Ka Leo o ka Lahui, Volume II, Number 594, 1 December 1892 — Page 2
| This text was transcribed by: | Nyla Fujii-babb |
| This work is dedicated to: | Awaiaulu |
KA LEO O KA LAHUI.
"E Mau ke Ea o ka Aina i ka Pono."
MA KE KAUOHA.
Oiai ua haalele mai ka hapanui o ka Papa Luna Nana Koho Balota no ka Mahele Ekolu, Apana o Hilo Hema, a oiai ua haiki ka manawa e hoopiha ai i ua hakahaka @a, a e hooko ai i ka manao o ke kanawai manua ae o ka la 29 o Novemaba, ka la'i kuahaua ia e malama ia ana ke koho balota kuikawa ana no ka Lunamakaainana iloko o ia Apana, ke hoolaha ia aku nei ma keia ua hoopau ia ka olelo kuahaua i hoolaha ua aku mai keia Oihana aku malalo o ka la 4 Novemaba, 1892.
G.N. WILCOX, Kuhina Kalaiaina.
Keena Kalaiana. Nov, 21, 1892.
nov21 3ts.
KUAI KUDALA O NA LAIKINI AWA.
E Kuai Kudala ia aku ana ma @e akea ma ka Poaha, la 18 o Dekemaba, 1892, na Laikini Kuai Awa malalo iho nei, no ka manawa o Hookahi Makahiki mai Ianuari 1 @ka 1893:
OAHU
Waialua. 1. > Koolauloa 1.
MAUI .
Lahaina. 2. } Hana 1.
Wailuku. 2. } Makawao. 1.
HAWAII
Hamakua. 1. } S. Kohala 1.
N. Kohala. 1. } Kau. 1.
KAUAI
Waimea. 1. >
O na Laikini o Oahu, e kuaiia ana ma ka la i hoikeia maluna ae nei, ma ka hora 12 awakea, ma ke komo ana aku mamua nei o Aliiolani Hale.
O ko na Mokupuni hoi o Maui, Hawaii a me Kauia, e kuai ia aku ana ma ko lakou mau apana pakahi ma ka la, ka hora a me kahi hoi i waeia e na Makai Nui a i ole e ko Makou mau hope paha. Ina mamuli o kekahi mau kumu i ikeia he mea kupono e hoololi ia ka la e kuai ai, e hoolaha hou ia aku no ma @a pepa hoolaha pa'i alanui ma ka apana i olelo ia.
Kumukuai Hookumu-Wailuku me
Lahaina, he $300 ko ka laikini pakahi, a o na apana e iho a pau i hoikeia maluna ae, he $100 ko ka laikini hookahi.
Ke Kuai Ana - E haawi mua ia ma ke ano hoopaa ka iwakaluakumamalima pa-keneta o ke kumukuai i ka wa e haule ai ka hamare, a e lawe ia no ia uku hoopaa ina aole e uku piha ia na dala o ke kumukuai o ua laikini la @le@o o na la he umi mai ka la aku o ke kuai ana.
CHAS. T. GULICK. Kuhina Kalaiaina.
Keena Kalaiaina
Honolulu Nov. 4, 1892.
tf-dlv.
HOOLAHA KOHO BALOTA.
IKENA KALAIAINA }
HONOLULU , NOV. 10, 1892}
I kulike ai me ke kanawai Koho Balota o ke Aupuni, ke hoike ai aku nei ma keia, he koho balota kuikawa no ke koho alii no na mokupuni o Kauai a me Niihau, e malamaia ana mawaena o na hora 8 A. M. a me 5 P. M. o ka POAKAHI, ka la 5 o Dekemaba, 1892, e hoopiha ana i ka noho hakahaka no na makahiki eono i koe i hoohakahaka ia mamuli o ka haalele ana mai o ka Mea Mahaloia George N. Wilcox.
O na Apana Koho Balota, na Mahele Koho, na wahi koho a me na Luna Nana koho Balota, eia mahope iho nei:
MOKUPUNI O KAUAI ME NIIHAU.
APANA EKAHI-WAIMEA
Mai ka Oioina mal o Pu@anaia, e huipu ana ia Kalaheo a me ka Mokupuni o Niihau.
Mahele Ekahi - O kela wahi a pau o Kalaheo e haipu ana me Hanapepe. Wahi koho:
Haleku@a o Hanapepe.
