Ka Leo o ka Lahui, Volume II, Number 456, 16 May 1892 — Page 4

Page PDF (988.29 KB)

This text was transcribed by:  Genny Lowe
This work is dedicated to:  Mother-Mary Ting, Brother-Chauncey, Claire, Families & Friends in Hawaii

KA LEO O KA LAHUI.

"E Mau ke Ea o ka Aina i ka Pono."

 

 

KA LEO

 

John E. Bush.

 

I una Hooponopono a me Puuku.

 

HONOLULU,           MAY 16, 1892

 

MOOLELO HOOANEA

 

O KA EUEU

 

MASANERO

 

Ke Kameha’i o Italia.

 

A I OLE

 

O ka Lawai’a Kealama lea o Napela.

 

MOKUNA XVI,

 

Ke Kakela Nuovo  Heomauia ke

 

Onene o ka aina  Doma Palakiko

 

Imua o ka Viceroe

 

Haualaoa ke Keiki’iii

 

Dona Iuana Fanadesa,

 

            Ua ake ako mau kela kanaka e hookahe i ke koko o ka poe a pau e hoao aku ana e kue iaia, a e hoolilo ia Napela holookoa malao o ka rula ana a kekahi mea e noho moi ane maluna o ka lahuikanaka o Napela nei.

 

            I ko oukou koko no paha.

 

            Wahi a ka Aki  bihopa  Nawai nau ponoi no anei?

 

            Pela no na’u ponoi no.

 

            Wahi a ka Moneka i ke duke o Acosa.

 

            A pehea ua kanaka lawaia la, heaha kaua mau haua i hoolala ai no kona pono?

 

            E hoolilo aku ana oia ia Napela i kahua hooweliweli nui ia na na poe ki manu e powa wale ana i ke ola o na mea uhaue ma ka aina a ma ka moana, a ahu mokuki wale iho na heana o ka poe make ma ko kakou aina aloha.

 

            Aka nae, o keia Kanaka Lawala o Magelina e ake ana e hoomau iki ia aku ko kakou noho ana ma ke kulanakauhale o Napela, a e ae mal ana no anei oia ia kakou e huli hou aku i ka pa aiii Vikaria?

 

            Wahie a ke Duke.

 

            Nana ponoi no e hoike mai i na mea a pau imua o kou kiekie e ke Duke.

 

            Wahi a ka Moneka.

 

            Aka, sole @@maopopo pono loa ia’u ka mea e hana ia mal ana maluna o ke Kakela Nuovo.

 

            O ka makua Rev. d. Palakiko, wahi a ke Kadinela Aki hihopa ke manao mal in Mas@nero, he poe ka a no ka lahuikauaka ma ko lakou @apa wale ana aku no pele, e haua paha oia i kekahi mea e kue ana i ka palapala pili aupuni o Kale elima i hoopaa ai.

 

            Pela io anei e ka Makua.

 

            Oia maoli no; e ka Monsiginoa.  He palapala pili aupuni io no kana i hoomakaukau ai, e hiki ai hoi ke olokaa ae i ka noho mana ana o kekahi mau mana aupuni e ae maluna o ka lahui ponoi o Napela nei.

 

            Alaila i mea aha no ia hoi keia mau hoouluaoa hou ana o na leo wawalo a’u e lohe nei, aole anei i maopopo iaia, ua makaukau mau au e hooko aku i na mea a pau a ua Masanero la i makemake ai?

 

            Ua haiia mai au i kou kakauinoa ana maluna o kekahi kuahaua pili aupuni a lakou hoomakaukau ponoi ai.

 

            He oiaio no pela, pohea awanei au i hiki ai ke hoole ae ia mau mea a pau i hiki mai imua o’u, oiai na pu lehulehu e kau pono mai ana imua o ko’u alo, a me ka haneri pahikaua e kau pono iho ana maluna o ko’u umauma?

 

            Mai manaoino oe no ia mau ana eo ka mea aia a kaa aku oe a me a maloko o ka luakini o Sana Dominico, alaila e hookuu laelae mai ana no oia ia oe ke hiki io aku kakou a pau ilaila.

 

            I keia manawa, wahi a ke duke @ hoomau aku ai, e hele aku i o Masanero la a e hoomaopopo pono aku iaia, ina ua manao ia e malamaia he halawai i keia po, alaila he mea pono e hoopuka ae i olelo hooaha a puni o Napela; a o ka’u ia e kamailio pono aku la ia oe, aole o’u makemake i kekahi mea hoopilikia nou e hanaia malaila, oiai, ke eha nei kuu naau no kuu kaikamahine aloha Isabela i laweia aku, a aia @ia iwaena o ka poe pakaha wale.  @ ninau pono aku ana wau ia Masanero no kuu kaikamhine me kuu paa ana aku iaia ma na ano a @au, a mai noho no auanei oia a hoopoina no kana mau mea a pau i @aua ai maluna ona i ka wa i hala wai oia e noho lawaia ana ma na kapakai o Magelina.

