Ka Leo o ka Lahui, Volume II, Number 499, 14 July 1892 — Page 2

MA KE KAUOHA

OLELO HOOKO MORAKI

 

 

I kulike ai me ko kahi mana kuai i hoike ia maloko o kekahi palapala moraki i hana ia m awaena o Chas B. Wilson a me Evaline M. Wilson, kana wahine mare, o ka aoao mua, a me James F. Morgan, et al, o ka aoao elua, ma ka la 16 o Maraki, 1888 i kakau kope ia ma ka b u ke 109, aoao 361, a i hooliloia ia Henry Smith, Mea Malama Waiwai e na mea moraki, ma kekahi palapala i hanaia i ka la 18 o Aperila, 1889 a i kakau kope ia ma ka buke 111, aoao 414 a me 41 5.  Nolaila ke hoolaha ia aku nei e ka mea nona ka aoao elua o ua moraki nei, e hooko ana oia ia mana kuai no ka hahaki ia o na olelo, penei uku ole ana i ka uku panee a me ke kumu paa.

A ke hoolaha hou ia aku nei, aia m ahope aku o na pule ekolu mai keia la aku, alaila, e hoolana ia aku na aina i hoike ia ma ia moraki no ke kudala ana, ma ke keena kudala o Jas. F. Morgan ma Honolulu ma ka Poaomo la 6 o Augate 1892 hora 12 o ia la.

Aia ma kahi o C.W. Ashford loio no ka hope oka mea moraki mai na olelo hoakaka no keia mea. 

Hana ia i keia la 8 o Julai, 1892.

 

HENRY SMITH

O ka waiwai i paa malalo o ua moraki la, oia no ka pahale o na mea moraki aku, e waiho la ma ke kihi Hikina o Alanui Piikoi a me Young.  Kulaokahua Honolulu, Oahu, i hoakaka pon@ ia me keia iho.  E hoomaka ana ma ke kihi aoao mauka o Alanui Young a me Piikoi, a e holo hikina ana ma Alanui Young 219.8 kapuai, alaila aku e holoakau ana he 150 kapuai, olalo aku e holo komohana ana ke Alanui Piikoi he 210.9 kapuai, a malaila aku e holo hema ana ma Alanui Piikoi 150.3 kapuai a kahi I hoomaka ai nona ka iliaina he 831-100 oa ka eka.

June11dly tf

 

 

KA LEO O KA LAHUI.

"E Mau ke Ea o ka Aina i ka Pono."

 

@NO. E. BUSH.

L u nahoopouooono a me Puuku.

POAHA. I ULAI 14, 1892

 

HE MAU KANAWAI HOU

 

Ma ka Poalua nei.  u a hooholo hou ka Ahaolelo i kekahi mau bila no lakou ka nui aole i

haule iho malalo o e hiku, a o ka mea wale no i koe, o ke kakau inoa ana mai o ka Mo i wahine, ma ke ano he mau kanawai hou no keia Kau.  O ka mua o lakou,oia ka bila e pili ana i ka hoolako ana i na lilo o na Aha Kaapui, o ka lua oia ka bila e pili ana i na lilo a ka Ahaolelo.  O na helu 10 a me 12 e hoonohoia i mau Aha Hookolokolo Hoomalu ma Waimea, Kauai a me Hana, mokupuni o Maui, e like me ka mana i loaa i kekahi mau lunamakaainana e ae.  O na helu 16 me 38, he mau bila ia e hookaawale ana i kekahi mau haawina dala, o ka mua i $10,000 no ka bana, a pela aku, e pau ana i ka muhi@@ o Augate, a o ka lua, i $18,000 no ka hoopau pono ana i na hemahema i koe o ke Alanui Lua Pele.  O ka bila hope loa, oia hoi ka Bila Helu 52 oia ka bila e pili ana i na kula hanai holoholona.

 

 

 

KA AHAOLO.

 

Ma ka la ine hinei i piha ai ke 38 o na la hana o ka Ahaolelo i noho ai, a iloko oia mau la liuliu ua ulu ae he mau ninau ano nui e like me keia, heaha la na mea i loaa mai na mo @ o mai a kakou, e ola ana anei ko kakou mau iwi a i ole aole paha, a heaha ka pomaikai e loaa ana ia kakou, a heaha hoi ka makemake o ka lahui i hookoia?  Ma ka heluna o na bila i hoolahaia a a pela aku, ua kokoke e piha ka 300 a me he la o ka akahi hapalua o ia huina ua pau i ka heluheluia a aia kekahi lakou ma ka lima o na komite, a i ole e waiho nei ma ka papa.  Mawaho ae o na bila, he 100 olelo hooholo, a he 50 a oi hoike a na komite a pela no hoi me na mea huikau, e like me na ninau i ke aupuni ma o na Ku h ina la a me ka lakou mau pa@e.  I n a oia iho la ke kulana o keia kau e ku nei i keia wa, he mea hookanalua no i ka manao ka ike ana iho i ka nui o na bila i aponoia e ka Hale i keia mau la loihi a e lilo aku ana hoi i kanawai, oia hoi aole i piha ka umi bila, mamuli oia kumu.  k e manao lana nei mako u e hala ana paha he mau mahina e noho ai keia Kau Ahaolelo; ke ole e lawelawe ia na hana me ka pupuahul @ .  O ka makou e uwalo aku nei i na hoa o ka Ahaolelo e hoomahuahua aku aku na poo a e ho uu k u mai na alelo i ole ai e uhaai wale ia ka a nanawa o keia wahi olelo paipai i hoomahuahua ia e ko oukou noonoo akahele e holomua ana nei na hana me ka hoopo k ole ia mai o ka luhi.  Mai poina i ko oukou uku, a me ka avarige kupono no ka la hookah i o p@holo pu auanei ka uku iloko o ka hana.

