Ka Leo o ka Lahui, Volume II, Number 580, 10 November 1892 — Page 2

Page PDF (1.03 MB)

This text was transcribed by:  Linda Kane
This work is dedicated to:  Kaliko

KA LEO O KA LAHUI.

"E Mau ke Ea o ka Aina i ka Pono."

 

MA KE KAUOHA.

 

KUAI KUDALA O NA LAIKINI AWA.

 

            E Kuai Kudala ia aku ana ma ke akea ma ka Poaha, la 8 o Dekemaba, 1892, na Laikini Kuai Awa malalo iho nei, no ka manawa o Hookahi Makahiki mai Ianuari 1 aka 1893:

            OAHU.

Waialua.                      1. >     Koolauloa        1.

            MAUI.

Lahaina.                      2. >      Hana                1.

Wailuku.                      2. >      Makawao.       1.

            HAWAII.

Hamakua.        1. >      S. Kohala.       1.

N. Kohala.       1. >      Kau.                            1.

            KAUAI.

Waimea.                      1. >     

            O na Laikini o Oahu, e kuaiia ana ma ka la i hoikeia maluna ae nei, ma ka hora 12 awakea, ma ke komo ana aku mamua nei o Aliiolani Hale.

            O ko na Mokupuni hoi o Maui, Hawaii a me Kauia, e kuai ia aku ana ma ko lakou mau apana pakahi, ma ka la, ka hora a me kahi hoi i waeia e na Makai Nui a i ole e ko lakou mau hope paha.  Ina mamuli o kekahi mau kumu i ikeia he mea kupono e hoololi ia ka la e kuai ai, e hoolaha hou ia aku no ma na pepa hoolaha pa‘i alanui ma ka apana i olelo ia.

Kumukuai Hookumu---Wailuku me

            Lahaina, he $300 ko ka laikini

            pakahi, a o na apana e iho a pau

            i hoikeia maluna ae, he $100 ko

            ka laikini hookahi.

Ke Kuai Ana---E haawi mua ia ma

            ke ano hoopaa ka iwakaluaku-

            mamalima pa-keneta o ke kumu-

            kuai i ka wa e haule ai ke ha-

            mare, a e lawe ia no ia uku hoo-

            paa ina aole e uku piha ia na dala

            o ke kumukuai o ua laikini la

            iloko o na la he umi mai ka la

            aku o ke kuai ana.

                        CHAS. T. GULICK.

                                    Kuhina Kalaiaina

            Keena Kalaiaina

Honolulu Nov. 4, 1892.                      tf=dly.

 

HOOLAHA KOHO BALOTA.

 

KEENA KALAIAINA

HONOLULU, NOV. 4, 1892

 

            I kulike ai me kanawai Koho Balota o ke Aupuni, ke hoike ia aku nei ma keia, he koho balota kuikawa no ke koho alii no na mokupuni o Maui, Molokai, Lanai a me Kahoolawe, e malamaia ana mawaena o na hora 8 A. M. a me 5 P. M. o ka POALUA. ka la 29 o Novemaba, 1892, e hoopiha ana i ka noho hakahaka no na makahiki eha i koe i hoohakahaka ia mamuli o ka haalele ana mai o ka Mea Mohaloia W. H. Cornwell.

            O na Apana Koho Balota. na Mahele Koho. na wahi koho a me na Luna Nana koho Balota, eia mahope iho nei:

MOKUPUNI O MAUI, MOLOKAI, LANAI A ME KAHOOLAWE.

 

APANA EKAHI---MOLOKAI.

 

            Oia no ka Mokupuni o Molokai.

            Mahele Ekala --- Kela mahele o Molokai, oia hoi o Kelawao a me Kalaupapa.  Wahi koho: Halekuai o Kalaupapa. 

            Na Luna Nana---Ambrose Hutckinson,

                                                William Notley,

                                                J. Kahaulelio.

Hookohuia no ka la Koho Balota wale no.