Na Luna Nana - H.C. Perry,
P.R. Holi.
Hookohuia no ka la Koho Balosa wale no.
S. M. Nawai.
Mahele Elua - O kela wahi o ka Apana i oleloia e moeana mai Hanapepe a hiki i ka laina i kahaia mai ke kai mai a hiki i ka laiani mauna ma kahi he 200 ia ma ke komohana o Waimea Mill, a e huipu ana hoi ke awawa o ke Kahawai o Waimea a me kona mau lala.
Wahi Koho: Hale Hookolokolo o Waimea
Na Luna Nana - T.H. Gibson,
James Kamalemi
C.B. Hofgaard.
Hookohuia no ka la koho Balota wale no.
G.L. Copa.
G.W. Kaona.
Mahele Ekolu - O kela wahi o ka Apana i oleloia e moe ana mai ka Mahele Elua mai a hiki i ka Lae o Puuanaiea.
Wahi Koho: Halekula o Kekaha.
Na Luna Nana - W. I. Wells,
Davik Kua,
W.E. Smith.
Hookohuia no ka la Koho Balota wale no.
J. K. Kalua,
J. Kamikino.
Mahele Eha - Mokupuni o Niihau.
Wahi Koho: Halekula.
Na Luna Nana - J. H, Kaika.
J. B. Kaomea,
W. H. Keale.
Hookohuia no ka la Koho Balota wale no.
J. Pulawa.
J. D. Kaili.
APANA ELUA - LIHUE.
Hookohuia no ka la Koho Balota wale no.
.
Mahele Ekahi - Apana o Lihue.
Wahi Koho: Hale Hookolokolo o Lihue.
Na Luna Nana - R.W.T. Purvis
W.G. Smith.
J. B. Hanaike.
Hookohuia no ka la Koho Balota wale no.
S. R. Hapuku.
Mahele Elua - O ka Apana o Koloa, mai kono pale me Lihue a hiki aku i ka huipu ana mai me ka aina o Lawai.
Wahi Koho: Hale Hookolkolo o Koloa.
Na Luna Nana - J. K. Burkett,
J. M. Kahalawai,
Louis Kahalbaum.
Hookohuia no ka la Koho Balota wale no.
E. Strehz.
APANA EKOLU - HANALEI.
O kela wahi a pau o Kauai, e huipu ana mai Wailua a hiki i ka Lae o Puuanaiea.
Mahele Ekahi - O kela wahi o ka Apana i oleloia e waiho ana mawaena o Waimea a me ke Kahawai o Kalihiwai.
Wai Koho: Hale Hookolokolo o Waioli.
Na Luna Nana - H. Peters
Jno. H. Barena@a,
J. M. Naeole.
Hookohuia no ka la Koho Balota wale no.
S.P. Kalaikini,
H. J. Wells.
Mahele Elua - O kela wahi o ka Apana i oleloia ae nei, e moe ana mai ke Kahawai o Kalihiwai, a hiki i ka huipu ana me ka aina o Pap@a.
Wahi koho: Halekula Kilauea.
Na Luna Nana - W.O. Muller,
J. W. Kahee,
John Lovell.
Hookohuia no ka la Koho Balota wale no.
Hiram K. Anahu.
Mahele Ekolu – O kela wahi o ka Apana e waiho ana mai ka aina o Papaa a hiki i ka huipu ana me ka aina o Wailua.
Wahi Koho: Hale Hookolokolo o Kapaa
Na Luna Nana - H. Z. Austin,
J.M. Kealoha.
S. Kaiu.
Hookohuia no ka la Koho Balota wale no.
F. B. Smith,
G. B. Meheula.
G.N. WILCOX.
Kuhina Kalaiaina.
Keena Kalaiaina. Nov. 15, 1892.
nov14 3tsdiy.
OIHANA KALAIAINA
HONOLULU , NOV. 4, 1892.
I kulike ai me ke Kanawai Koho Balota o ke Aupuni, ke hoike ia aku nei ma keia, he Koho Balota Kuikawa no ke koho ana i Lunamakaainana e malamaia ana ma ka Apana o Hilo Hema, Mokupuni o Hawaii, mawaena o na hora 8 A. M. a me 5 P. M. o ka POALUA, la 29 o Novemaba, 1892, no ka hoopiha ana i ka makalua o ka noho i hoohakahakaia mamuli o ka haalele ana mai a ka Mea Mahaloia Joseph Nawahi.