 

UA MOE O A.J. KAKALAIKA

 

 Ma ka auina la o ka @oalua nei o ka hora 3 paha ia a oi, mahope iho o kaa mai ana no kekahi mau pule u a pauoha mai la o Alex. J. Kakal@ika, Sr. i keia @la ana. @a Waikiki, i ke kanahiku a oi o k ona mau makahiki ma keia ao.  Ua hanau ia oia ma ke kulanakauhale o Nu Ioka, Amerika Huip@ia. i April 17, 1820.  He hoolawehala ma ka ai kona mai i make ai.  I keia ahiahi hora 3 e malamaia ai ka huakai hoolewa maluna o kona kino, mai kahi noho mai o ka ohana ma ke kihi o na alanui Ema, Alakea, Lokahi a me Beritania.  He kamaai n a kahiko oia no Honolulu nei, nolaila ma kona make ana ua waiho iho o @ a mahope nei, he wahine na keiki ka ohana a me ka heluna nui o na hoaloha no ka u ana aku nona.

 

KAU AHAOLELO O 1892

LA HANI 36

Poakahi, Iulai 11

(Hoomauia)

Na Olelo Hooholo

Makapolena, he kanawai e pili ana i ka Home o na Luina.

Loio Kuhina, he kanawai e pili ana i na Alanui Aupuni.

Kamauoha: 1 he kanawai e hoololi ana i ka Mokuna 7, o na Kanawai Olelo Hooholo o ka 1887. 2. he kanawai e hoololi ana i ka Mokuna 23 o na Kanawai Olelo Hooholo o 1874.

R.W. Wililkoki, he noi e ae ia e hoololi i ka Poaono e heluhelu ia ai kana olelo hooholo Aponoio.

Pane ka Loio Kuhina no na ninau opiuma a Kapahu.  Hukihuki na hoa a hiki wale i ka hoomaha ana o ka Hale i ka aina awakea.

AUINA LA

Akoakoa hou ka Hale i ka hora 1:@9.

Mahope o ke kamailio hou ana o na hoa no ka hoike a ka Loio Kuhina, haawiia na ninau a me na haina no ke pa’i ana.

Me ke noi a Kamauoha, komo ka Hale iloko o ka noonoo ana i ka Bila Haawina imua o ke Komite o ka Hale.  O Kamauoha ma ka no Luna Hooma lu.

Na Hana o ka La

Make noi a Marsdena, noonoo ia na

Uku Hoomau

Mamua ae o ka hoomaka ana o na hana, waiho mai o Konowela i i ka pane a ka Malama Waiwai o ka Moiwahine Kapiolani. 

Moiwahine Kapiolani $800.  Holo

Kupakako a ka Makai Nui o Hawaii $1,200 Holo

   “   “   “   Nui o Maui $1,200   “

   “   “   “   “   “ Kauai $600   “

Na Makai o Hawaii $51,720    “

Mokuah@na na hoa, a hik@ wale i ka wa a Ma@sd@n i noi ai e haalele ke komite i kona noho.  Mahope o ka heluhelu ana a ke komite i kana hoike, aponoia.

Hoopanee ka Hale h@ra 4:14.

LA HANA 37

Poa@@a Iulai 12.

Halawai ka Hale e like me ka maa mau.

Hoike a na Komite Kumau.

Kamika, ma ke kapae ia a@a o o na rula, he hoopii e hookaawaleia i haawina no ka hana ana i alan@i mai Huleia a hiki i Niumalu, Kauai.  Haawiia i ke Komite o @a Hana Hou.

Wilimana, ua pau ka olelo hooholo a R.W. Wilikoki i ke pai ia.

Hoike a na Komite Wae.

J.M. Hona, i ka hoike a ke komite i wae ia e ke Kau Ahaolelo i hala e pili ana i ka bila 95, waiho ia ma ka papa no ka noonoo pu ana me ka bila 75 o keia Kau Ahaolelo.

Na Olelo Hooholo.

