Ka Leo o ka Lahui, Volume II, Number 473, 8 June 1892 — Page 2

KA LEO O KA LAHUI

 

JNO. E. BUSH.

Lunahooponopono a me Puuku.

 

POAKOLU, IUNE 8, 1892.

 

HALAWAI LIBERALA.

            Ma keia Poaha ae malamala ai ka halawai mau a ka Hui Lahui Hawaii Liberala, ma ka Hale Paikau Kahiko.  Mamuli o ke apukaiaana e dedahi mea, ua puka hewa aku i kela pule i hala kekahi itamu e olelo ana aole halawai e malama ia ana i ka Poaha i hala, aka,i keia Poaha ae, e makaala mai oukou i lohe ai i na hana e hana ia nei a o keia mua aku e pili ana ikapono o ka Lahui.

JNO. E. BUSH,

Peresidena o ka Hui Liberal.

 

KE KOHO BALOTA O HILO AKAU.

            Mamuli o kaaponoia ana o ka hoike a ke Komite Hookolokolo no ka mea e pili ana i kekoho balota o ke apana o Hilo,ehoole ana aole he luna oia apana iloko o ka Hale; nolaila ua kukala ae ke Kuhina Kalaiaina, e malamaia ana he koho balota Lunamakaainana.  Kuikawa no ka apana o Hilo Akau, mokupuni o Hawaii, ma ka Poaha la 30 o keia mahina mawaena o ka hora 8 o ke kakahiaka a me ka hora 5 o ke ahiahi.  Ano ua nui ka manawa no oudou e ko Hilo poe e hoouna mai ai i ulu i pa-ki kepau, me ka lana o ka manao, aole oukou e pauaka houia ana i keia hana ana.

 

I LOKO O KA HALE.

            Mawaena o na mea ano nui i noonooia imua o ka Hale ma ka auina la Poakahi, oia ka mea e pili ana i kela itamu o ka Moiwahine. 

            Ua lilo keia hana i hana nui, ma ke noi ana o ka moho o Koolaupoko e haawiia ka noonoo ana i ka uku o ka Moiwahine i kekahi komite wae, no ka noonoo pu ana mea e pili ana i ka mahelehele ana i na aina Lei Alii i mau home liilii, no ka pono a me ka pomaikai o ka lejulehu a i ku like a:  me ke kahua hana o ka aoao Liberaia, na kahua hano hoi nana i kono aku na hoapono ana a ka lehulehu a lilo ai kekahi poei mau hoa no keia kau.

            O keia noi a ka moho o na pali hauliuli.  ua kakoo ia mai e na alakai o ka aoao hoonanemae. a me kekahi mau hoa noonoe akahele o ka aoao Liberala.  aka nae mamuli o ka pukalua o kekahi poe o ka aoao hope, ua haule wale ke noi.  Aole no i mamae aku ka make, aka eia no @ wai nei me ka makeli a Makana.  Hu no hoi kakou i ka pali o Kalalau.

 

NA MEA I HOPUIA.

            Eia no ke mau nei na hana imua o ka Aha Hookolokolo, e pili ana ia Wilikoki Akepoka, Bipikane, a me na hoa e ae.  Ma ka olelo o na hoike o ka aoao pale, ua hoole loa ia ka ke kiu Nawaakoa e olelo hookahi nei.  Ua hele aku keia kanaka e kiu a e imihala, ma ka nana ana i kana olelo a meka ka poe e ae.  Oiai oia kai koi aku e hoomakaukau na hoa me na pu-panapana, e like me ia e hele hoike aku ana me kana pu.  Eia hou hoi.  ke hoike mai nei ka Markham ma olelo. ua hapai ia aku no keia hana a lakou me na ike pu ana o ka Moiwahine, ma o Nolena, a me Kanui a me kekahi poe e ae. e hana i Kumukanawaihou.  a e hopu i na kipi o ka 1887.  Hauhili ka ma-na, elike no me kunane, ka lole-lua.

