Ka Leo o ka Lahui, Volume II, Number 567, 18 October 1892 — Page 1
This text was transcribed by: | Kiana Pauda |
This work is dedicated to: | Awaiaulu |
KA LEO O KA LAHUI.
"E Mau ke Ea o ka Aina i ka Pono."
Buke II. HONOLULU OKATOBA 18, 1892. HELU 567
HE MOOLELO KAILI PUUWAI
---NO---
SENIA LUTERA
Ka Ui Puuwai Mabala
---:O:---
ENELANI KAHIKO.
A I OLE
He Nanea Hooheno
no kekahi Kauna
Wahine Opio me
kana mau Aloha
Ekolu.
(Mai ka peni mai a ka mea kakau o Ava-
reda, a pela aku.)
MOKUNA XII.
Me na maka paha'oha'o. ike aku
la oia ina hiona weliweli e ka-
ukolo mau nei mahope ona
A mawaho ae oia ua loaa pu no hoi ua Senia nei he hoaloha maikai nona--he ui a he nani, he kaikamahine hookahi hoi na kekahi o na kanaka waiwai o Enelani, nona ka inoa i kamaiaina ma ka waha o na mea a pau, o ka Ui Iulia Sevila, a he nui a he lehulehu ka poi i make me ka pupule i ke aloha nona, no ka me he mau helehelena kona e nele ole ai ka moni o k ahaae o na opio o ka aoao oolea.
O kona oiwi kino aole i ka loihi loa a aole no hoi i ka hee loa, aka i ka hapalua like a ke aloha, a oiai ua hala aku kona mau makua ma kela huli okeia ola ana, a koe hookahi iho oia i keia ao, nolaila ua lawe aia i ka mea nona keia moolelo i aikane nana, ma ka hora mua loa o ko laua hui ana kekahi me kekahi.
Ua aloha ua mau opuu pua nei kekahi i kekahi, i ke aloha pume hana a auau o ke aikane i ke aikane, e like me ke ano mau mawaena o na wahine, mahope iho o Mavila ke aloha aua Senia nei, ka mea hoi ana i hoomana ai me he Akua la, ma ke aloha, aole he mea e ae a ua Senia nei i aloha a i o ua nohea Iulia wale nei no. ka mea hoi ana i haawi aku ai i ke aloha i ko ka hanau mua i ka pokii.
E hoomaka ana ka kakaua hoomaikai mua ana ma keia mokuna, mahope o ka haalele ana mai o na kukuna malamalama o ka la i kana hoopumehana ana ia Enelani haaheo.
I ka hohola ana mai o na kini o ka po, aia hoi ua kauluwela ae la na paia o ka Hale Kakela Keokoe me na haneri o na kukui waiholulu like ole, mai ka pukapa nui mai o ka hale kakela a hiki iluna i ka puoa kahi winiwini, a ua like ka malamalama o na aoao a pau o ka halekakela, me ka la opuu kakahiaka, ke aniani o na mea apau, maopopo ke au uui me ke au iki, ke kane a me ka wahine, ka ilio hoi a me na keiki. Hu ka aka a@a.
Ua hoohiwahia ia ae la ua hale Kakela nei me na wehi uliuli o ka uka waokele e holo ana hoi ka aala o na pua ma na wahi a pau o ua home nani nei, o ka mea nona keia nanha, a he mahalo wale no ka mea e hiki i ka poe i kona ia ke olelo ae.
O keia mau hoohiwahiwa a pau i ike i ae nei, oia no ka malama ia ana o ka lahanau o ka ui Senia, a e hoohanohano ia ano hoi, ma o ka haawi ia ana o kekahi aha hulahula Europa.
He mau pule i kaa hope aku, o ke kaao hookahi iho la ia ma kawaha ona mea apau, e kuko ana no ka hiki koke mai o ua po lealea nei o halalii. He oiaio no ua ko ka lakou mau kuko ana, oiai ua hiki mai ka hora o kela lede, e kahiko ai iaia iho me na nani a pau i loaa iaia, no ka hiki ana aku iloko o ka uluwehiwehi o ke Kakela Keokeo, kahi hoi o ka mea nona ka la, e kakali malie maila, no ka hookipa pumehana ana aku i ka poe a pau i kono ia.
