Ka Leo o ka Lahui, Volume II, Number 391, 17 February 1892 — Page 1

Page PDF (1.05 MB)

This text was transcribed by:  Arnold Hori
This work is dedicated to:  Hawaiian Historical Society

KA LEO O KA LAHUI.

"E Mau ke Ea o ka Aina i ka Pono."

 

Buke II.           HONOLULU  FEBERUARI 17, 1892          Helu 391

 

KA MOOLELO HOONANEA

O KA MUE!

MASANERO.

 

Ke K@meha'i o

I@iia.

O ku L@wai a Kaulana loa o

Napela.

 

KO K@MA MAU HOINAINAI

 

MOKUNA IV.

Na omamalu haunaele o Napela -

Ke kane hoopalau a Isabela

ma ke awa o Napela no ka

hooko ana i ka mare.

 

  HE panaka wale no keia mau mea a'u e lohe nei. o kau mau mea a puu au e paakiki nei he mau n ea menemene wale no ia i ko'u manao e noho nei

  E Isabela, he oi aku ka nui o ka menemene a me ka ehaeha i loaa ia'u mamua o kou, no ka lahui a @eu hoi. a l ole au e lilo i mea e ola kumakaia ana i ko'u mau hoaha mau, ke noi aku nei au ia oe e hoohuu mai oe ia'u e hele, a e hoi oe i kou makuakane.

  Alaila e alako ana oe i kou poe hoahanau iloko o ka poino. Wahi a Isabela.

  Aole pela, e alako ana au ia lakou iloko o ka nani.

  Aole. aole loa; aohe no ou aloha iki ia'u.

  Ua aloha au ia oe me ka oiaio a oia ka'u e haakoko nei iloko o ka waihona nui o ko'u noonoo

  No keia mau olelo a Masanero ua puiki ae la o Isabela i kona mau lima a puana ae la:

  E na lani, e hoolohe ino i ka ianei mau olelo a e nana iho i ka olaio a me ka ole.

  Ae; a heaha la hoi, e hoolohe io aku ana au i kau i keia la. a i ka la apopo e hooko aku ana au i ko'u mau manaopaa a pau. aka ma keia hana ana au ia'u. e uhaki ana au i kuu hoohiki. a e hoopunipuni ino l@a ana hoi i ko'u poe hoaloha, a e waiho ana hoi i ke kaumaha imua o lakou @o kuu hauoli ana e noho wale ana no ia, nolaila aole no i pono loa kou mau manao a pau.

  Holo koke ae ia o Isabela io Iane la, a hopu aku la i kona lima a @ae aku la

E, ua huhu oia ia'u, e hele pu ae hoi kaua e hoomalielie aku iaia.

  O Iane hei i keia wa. aia no oia ke hea ou ou malie l@ a ea ae la kona poo iluna, holo ae la i kona mau waimaka, hapa ae la i kona lima a kuhi pololei aku la ka lewa, a pane ae ia i ke kaikamahine a ka Vikeloe:

  Ua ulu mai ka no n o ana ia'u me ka i ana iho, o kana mea e hana nei. o ka makemake no ia o na lani a kaua e nana aku nei, ua hoao no au e hana e like me oe i hana aku la. e pale ana hoi e ho huli ia mai kuu kaikunane mai kina mau manao ae, ua kukuli. ua uwe wai naka imua ona. he mea makehewa nae nolaila o ka'u wale no e no@ aka ia oe. e pale pu kaua nona.

 

HE MOOLELO

--NO KE KEIKIALI@---

 

AWAREDA!

 

a me

KA UI LEILA

o Noremadi

 

(Kaka@ ia no Ka Leo)

 

MOKUNA I.

Ka Mea Huna Pohihihi.

 

  Mahone iho o keia mau mea, ua hoi hou aku la i ka mahiai i kana mau eka aina waiwai nui e like me mamua.