O na Apana Koho, na Mahele Koho, na Wahi Koho, a me na Luna Nana, eia iho no ia mahope nei:
APANA EKAHI – HILO HEMA.
Oia no o Puna a me Hilo ma ka hema o ka moeana kahawai maloo o Pukihae, e moe la mai Kau a hiki aku a e hoohui pu mai ana ia Kehena.
Wahi koho: Halekula o Kalapana.
Na Luna Nana - J. M. Kauwila,
S. H. Haaheo,
J. Kahoomana.
Hookohuia no ka la Koho Balota wale no.
J. A. Kaaukai,
D. Kahaulelio.
moe la mai Kehena a ka Palena o Hilo, koe aku o Keaau a me Olaa.
Wahi koho: hale Hookolokolo o Pohoiki.
Na Luna Nana - J. E. Eldarts,
D. Kapele,
S. Kaulupali.
Hookohuia no ka la Koho Balota wale no.
W. L. Haau,
J. K. Kalawe.
Mahele Ekolu – Oia no na Aina o Keaau a me Olaa ma Puna, a me kela wahi o Hilo e moe ia mai ka Palena o Puna a ka moeana kahawai maloo o Pukihae.
Wahi Koho: Hale Hookolokolo ma Hilo.
Na Luna Nana - F. S. Lyman,
G. Hapai,
Joe Sisson.
Hookohuia no ka la Koho Balota wale no.
J. T. Brown,
G. Nakapuahi.
CHAS. T. GULICK, Kuhina Kalaiaina.
Keena Kalaiaina. 11-7-3ts-dly.
KA LEO O KA LAHUI.
JNO. E. BUSH
Lunahooponopono a me Puuku.
POAHA, DEKEMABA 1, 1892.
NA HOOLOLI KUMUKANAWAI
Ua holo na hoololi Kumukanawai i ka Poalua iho la, e pili ana i ka pono na mahiko, a e pili ana hoi i ka pono o na lunamakaainana, a i ka nana aku e haule ana ka pono o ka lehulehu, oia hoi ka hoololi e hoemi ia ke ana waiwai o ka poe koho alii.
He mau hana ku ole keia i ka mahalo ia, oiai, aole ka lunamakaainana a me na ‘lii o ka Hale Ahaolelo i koho ia e hele e noonoo wale no ko lakou pono iho, a e kapae loa i ka mea a ka lahui i manao nui ai, e hoakea ia ka pono koho. Aka, oia hoi la ke kulana, a he ku no hoi i ka hoehaeha na hana e hookele ia nei maloko i ka Hale Ahaolelo e pili ana i keia hana ka hoololi Kumukanawai. Me he la o na hoa ke pomaikai ana, aka, ma ka apua ka pono ka lehulehu e kaana ia ai.
HE KANAWAI LI KANAKA.
O keia kanawai a KA LEO O KA LAHUI e hoike aku nei imua o ke akea nona ke poo e kau ae la maluna me ha huaolelo maopoopo.
Me keia kanawai ua hoakaka ia e laikini ana i kela a me keia oihana, hamapaka e lawelawe ia nei ma ke Aupuni Hawaii, a ua hoike ia na hana i makemake ia e laikini aku ia lakou oia keia malalo iho.
Huki niho $50; Laau a me lapaau $50; Notari o ka Lehulehu ma Honolulu $25; Ma na wahi eae o ke aupuni $10; Agena Hooiaio Palapala Kepa no Honolulu $25; Ma na wahi eae o ke aupuni $5; Holoi lole $20; Hana poi $20; Kaa poniuniu – Hana keaka ma ke alanui- Hale ao kii pu polole – Hookani pila ma ke alanui – Uku o kela a me keia ma ka la $300;
O keia papa hoonohonoho i hoike ia ae la a me na hua helu moakaka oia ka uku o ka laikini o kela a me keia hana i hoike ia no ka mekahiki.
I waena o keia mau hana ua komo pu ka hana poi, ka ai aloha hoi ou e Hawaii lahui e laikini ia ka poe e hana ana, a e lawelawe ana ia oihana.