I loko o keia manawa, aia ka ui Senia maloko o kona rumi komo kapa kahi i kakiko ai iaia iho, a ua like kanani o kona mau onohi maka ma ia po me na pohaku daimana e waiho mokaki mai ana maluna o kona pahuume, a ua hekau pu aku la hoi na waihooluu ula ohelohelo ma kona mau papalina nohenohea, i like me na opuu pua roselani e kau mai ana iloko o ke kiaha gula ma kona pakaukau, e kakali ana hoi no ka hiki mai o ka manawa e ako ia aku ai o ua mau opuu rose nei, no ke kau ana iluna o na owili lauoho nani o ua ui hoonaue puuwai nei.
Aole i pau.
HE MOOLELO
---:NO KE KEIKIALII:---
AWAREDA!
a me
KA UI LEILA
o Noremadi.
(Ka Kakauia no Ka Leo.)
MOKUNA XVIII.
Hopu pio io o Awareda a me kona
mou hoaloha.
Ua hoao iho lakou e like me ka hiki no ka puliki ana mai i kona ola, a oiai o Diana e kulou ana maluna o ke poo o ua nohea nei, ka mea nona na iima aloha nana i kokua ma ka hoihoi ho@ ana mai i ke ola iloko ona, namunamu malie iho la oia penei:
Ina e hoi hou mai ka palekana ia oe e kuu hoa aumeume o ke ola me ka make, alaila na lawe ka'u hoomanawai ana no kela Kaberana no ka mea ua oi wale aku kana mau mea i hana ai mamua o ke mea hiki ia'u ke hoomanawanui.
Ua pepehi mai no oia ia'u, a mai make no au ina aole ke aloha mai o na lani. Me ke aloha ole ua hapai ae la kona lima a lumai mai la iloko o'u i ka pahi o ka make. Ua uwalo aku au imua ona aole nae oia i naau aloha mai.
Nolaila he mea makehewa ia'u ke hoomanawanui hou nona, a no ka ino ana i hana mai ai no'u, e huai nau aku ana au i kana mau mea huna a pau, i mea nona e ike ai i ka hewa o kona mea i hana ai.
MOKUNA XIX.
He Make Olelo Hooholo no
Awareda.
Ma ka waenakonu o kekahi po, ua hookomo aku la kekahi moku ma ke awa o ke kulanakauhale o Wavela, me kana ukana makamae e halihali ana no ka hoopaa ana ma kahi paa.
Oiai ua haawi o Terorino i kana olelo e hoike aku ia no ka loaa ana o kana mea i hoounaia ai e imi, nolaila, ua motio pololei aku la oia no ka hale'lii, kahi hoi a ka Moi Morica ke kuapuu e kakali mai la no ka hoea aku o kekahi lono imua imua ona no ka loaa o Awareda.
I ka hoea ana aku o na Teorino nei i ka hale'lii, aia hoi e hiolani ana no ua Morica puuwai koko nei maloko o kona rumi noe; a i ka hai ia ana aku o ka lohe iaia aia o Teorino mawaho kahi i kakali ai nona, ua ala ae la oia a puka koke mai la iwaho no ka halawai ana me kona kapena.
Ua loaa anei kahi keiki lapuwale a Keratina? wahi a ua kuapuu nei.
Ae, wahi a Teorino.
E lawe koke mai iaia imua o'u wahi a ua lima koko nei.
Me keia mau olelo maluna ae, huli hoi aku la ke kapena no ka moku, a oiai oia ma ke alahele hoouna aku la oia i kekahi o kana mau elele no ka hai ana aku i ka lohe i ke kahunapule hoopunipuni ua ku mai oia.
He manawa poeleele loa ka wa o Awareda i alakai ia mai ai mai ka moku mai no ka hale'lii, a aole he hookahi o kona mau hoaloha i ike mai iaia. Ua lawe loa aku la oia a ma ka rumi hookipa alii, ke keena hoi a kona mau kapuai alii i hehiki ai i na la i hala, a keia kuapuu ino hoi e hookohukohu mai nei me ka manao piha haakei nona ia kakela ana e hookano nei.
