Ka Leo o ka Lahui, Volume II, Number 489, 30 June 1892 — Page 2

KA LEO O KA LAHUI.

"E Mau ke Ea o ka Aina i ka Pono."

 

 

KA LEO O KA LAHUI.

 

JNO. E. BUSH.

Lunahooponopono a me Puuku.

 

POAHA, IUNE 30, 1892.

 

  Ua koi ia mai makou, e hoike aku imua o ko makou poe heluhelu no @ Hur Hawaii Imi Moolelo a Loina o na @ i hoala ia iho nei e kekahi poe o keia kulanakauhale, e ku nei ma ke alanui Kaplepa, Helu 42.  Ua makemake keia hui i ua hoakaka pokole ana o kela me keia apana aina maloko nei o keia Aupuni.   E hiki mai ana ka manawa ma keia mua iho, e hoopuka aku ai makou i kekahi hoolaha mai keia hui mai, a ma ia hoolaha e hoopau ia ai ka nohihihi o ka lehulehu no ke ano o ua hui la a me kana apana hana piha i manao ai.

 

He Kanawai Akua Lapu.

  Eia iho ke pai ia nei kekahi kanawai i waihola mai imua o ka Hale Ahaolelo o ka Hon Paul Numana, e pili ana i na Iapana.  O ke ano o keia kanawai e haawi ana i ka mana holo balota i na Iapana.  I na hoa heluhelu o keia nupepa e hoomanao, aole makou e kala kahiko i hoopuka ai, e hoao ia ana e hookoia keia hana kupaianaha.  He koi keia na Iapana, malalo o ka olelo kui@ahi, e loaa i kona lahui ma Hawaii na pono e like me na lahui malihini  e ae i ae ia ma keia aina malalo o ke kuikahi.

  Nolaila, ua pololei ke koi a Iapana e loaa i kona lahui ka pono koho a ke Kumu Kanawai hou i hooakea ai a loaa ka pono koho i na lahui e, me ka haalele ole o lakou i ko lakou noho kupa ana no ko lakou aina hanau.  Ma keia kumukanawai i loaa ai i na lahui e ka pono a Iapana e koi mai la e loaa i kona lahui.  Ua ae hookamani aku nei ke aupuni Hawaii e hana i ke kanawai i keia kau e loaa ai ka pono koho i ka Iapana; ua ae kino aku ke Kom@ Hawaii Numana ia ia i holo ai i Iapana, e hookoia ana ke kanawai ke koi a Iapana, i keia kau o 1892.

  Ina aole e loaa aku keia pono, wahi a Iapana, alaila, e hooki ia ka holo ana mai o kona lahui paahana, a e hoihoi hou ia aku no hoi na kanaka Iapana maanei, ke pau ko lakou kepa ana.  Ma keia kakou e ike ai oia ke aupuni iwaena o ka mawae, a oia hoi na mahiko iloko o na kai mimilo o ke kupilikii ke ole keia kanawai @ ae ia.  Nolaila, he maopopo malalo o keia mau kumu, e koho ana na mahi ko a me na hoa @ lakou, me na paalauo, o keia kau, e nooholo loa i keia Bila Kanawai.  Ina hoi e kakou inoa ia @ ka Moiwahine, alaila, he oi aku a@ no hoi no Iapana maloko o ka Hale Ah@lele.  He hana maoli no keia e lilo ai ko kakou aupuni, ka mana he panalaau no Iapana.  Auwe ka make!

 

KAU AHAOLELO O 1892.

Mai nehinei mai.

LA HAN@ 23.

Poakahi, Iune 27.

Halawai ka Hale e like me ka mau Na Palapala Hoopii.

  A. S. Wilikoko 1.  Aole @ hoopauia ke dute maluna o ka raiki.  Haawiia i ke Komite Kalepa.  2.  E hoomauia ko Kallau kulana wahi noho no na mai.  Haawiia i ke Komite Malama Oia.  3.  E hoopauia ke kanawai e pili ana i @a luna helu me ohi.  Haawiia i ke Komite Hookolokolo.  4.  E hoohohou ia mai ka oihana kiaaina.  Waihoia ma ka papa me ka bila.  5.  E kukuluia i halekula ma Kalihikai.  Haawiia i ke Komite Hoonaauao.  6.  E hoopauia ke kanawai o lima.  Haawiia i ke Komite Malama Ola.

Na Olelo Hooholo.

  Kamauoha, he kanawai e hoololi ana i kekahi mau Pauku o ke Kamuka awai.