                                                William Clark,

                                                C. Kopena.

            Mahele Elua---Ke koena aku o ka Mokupuni o Molokai.  Wahi Koho: Hale Hookolokolo, Pukoo.

            Na Luna Nana--A. Mouritz

                                                D. Kaulia

                                                @. A. Kukamana

Hookohuia no ka la koho Balota wale no.

            J. H. Van Giesen

 

APANA ELUA---LAHAINA.

 

            Oia no ka Apana o Lahaina a me Kaanapali ma ka mokupuni o Maui, a me Lanai.

            Mahele Ekahi---ka Apana o Lahaina.  Wahi koho: Hale Hookolokolo, Lahaina. 

            Na Luna Nana---Henry Dickenson

                                                D. Taylor,

                                                Thos. C. Forsyth

Hookohuia no ka la Koho Balota wale no.

                                                C. B. Cockett

                                                L. M. Baldwin.

            Mahele Elua --- Apana o Kaanapali Wahi koho: Halekula o Honokohau.

            Na Luna Nana---R. C. Searle,

                                                M. Meheula

                                                D. A. Wahinehookae.

Hookohuia no ka la Koho Balota wale no.

                                                J. A. Kaukau

                                                B. Nahookaa

            Mahele Ekolu --- Mokupuni o Lanai. 

Wahi koho: Hale ma Maunalei.

            Na Luna Nana---S. Kahoohalahala.

                                                . . . . . . . . . . . . . . .

                                                Palauina.

Hookohuia no ka la Koho Balota wale no.

                                                Kahikiwawe

                                                K. Kaai

 

APANA EKOLU---WAILUKU AKAU.

 

            Oia no kela wahi a pau o Wailuku e waiho ana ma ka Akau o ke alanui mai ke Awawa o Iao (ma ka aoao Hema o ka muliwai) a hiki i na Puu One; mailaila aku ma ka laoa o na Puu One a ka nuku o ka muliwai Wailuku.  Wahi koho:

Hale Hoopaheeheo {Skating Rink}.

            Na Luna Nana---A. N. Kepoika?

                                                W. A. McKay

                                                W. S. Maule.

Hookohuia no ka la Koho Balota wale no.

                                                John S. McLean

                                                . . . . . . . . . . . . .

 

APANA EHA---WAILUKU HEMA.

 

            Oia no kela wahi o ka Apana o Wailuku, e waiho ana ma ka Hema o ka Apana Akau o Wailuku, a e huipu ana i ka Mokupuni o Kahoolawe a me Honuaula.

            Mahele Ekahi---O kela wahi o ua Apana la e waiho ana mawaena o na Puu One a me ke Kuahiwi a me ka mokupuni pu hoi o Kahoolawe.  Wahi koho.

Hale Hookolokolo, Wailuku.

            Na Luna Nana---W. H. Daniels

                                                W. T. Robinson

                                                Manuela C. Ross.

Hookohuia no ka la Koho Balota wale no.

                                                William Conway

                                                S. E. Kaiue.

            Mahele Elua--Kahi i koe aku o Wailuku Hema.  Wahi Koho.  Hale Dute, Kahului.

            Na Luna Nana---L. M. Vetlesen,

                                                G. P. Wilder

                                                Kaulanaula.

Hookohuia no ka la Koho Balota wale no.

                                                C. R. McVeigh

                                                Robert English

            Mahele Ekolu---Ka Apana o Hounaula.  Wahi koho: Hale Hookolokolo, Honuaula.

            Na Luna Nana---Leonard C. Parish

                                                M. Kealoha

                                                John Brown

Hookohuia no ka la Koho Balota wale no.

                                                S. W. A. Kaleihoa

                                                W. D. Kaaumoana.

 

APANA ELIMA---WAI@ HEMA.

 

            Oia no kela wahi a pau e waiho la ma ke Komohana a me Hema mai ke awawa o Oopuola a me Huelo a e huipu ana i ka Apana o Kula.