Kamika, he kanawai e hoololi ai i ka mokuna 6 o na Kanawai Olelo Hooholo o 1886.  Me ke noi a Kamauoha, komo ka Hale iloko o

Na Hana o ka La.

Heluhelu 3 ana o ka Bila Helu 63, haawi ia no ke kakau poepoe ana, a heluhelu hou ia i ka Poaha me ka hoololi a Makapolena. 

Hoopanee ka Hale.

Auina La

Akoakoa hou na hoa i ka hora 1:39.

Heluhelu 3 ana o ka Bila 51, hooholoia.

Heluhelu mai ke Kakauolelo i ka hoike a ke Komite Hookolokolo e pili ana i ka ohi a me ka wae ana i na kiure, haawiia no ke kakau poepoe ana a heluhelu ekolu ia i keia Poaha ae.

Heluhelu elua ana o keia mau bila malalo iho:

Bila Helu 35.  Haawiia no ke Kakau Poepoe, a heluhelu 3 i ka Poaha.

Bila Helu 62 Haawaiia i ke Komite Hoonaauao.

“   “   68   “   Waiwai

“   “   71   “   Hookolokolo

“   “   91   “   “

“   “   72   “   Wae

“   “   36 Apono i ka hoike a ke Komite

“   “   28   “   “

“   “   65   “   Pakiko

“   “   66   “   Kalepa

“   “   70   “   Hookolokolo

“   “   103.  Ma ka ninau ia ana o na ae a me na hoole, haule k@ bila 103.

Noi o Makapolena, e noonooia ka bila hunahuna dala.  Aponoia.

N ka hoololi i manaoia, oia keia: He Kanawai e pili ana i ka hara ana i mau dala Hawaii.  Aponoia a haawiia no ke kakau peopoe, a lilo i hana no ka La i ka Poaha.

Hoopanee Ka Hale.

 

NU HOU KULOKO

Ua hoopa@ia aku ko @no. Samoa noho luna ana no keia pep@ e hoike mai i ka lohe ma keia Keena; nolaila mai keia manawa aku, ua papaia ka uku ana i kekahi dala no keia pepa ma kona lima.

 

Ahaolelo ko keia la, hora 10.

 

No ouku keia la, a apopo hoi o ko ma@a la ia.  Hewa ia la?

N@i @@a ka wela o @@@ @@@@@@ inu ka wai a--- aole hiki @@@ H@neri.

 

Ua olali hou aku ma ka la inehinei ka mokuahi Palama@a no Vitoria, Beritania Columebia.

 

Ua Hoopanee ia ka noonoo ana i ka hi@ia apuka o Kale Aki a hiki i ka manawa e hapai hou ia mai ai.

 

He halawai komo hewa ka na lala o ka Hui Kaawai Helu 2 i ka po nei maloko o ko lakou keena halawai mau.

 

Mamuli o kekahi mau kumu kupono, ua hoopa@eeia ka halawai a ka hui kinipopo Hawaii a hiki i keia Poakolu ae, la 20 o keia mahina.

 

E haalele mai ana ka mokuahi Auseteralia i keia awa no ka Ipuka Gula ma ke awakea o ka Poalua o keia pule ae.

 

I keia la e heluhelu ekolu ia a@ kekahi mau bila, a he manaolana ko makou e pae pono ana lakou a pau i kula.

 

No ka make ana o A.J. Kakalaika, aole i malamaia ke puhi ohe a me ka aha hula maloko o ka Hotele Hawaii i ka po onehinei.

 

Ua ihu ole ka Iwalani i ka makou ike ana iaia ma ka la inehinei, e oupe ana iloko nei o ke awa lai o Kou.

 

He mau wahi kilihune ua kakaikahi ko ka la inehinei e aho nae hoi ia, pakele kamaa o kamahele i ka la-ti-da.

 

No ka make ana o A. J. Kakalaika Sr. i ka Poalua nei, ua kau hapa ae na hae o ka oihana kinai ahi ma ia ahiahi a hiki i ka po ana.

 

I keia Poaono iho ka Kamehameha paani hope loa ilok o ke kahua olohi’o popo Piikoi o keia kau kinip@po, oiai oia e paani an@ me ka hui Hawaii.

 

Ua ike makou ia Henere Pua i kela ahiahi aku nei ua hookuuia mai iwaho nei mai na paia anoano mai o ka Hale Kakela o Kaukaweli Po.

 

Ua makemake @ na lala a pua o ke Kaawai Helu 2 akoakoa ae nia ko lakou hale kaawai me ka aahu piha.  @ keia auina la Poahu.  Iulai 13, hora 2 p.m.  Nola@la, e makaala mai oukou a pau.

 

Ke hoomau nei no ka mea @@@ awa i kana apana hana i keia mau la ma ke omo ana i ke @ne a me kahi wai e loaa mai ana, a ko@ aku ke ako’ako’a me ka hoonioni ole ia Pono nae a ao, piha no i ke one omo no ke omo pela mau iho la e kula mau ai i kela a me keia la.