 

KA MEKINI ELI AWA.

            Ua lohe makou, eia ke hana hou ia nei ka Mekini Eli Awa, i hoolilo ia ai kekahi puu dala nui, he kanaono tsusani dala, a ua uku ia aku i ka poe nana e hana.  He mau hana kupanaha keia, oiai ka wa e hoao ia ana ka Mea Eli Awa i ike ia ke kupono, e ike ia ana no ka maikai ole a me ke ku ole i ka hana manaoia, he e'i i ka nuku awa, aka ua hookaa ia no nae keia puu dala nui me keia hemahema o ka aelike aole i hooko ponoia ma ka aoao o ka mea nana i hana ka hana.  Nolaila, ua lohe makouelawe ia mai ana he olelo hooholo e koho ia he KomiteWae e nana pono ia keia mea.  Nui ka ino, nui ka hawahawa. l ku maoli no i ke kolohe.

 

I NA HOA HELUHELU.

            Mamulio ka anoi nui a me ka makemake paulehia o ko makou mau makamaka heluhelu e lawe nei i KA LEO O KA LAHUI. e hoopuka mau ia ko lakou mau inoa hookaa mahina iloko o ka nupepa, ka inoa o ka luna, a me ka la i hookomoia ai iloko o ka nupepa.  No ka pomaikai o na makamaka.  a i kumu hoi e hoopilikia mau ole ia ai ko makou mau makamaka e na ulna hana apiki.  ke lawe new makou i ke koikoi o keia hana ma luna o ko makou hokua.  a oiai hoi, o ko makou kahua ia.  o ka hooko i ka leo o ka lehulehu, o ko ke Akua leo ia, a pela makou e hooko nei. a e lilo no hoi keia hoolaha i hila hookaa no ka wa e okiia ai kekahi luna hana apiki.  e loaa ana ia lakou ka pepa ma ke Keenai i na wa a pau i makemaeia.  Nolaila e awihi awihi ae e ka poe hookaa mua o keia mahina.

 

UA HALA O J. KALOIO.

            Ma ka po Poakahi nei i kipa ae ai ka Anela o ka make ma ko ke J. Kaloio home a lawe aku la i ka uhane ola mai ke keno no.  He mau mahina ae nei kona waiho ana iloko o na umii ana a ka ma'i me ka ikaika.  Ua hoao ia na lapaau naauao ana iloko o ka pohai o na kauka, me ka manaolana e loaa ka maha.  Aka, o ke mea i hoomaopopoia, ia puehu kahi aa-moni i ka imi ana i ke ola a hala wale aku ia ka uhane.  He lala oia no ka Hui Hookuonoono o Kapuukolo, mai ka hoomaka ana a hiki i kona ia i hala aku la.  Ma ka auina la onehinei i @elela aku ai kona kino lepo ma kahi mau e waiho ai na iwi.  Ke komo pu aku nei makou iloko o na u pu ana me ka ohana o ka mea i make.

 

KAU I KAPUA

            Ma @uinu la Poaono nei, oiai kahi moku heihei hou e hookomo mai ana iloko nei o ke awa,ua haalele aku la oia i ke awa ponoia hopu koke ae la i ka mea hikiwawe, a o ka mea i ike ia.  ua paa loa iho ia ua wahi moku new i kahi hookahi.  a e ole o Kapena Wiliama o ka Hale Kukui me ka luna o ka Hale Dute. ka waapa o na luinao ke Kapalakiko a me ka moku kolo Eleu, hemo hou na wahi moku la.  Ua mana ia.  a ole no i nui loa ka manuheu o ke kikala o ua Laaaie nei.  mamuli o keia kau ana i kapua.

