Ka Leo o ka Lahui, Volume II, Number 559, 6 October 1892 — Page 2

KA LEO O KA LAHUI.

"E Mau ke Ea o ka Aina i ka Pono."

KA LEO O KA LAHUI.

JNO. E. BUSH.

Lunahooponopono a me Puuku.

POAHA, - OKATOBA 6, 1892.

KE KUMUKANAWAI.

Ke holohe aku i na Hon. Nawahi. Kanealii, W. White, a pau aku, ia lakou no a me keia Aha Kuhina hou a me na moho hou i koho ia iho nei, e loaa wale ana no i ka lahui kekahi Kumukanawai hou. He oiaio he mau hoololi ka kekahi a he bila ka kekahi ma ka lima o kekahi Komite, e pili ana i ke Kumukanawai, a ke kau aku nei ka maka o ka lahui Hawaii, mai Hawaii a Lehua, i ke ko ia o ka leo oeoe o ka Honabala o Wailuku. iaia e haiolelo nei imua o na halawai i keia mau po iho nei. He nui ko makou lohe i ka olelo Kumukanawai, a me ka hawanawana ia e na alakai o ka aoao Kalaiaina e kokua ana ke 'lii, a e pelo ana ka Aha Kuhina, a pela aku. Aka, i ko makou manao io maoli ua hala ka wa e loaa ai oia mea he kumukanawai hou; i ka wa e welawela ana ka puuwai aloha aina o ka lahui mamuli o na hana hooni puuwai a ka Hon. Wilikoki, a i kaulana aku hoi me ka hauna kukahi o na hana paio hopo ole a "Ka Oiaio" a me KA LEO O KA LAHUI. Ua hala ia mau la lokahi a kuikahi welawela o ka lahui malalo o na alakai ana a Buki a me Wilikoki, a oiai, mamuli o na hana lolelua hoopiliwale o na hoa i hekau ae nei e alakai i ka aoao o ka lahui, ua uluhua na alakai o ka Aoao Lahui Liberala Hawaii, nana i hoonahoa ke Kumuhana Kumukanawai hou i na la i kaa hope aku la, ke kuu aku nei makou o ke ko o keia haha ia lakou nei ae e leo nui nei i kela a me keia po halawai. Mali@@ io paha e kokua mai ana ka Aha Kuhina hou . ma aole i keia kau anoai paha i ke kau o ka milinia.

EMI NA BONA HAWAII.

Ma na mokumahu lawe leta hope loa mai nei i hiki mai ai ka nu hou, ua emi mai na bona Hawaii ma Ladana, mai ke kanaiwa-ku-mamahiku a me eiwa a ke kanaiwa keneta no ke dala. He hoike ana mai keia e like me ke ano o na waiwai banekarupa, aole he lilo, a aole he makemake ia, a o ke kumu @a hopohopo ia ke aupuni Hawaii. No keia @ ea aole a makou olelo, ua hala ka wa o ke ao, a o ke kiai wale aku no ka kakou hana o keia mna aku, a na ke au o ka manawa e hoike mai i ka hopena o na hookele aupuni ana ma Hawaii nei.

KE KANIKELA HOU.

A hiki i keia wa aole i lohe ia ka mea kupono @ lilo ana i Kanikela Nui no Hawaii m@ Kalepono. Ina nae, ua pololei ka ka hope o ka aoao Liberala Hawaii i hole pahua aku nei mahope o ka Aha Kuhina he poe keia e kokua ana i ka aoao o ka lahui Hawaii, alaila, e lilo ana he Hawaii ka mea kupono e hookohuia i kanikela hou. No makou iho, he hana keia e loaa ai ka manaolana ia he Aha Kuhina kupono keia e hilinai ia, aka, ina e like me ka makou i hopo ai, alaila, @a ke kea no ka ai. He mau Hawali kupono no kekahi e hiki ai ke malama i keia hana, aka, in no e like me ke ano o na hana i ike ia i keia mau la, he mea akaka aole e lilo ana ia wahi i ka Hawaii. Ma ka hua e ike ia ai ka oiaio o ka hana keia poe, a ma ia rula hookahi e pono ole ke hilinai. Aka, e nana hoi paha kakou i ike pono ia ai na oha o ka Aha Kuhina he io a he ole paha.

