Ka Leo o ka Lahui, Volume II, Number 567, 18 October 1892 — Page 2

KA LEO O KA LAHUI.

"E Mau ke Ea o ka Aina i ka Pono."

 

MA KE KAUOHA

 

HOOLAHA I KA POE E PAA ANA I NA LAIKINI I HOOPUKAIA E KE KEENA KALAIAINA.

            Ke kahea ia aku nei ka lunaikehala o na mea a pau e paa ana i na Laikini i hoopukaia mai ke Keena Kalaiaina mai e hoomaopopo i ka Pauku o ka Mokuna XXVIII o na kanawai o 1890, nona ka heluhelu ana e like me keia malalo iho:

            "Pauku 2. Ina kekahi mea a mau mea paha e paa ana i kekahi Laikini mai ke Keena Kalaiaina e hoopau i kana hana, hoololi aku a waiho aku paha i ka hana i haawiia ai ua laikini la iloko o ka manawa i hoopukaia ai, na lakou no iloko o kanakolu la, mahope iho oia hoopau ana. hoolilo ana a "waiho ana aku, paha, e hoike mai ho ia mea i ke Kuhina Kalaiaina ma ka palapala a hoihoi ae i ua laikini la i ke Keena Kalaiaina, i mea e hoopauia ai malalo o ka hoopai o $100, ke hoopiiia imua o kekahi Lunakanawai Hoomalu a Apana paha."

            O ha koi ana ma keia Pauku e hoike ia aku ana ma keia mua aku me ka pololei a ewaewa ole.

CHAS. T. KULICK.

Kuhina Kalaiaina.

Keena Kalaiaina, Oct. 14, 1892. 3ts-dly.

 

KA LEO O KA LAHUI.

JNO. E. BUSH.

Lunahooponopono a me Puuku.

POALUA, OKATOBA 18, 1892.

 

OLELO HOOHOLO HILINAI OLE.

            Ua hoea hou mai ka Olelo hooholo hilinai Ole i ka Aha Ku@@ina inehinei. (Poakahi) mai ka aoao Hawaii mai o ka Hale, mai ka aoao Hawaii mai o ka Hale, mai ka Hon, J. H. Waipuilani. Ua waiho mai oia i kana olelo hilinai ole, malalo o na kumu ana i manao ai he kupono, oia hoi aole ka Aha Kuhina i hoike mai iloko o eha hebedoma i ka lakou kumu kalai aupuni, aole no hoi lakou i hooko i ka makemake o ka lahui Hawaii e hoonee ia aku ka Ilamuku mai ka oihana makai, ua hoike mau keia Aha Kuhina i ko lakou kue i ke Kuhina America, a ma ia ano e kue aku hoi i ke aupuni America, mamuli hoi o ka hiki ole i keia aupuni ke lokahi a ke hoohana aku i keka@@ kuikahi e loaa ka pomaikai i na hana nui o ka aina, a e pono ai ka lehulehu.

            O kekaha mea nui i oleloia iloko o keia olelo hooholo, oia no ka makou e olelo mau nei. ka hoonohoia ana o ke poo o ka oihana Kuhina ia Hon. E. C. Macfarlane, @oiai oia ka mea i ahewa ia e ka Hale Ahaolelo no kon oioi loa i kana mau olelo hoahewa i ke Kuhana America. Ma keia wuhi, ua pololei ka ahewa ia ana o keia Aha Kuhina, malalo oia k@mu hookahi, ina aole he kumu e ae. Aka, he koikoi ae no ke kumu e pili ana i ka Ilamuku a me kana oihana, a ma ia kumu, ua kupono e hoonee ia keia Ilamuku, a no kona hoonee ole ia ua kupono e hilinai ole ia ka Aha Kuhina. I ko makou manao ua lawe ke kumu, e hilinai ole ia ai keia Aha Kuhina, a pela makou e manaolana ai e pau keia poe.

KELA OPIUMA.