 

Hoike eke Kula Hanai Kaikamahine o Kawaiahao

            E malamaia ana i keia Poakolu iho, mawaena o ka hora 9 a me 11 me ka hapa o ke kakahiake nui, ka hoikeike maa mau o kela a me keia makahiki o na mea hana lima a na kaikamahine o ke kula hanai o Kawaiahao.  O ka panina o na huna hoike, e malamaia ana he aha mele a me kekahi mau lealea hooikaika kino e na iwa o ke kula maloko o ka Luakini o Kawaiahao, ma ka Poaha, a he 25 kenete ka auhau maluna o na kanaka makua no ke komo ana iloko e nana ai.  He manawa maikai keia no na makua mea keiki ehoonaauao nei i ka lakou mau hapuu maloko oia kula e ike ai i ka hua o na mea i ao ia ia lakou, mahope iho o ka puni ana o na makahiki hookahi mai kela hoike mua ana mai

 

KAU AHAOLELO O 1892.

LA HANA 8

Poakahi June 6.

            Halawai ka Hale e like me ka maa mau.

            Akina, ho mau hoopii mai Kauai mai, i e hoopau ia ke kanawai hookaawale mai lepera.  2 e noi ana e hoonoho ia ma Kalalau kekahi poe mai lepera.  3 e hoopauia kekanawai o lima.

            Kuhina Kai@aina he hoike no na bila e pili ana i ka lilo o na aha hookoiokoio a me na lilo o ke Kau Ahaolelo 1892, i kakau inoa ia e ka Moiwahine.

            Koho ka Peresidena i mau komite no ka mea e pili ana i ka hoohiki ana a Kakina.  Mahope iho o kona hoohiki noho o ka Hale. 

            Numana, i ka hoike a ka hapa nui o ke Komite Hookolokolo no ka mua e pili ana @ lilo ana e na @ a keAha @ Maia i @ no ka @ Ma ke noi no lilo ka hoike i hana nui kawa me ka la @. @, he kanawai a hoopii ana i ka Pauku 57 o ke @ Kivila.

            Nana no, he olelo hoohele e piliana i kela @ a J. I. @ mauka ma ka Ilima o @ ka La @ nei.

            Mahope o ka hoopaapaa @ana ua aponoia ka olelo @ekahapa nui.

            Hoomaha ka Hale a noho hea i ka auina la.

 

AUINA LA.

            Akoakoa hou ka Hale ikahana 1:40. 

            Na ke 'Lii Mona, he mau hoolaha kanawai e hooioli ana i ka inoa e ka Baneko Hale Leta; ae hooponono ana kekahi i ke keena e ka Luna Hooia.

            Williama, he olelo hooholo no ka uku o na luna o ka Hale.

            Wiliama. he kanawai e hoopaa ana i ka Pauku 517 o ke Kanawai Kiwila; a e hoololi ana hoi kekahi i ka Pauku 90 o na kanawai o ka 1873.  Na D. Pua, he olelo hooholoe haawiia i uku makahiki no kekahi wahine kane-make.  mamuli o ka make ana o kanakane i kekalupupule.Waihoioa no ka noonoo pu ana meka bila.

            Nana no e ae ia ke koko ana i Lunamakaainana Hoomalu no Kalaupapa a me Kalawao. 

            Kamauoha, he olelo hooholo ehookomoia iloko o ka Bila Haawina i uku no ka hana ana i pano ka Hale Hookolokolo o Kohala.  Ma ke aoi, ua waihoia ma ka pana no ka noonoo pu ana me ke Bila Haawina. 

            Nana no.  he mau hoolaha kanawai.  I e pili ana i ke kakauinea ana o na kane o ke Aupuni Hawai, 2 e pili ana i na kahu makua hookama, a pela aku, 3 e hoololi ana i ke Kanawai Banekarupak, 4 e hoololi ana i ka Pauku 30 o ke Kanawai Karaima, 5 e hoololi ana i ka Pauku 1156 o ke Kanawai Kivila; 6 e pili ana i ka haawina dala no ka hoomau aku i ka banaia ana o ke aianui Lua Pele.