NA HANA HOOKAMANI.

Ua lohe aku makou i kekahi mau hoa Hawaii i kokua e hoomau i ka haawina no na Koa Kiai Moi i ka Poakolu nei, e kahaha ana i ka haawi i puu dala kokua e kukuluia i halekula ma Hanamaulu, oiai he hookahi haneri a oi ka poe opio kupono e hele i ke kula oia wahi. O ka naauao ka mea hiipoi ia ma na aina holomua, ia Kalaiaina Hawaii ma hoi, ua oi aku e hoolilo palaualelo wale ia na ke dala o ka Iahui no na mea hoohanohano a e hookuu ia ka mole o ke ae o ka aina, ka ike a me ka naauao, i mea ole. Nui ka lauwili o ka noonoo o ka poe i hana i na haua pono ole e noho iho la. He mau alakai ana keia e hoopakiko i na hoolilo ana i ke dala, ka hoemi i ko na koa haawina, a hoolilo ia no ka ike o ka lahui opio. Aka aole hoi e hihi, he mau hana nukee ke ikea nei i keia mau la. He hewa keia e hookaumaha ai i ka lehulehu auo a ma keia mua aku. O ka lohe ke ola, o ke kuli ka make.

Mahuka a me ka Lua Pele

Ma ka Poakahi nei, ua kakau iho la o Samuel S. Mahuka, ka mea nana i aha ka lanakila o kela koho Balota Kinipopo a ka nupepa Awal@t@i@@ he mau mahina polole i @@@ ae nei, a oiai oia kekahi o na haumana o ke Kula Kamehameha i keia manawa, nolaila ua makemake oia ma kahi o ka haalele ana i ke kula no kekahi mau la no ka hooko ana aku i ka ho@o wale ana e makaikai i ka Lua Pele, nona kahuina o na lilo i hooholoia, he $73, e waiho ia i ua huakai la a ma ke dala maoli o $25 ka haule iho oia e lawe ai, a i hooiaio no na mea i hoike ia ae nei maluna, e ike ia no ua leta la malalo iho nei, a nana @ ka@@@ilio nona iho:

Lunahooponopono "Awalakai@a."

Aloha ea- Ua manao au e apo aku i ke $30 e loaa mai ana mai ia oe mai ma kahi o ka hol@ makaikai ana i ka Lua o Pele, me ka mahalo ina oe e ae mai ana.

E ae mai oe. no ka mea o ka'u noi ia imua ou.

E oluolu e hoike ae i ko'u mahalo maloko o ka'u pepa i ka poe i koho mahope o'u.

Owau no kou oiaio,

S. MAHUKA

Kula Kamehameha, Oct. 3, 1892

HE @LIA POINO

Ma kela ahiahi aku nei ma ke alanui Moi kokoke i Kapalama, ua pii ia kekahi keiki uuku aole i piha na makahiki he umi nona ka inoa o Kaluna e kekahi o na kaa hapa@mi oia alanui. E hoao ana ua wa@i keiki la e holo ma kekahi aoao o ke alanui ia manawa, oiai hoi ka noonoo o ke kaiaiwa kaa i ka poe uku mai i ko lakou uku o ke kauana i ke kaa aia hoi hookui aku la ka lio me ua keiki la, a iaia i @ina ai ilalo ua pii aku la na huila elua o ke kaa hapaumi maluna o ka wawae hema. Ua hoihoi ia ke keiki poino no ka Halemai Moiwahine, no ka hoao ane no na lapaau ana, ilaila aku pau na manamana o ka wawae i pii ia i ke oki ia a muumuu, a ma na lono hope loa i loaa mai e pili ana no ua keiki la, ua ane loaa iki iaia ka maha.

