Ka Leo o ka Lahui, Volume II, Number 599, 8 December 1892 — Page 1

Page PDF (984.83 KB)

This text was transcribed by:  Debbie Yoshimura
This work is dedicated to:  Awaiaulu

KA LEO O KA LAHUI.

"E Mau ke Ea o ka Aina i ka Pono."

 

HE MOOLELO KAILI PUUWAI

NO

SENIA LUTERA

Ka Ui Puuwai Mabala

:o:

ENELANI KAHIKO

@

He Nanea Hooheno no kekahi Kauna Wahine Opio me kana mau Aloha Ekolu.

(Kakauia no Ka Leo.)

MOKUNA XXIII

O oe ka’u wahine, a mamua o ko’u ike ana aku i kau ipo e h@ni ana i kou mau lehelehe, e hou aku no au i ka oi o keia pahi iloko o kou puuwai.

 

Ua hookaumaha ia na poe a pau o ke Kakela, koe hookahi o Haku Lutera, oiai aole he hookahi kulu waimaka i kulu mai no kana kamaki hookahi e waiho hanu ole aku la maloko o kona home. Oia mau ka paakiki a me ka haakei o kona naau, a e hoike mai ana no hoi kona helehelena i ka makona a hoowahawaha i kana kaikamahine.

He elua mau mea i komo kuhohonu aku iloko o ke kaumaha luuluu, oia o Laionela a me Lede Iulia.  Hookahi hana nui a Laionela, oia ka holoholo iloko o kona rumi, me ka hiki ole ke hiamoe, a me ka ono ole o ka ai, e hoao ana ia e noonoo me ka hiki pono ole na@.

He hookahi wale no ana manawa i komo aku ai iloko o ka rumi, kahi e waiho ana o ke kino wailua, i hoopuni ia e na pua aala, a ia wa, oia hookahi wale no ma ia wahi, aole he mea @ ae. He mau huaolelo paha kana i hawanawana aku iloko o k@ pepeiao o ka mea make, aole nae ke mea i lohe aku, hookahi wale no ka meha a me ke anoano e halii paa ana @a loko o ua keena la, a i kona haaleie ana aku i ka rumi o ka make, a puka maila , ua haikea kona helehelena.

Ua hiki mai la e hoolewa ia ai o ke kino wailua o ka haku wahine opio o ke Kakela Keokeo, a ua hoike mai ne hoi na lani i kona aloha, ma o kona haawiana mai i ka malie a me ke kalae maikai.  Ua ukali aku kona makuakane kana ipo Laionela kana aikane Iulia a me ke kaoo nui o na hoaloha mahope o kona pahu kupapau, e auamo ia ana e na kauwa lawelawe o kona home kakela.  I ka hiki ana aku i ka home lua ohana, o ka ohana Lutera, ua waiho ia aku la mawaena o lakou, ka pulapula opiopio a ui o ia ialani kaulana o ka wa kahiko, a o ka mea hookahi hoi i kau ia he kikokohu maluna o konainoa.

Ma keia wahi oe e hiolani ai e Lede Senia no ka manawa pau ole, wahi a Haku Lutera, i namunamu iho ai, a huli mai la oia e hoi, a haalele aku aku la i kana keiki kamakahi e moe pu me kona mau kupuna i ka moe kau o ka hooilo.  Aole no i loli ae kona manao no kana kaikamahine oia mau no ke puanuanu a haakei kona naau.  Ua hiki iaia ke huikala ma @a ano a pau, koe wale no ke kiko eleele i kau iho maluna o kona inoa, a ua kamalei nei ana i hookau mai ai.  Aole e pau keia haumia maluna o ko’u inoa, a hiki i ko’u ukali ana aku mahope o ka meheu o ka mea nan i imi, a luliluli iho la ke poo o ua haku la.

Aole i lohe hou ia akua ka hoopuka ia ana o ka inoa o Senia, ma ia hope mai, e like me ka hoowahawaha o kona makuakane pela oia @ makemake ole ai e hoopuka ia kona inoa maloko o kona home.

Aole i pau.