  O na akua o keia mau lahui, oia no hoi o Odina a me Teora. a na make loa ka manao o na kanaka malalo o laua, a o ka mea nui ia lakou. oia no ko lakou manaoio i na hoike wanana a ko lakou mau kahuna nui a me na ma-kaula. a me kekahi ma@ poe ike e ae, e like me ko kakou noho ana mai ke au o ko kakou mau kupuna.

  E huli papu ana ke kulanakauhale a Wavela me ke kilohi ana ae me ka hiehie u@i maluna o na wai uliuli o kekahi kuikuono e pee poli ana ma kona alo, aona no kapakai i maokioki pinepine ia ma kela a ma keia aoao, me kekahi mau lae @akai e wanao@ ana me he mau kaupoku hale ia. a e ike ia no ka halealii o ka moi Koretina e ku ae ana me ka hanohano nui ma ka piho wai elu o ka aina, a o ka hapa nui o ka kulanakauhale ke waiho papa a@ au@ ma kona aoao nema a nie ke kukula komohana.

  Ma ka @ akau o ua halekakela la, e wa@o ana he ili @i a nui a u@ he n@ pa@he la mo@a ka h@ @na kui@@ @@ @mai @ o ka h@ o ke kana @a @ ike ia a@ m@ ia wai@ o@ kona mau ulu lan@ ana in@ ka uk@ a ka @ ke kul@akauh@le no lakou @ w@ oni e hooluli @ ia a@ n@ ahe lau n@ e pa k@ @hai @ ana maloko mai o ke kona o Do@ mai ka Moana Ann Ak@ @ai ka makani hoi nona ka nuih@ pe@ a oie i na kan ahole o ke kuiuaumoe o Wavela, ke hui iniki kona me he kui la e houhou ana i ka ilia komo loa aku iloka o na a@ milol@ i ka iwihilo.

  Ai@ he mau alanui akea elua e moe ana me he mau lipine keokeo la mawaenakonu e ke kulanakauhale a puk@ loa i ke kukulu akau o ka aina. he hookahi o laua e moe nihi ana ina kahakai, a o kekahi hoi mailoko aku o ke kulanak@uhale a komo iloko o ka ululaau.

  Ma kahi o ka hapal@ @egue paha ke kaawale mai ka halekakela mai, ua aneane loa e hookui keia mau alanui ma ia wahi, a iloko o kekahi oawawa nani e ku koke mai ana, kahi hoi a na pua like ole o ke kula e hookupaoa ana i ke ea hanu me ka moani aala kuoaoa o ko lakou hanu kaumaha ma kapa o kauwahi kahawai uuku e kahe ana a komo iloko o ke kai me ka leo mele o kona mau huna wai aiai no lakou k@ moakaka e like me ke aniani e kupinai mau ana me k@ hoomaha ole maloko o kona mau palena i ka po a me ke ao, a mawaena o ia mau luhiehu, a pau, kahi elieli kulana ai ka hale noho o ka wahiukanemake Kai@ila.

  He mau eka aina mala@lae @ ke kua o ua hale ia, a he m@la p@ upi hoi mamua o ke alo, @e na ha le hooluolu i hoopihi ia me ka w@ na a puni no ka hooluana ana, a e hewa ni ka maka ke ike aku.

  O keia Kamila, he wahinekane make oia, a ua@ ia hoi e ia na kau kupulau a me ua kau hooilo he ekolu-iewkalua, a ua like hui i@ me kanaono makahiki.

  He holoku huluhulu paina kona e komo ana, i hoopaaia ma kona puhaka me kekahi apo ili a oiai oia e noho ana ma ka aoao o kekahi o na pakaukau o ka ru@i hookina nui o kona h@le. ua m@apu @a he la iloko o@ na hoomanao ana no kana kane i make i make oia hoi ka Naita Korana, ka mea i haalele mai iaia o noho mak@a ole me ka lei a laua he keiki iloko o 6 makahiki i hala ae

  O ka@ kan@ oia kekahi o na nait@ kauiana loa iloko o na hooili kana ana he nui, a he kuhina nui hoi no ka moi Koratina iloko o kona mau la hope o ke ola ana, a na mea a pau o Wavela, mai ka mea e noho ana ma ka nohoalii a hala aku ilalo i ke kanaka ilihune, a ua lilo kona make ana i puupuu ikaika loa e hahao ana ia lakou iloko o ka moana wai lipolipo o ke kaumaha nui kuhohon@. a o kana mau hana maikai i hana ai oiai ke ola me ia. ua lilo ia i kia hoomanao poina ole no lakou i na kau a kau.

