Ka Leo o ka Lahui, Volume II, Number 534, 1 September 1892 — Page 1

Page PDF (1.05 MB)

This text was transcribed by:  Patty Mancini
This work is dedicated to:  For Uncle Bill Correa

KA LEO O KA LAHUI.

"E Mau ke Ea o ka Aina i ka Pono."

 

KA LEO O KA LAHUI.

"E Mau ke Ea o ka Aina i ka Pono."

Buke II.                       HONOLULU S E P A T E M A B A 1, 1892.                      Helu 584

HE MOOLELO KAILI PUUWAI

 

NO

 

SENIA LUTERA

 

 

Ka Ui Puuwai Mabala

 

:o:

 

ELELANI KAHIKO.

 

A I OLE

 

 

He Nanea Hooheno

            no kekahi Kauna

            Wahine Opio me

            kana mau Aloha

            Ekolu.

 

(Mai ku peni mai a ka mea kakau o A@-

reda, a pela aku.

 

MOKUNA VII.

 

Ke Kii Nani au i ike ai o kuu aloha.

Ka hiona o kuu aloha iloko o

kahi hoku uuku !

 

            O ke ala kupaoa o na pua roke no lakou na lihilihi i hoopuluia ia manawa me ke kehau o ke kakahiaka nui, oia ka ua Senia nei e honi hoomau ana ia manawa, oiai ka owe nene malie o na hunawai dala o kekahi wahi kahawai uuku nona na hunawai e hoopulu mau ana i kona mau kapa ana ole i ke ao a me ka po e kani hone ana iloko o kona mau pepeiao me ka moakaka, ma kahi he mau haneri i-a ka mamao mai iaia aku.

            A oiai ua nohea nei e walea ana i ka hoolohe i keia mau leo kanikaniaula o ke ano kakahiaka, ua alako kulilipo ia aku la kona uhane opiopio iloko o kekahi hihio moeuhane paha oha'o o na la i aui wale aku la, a ua like ua leo hanehane o ua kahawai la me he moe la, ke kii okoa mai no iaia e naue kino i ke kono a ka makemake.

            Nolaila, ku ae la ua Senia nei iluna. a haalele iho la i kahi makuu noho uuku malalo o ka malumalu o na kumu @oke, kahi hoi ana i walea ai i na minute mamua iho. o hoonaue malie aku la maluna o ke kula manu nui palahalaha e halii ana malalo o kona mau kauai me he moena pawehe la, uo ke alo pololei e hoea aku ai i ke muliwai. malalo o na laau loloa o ka ululaau ma kahi aole i mamao loa mai iaia aku.

 

            I ua Senia nei i hoea aku ai ma kapa o ka maliwai me ka palekana--ka muliwai hoi nona ka hohouu i manaoia malaila kona luaui makuahine i halawai ai me kona nopena--nolaila, mahope iho o konanoho ana iho ilalo ma kapa uliuli o ka muliwai, hawanawana malie iho la oia i keia mau huaolelo malalo iho nei:

 

            Makemake loa au e ike ina eia no paha oia ke ola nei a i ole ua make paha. Aka, he mea maopopo loa ua make oia.

 

            Ua manao kuu luaui makuakane no kuu makuahine kela kino make i loaa ai iloko nei o ka muliwai, a ke manao nei no hoi au pela.

 

            Auwe, he kuhihewa paha keia, aka owai ka mea nana i hooiaio mai. Eia no hoi kekahi, ua puni na la o ko ke kanaka ola ana ma keia ao me ke kuhihewa. He mea oiaio nae. no ke aloha wale no, ke nele ae ia mea ma ha mea la ua nele oe me na mea a pau.

 

            Noho malie iho la ua nohea nei no kekahi manawa, oiai kona mau maka elua e nana hoomau ana iluna o ka ili laumania o ka muliwai. alaila kamailio hou ae la oia, me ka umalu ana iho o kona mau helenelena.

 

            Aka, o ke aloha ana i kekahi kanaka kuewa ! A haalele hoi i kekahi home lani e like me ke Kakela Keokeo. no ka holo ana no kekahi wahi pupupu hale iloko o ka ululaau me na mauna.

 

            Auwe ! he keu keia a ka mea pohihihi. Pehea la oia i ae ai e hoohala i kona mau la a pau o kona ola mawaena o ka poe kuewa.