 

Ohuohu Halemanoi kaualulehua ke kulana o na mokuahi holo pili aino o kakou i ka a@ina la o nehinei, ua hele na kumeki a piha u i na Ia@aua  limahana, hiu ko ka aina Kaili la lawe hoi ko Maui o Kama, pahee hoi @o Hawaii.

Ua ike ia aku o F.S. Pratt me kona hiohiona i hele a

Luuluu Hanalei i ka ua nei, oiai oia i kipa ae ai e lululima pu me na Kuh na o ke Aupuni, oiai oia e lululima @u ana me na hoaloha, aia hoi kona mau waimaka e haloiloi ana, a e hoike mai ana i kona luuluu a me ke kaumaha no ke oue oiwi o kana kama’lii wahine, ua kipa hope aku oia e ike i ke keena ana i noho l@ihi ai a lululima pu mo kona hope.

 

HA NANEA KAMAHAO

NO

MAIKA

KE KEIKI

Hapa Ilikini a Hawaii hoi.

 

KE KANAKA MUA LOA NANA I PANA KE AKUA BEA A NA ILIKINI I MAKA’U LOA AI – A O KA WELI HOI O NA ILI KEOKEO – A ME KA LUKU IA ANA O KELA HUI KEAKA A LI

 

Ke kanaka @ pu p@lolei, a o ka mea hoi hana i hoopaha’oha’o aku i na ili keokeo.  Owai keia kanaka lau@h@ loihi i @ aku kona loa i na oloolo wawae, a aiai hoi e like me ka hau.  E hele mai e oki i kuu pu@.  Ua oki! Ua oki!  Ua ku kela @ai maloko mai o ka paple, Huro! Huro! Huro!!!

 

Iaia nei nae e nana ana i ka hopena o kela pua ana i p@ @ ai, na ike koke aku la no keia i ka lele ana aku o kana pua a hui me ua wahi kiko eleele la, ia wa i ike hou aku ai keia i ka hele an@ ae o ua wahi kiko la i ka nui, a hoomanao ae la keia he manu io no ka paha oe e kena wahi mea a’u i ike aku nei.

Ua hoomau no keia i ka nana ana aku i ua mea la, ua hoohauoli loa ia keia i ka ike hou ana aku i ua mea la e olepelepe ia ana e ka makani i o a ia nei, no ka mea, ua ike moapopo loa aku la keia, he manu nui a ka launa ole, i iho la keia iloko @ laki maolika hoi au,  no ka mea, ua hiki kou i ino e kena manu ke hoolawa i ko’u @ lewalewa iloko o na la @ e ai aku a@ kou io ala la nau.

Ua hoomaka koke aku la keia e aluala i ua manu la a hiki i kona wahi e loaa aku ai, no ka mea e paialewa ia ana ke ki@ o na manu la e ka makani, @ nae keia e alualu ana i ua mau@ puhi loa ia aku ia e ka makani a @ loa aku la ma kekahi aoao o kekahi pali kiekie ua hoomanawanui no keia i ka pii ana i ua pali la, no ka mea ua hele loa mai la keia a poleli, iaia nei no nae e pii ana, a i kona aneane ana aku e kau iluna o ka piko o ua mauna la.  Ua hoopuiwa loa ia keia i ka lohe ana aku ia ka pohapoha ana mai o kekahi mea i ane like me ke ano o ka pu kaupoohiwi, ia wa ua auau loa aku la keia i ka pii ana, a i kona hiki pono ana aku iluna o ua kuahiwi la, ua ike koke aku la keia i kekahi poe kanaka ili ulaula he umikumamaiwa ko lakou nui a he hookahi ili keokeo, no ia mea ua awiwi koke aku la keia i ka iho ana.

I ka hapalua like no keia o ka pali, ua nui aku la ko ia nei leo Waiho! Waiho malie oukou i kena manu no ka mea na’u kena manu i pana mai nei.

Aole nau keia manu na makou no keia manu i ki aku nei i ka lele ana ae mai nei maluna ae nei o ka pali.