I ko Awareda lawe ia ana aku, aia hoi e noho hookohukohu mai ana ua kopuino nei maluna o ka noho moi, me kona hoopuni ia ana hoi e kona mau ukali he umi kumamaiua.
Ua hoomalamalama ia ua keena hookipa nei me na ihoiho he nui, e ahuwale ai na mea a pau o loko me ke koe ole hookahi; e hiki pono ai hoi i na maka popoki o ua ino nei ke ike pono ina helehelena ui o ka kaua opio, ana hoi i makaeleele loa ai i ka inaina, a i hooholo ai iloko o kona puuwai eleele a manao hoaloha ole, a hookau aku i ka hoopai o ka make maluna o ka oiwai kino o ka kaua opio.
Aole i pau.
Hoolaha a ka Malama Waiwai.
Ke hoolaha aku nei ka mea nona ka inoa malalo, ua hookohu ia aku oia i Malama Waiwai o na Waiwai a pau o Lydia K. Kamakaia a me Samuela Kamakaia, kana kane, ma kekahi palapala hookohu malama waiwai i hana ia i keia la.
Ke hoolaha ia aku nei ma keia e hookaa koke mai ka poe i aie ma ko'u lima.
Honolulu, Sept. 10, 1892.
Ke hoike aku nei ka mea nona ka inoa malalo nei, o na aie a pau i hoaie ia e Lydia K. Kamakaia a me Samuela Kamakaia kana kane mare, mahope o ka puka ana o ke ia hoolaha, aole no e uku ia me ko'u kakau inoa ole, a ke kauoha pu ia aku nei ka poe he mau aie ko laua ia lakou, e waiho koke mai i ka lakou mau koi ma ka la hope o na mahina a pau.
ABRAHAM FERNANDEZ.
(Aberahama.)
Ma kahi o E. O. Hall & Son.
Malama Waiwai o Lydia K. Kamakaia me Samuela Kamakaia.
Honolulu, Sept. 14, 1892.
HE HOOLAHA I KE AKEA.
E ike auanei na ano lahai a pau, e noho ana ma ke Aupuni Hawaii, mai na kane, wahine, a me na keiki; i loaa i na ma'i o kela a me keia ano, e nane mai ko'u Keena hana, a na'u e hoopau aku i na ehaeha a ka ma'i maluna o oukou e na makamaka, he hiki ia'u ke lapaau i na ano ma'i a pau, ma'i iloko o ka opu, hu'i ke kino, aki iloko o ka iwai, eha o ke poo, ma'iwahine a pela aku. Mai hoololohe aku e na hoa, hele mai hookahi, hele mai elua, hele mai no a pau loa; he oluolu ka auhau, ke hui me ia ma na kukai olelo ana; ua makaukau wau e pulama mai i na ke@o ana mai mai na Mokupuni mai, me ka eleu a me ka hikiwawe loa, he makemake a he hoaloha maikai no oukou e na Hawaii.
Owau iho no,
DR. LEONG KENG TONG.
Kauka Yong Kam
Pung.
(APANA.)
Helu 53, Alanui Maunakea.
Ke Kauka Loea o ka
Aina Pua!
Ua hiki ke hoola ia kela a me keia ane
ma'i, mai ko na kane, wahine a me
na keiki liilii. O na ma'i ha-no
ua hiki loa ia ke hoola ia me
ka maalahi. A o na ma'i
e pili ana i ka maka
pau pu ia i ke
ola. Ke ho-
ike ia aku nei.
eia ke ola ia nei, me
ka oluolu pu o kahi au-
hau. Ka poe pilikia hanau
keiki a hele nui paha o ke koko
a pau a lohi paha ka hanau ana, pa
paha o ka waiu, e hele nui mai i o'u nei.
E KIPA mai e ka poe i hooluu
lau ia me an haawina pilihana a ka ma'i,
a na'u oukou e hooluolu aku.
KAUKA YONG KAM PUNG.
Honolulu, Sept. 2, 1891.