O keia kanawai no ka keia pepa i kue ai i ka 1890, aku nei, oiai kekahi hoa hanohano oia kau i lawe mai @@ i keia kanawai, e laikini ana i ka oihana hana poi.
A ua kapaia keia kanawai, he kanawai li kanaka o 1890, a ma ia hoike ana o keia pepa, pela i make ai keia kanawai ia kau; a i keia kau hoi o 1892, ua kaa ae nei ua kanawai ma ka aoao o ka Aha Kuhina, a na lakou i lawe hou mai nei, ma o ke Kuhina Waiwai la.
O keia iho la ka uku kupono a keia Aha Kuhina e panai mai ai nou e Hawaii Pono, e laikini ia ka poe e lawelawe ana i keia oihana oia hoi, o ka poi kal@, oia ka ai a keia lahui mai kahiko mai, a he mea ulu nonoi hoi iluna o ka lepo aloha o Hawaii, aole he mea j hookom@ ia mai.
A @ olelo ia mai auanei paha, no ka lilo ana na na Pake @ hana nei, oia ke kumu e laikini ai: ke hoike aku nei makou, he wahi kumu p@le moowini ia, aole i lawa.
Nolaila, ke ninau nei makou, heaha ka mea hana ole i kanawai e laikini ia ke kopaa, raiki, kope, a pela aku; oiai hoi, ua loaa mai ka hua o keia mau mea mailoko mai o ka lepo momona o Hawaii nei?
Ina aole e hiki e hanaia i kapawai no keia mau mea ulu ponoi o loko nei o ka aina, pehea e hiki ai ke laikini ia ka poi kalo, oiai, no Hawaii nei no ia.
A eia hou ma keia kanawai no, ua olelo ia e laikini ia ka uku la o kela a me keia kanaka e hoikaika ana no kona ola kana wahine, na keiki a me ka ohana a o ka poe e uku ia ana ma ka pule ma ka malama, a pela aku, aole e laikini ia no keaha la hoi ka mea hana like i kanawai no na poe a pau e lawelawe oihana ana a i ole e uku ia ana paha i kekahi uku hoomau a pela aku.
Ma keia kanawai ke kau leo aku nei e kiai oiaio ou e Hawaii Ponoi e pono oukou e na puuwai Hawaii oiaio a pua e noho ana iloko o ka hale kau kanawai o ke Aupuni Hawaii nei e ka poe ae i keia mau mahele elua a KA LEO e hoakaka nei oiai hoi ka i'o ia o na i'o ou e Hawaii Lahui, Hawaii Aina, a me Hawaii Aupuni.
Oiai hoi, e kue mau ana KA LEO i na hana kapakahi apau, ae paio ana oia no kou pono e Hawaii oiai.
Ua makaukau oia e pale alu i na hana hoopilihua o kela a me keia ano i keia lahui.
Oiai hoi, i keia wa kupilikii o ka aina, ke ake ia nei e ka Aha Kuhina o ka Moiwahine, e hoomahuahua hou aku i ka poino o keia lahui.
A ke waiho nei makou, na ka noonoo kaulike o kela me keia Hawaii oiaio, e noho ana iloko o ka Hale Kaukanawai hanohano o ke aupuni Hawaii nei.
E paio oukou no ke aloha i ka lahui, ka Moi; a na ka pono o ka oukou hana, e hookiekie ia oukou.
Na ke Akua no e kokua mai.
He 26 Makia i Hoopau ia.
Ua pulumi ia aku mai ke Keena aku o ka Ilamuku o ke Aupuni, he 26 Makai, ke huipu ia me 3 Kapena, 3 Kakiana, 3 Hakauolelo, 1 Makai Pake, 1 Iapana a me 15 Makai kanaka maoli, ma ka Poalua nei. Ua mahalo makou i ka hoopauia ana o kela poe haole an@@ papa pohaku o Kalakaua Hale, ka poe hoi a ka lahui i ake nui ai he hoopau ia mai ko lakou noho hookano ana iluna o na noho nunui poepoe ma ke alo iho o ka Halewai: ka poe hoi i komo iloko o na hana hoop@@ opi@@@ malu, na hana piliwaiwai akea a me na hana ekaeka @ ae a keia poe i hana ai. Aka, aia ko makou minamina ma o na Makai kanaka la, ka poe i mau-na i ko lakou mau kino, e ku wela o ka la i ke ao, me he Kia-ae la i ke ao;