Aole! Aole!! N@ kena manu, aole o @ukou ike iho i ke pana e paa la ma kona kino.  I@ wa i huli pono iho ai lakou nei me Maika i ke kino o ua manu la, ua no@ lakou i ka huli a i ka hope loa, loaa aku la ua wahi pua la maloko ae o na @ a he elua no iniha i koe o ke kumu o ka pua iwaho, oia ke kum@ i loaa koke ole ai @a kakou, ua komo loa iloko, no ka mea ua naiowale i ka hulu.

Ua pane ae la kekahi kanaka i ka mea ili keokeo m@ ko Maika lohe ole aku no ka mea he olelo haole ka lana mea e kamailio ana.

Aole anei ou manao, he keiki akamai loa keia i ke pana pua.

Aole i pau.

 

OLELO HOOLAHA!

E ike auanei na meo a pau, owau o ka mea nona ka inoa malalo nei, ke papa a ke kau leo aku nei au i na mea a pau, aole e hoaie wale mai i kuu wahine male, oia o Mrs. Julia Kaaiwaiwai.  Ua haalele mai oia ia@u, mailoko o ka’u mau puili hemahema ole ana ia ia, a ua hele aku ia e like me kona makemake, a ina e hoaie ia mai ana oia e kekahi poe, maluna o lakou ko lakou poho.

O ke kuli ka make o ka lohe ke ola.

Owau iho no Kou Oiaio.

MR. P. KAAIWAIWAI

Hale Koa, Honolulu, Nov. 5, 1892

11-7-1w

 

HOOLAHA PA AUPUNI.

E ike auanei na kanaka a pau eia ma ka Pa Aupuni o Makiki nei kekahi mau lio helehewa, 1 lio k, eleele, 1 wawae keokeo hopeakau, hao kuni ano e mahope akau, ua hapala keia mau hua.

2. Lio w, ulaoia, 2 wawae keokeo hope, 2 wawae eleele mua keokeo ka lae [2] kuni hope hema

3. Lio keiki @ alaula 2 wawae keokeo akau hema keokeo loihi ma ka lae, aole hao kuni.

4. Lio keiki w, hulupala, 4 wawae keokeo, keokeo loihi ma ka lae, aole hao kuni.

5. Lio k. ulaula 2 waewae keokeo hope, 2 wawae eleele mua aole ike ia ke kuni.

6. Lio w, ulaula, 1 wawae keokeo hope hema keokeo ka lae me ka ihu hao kuai ano e kuni hope akau.

7. Lio w, ulaula kiko keokeo ma ka lae paa na wawae i ka hao, aole hao kuni.

8. Lio eleele 2 wawae keokeo hope kiko keokeo ka lae hao kuni ano e hope hema.

9. @lo k, eleele 2 waewae keokeo hope kiko keokeo ma ka lae hao kuni ano e hope hema.

10. Lio k, lokia ulaula 3 wawae keokeo, keokeo ka lae hao, (A) kuni hope akau.

11. Lio k eleele keokeo ka lae, hao kuni ano e hope akau hao kuni ano e keia.

12. Lio k hulupala kiko keokeo ma ka lae paa na wawae i ka hao kuni ano e hope hema.

N ka mea a mau mea paha no na keia mau lio e pono e kii koke mai o hala na la 17 e kuai k@dala akea aku no au ke hiki aku i ka la 19 o Nov. 1892.

D. KAOAO

Luna Pa Aupnui.

Honolulu, Nov. 3, 1892*

 

Kauka Yong Kam Pung.

@APANA.

Helu 81, Alanui Maunakea.

Ke Kauka Loea o ka Aina Pua!

 

Ua hiki ke hoola ia kela a me keia an@ ma’i, mai ko na kane, wahine a @ na Keiki @. O na ma’i ha-@o ua hikiloa ia k@oola ia me ka maalahi. A o @a ma’i o pili ana i ka maka pau pu ia i ke ola.  Ke hoike ia aku nei, @ ke ola ia nei, @ ka oluolu pu o @ hau.  Ka poe pili@ keiki a hele nui, paha o @ a paa a lohi paha ka @ ana, pa paha o ka wai@, e hele @ i o’a @

E KIPA mai @ luu ia me na haawina pili@ a ka ma’i a na’u oukou e @ aku.

KAUKA YONG KAM PUNG.

Honolulu @