Ka Leo o ka Lahui, Volume II, Number 409, 14 March 1892 — HOOLOLI I MANAOIA NO KE KUMUKANAWAI. [ARTICLE]

HOOLOLI I MANAOIA NO KE KUMUKANAWAI.

I tle Kaimwai e hewiluli ai i na ( l'iiukn 48, 50, Vj, (52 a me j kē Kumukanawai, a e pakni" mai i pauku hou i ke Kuniu*' * Kai/iiii P^uU'i ?V hf ohulow e ia Aloi n inr la Ahnr>!rl*t v ks Avpuni Hfnrtm : Pauku V. Ma kfia ke ht»>]o]iia nel ka Pauku 48 o k" Kuniukana «ai, a wud e helul»elu ia ai "a I Panku la: j 48. O ra Hila Kanawai i pau i })(K>hol.::a o ka Ahaolelo mamua o ka lilo ana i kanawai. e A'aiho ia imuA o ka Moi. Ina e apono «>ia, t» kakauinoa o!a. a ma ia ai ia j kanawai; aka, ina oia i kakauinoa, e hothui hou ' i4t? oia ini' na kuiu» j>u o knna i*ooli* ana i ka Aimolelo. a na ka lo e kakau i na kumu o kona hodlf ana mnioko o ko lakou huke «iw?]< io, a e ha|>ai hon iakou i ka aaa iio ia mea. Ina mahope o ia noonoo hou ana a ua hoaponoia m Bila Kanawai nei e ka elua-ha* o na hoa a pau i kohoia o Ahaoleio, e hoihoi hou ia aku i uk*. Xloi no ke kakauinoa ana, a īna « >bool« hou ia mai ke kaimuinoa . m, alaila, • Hlo no ia i kanawal "Vtia mau bana ana aai«. nopnpnii ko kdM aua raa kt ka* haimi MaiaMM Mok n

kakau ia ma ka buke mooloio o ka Ahaolelo, na inoa o na poe a pao i koho ma ka ae a rae ka hoole ī ka Biia Kanawai. Ina e hoihoi oie ia inai kekahi Bihi Kunawai e ka Moi i iloko o na la he 10 ( koe ka ia Sa'hiii) muhope r ka wnihoia atia | nku 'inua ona. alaila,- e īilo no ia i ; kan»wiii, nio he la he kanawai i j k.ikauiooiiia e ia, ke ole nae e hiki [ o!e ka lioihoi ana mui mamnli o ka ; hookuu e ia ana o ka Ahaoielo. a 1 in.'i aole no iu e lilo i kana- , wai." "■■.■>■ | Pauku 2. Ma keia ke hoololi ia I nui ka l'auku s(> o ke Kuinnkana- | wai. a penei e heluhelu ia ai ua li>aukula: "Pauku 50. 0-ke Alii okā Aha-" olelo. he kane knpa oia no ke Aupuni i hiki aku oia i na makahiki j hu iwakalua-kumamalinia, a i noho !ma ke Aupuni no na nakahiki | ekolu, a he waiw»i kona iloko o keia | Aupum i kupono i ka auhau i hiki j aku i ka ekolu tausani «iala ina- i ' wuho n( v o nn -hihia a pau, a i ole la, i ii<* loaa inakahiki kona aole ī etiii ! nialalo o fono h;:neri <lala. ,t Paukn Ma keia ke hoololi ia j iH'i ka JV.uk ii 59 oke Knmukanawai, a ]>envi «' heluhi'lu in/ai ua pauku ia* 'Pauk'! 59. () k<-la a me koia V:ir.i> kuna o ko Fīaw»iii Pnenina ! ina he Itawaii. Aini'Hka. a he Eu- | t •■«•■_ 'u a ,o " ' ua liik ; aku kona :nau mukahiki i | k i iwakalua. a ur. hookna -oia i ko- | nn inau auhau, a ina ua hookomo j <>ia i kona iiioa ma ka i;apa inoa o ' % a poe koho o kona apana no ke i koho ana i n& 'liii o ka Ahaoielo. I alaila, ua kuponooia i ko koho i na | Tiii. a ua loua i«ia ke kul«.*ana e ■ koho i na 'Lii o ka Ahji.>lelo i kela j a me k«Ma koho ana. ina | A e hoololi ia no iioi ka mnhele j o ua pauku la| a e helu- j heiuja ai: , j —-M" nai-.v.i! r. ( .: r»i i nia Keia Pa'.'aina i. kupono i ka au- ! !...»»».» ;• »%Ia •.» w.iimi i», ■ u.alalo o hookahi tauF.ini dala ni i- 1 v aho hv o n?t hihin a pai> a i ole ! peia, i;a ioaa Wiaoli iaia koknhi I lo -a inaKahiki i enii oie niaialo o ; emo haiii'H -dala i ka aiakahiki ' ...uniua j)on«>i īho o kona hookomo i ana i kona iuoa iioko o na inoa o I ka poe kupono i ke koho." ! I'auku 4. Ma keia ke hoololi ia ' nei ku Pauku 0H p ke Kumukanawai, a jH;nei e h< luhelu ia ai ua pauku ia: 'Pauku Go. Aole e neho kekahi j i Alii a i Lunainakaain&iia nia ka i Ahaolflo. ina aole i kohoia inaialo a kulike hoi mc na hoakaka ana a keia Kuunikannwni."' Pauku 5. Ma k*Ma le»» nooloii ia nei ka o*2 o ke Kun uka nawai, a penei e heluhelu ia ai ua pauku la: "Pauku 02. O kela a me keia kane kupa o ko Hawah Paeaina. ir.a he liauaii. Ahienk». a ropa puha ina ka hanau ana, iua ua hoohiki oia e kokua mamuli o ke Kuinukanawai a nie na Kanawai e iike me ka mea i hmākakaia no na poe nana e koho i ha 'Lii, a ua hookaa i kona mau auhan, a ua hiki aku oia i makahik; he Cwakaii'a, a i noho ina ke a Aupui'i no ka makahiki hookahi nilimpu ponoi iho o ke koho ana. a i ike i ka heiuhelu a ine ke kakaulima ma ka oielo Hawaii, Knelani a £uropa pj»ha (ina i hanauia mahope mai ka makahiki 1540.) a ina ua hookoino i inoo roa ka p*p* inoa o oa poe koho o koaa ipiiiii iike mt ka omi i hoakakaK ma ko ka*. M*aLal*il%. M kam iaU ki k ak« im i Mobaō 1 hookaki bak>ta no« \