  A e like me ka palena ole o ko lakou aloha no kana kane, pela no ka nui o ko lakou aloha me ka paiaumako no kana wahine, ma ka haawi ana i na kokua aloha.

 

NA LUNA NUI A ME NA KOMITE

O KA HUI AOAO

LAHUI LIBERALA.

 

Hon. JNO. E. BUSH         Peresidena

Hon. J. NAWAHI     Hope Presidena

Mr. J. K. PRENDERGAST Kakauolelo

Mr. C. B. MAILE    Puuku.

KOMITE.

            Hon. R. W. WILIKOKI

            Nob. D. W. PUA

            Mr.   J. K. BIPIKANE

            Mr.    A. SMITH

            Mr.    GEO. MARKHAM

            Mr.    D. W. KAHUIAKAI

            Mr.    M. A. PAOA

KOMITE WAIWAI.

            Mr.    J. K. PRENDERGAST

            Mr.    C. B. MAILE

            Mr.    J. ALAPAI

            Mr.    J. W. KUALAKU

            Mr.    SAM. KEKUKAHIKO.

KOMITE AHAOLELO.

            Hon.  J. E. BUSH

            Hon.  J. NAWAHI

            Hon.  R. W. WILIKOKI

            Hon.  W. P. KANEALII

            Nob.  D. W. POA

            Mr.    J  ALAPAI

            Mr.    D. M. PUNINI.

KOMITE ELEELE

APANA I.

            Hon.  J. E. BUSH

            Mr.    J. W. KAHALEWAI

            Mr.    D. K. KAMAKAUWILA

APANA II.

            Mr.    J. W. @IPIKANE

            Mr.    D. K. KAHUAKAI

            Mr.    J. KAHAHAWAI.

APANA III.

            Mr.    J. K. PRENDERGAST

            Mr.    SAM. KEKUKAHIKO

            Mr.    J  AULD

APANA IV.

            Mr.    C. B. MAILE

            Mr.    G. W. KUALAKU

            Mr.    R. PALAI

APANA V.

            Nob.  D. W. PUA

            Mr.    W. KALAEHAO

            Mr.     J. @ KANOA.

KUMUKANAWAI O KA HUI AOAO

LAHUI HAWAII LIBERALA.

  Ua hook@eia keia Hui, i kalana no ke kukule ana i na manao aloha Ai@a a aloha Lahui. A mea hoi e hoom@u ak@ a@ @a noho ana kuokoa o Hawaii nei. A e hoopaa loa ai noi i na no ponopono aupuni kaniike no ka lehulehu.

KA INOA.

  PAUKU  I--E ka@ia ka inoa o ka @ui, Ka Aoao Lahu@ Hawaii Liberala.

NA LALA.

  PAUKU II--O na Lala o keia Hui, @a no ka poe a pau i komo ma@ a @a inoa malalo o keia Kumukanawai

NA LUNA NUI.

  PAUKU III--Eia na Luna N@u o ka Hui He For@d@a, Hope Peresidena, Kakauolelo, P@uku, E noho no lakou ma ka oihana no ka manawa, elua makahiki, mai ko lakou la i koho ia ai eia n@ e hakahaka no ka mare, a hoolele, a hoopau ia paha no kekahi hewa. E p@iia @ h@kahaka e ka moe i kohe ia mo ka manawa wale no i ko@, i piha @i na m@h@ki elua.

NA HANA A NA LUNA HUI.

  PAUKU IV--Na ka Peresidena, a i @ ia o kona hope @aha, e noho hoomale i na halw@a pau o ka H@i, a nana no o ho@ i na konoha a pau o ka Hui.