  Wai@, he kanawai e pili ana i ke kahea ana i Aha Elele noonoo Kumukanawai.

  Kanealii, he mau ka@wai e hoololi ana i kekahi mau pauku o ka Mokuna 86 o na kanawai o 1890; a o ka lua, e hooponopono ana i na Kula Nui Hawaii.

  Akina, he kanawai e pili ana i ke puhi waiona o na mahiko a no ka laikini ana kekahi i na hale kahi umiumi.

  Aki, @e kanawai e hoololi ana! ka pauku 12 o ka mokuna 43 o na kanawai o 1890.

  Kaunamano, ma ke kapueia ana o na rula, he kanawai e hoololi ana i ka pauku 2 o ka mokuna 71 o na kanawai o 1890.

  J. M. Hona, ma ke kapaoia ana o na rula, i ka hoike a ke Komite o na Loaa @ na Lilo, no ka mea e pili ana i ka Oihana @ Leta a me ka Buro Hale Leta.  Waihola ma ka papa no ka noonoo pu ana me ka bila haawina.

  Wait@, he kanawai e hooponopono ana i ke kuai ana o ke ke@, a pela aku.

  Kakina: 1 He kanawai e pili ana i na aina Lei Alii.  2.  E hooponopono ana i ke kanu ana i ka @.  3.  E pili ana i na alanui hele wawae.

Na Hana o ka La.

  Ka Bila Haawina imua o ke Komite o ka Hale.

  Mamua @ nae o ka hoomaka ana o na hana, ua ku mai la ke Kakauolelo a  heluhelu mai la i ka pane a @ Kuhina Kalaiaina no na ninau a Akipoka e pilii ana i ka uwapo o Waikiki, a mawaho ae oia ua heluhelu pu mai ae hoi oia i kekahi leta mai ka Hui Mokuahi mai o Wa@, e haawi manaw@ ana i ka mokuahi Wa@ ka lawe ana i ke Komite Malama Oia i Molokai.  Aponoia.

  Kuhina Paka @ waiho hakahakaia ka itamu e pili ana i ua lilo ao na Hoikeike Nui ma Kikako me ke noi e haawiia i ke Komite o na Aina E.

  Lilo ka Hale i ke kakoolelo, a hiki wale i ka hoomaha ana i ke awakea.

AUINA LA.

  Akoakoa hou ka Hale o Kamika ma ke noho luna, hoomalu.

  O ka hunahuna e pili ana i ka aku o ke Kuhina noho ma Wakinetona haawiia i ke komite o na hoolilo.

  Na lilo o na Agena o na Aina E, $4,000, haawiia no ia Komite.

Keena Waiwai.

  Uku o keia poe malalo iho nei:

Kunina            $9,000 houli.

Luna Hooia     10,000 kapa@io

Hope Lua@ Hooia      5,000

  Puuku nui o na loaa aupuni $6,000 hooholoia.

  Kupakako o ke Koma Waiwai $3,000 hooholoia.

  Luna Auhau o Oahu $6,000 kapae iki ia.

  Na Hope Luna Auhau me Helu, $45,000, waihoia ao ka noonoo ana me ka bila.

  Na Hope Luna Helu, Oahu me kupakako, $3,000, haawiia i ke komite o na hoolilo.

  Na Papa koi Auhau $1,500, hooholoia.

  Na huikau o ke Keena Waiwai $3,000 hooholoia.

  Na huikau o na keenaa auhau $5,000, hooholoia.

  Na huikau o ka luna hooia $600, haule.

  P@leta me na mea kuni $300, hooholoia.

  Hoailona Ilio $600, hooholoia.

  Elele o ke keeena Waiwai $1,200 hooholoia.

  Lilo hoolah@ o ke keena Waiwai me ka papa $1,000 hooholoia.

  Ukupanee o ka @ lahui $375,000 hooholoia.

  No ka @ lahui e ku nei $10,@00, hooholoia.

  Hooh@hoi i ka Hui Alahao Oahu $4@00 hooholoia.

  Na lilo Komisina Lanatana $300 ha@.

Uku Aole i Ohiia.

  Lunakanawai A@ Lihue $250.  Ma ke noi, ua hoopaneeia ka ano@ ana a loaa hou mai kekahi mau itamu hou.

Buro Hale @.

  Luna Leta Nui, $7,000; hoo@ ia $6,300.

Na Kupakako, $3@,000.

Ma ke noi a Ka@oha, ua haalele ke komite i kona noho.

Mahope o na hoolaha halawai a kekahi mau komite, hoopanee ka Hale.