            Mahele Ekahi---Oia kela wahi a pau o na Apana la i kapaia o Kula, a me keia mahele o ka aina o Hamakuapoko e waiho la ma ka Hema a me Komohana o ke Awawa o Maliko a mauka o kekahi laina e kamoe ana ma ka waena o ke alanui e halo la mai Kaluanui a ka Halepaahao o Makawao, a mai kekahi laina e hoomau aku ana mai laila aku.

            Wahi koho: Hale hookolokolo Makawao

            Na Luna Nana---F. W. Hardy

                                                John Kalama

                                                Charles Copp

Hookohuia no ka la Koho Balota wale no.

                                                David Morton

                                                David P. Eldredge

            Mahele Elua---Oia no kahi i koe o ka Apana o Makawao, a ke awawa o Oopuola.  Wahi koho: Halekula, Hamakuapoko.

            Na Luna Nana---C. H. Dickey

                                                H. Laws,

                                                E. Helekunihi

Hookohuia no ka la Koho Balota wale no.

                                                C. M. V. Forster

                                                J. P. Kuia.

 

APANA EONO---HANA

 

            Oia no ke koena a pau o ka Mokupuni o Maui.

            Mahele Elua---Kalikinui, Kaupo a me Kipahulu, Wahi koho: Halekula, Kipahulu.

            Na Luna Nana---Charles Lake

                                                Christian Andrews

                                                P.  Puhalahua

Hookohuia no ka la Koho Balota wale no.

                                                Iona Nakila

                                                . . . . . . . . . .

            Mahele Elua---Mai Kipahulu a hiki, a komo pu mai o Makapuu.  Wahi koho. 

Hale Hookolokolo, Hana.

            Na Luna Nana---F. Wittrock

                                                A. von Gravemeyer

                                                . . . . . . . . . . .

Hookohuia no ka la Koho Balota wale no.

                                                Benjamin K. Kaiwaea

                                                . . . . . . . . . . . .

            Mahele Ekolu --- Oia no ka Apana o Koolau a ke Awawa o Oopuola.  Wahi koho Keanae.

            Na Luna Nana---James P. Saunders,

                                                . . . . . . . . . . .

                                                . . . . . . . . . . .

Hookohuia no ka la Koho Balota wale no.

                                                . . . . . . . . . . .

                                                . . . . . . . . . . .

                        CHAS. T. GULICK

                                    Kuhina Kalaiaina.

            Keena Kalaiaina                      11-7-3ts.

 

OIHANA KALAIAINA

HONOLULU, NOV. 4, 1892.

            I kulike ai me ke Kanawai Koho Balota o ke Aupuni, ke hoike ia aku nei ma keia, he Koho Balota Kuikawa no ke koho ana i Lunamakaainana e malamaia ana ma ka Apana o Hilo Hema, Mokupuni o Hawaii, mawaena o na hora 8 A. M. a me 5 P. M. o ka POALUA, la 29 o Novemaba, 1892, no ka hoopiha ana i ka makalua o ka noho i hoohakahakaia mamuli o ka haalele ana mai a ka Mea Mahaloia Joseph Nawahi.

            O na Apana Koho, na Mahele Koho, na Wahi Koho, a me na Luna Nana, eia iho no ia mahope nei:

APANA EKAHI---HILO HEMA.

 

            Oia no o Puna a me Hilo ma ka hema o ka moeana kahawai maloo o Pukihae.

            Mahele Eka ---Oia kela wahi o Puna e moe la mai Kau a hiki aku a e hoohui pu mai ana ia Kehena.  Wahi koho: Halekula o Kalapana.

            Na Luna Nana--J. M. Kauwila,

                                                S. H. Haaheo,

                                                J. Kahoomana.

Hookohuia no ka la Koho Balota wale no.

                                                J. A. Kaaukai.

                                                D. Kahaulelio.

            Mahele Elua---Oia kela wahi o Puna e moe la mai Kehena a ka Palena o Hilo, koe aka o Keaau a me Olaa.  Wahi Koho: Hale Hookolokolo o Pohoiki.