  Na ke Kakan@elo e malama i @a Buke. Pepa a me na moolelo o na halawai huina dala i loaa ma a i ho@lo i@ aku.

  Na @a P@e@a e ma@a i na dala a me na wa@ ai a pau o ka Hui @ e n@i na loaa mai a me na hoolilo @a in@ o ka Hui i na manawa a pau e@nake@kela @i. Aole nae e hiki i@ia@ ke hoolilo i kekahi dala o ka Hui @ue ka ae olu o ka Hui, a mekaapono ole hoi o ka Peresidena.

PAPA KOMITE HOOKO.

  PAUKU V--E koho ia euiku lala mai loko mai o na Hoi o ka Hui i Papa Hooko. A ina ia Papa e i@i a e waiho mai i ka Peresidena. i na Kuniuhana m@ nao ia no ka Hui.

KOMITE KUMAU.

  PAUKU VI--E koho ia mai w@ena mai o na lala o ka Hui i elima Hoi i Komite Waiwai. Ehiku Hoa Komite Ahaole lo, umikumamalima Hoa Komite Elele, iwakalua kumamakahi Hoa Komite L@ hui o@ Kuwaena.

  A- Na kekahi Komite Waiwai e hoo ponopono no na mea pili i ka ohi dala ana.

  B--Na ke Komite Ahaolelo e hooko na mea pili i ka Ahaolelo.

  C--Na ke Komite Elele, e noonoo a hoike mai i na inoa o na poe i manao ia i mau moho balota no ka Ao@o Lahui, no ke kau ahaolelo e hiki mai ana, a na ka Hui e hooko loa.

  D--O ke Komite Lahui, oia @o ke Komite Kuwaena iloko o keia Pa@ .ina ho lookoa. Na ia Komite no e hoolaha al@ ma ke akea, no na poe a pau loa i apo@o ia, no ka holo moho ana iloko o k@ia au poni ma ka Aoao Lahui. A na ia Komite no e poloai aku i na Komite o na apana Mokupuni no na hana ano nui a ka Hui i manao ai e halawai.

NA HUI MA NA MOKUPUNI.

  PAUKU VIII--O na Hui p ka Aoao Lahui Hawaii Liberala e ku nei. a@ e kuku lu ia aku ana ma keia mana aku ma na apana Mokupuni. i ku like na mana@ Kalaiaine no ka pono o ka A@o Lahui o lakou no na Aha Hui Lala no keia Hui

NA HOOLOLI ANA.

  PAUKU IX--E hiki no he hoololi a pa kui mai a hoopau loa paha i kala K@ae kanawai mamuli o ka hooholo ana a ka hapanui o na Hoa o ka Hui. i hiki mai ma iahalawai, i kahea ia no ia h@a

 

E Kuai Hoopau

Ana !

Na Kaa Huila Lua

a me

Ili Kaa Malalo o ke Ku

mu Lilo

M@ kahi o---

S. G. Schuman.

Alanui Hotele kokoke i ke kihi o

Alanui Papu                            329-1wd.

 

 

Kauka Young Kam

Pung.

APANA.

 

Helu 53, Alanui Maunakea.

Ke Kauka Loea o ka

Aina Pau!

 

Ua hiki ke hoola ia kela a me keia ane

ma'i, mai ko na kane, wahine a me

na keiki liilii. O na ma'i ha-no

na hiki loa ia ke hoola ia me

ka maalahi. A o na ma'i

e pili ana i ka maka

pau pu ia i ke

ola. Ke

hoike ia aku nei,

ia aku nei.

eia ke ola ia nei, me

ka oluolu pu o kahi

auhau. Ka poo pilikia hanau

keiki a hele nui paha o ke koko,

a paa a lohi paha ka hanau ana, paa

paha o ka waiu, e hele nui mai i o'u nei.

 

   =>  E KIPA mai e ka poe i hooluuluu ia me na haawina pilihuaa ka ma'i, a na'u oukou e honluulu aku.

KAUKA YONG KAM PUNG.

Honolulu Sept. 3, 1891.                      @7@--d3m*