Ka Leo o ka Lahui, Volume II, Number 561, 10 October 1892 — Page 1
| This text was transcribed by: | Alika Olsen |
| This work is dedicated to: | Olsen Ohana Ulupalakua |
KA LEO O KA LAHUI.
"E Mau ke Ea o ka Aina i ka Pono."
Buke II. HONOLULU OKATOBA 10, 1892. Helu 561
HE MOOLELO KAILI PUUWAI
NO
SENIA LUTERA
Ka Ui Puuwai Mabala
O
ENELANI KAHIKO.
A I OI K
He Nanea Hooheno no kekahi Kauna Wahine Opio me kana mau Alo Ekolu.
(Mai ka peni mai a ka mea kakau o Avareda, a pela aku.)
MOKUNA XI.
Manao au ua ike aku nei au i na helehelena o kekahi mea i ala mai mai ka lua kupapau mai!
No ka mea, ke kamailio mai nei oe me he mea la e make ana kekahi o kaua, a i ole e haalele mai ana paha oe ia'u no ka manawa pau ole. O, e Senia, e hai mai i na oe e wehe mai ana i ka pili a kaua i keia manawa?
Ke ole au e kuhihewa, he mau kako ano ole wale no keia au e kau aloha e houpuupu nei ia'u; no ka mea aole loa he mana ma ka honua nei nona e hookaawale ia kaua mai kekahi ae?
Aole no kaua e kaawale ana, e Laionela, wahi a na no hea nei, me ka hui ana o ka hanu. No ka mea e kuu ipo aloha, mamua ae o ko'u haalele ana iho ia oe, ma ke ano o ko kaua hui hope loa ana ia, e pepehi koke no au ia'u iho a make loa. Ina he lapuwale kekahi e komo hewa mai ana mawaena o ko kaua mau puuwai, e kuu Mavila, e hoomanao oe ua like ia mea ia'u me ka make.
E Senia, wahi a Mavila, me na maka pahaohao, iaia i ea pono aka ai iluna a nana pono mai la iloko o na maka o ua wahine opio la. E ka'u Senia hookahi, aole lua aohe kolu, he mea kekahi e hoomoamoa nei iloko o kou noonoo e ka ipo! Nolaila, e hilinai mai maluna ou o'u ma na ano a pau, me ka hoike pu mai hoi i na mea la e ka ipo nohea!
Me na maka o ua nohea nei e nana ana i na maka aloha o kana ipo maka haalulu ae la kona mau iwi no kekahi manawa, iaia e nalu ana iloko ona ina paha he mea maikai nona ka hoike ana aku imua o kona Lokoolua i ka mea huna pohihihi e pili ana i na la o kona ola opio ana, a no kekahi manawa o kana noonoo ana i kana hana pono e hanai, kamailio iho la oia iaia iho penie:
Aole, aole au e hahai aku iaia no ka mea aole auanei oia e kala mai ia'u no ka mea apau a'u i hana aku ai iaia, a oia paha kana e i mai ai, ua ike no ka oe he punua kau, manao mai oe owau kou hoa. A e lilo auanei kona lohe ana ia mea i mea nona e hoopale mai iaia mai iloko o ke kaniuhu a me ka uwe alaila owau ka hoi-o! e ka Makua iloko o ka lani! Ina aole ia mea a'u, aole e hiki ai'u ke Ola!
Me keia mau noonoo iloko ona, ea ae la kona poo iluna a kamailio mai la imua o kana ipo me ke ano mau o ka poe kolohe penei:
Aole he mea e ae, koe wale iho no keia ua pouli o loko ou i ke alo ha nou, ae ua aloha au ia oe me ka oiaio, e Mavila, a aole loa hoi o'u makemake e kaawale mai mai a oe mai, no ka mea o oe no kuu ola, kuu hauoli a me ka'u no a pau, a o ke kaawale ana mai kou aloha ami, ua like no ia me ka make ana-make ma ke kino, ka uhane, ka puuwai o pela aku.
O, e Mavila, e kuu ipo, kuu aloha ua loaa no anei i kekahi wahine mamua ke aloha au e aloha nei ia e hai mai ma ua ike liki a mahihiki paha oe!
Ma na olelo hope loa apo aku la oia i kana aloha, oiai na noonoo pona ole e nu hele ana iloko ona mamuli o ka hapai ana a ke aloha ipo, a o kekahi o lakou oia keia.
Makemake loa au a lawe aku ke Akua ia maua elua i keia manawa, no ka hoomaha ona ma kona homo lani, a o ko maua make like ana, ua like ia i ko'u manao me ka waiu a me ka meli.
HE MOOLELO
NO KE KEIKIALII
AWAREDA!
a me
KA UI LEILA
o Noremadi.
(Kakauia no Ka Leo.)
MOKUNA XVIII.
Hopu pio io o Awareda a me kana mou hoaloha.
Auhea oe e Teorino? Makemake au e lawe oe i ke kulana o ke kauaka koa a wiwo ole, a e hoopau hoi i kou holo hele ana mai a'u aku, wahi a na moi opio nei, iaia i kuemi hou aku ai ihope, me ke au ana o kona mau ma ka a puai mawaena o ka poe e kuku mai ana imua ona.
Eia no ia maanei, wahi a ua Teorino nei, iaia iloili mai ai mai waena mai o kona mau kanaka a kuiho la mamua o lakou.
Ha, ua maka'u oe ia'u e Teorino. Ua nui na manawa ia'u i hoao iho nei e loaa oe @ aka e hoomanao mau aha oe ia oe Lio mai ia'u aku.