            Nani wale ka hopu ia ana iho nei o kekahi mau wahi tini opiuma e ka Oihana Makai. Ma ko makou hoomalamalama ia ana mai, he 1500 tini ka nui, aka, ua hoopoho ia aku he 700 tini, a ua haawi ia mai he 800 tini, i m@a e manalo ai ka ino e kau nei maluna o ka Oihana Makai, malalo o na hookele ana a na luna aupuni ia ia keia hana i keia wa. Aka, ua kolekole ka mea hoopono oiai. he nui na alanaui a ke Akua e hoike ae ai i na hana hewa a ka poe hana hewa.

UA MAIKAI OLE

            Malalo o na manao kuhihewa. mamuli o ke alakai kuhihewa a ka poe e ake ana no ko lakou pono pilikino, ua hoano e ia ae ka noho ana o keia aupuni me kona hoa'loha maikai Amerika Huipuia. Ua maopopo ia makou, aole e ulu ana ka noho'na hoaloha maikai ma o kahi Kuhina Nui i hoonohoia aku nei e ko kakou Moiwahine, Ua lalau loa, ka mea nana i ao ke Alii; i ko makou hoomanao ana, he poe kolohe ka poe nana e alakai hewa nei ka Moiwahine, a o keia poe, e hana ana i na hana e hoomau ia ai na hana lapuwale i ka pono o keia lahui, a maluna oia mau hana e hoomau ia ka pomaikai kolohe ma ko lakou lima. Aka, pokole ke ola o na hana hewa. a me ka poe hana hewa. wahi a ka hoike o ka moolelo o ke ao.

KE KHUINA AMERICA.

            Mai ka la i hoopuka ai o ke Kuhina America i kaua haiolelo i ka la hoomanao i ka poe make. ma ka ilina o na America, ma ka pa Ilina ma Maemae. he mau mahina ae nei i hala, ua lilo kana mau olelo i mea nema ia e ka poe pili aupuni a me na Pelekane, a e hoolaua mau ana lakou i na olelo hoino i ke Kuhina America maloko o ka nupepa pili aupuni. ka Bulletina. Ua hoomanawanui ke Kuhina Stevenson i keia mau olelo e hoino a e nema ana iaia, a i keia mau la aku nei ua lele aku ka olelo a ka Buletina. i manaoia na kekahi lena aupuni Hawaii i haku, e pili an@ i ke Kuhina America. No keia kumu ua kuhikuhi aku nei ke Kuhina Stevens i ke aupuni Hawaii. i keia mau hana a ka nupepa iaia, me kaolelo pu aku. ma ke Kanawai o Hawaii, ua maluhia kona kino mai na mea a pau oiai oia ma Hawaii. a o hoomalu a malama ia hoi kona noho ana mai na hoino, iloko o keia aina, e ke aupuni Hawaii. Ua @e aku nei ua Kuhina e mihi u@ nupepa la i ke Kuhina Amerika, aka i kona wa i mihi ai, ua lauwili pu aku nei ka mihi me na olelo hoino pu. No keia mau mihi hookamani a hana maalea, ua waino aku nei ke Kuhina America i kona hoohalahala i kona aupuni no ka hoino ia o ke aupuni America, ma ona la.

            He mau hana pahaohao no keia a na luna aupuni Hawaii e hoonahoa aku nei ia America, kona hoaloha maikai, aka, o ke ano iho la ia o ka poe i hoopouli ia ka ike e ka naau haakei. a o ka hope aku he hoolilo ana i ka hoaloha i hoa e noho hoopololei mai ana ia Hawaii me ke ao pu @ ai me na olelo i hiki ole ia Hawaii ke pale aku, a i ole hoi ke hoomalielie aku. Aka, o ka hopena iho la no ia e hiki mai ana, mamuli o ke koho ana i na luna aupuni i piha ka naau i ka haakei, i ke kolohe o na ano a pau, a o ka lahui ke hoopoino ia ma keia ano hookele ana.

KA MAHI ANA.