 

            Mahope iho o keia mau kamakamailio loihi ana, ua huipu ae la ka aki bihopa me dona Iuana Fanedesa a huli hoi aku la no kahi a @@ Vikeloe e noho ana.

 

            A o ka moneka hoi, ua hamau ho la oia, a nee malie aku la me ka haalele ana iho i ke kahua o ka kakela Nuovo a lakou e akoakoa nui ana.

 

            E Fanedesa, wahi a kekahi o la@a, pehea la kou manao no ka kakou huakai ke hiki aku i Sana Kominico, a pehea la hoi kakou ke hiki aku imua o ke kanaka lawai’a Masanero?

 

            Ua manao au, he mau mea maihini na mea a pau a kakou e ike aku ai ilaila, a na ia mau mea e @oike mai i ka hua o na mea a pau a kaua e kuka mei e hiki mai malaila, nolaila e kali kaua a hoea @ku ilaila.

 

KO MAKOU MAU LUNA LAWE PEPA.

 

            Oiaia ua hoopauia kekahi mau luna o KA LEO o KA LAHUI, a ua paku’i hou ia mai he mau luna hou, nolaila no ka pomaikai o ko makou poe heluhelu, a i hookoia ai no hoi ka pono a pau, ke hoike aku nei makou i ka papa inoa o ko makou mau luna e like me keia malaloiho.

 

                        D. Kahaleluhi                                                  S, Kua

                        J. W. Keanu                                                    Wile Buke

                        J. Samoa                                                          H. Kalei

Ma ke Kauo@@

 

KE KULANA O KO KAKOU MAU HUI KINIPOPO E KU NEI.

 

            O keia malalo iho nei ke kulana o ko kakou mau Hui Kinipopo i keia manawa, ka nui o ka lakou paanl ana, ka lakou mau paani i lanakila a me ka lakou mau paani i hanle, mai ka hoomaka ana mai o keia Kau Kinipopo a hiki i keia la:

 

            Hui                              Lanakila          Haule               Paani

 

Honolulu                                      1                  1                     2

Kamehameha                               3                0                     3

Hawaii                                          1                  2                    3

Crescent                                       0                  2                     2

 

 

HE HOIKI I KE AKEA

 

            Ina makamaka a me na hoaloha o’u lahui Hawaii Ponoi he wahi @@@A hou kau e hoike aku imua o oukou eia iho keia:

 

            Oiai au e noho ana iloko o ka pilikia a ka mai, e ka mua o ka hoomaka anamai a ka pilikia ia’u he anu, mahope pii mai la ka maneo a manoanoa mai la ka ili pii pu mai la me ka wela a puni ke kino, a ua ku maoli no i ka pilikia a aneane e hoi aku i ka aoao mau o ka honua, aka mamuli o ka loa@ ana o kekahi loea akamai i ka lapaau oia hoi kela kauka pake Leong Kong Tong, no kona nui akamai ua loaa ia’u ka lanakila a m@ ia lapakila au e pahola aku nei i keia mea hou a@o nui aole au i mannao e hooikeike aku i kona akamai a me ke ano o ko’u mai, aka i hoikaike au i kumu e ike pono ai oukou a i pau kulupuni, nolaila i noho a i loaa i ka pilikia hele ae hookahi hele ae elua hele ae no a pau loa i ike i ka oiaio he ole ka lohe pepeiao.

 

Owau iho no

                       

            MRS. LOMELE

 

Pauoa, Honolulu, May 9, 1892

1m d*

 

HE HOOLAHA I KE AKEA

 

            E ike auamei ma ano lahui a pau, e nohe ana ma ke Aupuni Hawaii, mai na kawe, wahine, a me ua keiki; i hoa@ i na ma’i o hala a me hele ano, a n@@@ mal i ko’u Keana haua, @@’a o oukou o na makamaka, he @i@@ ia’u ke lapauu i na ano ma’i a pau, ma’i @o@e o ka po@, hu’i ke kino, aki @o@e e ka iai, eha o ke poo ma’ilawhine a pala aku.  Mai hoololoho aku e na hea, hele mai @ookahi, hele mal elua, hele mai mo a paa loa; he eluola ka auhou, ke @@i @@@ ia ma na ku@@@ ol@lo ana; ua ma@(word unreadable) wau e pulama mai i na @o@o ana @ai mai na Mokupuni @(word unreadable), ma ka eleu a @@@ ka hikiwaw@ loa, he makamaka a he hoalohi maikai no oukou e na Hawaii.