            Na Luna Nana---I. E. Ehlarts,

                                                D. Kapele,

                                                S. Kaulu@ali.

Hookohuia no ka la Koho Balota wale no:

                                                W. L. Haau.

                                                J. K. Kalawe.

            Mahele Ekolu---Oia no na Aina o Keaau a me Olaa ma Puna, a me kela wahi o Hilo e moe la mai ka Palena o Puna a ka moeana kahawai maloo o Pukihae.  Wahi Koho: Hale Hookolokolo ma Hilo.

            Na Luna Nana--F. S. Lyman.

                                                G. Hapai.

                                                Joe Sisson.

Hookohuia no ka la Koho Balota wale no.

                                                J. T. Brown,

                                                G. Naka@ani.

                        CHAS. T. GULICK

                                    Kuhina Kalaiaina.

Keena Kalaiaina                      11-7-8ts-dly.

 

KA LEO O KA LAHUI.

JNO. E. BUSH.

Lunahooponopono a me Puuka.

POAHA, NOVEMABA AO, 1892.

 

HAKAHAKA KULANA WAHO.

 

            Ua paa iho la ka ipuka o kauhale, a ua mao ka noho ana o ke lii.  Kiai ia aku o waho, oiai, ua komo iho la ka poe uhane ole, a me ka poe hoomana mamena, i makaukau e imi i waiwai no ko lakou ponoi iho, a hiki i ka lilo ana o ka ea o ka aina.

           

AOHE NOHONA KE HAKAHAKA O WAHO.

 

            O ka Aha Kuhina keia e lilo ai o ka aina, ke ole e pau mua, oiai aia ka poe hoohui aina ma ke kua o keia poe, a me he la e hoao ia aku ana no kekahi kuikahi a like me ia a Kakina ma i hoao ai i ka M. H. 1888.  Ua kuhihewa makou na hanau hou ia la ua poe nei, eia ka aole, he oia mau no.

 

UA EO I KA MOIWAHINE.

 

            Me ko makou manao paa he oiaio e hookaika ana ka aoao hoomaemae e hooho ia ke kumuhana a makou i hooikaika pu iho la, oia hoi e ike a e hoohana mai ka Moiwahine i ka rula e ike ia nei ma na aupuni moi a me na ano aupuni holomua e ae, aka aole i hooko ia mai e ka Moiwahine, e like me ka oiaio.  Ua kuu wale ia mai no e komo aku keia poe hoomaemae, a ua komo aku la iloko o ka ipu a ka wahine.  Ua hei keia poe, me ka manao e hana i na hana malu a lakou i ka Moiwahine, a e hoopoino i keia lahui ma ko lakou komo ana iho iloko o ka oihana.  Ua haawi pio ka aoao hoomaenae, a ua kuai aku nei i ke kumuhana a me ka hoopono, me ka hana lapuwale ana i na hoa, ma ka hahaki ana i ka berita olelo e kupaa maluka o ke kumuhana.  Aka, ua eo lakou i ka aoao aloha alii, a aloha aina, ma keia kolohe ana i ka aoao hoopono.  He kuhihewa nae, a ua ao ia aku no, oiai aole i moe ka huelo o na ilio a aole i pio ke aloha aina, i kukulu ia maluna o ka hana pono a me ke Kaulike.  E hahai no makou i keia hana hookamani a na hoa misionari a e paio no a hiki i ko lakou mihi oiaio ana, ma hoi he mea hiki ia ia lakou.

 

KA HAPANUI O KA HALE.

Hoomau ia.

 

            Ma ka hooikaika ana a na koo o ka aoao alii, na kahea ia aku ia o Kikila Baraunu e wae i Aha Kuhina.  Mamua nae o ka hea ia ana mai o keia k@nana, ua hui malu iho la na hoa o ka aoao hoomaemae o ka aoao hui nana i hoopau aku na Aha Kuhina i pau aku nei mamoa.  Hoonohonoho malu mai nei na hoa o na aoao hoomaemae la i na hoomaemae o lakou i komo iho la, a o Kikila baraunu kekahi.  Na hoa hoomaemae keia o ka 1887, a o na hana iho ia no keia e like me ia i hana ia ai.  He huihui malu a pau a mahope huli iho na @ na hoa.