            Iloko o keia manawa wi o ka aina ke hoomaopopo nei makou, he hookahi lanui pio ole o ka hooikaika a me ka hoomanawanui i ka imi ana i ka mea e pono ai ka noho ana, oia hoi ka lanui haole a me ka pake. a o ka poe loli, lolena, a mauwele, oia no ka lahui Hawaii. Eia na hui a na haole e kukulu nei, no ka mani ana i ka aina i na hua ai o kela a me keia ano, me ka manao e hana ma na tini, e like me na hua ai e lawe ia mai nei iloko o Hawaii nei mai na aina haole mai, he mau tausani mile ka mamao. Ua hiki mai ka wa o na lahui kanaka e hookele ai kekahi i kekahi, me ke kumu ole nae, aka. mamuli o ke ake hului pau a lawe lilo no lakou iho. me ka nana ole i kona hoa lahui e noho pu ana. Hookahi mea nui o ka loaa o ke ku@noono a o ka waiwai; a mamuli o ia mea. ua pilikia ka poe i kamaaina ole ia ano o ka noho ana, oia hoi ka noho hookeke, e like me ko na aina e. O keia iho la ke kulana mawaena o ka lahui Hawaii a me na lahui e i hiki mai i Hawaii nei. Na lakou i hoololi ae i ka noho ana waipahe o ka wa kahiko, ka manawa i na kupuna o kakou ka aina. He hana no nae ka lima o na kane a me na wahine oia wa. a me na lii. He wa mahi ke kakahiaka a wela ka la, alaila huli ka hana he lawaia. He hana no hoi ka na wahine he ulana moena, he kuku kapa, he pii i kuahiwi i na lako lau nahele e hiki ai keia hana. He wa hana ko ke kane a me ka wahine, a me ka ohana. he hoomaha no hoi a he wa lealea. Malalo o keia noho ana paa hana o ka lahui Hawaii, ua ulu a ua laupai a laukanaka ka aina. Aole he kumu e ae o keia, hookahi wale no, o keia noho paahana, a paa rula o ka noho ana o ka lahui kanaka. Me keia rula i pa@ @aau i ka poe kahike lakou i hahai ai a pela no hoi i nee malie ai ko lakou noho ana a kani moopuna. a elemakule, a palalauhaia.

            Aole @ae ka lahui o keia wa i hahai i ka hoomakaualii noho hana o kona mau kupuna. Mai ka wa i komo mai ai ka lahui malihini, ua hoomaka mai ka lahui e haalele i ke alanui o ka pono, ke ala o ke ola loihi maluna o ka aina a ko ke Akua lokomaikai i haawi ai i na kupuna o kakou, oia hoi ma ka hooikaika e ola ai, e mai ai. a e lanakila ai maluna o na @nea o keia noho ana luhi.

            I keia wa, ke hoomaopopo nei makou. ua haalele keia lahui i ke kulana i maikai ai i na kupuna o kakou, a i laukanaka ai ka aina a lawa ai kona noho ana--oia ka paahana. ka noho mikiala i na hana mahi a me na hana lawaia. Eia keia kulana hooikaika i na lahui e, a o ka molowa a me ka lealea ka mea nui i ka lahui Hawaii. Ma kahi o ka hookahi mea hana o ka ohana he noho palaualelo aku ka ke koena, a o ka oi loa aku hoi ka poe opio. He mau hana hilahila ole keia, a he mau hana hoomake kino, hoomake lahui, a he kulana hooulu no hoi i na hana lapuwale no hoi o na ano a me na kuko ino a pau, a ke hoomau ia. o ka hopena he lilo no keia aina i ka lahui hana, a he malowale loa aku o ka lahui Hawaii.

            Eia la i ka manawa hea keia lahui e ala mai ai a komo pu e hooma@eoneo i ka honua, kona makuahine mua, me na lahui e ae @ Ke hana nei na lahui e ae a pau, koe ka Hawaii. ka lahui kumu o ka aina. E ala, ano o ka mamawa keia!

NU HOU KULOKO.

Ahaolelo ko keia la. hora 10.

            I keia kakahiaia e heo aku ai ke kahili alii o Kona no kona mau awa maa mau.