 

                                                                                                Owou iho no,

 

DR. LEONG KKNG TONG

 

Helu 40, Hu@(word unreadable) o @a alanui Ka@aika @(word unreadable) H@(word unreadable), Honolulu, Oahu.              Aug. @1,  l

 

 

HOOLAHA HOU!

 

E ALA,           E ALA.

 

B. F. Ehlers & Co  PAINAPA

 

HELU 99 Alanui Papu.

 

            E hoolohe hou mai e na MAKAMAKA, mai no a lakoino, e hale mau mai no oukou 3 ike ia PAINAPA, no ka mea, he kanaka oia l noho a kum@aina i keia kulanakauhele.

 

ALA MA KONA HALEKUAI NA

            Papale Wahine

Kinamu Nani S Ia                                                                   $1.00

Kalakea Nani 1S Ia                                                                 “1.00

            E kuai aku ana MAKOU i ke makou mau waiwai a pau no ke Kumukuai i haule ihe i ko lakou mau Kumukuai mua.

 

            Na Palule $2.50 he $1.50 wale no, a e na Palule $1.50 he $1.00 wale no.  Ke ike mai la oukou i ka emi lea ana.

 

Kupaianaha maoli keia emi maaupo ana e hele koke mai e mele aua@(word unreadable) oukou.

 

Na Lako Lole Hou o ke Kau Makalii.

 

Ku Ka Paila!   Hana ka Haawe!!

 

E Ohi Oe a luhi ko kino

 

E Weheia Ana ke Kuai Ahulau Nui o n aLele ma KA HALEKUAI WAIPAHE O

 

N. S. SACHS,

 

            He oluolu me ka Holopono ke Kumukuai, oiai e ko makou Makia ia:  Nolaila hele mai a pau i ikemaka i ka makou mau waiwai @ou o kela a me heia ano, @(word unreadable) ole ke lohe popeiao.  E alawa iho i kekahi o ka makou mau kumukuai e h@(word unreadable) aku nei.

 

NA LOLE KINAMU e kohu ai ka hookohole ana ma na al@aui o ke kulauakouhale nei.  Na Lole Papemu o na la maka kanaka nui a me na Lele Kakau Lelea o na ano a pau, e kaha aika maka o na opio o ka aoao eolea,

 

He 6 l A                                                                                  $1.00 wale na.

NA LOLE MAKALENA Keokeo o ma ano kikokiko a pau a ka mamao e hoaa @(word unreadable) ai, he makepono loa ke kumukuai, oia hoi,

He 5 I A                                                                                  $1.00 wale na.

NA LOLE HAPA SILIKA i kakau aulii e na ano a pa@ a i hiki hei ke hel@i ia @(word unreadable) ka pilikia ole, o ke ano hoa loa mai nei o keia au hou e @(word unreadable) aku nei,

He @ I A no                                                                           $1.00 wale na.

Na Lole Eleele Hinuhinu Paa Puai (Saipon) me ka nowalo ponio mikioi ia e @(word unreadable) ano maikai loa, he l i a no 25 @(word unreadable).

Na Lole Hulumipa ia a palea o na ahoe a pau, pukui a anu o ke kui@a@moa, a he hou kuwili no ke limu kaha kanaka o Manuaiapa, he @ i@ mo $1.00 wale na.

Na I ele Wale@aiona ano Hapa Ka@(word unreadable), o ke ano hou mai nei i haha @ @ ela, a @ ela hoi ke heleila he @ l a mo @@ keneta.

 

            A ke nui wale aku na Waiwai Hope loa a me na Puikioi Hou loa i loaa mai nei @@ mahou, a makou hoi e kuai aku ai ma ke kumukuai h@(word unreadable) ka a makepono, @(word unreadable) @(word unreadable) e makemake i papalo nou, e hele mai i o makou nei, he p@ha papale makou o noho aku ani, mai ke na Lede maka ounoa@ a ko na kamalii i paa @(word unreadable) i ka hoomanila l ei @@ i ko kekahi mau halekuai e ae o loke nei o heda Aupuni, a mau @(word unreadable) elike ma kou makemake.

 

            Na papale Kapa Lu@(word unreadable) i ki@(word unreadable) muala, noho he luhi i k@@, he @(word unreadable) wale @@ @@@ i ke p@@ hele a@@, he @ 1.25 a pii aku.

 

Na Papale o na Paikiai e pau i hoomamlia elike me ka hanoha, ma Papale i K@u@ lima @(word unreadable) a @@@ na le Papale Hawaii o na ano a pau, he hapaloa dala @(word unreadable) no ha auhau.

 

            E na hoaloha, e kipa, e ike kumaka i ka nani o aipo, he @@@ @ lohe pepeiao.

 

N. S. SACHS:

@(word unreadable)                                                               @@@ Alanui Papa, Honolulu