            Hioke aku nei o Kikila i ka Aha Kuhina i komo mai la a oiai ua paa aku la, kahi ana i hopohopo ai o lilo ia hai, oia hoi ka oihana Hamuku, ua ae mai la ka Moiwahine, a ua paa kona manao o Kikila Baraunu ke poo o ka Aha Kuhina, a hiki wale i ka la i komo mai ai i ka Hale Ahaolelo.  Aka ua ae mai ka Moiwahine e hoololi ia keia a o Mr. Wilikoki ke noho poo mau i puka maka ole ai na olelo hoopunipuni i waiho@ia ae imua o ka hapanui.

            Ua olelo mai na keiki a na makua misionari i olelo hoopunipuni, ua ne mai ka Moiwahine i ke kumuhana a ka hapanui i koi ai, a ua ko ka mea i koi ia aku.  Ua olelo mai hoi o Mr. G. N. Wilikoki i hooia ia e ka mea i hana maoli ia e ka Moiwahine, ua kahea ia mai oia e hele aku, a i kona hiki ana aku, ua ninau mai la ke alii iaia, ua ae no anei oe e noho Kuhina me keia mau kanaka?  Oia hoi kona mau hoa i komo pu iho la.  Ua ae aku la oia, me keia mau olelo, ka apono mai ka aoao hapanui i kue iho nei i ka Aka Kuhina.

            I ka hoao ana i ka manao o na hoa, he umi-kumamaono o ua hapanui la i koho e kakoo a he umi i hoole.  O ka aoao haole a pau ma ke kakoo, o na Hawaii a pau ma ka aoao hoole.

            Ma keia koho ana ua ike ia ka like ole o ka manao o ka hapanui, a he hiki no hoi ke ike ia ke kumu ---a oia keia---ua hoopunipuni a ua kolohe maoli mai no na hoa o ka aoao hoomaemae i ka aoao Hawaii, e like me ka mea i olelo mau ia no lakou---a o ka oi ma keia mau hana ana oia no na keiki misionari.  Ua kuhihewa makou ua mihi keia ohana a e hoopono ana aole ke, nolaila, ua unuhi mai ka aoao Hawaii o ka poai i hui iho nei e paio kumu, mamuli o keia mau hana hoopunipuni maka keleawe a na mamo a makou i hooikaika aku nei e kakoo ma ke alanui o ka hoopono.  Aole nae e loli, ua kuluma ia mai he hoopunipuni a he kolohe iloko o kekahi poe, a no ia kumu no i lilo ai ka inoa MISIONARI he mea hoopailua ia.  He minamina makou i ka olelo ae peia, aka, ua waia ka inoa o ke kanaka hoopono, mamuli o ka aahu ia e ka poe hoopunipuni.

 

KAU AHAOLELO O 1892.

LA HANA 118.

Hoomauia

AUINA LA.

 

            Hoike mai ka Peresidena ua loaa ia‘u ka manaolana, e hiki mai ana ka Aha Kuhina hou i keia wa.

            Heluhelu mai ke Kakauolelo i ka palapala mai ka Moiwahine mai, e pili ana i ka hookohu o na Kuhina, oia keia malalo iho:

Kuhina o ko na Aina E.---Mark P. Robinson.

Kuhina Kalaiaina.---Hon. George N. Wilcox.

Kuhina Waiwai.---P. C. Jones.

Loio Kuhina.---Cecil Brown.

            Noi o J. E. Bush e hoopanee a noho hou i ka la apopo hora 10, e haawi ana i manawa no ka Aha Kuhina hou.

            Kue o Kamika, a ma ka ninauia ana, ua hoole ia.

Hoike Komite Kuniau.

 

            Hoike Komite Malama Ola, e pili ana no na kahu o na keiki oo ole i kakainoaia e ekolu lala o ke komite.