NA ITAMU HOU.

Ua lanakila na hana a na Luna o ka Papa Ola e Nu Ioka, i ke pale ana i ka Mai Kolela.

Ua hoihoi ia na koa aupuni mai ka noho hoomalu ana i ka poe hoohaunaele me na haku hana, ma na Hale Hana Carnegie ma Homestead, Peneselevania.

Aneane e haule ino na hui monopole alanui kaahao, no ka malama ole ia o na olelo ae like mawaena o lakou.

Ma Vienna, ua hopu ia he 22 luna Hale Dute, ma Auseteria, no ka hookolokolo ia no ke apuka i ke aupuni. Eia no ka hoi keia poe i like me ko kakou poe. He 5,000,000 florina ka nui o na poho.

Ua hooholo iho ka Hui Kalepa ma Parisa e hoomau aku i ka @li ana i ke alawai o Panama, no na moku.

Ke holomua nei na hana kaua a ka @arani ma Dahomey, Aferica, ua hoi hou na kaa o ka Moi o K@ia aina i hope o hoomalu i na hoalaala kipi iwaena o na makaainana ponoi a Dahomey

Ua hoike mai ka luna hoomalu i ka p@e ana mai o na mai a@ulau, i San Diego, Kapalakiko, mai Wasinetona mai, e olelo ana aole he mai o na aw@ o na Mokuaina ma ka mahele aina poepoe honua o America Hema. America Waena, a me Mekiko.

Ua olelo ae ke kakau leta o ke Chronicle o Ladana, eia o Sepania ke @oi nei i ka Po@@ @ kauoha mai i na hoahanau K@@@lika @ kakoo aku i ka Noho Moi ma Sepania e noho la. Ua pili keia leo i na Katolika Roma wale no.

Ua hoolilo ia na eke hua kulina i hoouna ia aku no ka poe poino, e ko Amerika poe puuwai aloha i ko Mekiko poe. Ua hoolilo ia nae he mea hoopukapuka na kekahi poe kolohe.

MOKU I KA OMOLE.

Ma kela po aku nei, oia hoi ke ahiahi Poalua nei, hoea aku la kekahi wahine. Pukiki i ke Keena o ka Oihana Makai me kekahi keiki uuku, oiai ua opio nei e waiho ana iloka o ke kulana kupilikii mamuli o kekahi moku nui e hamama ana ma ke k@@ o ka wawae akau. Wahi a ua wahine la, oiai ka mea i poino e auau ana ma kahi aole i mamao loa aku mai ka pa kula mai o ke Kula Nui o Sana Lui, aia hoi ua lele mai la kekahi apana omole i kiola ia mai me ka ikaika e kekahi mea mailoko mai o ka pa kula, a pela iho la i loaa ai kela poino i hoike mua ia ae nei. No ka mea i poino, ua lawe loa ia oia no ka Halemai Moiwahine no na lapaau ana. He lehulehu na manawa o na ulia o keia ano i ike ia ai mamua aku nei mai ia pa kula hookahi mai no, a me he mea la ua hoopuka ia aku no mamua ma kekahi o ko makou mau pule i hala, e pili ana i kekahi pahi liilii me pohaku. a ua lilo loa keia pa kula i alakai o na poino oia ano. E na opio, mai hana hou pela, o loaa hou auanei i ka poino.

NU HOU KULOKO.

Ahaolelo ko keia la hora 10.

He elua no maua e hoomanawanui nei i keia mau la i ka milimili a kakou, i kolu i ka mikini. Oia ka hana a- na!

Ua lohe wale ia mai, mawaena o na ohua a ka Auseteralia no keia awa o ka Bihopa Gulekana kekahi, ke Kiaaina Ekalesia Katolika hoi m@ keia Paeaina.