            Ua komo mai ka moku kuna Liholiho mai ka mokupuni Lysan, (moku lepomanu).

            Nui na mea kuai hooemi o kahi o Ehrlich, kahi o Sachs. a me kahi o Pikeia, a me Painapa.

            He elima kumu nui e pono ai ke kanaka: 1--He wahine mare maikai. 4--He puu dala nui.

            Ua lawe aku ka mokumahu Waimanalo i ka palaumahu mai Kahuku aku a Waimanalo i ka Poaono nei.

            He pains ka i haawi ia malalo o ka. Iahamauleo i ka lakapule nie, a ua hoe@ ae he nui o na hoa a ka. Hale kau kanawai o Hawaii.

            Ma ka no poaono ae e haawi a@ o Mr. D. M. Crowley. i kana mau hoikeike mea kahiko o ke au o Kamehameha a me na mea kahiko he nui. He mau lealea maikai keia i ka Hawaii e hele ai e iho, i ike hou aku i na Alii kahiko lo@ o Hawaii nei.

            Ua huli hoi hou mai kekahi mau hoa o ka Hale Ahaolelo mai na kuaaina mai i ka lapule iho nei.

            Ua halihali ia mai no ke taona nei o Mr. Cowa ka ona o ka Mahiko o Kahuku mamuli, o kona loaa ana i ka mai lolo.

            Aole no makou ke kumu  lealea ai oukou e na makamaka i ka heluhelu i ka moolelo o ke Keiki Alii Awareda aka, nona no.

            Heaha no la ka mea o ka olelo ino ana e Dulipa i kela lede ike oe i ka lilo ma'u-wale o kela mau dala he kanalima au, mai hana hou i kela mea waiwai ole.

            Nui ka poino o ka ona o ka Hale Wiliko o Waialua, Mr. Halstead, i i ke ahi i ka pule i hala. He mau tausani kona poho. he $10,000 i hoopaa ia ma ka Inisua.

            Wahi a kahi poe ohua o ka Malulani, auau kai ka ka Malulani ma keia huakai mai nei ana, a pela no me ka holo mua ana aku nei. Ke hookokoke aku nei la hoi i na la ino.

            He paani kinipopo kai malamaia mawaena o na keiki o ka mokukaua Bosetona a me Alliance i ka Poaono i hala. ma ke kahua kinipopo kahiko. Na na keiki o ka Bosetona ka lanakila.

            He paina kai malama ia e ka Moiwahine ma Muolaulani Hale ma Kapalama, ae nei, i ka po Poaono nei, no ka hoomanao ana i ka piha ana o na inakahiki he iumkumamahiku o ke Kama'liiwahine Kaiulani.

            Ua lohe ia ae ua pokeokeo na Palahu a kekahi Lunamakaainana i ka Lapule nei ke olo ala ka eke a Hagai me na pohaku $223. He laki cifa keia a oia hana no ka ia a ka Lunamakaainana o ka piliwaiwai He ola nae hoi ia.

            Ua pii ae ka inaina o kekahi Luna Aupuni Nui o na Aina E, mamuli o ka hoolaha ia ana ma ke kolamu o ka nupepa namu puka ahiahi i kekahi mau olelo pulikino. Heaha no @a ka mea hana wale aku i na Luna o na aupuni nunui.

            Eia ke lawe nui nei ka poe @uai mele, i mau noho no lakou ma ka Hale Mele Hou no ka hooloho ana i ke anaina mele e haawi ia an@@ maloko o ia hale i ka po o ka la apopo. e ka hui Mele a Musin. Ma ka mokuahi mai o ka H@ma lakou @ hiki mai ai.

            He halawai kai malamaia maloko o ka Hale Waap@ o ke Alii ma Kakaako ae nei, e ka aoao kakoo Aha Kuhina; a ua lohe mai makou, ua hekau iho he mau nanaina kaumaha maluna o ka poe i hiki ae, no ka hoe@ pau oie ana aku o na hoa. He maunu ekaeka aku ia ke puni @ui ole ala ka ia.