

KOMITE WAIWAI

Mr.      J. K. PRENDERGAST

"           C. B. MAILE

"          J. ALAPAI

"           J. W. KUALAKU

"           SAM. KEKUKAHIKO

KOMITE AHAOLELO

Hon.    J. E. BUSH

"           J. NAWAHI

"           R. W. WILIKOKI

"           W. P. KANKALU

Nob.    D. W. PUA

Mr.      J. ALAPAI

"           D. M. PUNINI

KOMITE ELELE.

APANA I

Hon.    J. E. BUSH

Mr.      J. W. KAHALEWAI

"           D. K. KAMAKAUWILA

APANA II

Mr.      J. W. BIPIKANE

"           D. K. KAHUAKAI

"           J. KAHAHAWAI

APANA III

Mr.      J. K. PRENDERGAST

"           SAM. KEKUKAHIKO

"           J. AULD

APANA IV

Mr.      C. B. MAILE

"           G. W. KUALAKU

"           R. PALAU

APANA V

Nob.    D. W. PUA

Mr.      W. KALAEHAO

"           J. B. KANOA

 

KUMUKANAWAI OKA HUI AOAO LAHUI HAWAII LIBERALA

            Ua hookumuia keia Hui, i kulama no ke kukulu ana i na manao aloha Aina a aloha Lahui.  A i mea hoi i hoomau aku ai i ka noho ana kuokoa o Hawaii nei.  A o hoopaa loa ai hoi i ma hooponopono e upani kauliko no ka lehulehu.

KA INOA

            PAUKU 1 -  kapaia ka inoa o ka Hui, Ka Aoao Lahui Hawaii Liberala

NA LALA

            PAUKU II - O ua Lala o keia Hui, olu no ka poe a pono i komo mai, a kakou inoa malalo o keia Kumukanawai.

NA LUNA HUI.

            PAUKU III -- Kia na Luna Nui o ka Hui.  He Peresidena, Hope Peresedena, Kakauolelo, Pauku.  E noho no kakou ma ka oihana no ka manana elua makahiki, mai ko kakou la i koho ia ai; eia nao e hakahaka no ka make, a haalele, a hoopau ia paha no kekahi hewa.  E paniia la hakahaka e ka mea i koho ia no ka mauawa wale no i koe e piha ai na makahiki elua.

NA HANA A NA LUNA NUI.

            PAUKU IV - Na ka Peresidena, a i ole ia o kona hope paha, o noho hoomalu i na halawai a pau o ka Hui, a nana no o hoola i na kauoha a pau o ka Hui.

            Na ke Kakauolelo e maluna i na Buke, Pepa a me na moolelo o na halawai pau o ka Hui a e hoopaa hoi i na huina dala i loaa mai a i hoolilo ia aku.

            Na ka Puuku o malama i na dala a me na waiwai a pau o ka Hui a e hoike i na loaa mai a me na hoolilo ana imua o ka Hui, i na manawa a pau o makemake ia ai.  Aole nao e hiki iaia ke @@@@ i kekahi dala o ka   Hui, me ka ao ole e ka Hui, a me ka apono ole hoi o ka Peresidena.

PAPA KOMITE HOOKO

            PAUKU V - E koho ia ehiku lala mai loko mai o na Hoa o ka Hui i Papa Hooko.  A ina ia Papa e imi a a e @@@@@ mai i ka Peresidena, i na Kumuhana ma nao la no ka Hui.

KOMITE KUMAU

            PAUKU VI - E koho ia mai waena mai o na lala o ka Hui i elima Hoa i Komite Waiwai.  Ehiku Hoa Komite Ahaolelo, umikumamalima Hoa Komite Elele, iwakalua kumamakahi, Hoa Komite Lahui or Kuwaena.

            A - Na kekahi Komite Waiwai e hooponopono no na mea pili i ka ohi  dala ana.

            B - Na ko Komite Ahaolelo e hooku na mea pili i ka Ahaolelo.

            C - Na ke Komite Elele, e hooano a hoike mai i na inoa o na poe i manao ia i mau noho balota no ka Aoao Lahui no ke kau ahaolelo e hiki mai ana a na ka Hui e hooko loa.

            D - O ke Komite Lahui, oia na ke Komite Kuwaena iloko o keia Pae Aina holookoa.  Na ia Komite no e hoolapa aku @@ ke akea, no ua poe a pau loa i apono ia, no ka holo noho, @na iloko o keia aupuni ma ka Aoao lahui.  A na ia Komite no e poloai aku i na Komite o na apana Mokupuni no na hana ano nui a ka Hui i manao ai e halawai.

NA HUI MA NA MOKUPUNI.

            PAUKU VIII - O na Hui o ka Aoao Lahui Hawaii Liberala e ku nei ao o kukulu ia aku ana ma keia m@@ aku ma na apana Mokupuni.  I ku like na manao Kalaiaina no ka @@no o ka Aoao Lahui o lakou no na Aha Hui Lala no keia Hui.

NA HOOLOLI ANA

            PAUKU IX - E hiki no ke hoololi a pa kui mai a hoopaa loa paha i keua Kumukanawai mamuli o ka hoohelo ana a ka hapanui o na Hoa o ka Hui.  I hiki mai ma ia halawai, i kahea ia no ia hana.

 

E Kuai Hoopau Ana!

Na Kaa Huila Lua

a me

Ili Kaa Malalo o ke Kumu Lilo

Ma kahi o

S. G. Schuman.

Alanui Hotele kokoke i ke kihi o Alanui Papu.  329-1wd.

 

Kauka Yong Kam Pung.

(APANA)

Helu 5@ Alanui Maunakea

Ko Kauka Loea o ka

Aina Pua!

Ua hiki ko hoola ia hela a me keia ana ma'i mai ko na kane, wahine a me na keiki Mihi.  O na ma'i ha-ae  ua hiki loa ia ke hoola ia me ka maulahi.  A o na ma'i e pili ana i ka maka pau pu ia i ke ola.  Ke hoike ia aku nei.  @@@ eia ke ola ia nei, me ka oluolu pu o kalo auhau.  Ka poe pilikia hanau keiki a mele ana  @@@@ o ke koko apau a lohi paha ka hanau ana pa paha o ka wa@, @ holo @ nui mai@ o'u na E NIPA @@@@ ka  @@@ i h@@@@@ lau ia @@ @@ @@@ @@@

@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@ aku.

KAUKA YONG KAM PUNG

Honolulu Sept. 9, 1891           @@@@@