Pela no e Awareda; a he kumu kupono no hoi ko'u o ka manao ana pela iho la hana ai. No ka mea ina kaua e hui ana he alo a he alo e like me kuu i makemake ai, he mea maopopo loa, e haule make ana kekahi o kana, ina aole o ao owau, a me ia hana ana ua lilo ka mole o ka'u huakai i hele mai nei i mea ole, oiai aole he pono no'u e hoi uhane aku i Wavela, a ua like no hoi ia hewa me kou make ana ia'u, a o ka neo ka'u mea e hoihoi aku imua o ka mea naea ka apana hana i haawi mai ia'u.
Mai hoao mai oe e alo ae ma na ano a pau, e Teorino maikai. Ua kamailio iho nei oe ia'u no kuu pepehi ana i ko kaikuaana, oia hoi o Lameka, noalala e hele mai i keia manawa, a e hoopai mai ia'u no ia hewa a'u i hana ai ke hiki.
Aole loa au e ae, wahi a Teorino me ka luliluli ana o kona poo, ua oi aku ko'u pono e kapaia mai he hohe a he maka'u wale, mamua o ko'u ae ana e puni aku i kau.
A oiai, he poe pio oukou na'u i keia manawa, nolaila o ka hoihoi wale aku no ka'u hana i koe ia oukou a waiho aku iloko o na hlima o Moriea ka moi, a nana e hana mai e like me kona makemake maluna o oukou.
No'u iho, aole au ho pio i keia manawa, aka o oe e Moriea, he kanaka hohe wale oe, a aole loa noi i kupono ia oe ka inoa naita, ua kamailio ia aku na olelo maluna ae e ua moi opio nei, me ka nalu ana iloko ona iho me ka naau menemene i kona mau hoaloha e paa ia mai ana ma ko ano he pio, a wahi ana loia iho:
Ua oi aku au e make ma keia wahi no ka lanakila o keia mau hoa o ka mea.
He nui na manawa a Teorino ma i hoao ai e hopu ia Awareda, aka ua like lakou me ka ole imua ona, no ka mea ua hoopaa ua moi opio nei i kana olelo o ka mea mua loa o oukou e nee mai ana imua nei, he kanaka make ia.
Ina paha he wahi kokua kekahi mahope ona, ina la ua pilipu hou kona mau enemi, oiai kana pahikaua e haule ana me ka iakika nui maluna o ka poe e hookokoke mai ana mamua ona, a oiai o kahi malamaia ai keia hakaka, aia i kahaone, nolaila ua holo ae la kekahi poe o na enemi mahope ona a hopu mai la iaia ma ke kua, a aole ana wahi rumi e ae e pakele ai, oiai ka nui o na enemi o hoapuni ana i kona mau aoao a pau.
Mahope iho o ke kupapa ana no kekahi manawa pokole, aia hoi paa iho la oia i ka hopuia, aka nae e ka eleu nui, alu iho la oia ilalo, a oiai ua puni oia me na kanaka ia manawa, ua lilo kana mau hoao ana i mea makehewa, no ka mea mahope o ka walawala ano o na kanaka nana oia i hopu mua ua paa hou iho la no oia.
Aole i pau.
OLELO HOOLAHA.
Ke kauoha aku nei ka mea nona ka inoa maloko nei i ka poe a pau ia aie ia ia, e oluolu e hookaa mai i ko lakou e, iloko o hookahi mahina ma keia manawa aku. E pono na hoaloha o hoolohe i keia leo i lilo ai i mea pono no na aoao elua.
S. Ah Fat.
Waikapu, August 31, 1892.
aug31 1md sept 2 1mw.
Hoolaha a ka Malama Waiwai.
Ke hoolaha aku nei ka mea, poua ka inoa malalo, ua hookohu ia aku oia i Malama Waiwai o na Waiwai a pau o Lydia K. Kamakaia a me Samuela Kamakaia, kana kane, ma kekahi palapala hookohu malama waiwai i hana ia i keia la. Ke hoolaha ia aku nei ma keia e hookaa koke mai ka poe i aie ma ko'u lima.
Honolulu, Sept. 10, 1892.
sept14 1m
Ke hoike aku ni ka mea nona ka inoa malalo nei o na aie a pau i hoaie ia e Lydia K. Kamakaia a me Samuela Kamakaia kana kane mare, mahope o ka puka ana o ke ia hoolaha, aole no e uku ia me ko'u kakau inoa ole, a ke kauoha pu ia aku nei ka poe he mau aie ko lani ia lakou e waiho koke mai i ka lakou mau koi ma ka la hope o na mahina a pau.
Abraham Fernandez. (Aberahama.)
Ma kahi o E. O. Hall & Son.
Malama Waiwai o Lydia K. Kamakaia me Samuela Kamakaia.
Honolulu, Sept. 14, 1892.
sept15 1m.
Kauka Yong Kam Pung.
(APANA.)
Helu 53, Alanui Maunakea.
Ke Kauka Loea o ka Aina Pua!
Ua hiki ke hoola ia kela a me keia ane ma'i, mai ko na kane, wahine a me na keiki liilii. O na ma'i ha-no ua hiki loa ia ke hoola ia me ka maalahi. A o na ma'i e pili ana i ka maka pau pu ia i ke ola. Ke hoike ia aku nei, eia ke ola ia nei, me ka oluolu pu o kahi auhau. Ka poe pilikia hanau keiki a hele nui paha o ke koko, a paa a lohi paha ka hanau ana, paa paha o ka waiu, e hele nui mai i o'u nei.
E KIPA mai e ka poe i hooluuluu ia me na haawina pilihua a ka ma'i, a na'u oukou e hooluolu aku.
KAUKA YONG KAM PUNG.
Honolulu, Sept. 2, 1891. 272-d3