 

            Ua oi aku ko'u make ana mamua ina no haneri manawa ka nui kekahi mahope o kekahi, mamua o ko;u ae ana e noho me lakou no hookahi pule pokole wale no, no ka mea. ua huhu au ia lakou. a ua hoowahawaha hoi ia lakou a pau loa.

 

            Me keia mau huaolelo. hoomaha iho la oia, oiai kekahi mau noonoo ooloku e kupikipikio ana iloko ona, e pili ana n@.

 

            No ke aha no la hoi oia i ae koke ai me ka pupuahulu e lilo i wahine na Heneri?

                                                                                                            Aole i pau

 

HE MOOLELO

 

:NO KE KEIKIALII:

 

 

AWAREDA!

 

 

a me

 

 

KA UI LEILA

 

 

O Noremadi

 

 

(Kakauia no Ka Leo)

 

 

MOKUNA XV.

 

 

He Hakaka Pahikaua Weliweli

 

Ma Kaha-One.

 

            Ua hoomaopopo koke iho oia e pule ana keia mau wahine no kona pakele mai keia paio ana. a ma ia i kupu hou ae ai ke koa hou iloko o kona naau. Ua haawi mua oia he koa a he pelekana no ka opio wahine, a aole aia e ae ana e lilo i mea hohe wale i kana mea i hoonolo ai.

 

            "E haawi mai oe ia Leila @" wahi a Dulipa.

 

            "E hoomau ana no anei oe?"

 

            "E like me ko'u ola ana!"

            "Alaila i kou wa e hoomaha hou ai maluna no ia o ko'u kino make."

            Me keia mau olelo lele hou aku la o Koma e paio hou me kona hoa, a lilo iho la ke kaua e like na hana mua ana a laua, ka hahani.

            I keia hana ana nae a laua, aole i nee hope aku o Dulipa. Ua kupaa iho oia maluna o kona kahua a o lolo o kekahi mau minute pokole ua loaa aku la ka eha o kona hoa i kana pah@a.

            "Aole ia he mea nui," wahi a Koma ia ia i ike iho ai i kona welwnia i ka pahi a kona hoa, "Mai manao oe e make ana au. Aole ma ko'u lima kahi o ko'u ola. Ha ! ha ! heaha aku la hoi ia ?"

            Ua pa aku la o Dulipa @wa i kana hauna pahi oolea, a aka hoohenehene ae la oia.

            Hookahi manawa a Dulipa i mahao ai e noi aku i kona hoa e hoopau i ka paio ana, aka, i kona nana ana a ike aku la oia i na wahine, a me ko laua pilikia i keia kanaka ke haawi pio oia, ua ulu hou ae la kona manaolana a me ka hooikaika o kona mau aa. He oiaio ua nawaliwali mai kona lima aka ike aku la no ua ano pilikia pu no hoi kona hoa kaua. hooikaika hou ae la oia @o kekahi manawa hope loa. Akahi, elua a ekolu inu ana o ka makapahi a kona koolua ike koko oia nei, a e makawalu ana ke kahe a ke koko a kona mau wawae.

           

            "He hookahi hauna i koe, a ua lilo nau na wahine!" wahi a Koma me ka leo hooio. "Hookahi a'u e lawe, a hookahi hoi a'u e waiho iho i mea kiai i kou kino make mai na manu ai i na mea make."

 

            E like me kekahi holoholona i hoemu ia a pili i kuono a i ole me he iole la iloko o ka umeke poi, i ahona wale no i ke koe o kahi ihu iluna, aole wa Dulipa nei i haawipio, aka ua hoomau aku no ia i ka hakaka ana ma kona enemi no ke ola a me ka make, a mahope iho o kona hoakoakoa hou ana ae i kona wahi koena ikaika i koe iloko o kona mau lala, lele hou mai la oia imua ana me kona @eo nui nana i hoowawalo ae i ka ululaau no kekahi mau minute. onou hou mai la i ka maka puanuanu o kana pahikaua me kona ikaika a pau iloko o ke kino nui pau hananuu, aia ilaila kona ola a me ka make, a ke hala ia hauna he mea maopopo, ua hiki i ka lae o Kalaau, pau ka pono a Kakina.