 

LA HANA @

Poa@ Iune @

Halawai ka Hale @ ka @Na Palapala Hoopii.

Baki, no ka hana hou ana i ke alanui Pali, haawiia i ke komite o na hana hou.

2.  I kuikahi hou me Amerika haawiia i ke komite o kona aina e.

3.  E hoop@ ka Papa O@a, haawiia i kekomite malama oia.

4.  E hooliloia na aina @ili i mau waiwai aupuni, waihoia ma ka papa me ka bila.

Aki, i haawina no kekahi alanui mai ka uwapo mai o Kamika, haawiia i ke komite o na hana hou.

Bipikane, e haawiia na laikini kuai wai@ ma kela a me keia apana haawiia i ko komite apkiko.

2.  E noho ia i ekolu hou o ka Papa O@a o kela a me keia apana no ka makahiki hoo@ahi, waihoia ma ka papa ma ka bila.

  Ko@hou, e kuai la ka i'a ma ka paona, haawiia i ke Komite Kalepa.

  Iosepa i haawina paku'i @ ka awap@ o Hana, Keanae a me na alanui o Hana, haawina i ke komite o na aina aupuni.

 

NU HOU KULOKO.

Ua hoopa@ aka h@ Samoa noho lu@ ana no keia pepa a hoike mai i ka loho ma keia E@; nolaila mai keia manawa aku, na papala ka uku ana i kekahi dala no keia pepa ma kona @.

A haolelo ko keia la, hora 10.

Apopo ka la mua o Iulai.

O Kamehameha me Honolulu i keia Poaono iho.

O na la @ nei keia o Iune, 1887.

Ua hale aku ka mokuahi Hawaii ma ka la @ no kona @ awa o Hawaii.

E hoomanao, o keia ka la hope o keia mo@, nolaila mai h@ i kau po@, o @ auanei oe i ka pepa ole.

Ma ke koho balota i malamaia ma Ameri@ no ka noho Peresidena, ua lilo ka lanakila ia Benj. F. @.

Ua hoolaio loa ia mai la makou ko Kapalakiko malama i kekahi anaina ike hope maluna o @ ma ka la 19 o Iulai ae nei.

O ka 17 kela o na la o ke ke ki@ S. G. Wells haalele ana aku la Kapalakiko ae keia awa, aole nae he ku'iki mai nei.  Ua lilo kela @ hope loa ana mahope o kona manawa @ i mea e hopehope ia ai @ poino paha ma ka @.

@ O @ ma @ a @ mai @ mai.

He paina k@ hale ka i malunaia ma Wai@ulu i ka @ nei, ma kahi noho o Mr. Ka@aha.  Ua au ka lehulehu @ uuku, lau a kona i ka wai a ka @.

Wahi a ka luna h@ mai o ka Hui K@ o Oahu nei @ Ai@ia makou ia makou ma ka la @ o malawa ana lakou @ liilii ilalo o Ma@ ma ka la 4 o Iulai.

He ekolu p@ kumu @ ma na lala kiekie o ka iho i hala aku @ Hawaii ma @ o ka P@ a he poe a e n@ aku ana ao Maui, a @ o lakou, he mau wahine @.

Ua hale aku o Prof. A. B. @ o ke Kula Punahou no ka @ ma ka Poaha nei, a @ ia ae hala ana iaia no @.  Aole he wahi @ e ae o Hawaii, oia wale no.

O ka h@ ehiki ma @ o ka po me na @ ho @ o Waikiki i hele mau po @.  O ka ai aku @ wahine maka @ a lakou.

 

OLELO HOOLAHA NO NA PUAA.

Ke loaa he puaa, e hele wale ana ma kou @ o a me Aiea e @ iaana a @ ia @ keia hoolaha.

KOMO PELEKANE.

(J. I. DE@.)

Honolulu, Iune 2@, 189@.june@.

OLELO HOOLAHA.

  Ua kapu ka hele ana o na Puaa ma @ i @.

Ke loaa e hele ana malaila e pepehi ia @.

Ua kapu ae hoi ka hele ana o na kanaka @ wahi, oia no a loaa mai ka @ (Kale) ka haole malama i kela aina ua pili keia i ka poe e kii @aha nei i na holoholona a lakou, ka poe wawahi pa, a wawahi i na puka.  E hoolohe i keia kauoh@ e @ he pilikia mamuli o na @.

KIMO PELEKANE.

(J. I. D@.)

Honolulu Iune 27, 1892.

june  30@