He 60 la hoopaahao ma ka hana oolea. oia ka hoopai o Kaloa ma ka la inehinei, no ka hewa lima kakauha maluna o kekahi wahine Pake ma ka la mamua aku nei. Nui no mau la @ mihi ai?

Aole paha @ huliu l@@ aku na la mai keia mahina aku, a lohe mai kakou he hakaka kekahi @ malamaia ana mawaena o Corbett me Mitchell, ma ka inoa moho o k@ @@ nei kekahi puu dala nui hewahewa mawaho ae.

Ma ke k@ ana mai a ka Malulani i keia ahiahi aku nei, i huli hoi mai ai no ke kulanakauhale nei, na Hon. H. P. Balauwina, R. D. Wab@rige, C. W. Akepoka me W. Y. Hon@, mai ka lakou huakai pokole aku nei no ka huli makani.

Haha@@ keia mau la o @@ @@@@ makaule nei.

Aohe makemake o S. Mahuka @ holo i ka Lua o Pele, aka ua makemake oia ma ke pohue.

Mea ia mai hai, ua hoohiki ia na lii hou o ka Ahaolelo ma ka la inehinei oia hoi o C. L. Hapakini me C. B. Maile.

Mamuli o ka make ana o ko kakou Kanikela Noho ma Kapalakiko, e lilo ana ke kulana i hoohakahakaia i poke iwi mawaena o kekahi poe e ake ana e loaa ia lakou ia kulana.

Ma ke ku ana mai o @@ mokuahi Auseteralia ma ka la inehinei, o ka leta wale no kai hoolele ia mai iuka nei, a o na mea e ae ua hookaulua iki ia a pau na la hoomalu ekolu, e like me na rula hou o ka Papa Ola.

He nui na Honobala o keia Kau, e puhi hele nei ma o a maanei, aka nae o kahi hilu loa, hele no na waha i kana, hele okoa no ka hana i kana, pela paha i holo ai ke mele

"Lai paha oe a puu

I kapeke hewa ai ko waha."

Aole ka Malulani i ike iki i kekahi wahi mea e pili ana i ka waapa nalowale e ha'oha'o ia nei, me ke kapena a me nu luina o ka moku poino W. A. Campbell, ma keia huakai hope aku nei ana Nolaila, ua manao wale lakou ua hoopakele ia e kekahi moku, ke ole i @olo ilalo me Kaahupahau ma.

O keia huakai m@i nei a ka mokuahi Kina no keia a@a mai Kapalakiko mai, kekahi o na @uakai aiwaiwa lea nana i alo keia kowa,

no ka mea ua holo ia mai e ia keia loa iloko o 5 la me na hora 14, a o ka helu eluai i ka Mariposa, he 5 la me 20 hora, iloko o ka makahiki1883, a ua aneane hoi ia 10 makahiki i hala ae nei.

Ua hele o Mr. H. McIntosh ka Luna Nui o na Hana Hou, i kokuaia e Lutanela Moore o ka mokukaua Amerika Bosetona e ana hou i ka hohonu o ke awa ma ke kakahiaka Poakolu nei maluna o ka moku @@lo Eleu, ua ike l@@@ i kaholopono o na kapuai he 30 a oi aku i ka manawa kai make, Aole i pau ka laua noii ana, me he mea ia @noii @ou aku ana no no na mea hou ak@ i @@@.

O k@@@ mea aihue @@@ a makou i hoike mua aku ai mamua aku @@@, eia hoi e Thomas Spencer, @@ hoopaiia oia ma ke kakahiaka o ka Poakolu nei, mahope iho o ka hoopanee @in@pin@ ana no kekahi manawa i hala ae nei, he hookahi makahiki hoopaahao me ke uku pu i na koina. O ka mea nona ka lio i aihue ia , o Mr. E. @ Mas@ell no ia. a i hoolahaia aku ai @oi e makou mamua, ma ke ano he lio @@ hele auwana a i ole aihue ia.