 

            He mea oiaio. iaia i hana ai pela, ua kapoo pono aku la ko maka o kana pahikaua i loko o ke kino o Koma. a oiai aole me ia ka ikaika ia manawa e hiki ai iaia ke unu hou mai i kana pahikaua mai ke kino aku o Koma, mamuli o ka nui o ke koko e kahe ana mai kona kino aku. nolaila ia Koma i hina aku ai iluna o kahaone ma ke ano he luaahi na ka make, hika ae la uo hoi o Dulipa me he mea ona la a hina pu iho la ilalo ma ka aoao o kona enemi:

 

            O keia iho la e kuu mea heluhelu ka hopena o keia hakaka weliweli mawaena o Koma me Dulipo

 

                                                                                    Aole i pau.

 

NA MAI O KA POO

   KA MAKA,                                   NA PEPEIAO,

      KA WAHA,                              KA PUU AI,

               A ME KA                    UMAUMA,.

                                      KA

 

 

PUUWAI,

     AKEMAMA,

         OPU,

            KE AKEPAA

                                    A ME

                        PUUPAA;

 

I huipuia me na ma'i o ke koko a moka ili, na hiki loa ia

Dr. McLennan,

ke hoola la mau pilikia a pau me ka hikiwawe i ike mua ole ia.

 

            O kona wahi i hoonaauno ia ai ma kaike lapaau, malalo no ia o na kula@ao Kauka kaulana o Amerika Huipala, a iloko o na makahiki he 14 i hala hope ae nei, ua ike ia ka holopono o kana mau lawelawe apaau ana ma na mah@ mai i hoikela ae nei maluna @ Kapalakiko, ma ke ola ana o kekahi poe @ i hooiloiloia e kekahi poe Keika aole e ola. E nana i kekahi mau hoike e pili ana no kona makaukau, iloko o kona mau la pokole o ka hiki ana mai i Honolulu nei, o kekahi mau mai i @ e ae Kauka no kekahi mau mahina a no na makahiki kekahi, aole nae he loaa o ka oluolu, elike me--Mr. Geo. Sherwood e noho nei ma Waikiki, i ike ia e na mea a pau nona ka Hale Auau o Waikiki, na

 

DR. McLENNAN,

 

i hoopakele ae iaia no kekahi mau pule pokole, mailoko ae o kona mai loihi. O Mr. J. T. Walakahauki, kekahi o na kalepa i kamaaina nui i koke kulanakauhale nei, na keia

DR. McLENNAN,

i hoola iaia mai ka Rum@ oia ma Kapalakiko he mau makahiki i hala ae nei, ka ma'i hoi nana i hoopilikia nui iaia ma Honolulu nei a holo ai no Europa, aole nae i ola a e ole o

 

DR. McLENNAN,

 

oia ai, no na mea aku i koe, e hele e huipu me Mr. Walakahauki. O Mr. Thos. Newcastle e hana nei ma ka Hui Hana Hao Lokahi, e mau makahiki loihi ae nai kona loaa ana i ka mai eha o ka opu, ua imi i ke ola aole nae he loaa, aka, he mea makehewa ko makou kamailio ana aku no ia mea, e pono no e ninau iaia, a nana e hoike mai.  Na

 

DR. McLENNAN,

 

i hoola ia Thomas P. Spencer o ka Elele, W. Hoibron o ka Halekuai Bipi Metapolitana; Mrs. Mary Robinson, he wahine Hawaii mai Paia, Maui mai, mai kona ma'i Akepau mai, o Geo. Townsend emeginia o ke Kaawai Helu Elua, mai kona mai mai me ka ili a me ke koke ino hanaia e kekahi poo kauka e ae a loaa ole ko ola, a na

DR. McLENNAN,

i lapaau a ola. @e lehulehu wale ka poe Hawaii i hoolala, o pau ole ai na keia kolamu.

            O ka poe mai e makemake ana ia Dr. McLENNAN, e hele ae ma@ona Keena Hana ma kona wahi noho, @ ka poe o na ano ma'i a pau me ka @ ookauwale ohana, ma ke Alanui Alak@, @a ka aeao ma Waikiki o ka Hale Aha@ui Opiopio o na haole, kah@ i noho hope ma ia iho nei e Dr. Luka.

                                                            Na Telepona

Bele Helu 197                                                                                                             @ Helu 687.

june 17 tfd.