na LanAiDAk«aina n a » jūMw Urir makaamana paha o ta aj»na; aka nse, o na olelo no ka makahiki hookahi mamua ponoi iho o ke koho ana a'ine ka ike heluhelu a kakanlima ioa ka oielo Hawaii, Enelani a Europa paha, aole ia e pili i na poe e noho ana ma keia Aupuni i ka manawn i kukalaia ai keia Kui mukanawai, ina e hoopaa lakou i ko iakou inoa a koho halota lakou ma ki< koho. u»ua ana uiulalo o keia Kumukanawai." P:iuku 6, Ma keia ke pukui ia nei i ke Kumukanawai he pauku ma ke ano he lioololi i ua Kūimiknnawui !a, a e kapaia. Pauku H3, n prmei ** he'ulielu ?a ai ua, I>auku la: "Pauku Bj. Uii hiki i ka Aba« olelo i k«*la a mo keia īnanawa e h»tia i na Kanuwai ana i nianao ai uu kupono no ka hooponoj»ono ana a rae ka hoomalu ana me ka hoo* mao]K>p.~ nna 1 nu ka*iaka a pau, a i <>le ia, o kt-kahi p«p:i hookahi a lahul paha i lawe ia inai iloko o ke Aupuni no ka liaua ana i na hana oihana mahiai, a uu hiki no hoi ma ia Kanawai e hoohaiki a kaupalena i ka nianawa e i.oho ai im.loko o ke Aupuin o ia poe Himihaua oiuiahiai a rne na oihana n; h.ina piilia * lakou v lawelawe ai." Ke liooia ne'i au ua hooholoia ka Bila niamua ae ma ka Hehihelu Kkolu iu iloko o ka Ahaolelo o k« Aupuui Ha'.vaii uva ka 10 o Novemaha, M. H. IB'JO. JHARLKS \VILCOX, Kakauoieloi U li) tf d