            Josepa.  he olelo hoohole e hookaawale ia i puu dala no ke kukuluana i hale hookolokolo ma Kipa.  hulu, a e koi ana kekahi i uwapo no Hana.  Waihoia ma ka papa no ka noonooana me ka bila Haawina. 

            Akina, he kanawai e pili ana i ke kakau ana i au Buke Helu o ke Aupuni ma na olelo elua.  Nana ne, e hookomoia maloko o ka Bila Haawina i puu dala no ka hana ana i lun wai no Kauai.  Waihola no ka noonoo ana me ka Bila Haawina. 

            No ka Bila Haawina.  Haluhaluia ka Pauku 1, ma ka noi.  ua hookapakaia kalu o ka huika.

            Uku o ka Moiwahine $30,000.  Aponoia.

            Uku o na Puuku o ke Aloalii $3300 aponoia e like me ke noi.

            Na lilo o ke Aloalii $10,000 Hooholoia. @ aku i ka @o ka Lua @

            @ ka Hale i ka @ a noho hou i ka ia @.

 

NU KOU KULOKO

            @ ka'eha'e ko laua @ aku kau papa no ka mea e hooku aka ana @ ka ikaika i ka makou rula hou.  oia hoi ma @ aku ai ka pepa.  O ka @ makemake ana i Ka Leo, o @ mai i ke keena, me ka holopu o ka io me ka olelo.

Ma ke Kanoha

 

Ahaolelo ko kela la hou 10.

 

            Ina aole na kuia, o kani hoa ana na manu iiwi o ka Bana Hawaii ma Kamaki kuea i keia po.

 

            He hakahaka hoike keia o na mea lima lima a na kakamakiu o ke Kula Hanai o Kawaiahao.

 

            Ma keia huakai hale uluulu aku nei a ke kiapa W.G. Irwin no Kapalaki@ ua haule ka wiwi o kona kia waena mamuli o kekahi kekeae makani nui.

 

            Ma ke awaawa o Pauoa'ma ka la 4 ike nui, ua mareia o Kono Aki me Kahuakai.  Na H.H.Paleka laua i mare.  He mea maikai ka mare no na mea apau ke malam honoia.

 

            He nui na kahu okaieaia i ku mai i ke kulamakauhale nei me ka Poaono nei ma ke Kinau.  no ke komo pu ana iloko o kanoonoo ana i Oihana Kua@ Hawaii @.  Aole no i pau mai, ina hou aku no a heea mai kokahi poo mai Kauai mai ma luna o Mikahala.

 

            Iloko o keia mau la e nane nei, he mea ehaeha no ko makou naau ka ikemaka ana i na kea @ i kela a me keia la e maalo mea ana.  a e ike ia ana ka lima o na makua e puili ana i ka @, pela hoi ka wahine i kona hoopili ke kane.  Aloha no kakou Hawaii ika anai ia e ka make.

 

            Ua hopuia kekahi Pake ma ka inoa e Tong Yuen i kela mau la aku nei, no ka mea e pili ana i ka makeana o kela Pake nonake kino ma ke i ioaa aku ai e lanaana iloko o ke awa nei ma ka mahine Aperila i hela.  E kakali ia ana ka @ ana i kona @ a hiki i ka manawa o hora mai ai o Kawena Hopkins me kana paahuo mai Amerika mai.

 

            Kuu pau ka hana i na nihoniho i ka Bane Hawaii keia pule.  Ma ka @ Kuea i ka po Poakahi nei a i ka po nei a mekeia po ma Kamaki Kuea ka po o kala aopop maloko o ka Luakuaio Kawaiahao,mena kaikamahine o ke Kula Hanai o Kawaiahao, a maka po Poalima aku.  he puhi ohe po mahina ma Maki Ailana.  Auinala Poaono me Emma @ hou e like me ka mea maa mau.