Ka Leo o ka Lahui, Volume II, Number 629, 25 January 1893 — KA MOOLELO O HIIAKAIKAPOLIOPELE. [ARTICLE]

KA MOOLELO O HIIAKAIKAPOLIOPELE.

I HOOPONOPONOIA MAI KA POE KAHIKO MAI A, ME KA POE I HOOPAA I NA MOOLELO A ME NA KAAO KAHIKO O HAWAII NEI, E JNO E. BUSH A ME S. PAALUHI.

Hehi aku nei lakou i ke one o Nakuokamanu, hoea ana kekahi kanaka imua o ko lakou nei alo. oia o Paikaka, ua ahuwale kona wahi huna, a makau aku nei o Papanuiolaka a hoi hou aku la oia i hope i kahi ana i hele mai ai, aka, mamua o kona hiki ana ma kela aoao o ka muliwai a lakou i a-u mai ai, [Wailoa) aia hoi ua lilo ae la kona kino i puupohaku pahoehoe. O ke kumu o kona lilo ana i kino pahoehoe, oia no - kona ae ana e hele pu me Hiiaka, aka, ua hoi hope oia no kona ike ana i kahi huna o Paikaka. Hoomau aku la no lakou nei i ka hele ana imua ahiki i Waiolama, a ike mai la ko laila mau akua ia Hiiaka ma, manao nui mai nei lakou e kii mai ia Hiiaka ma e pepehi. Ia Hiiaka ma i hookokoke aku ai i kahi o ua poe akua nei e noho mai ana, oia ka wa a ua poe akua nei i hao mai ai i ko lakou mana, me ko lakou manao e make ana o Hiiaka ma ia lakou, aka, ua kuhihewa loa ua poe akua nei, oiai ua wehe ae la o Hiiaka i kona pa-u a ani ae la i ka lewa a oia nohoi ka manawa i hamu ia ae ai o ua poe akua nei e ka ehu o ka pa-u o ua Hiiaka nei, a pau nui iho la i ka make. Hele aku nei lakou nei a hoea i

Punahoa. e heenalu ana ko laila āliiwahine oia o Punahoa, e nanea ana hoi ke anaina kanaka i ka makaikai i ka heenalu ana a ko lakou aliiwahine. Ninau aku nei o Hiiaka i ke anaina kanaka: E aha ana oukou? E nana ae ana makou i ko makou aliiwahine i ke akamai i ka heenalu. Hoole aku la o Hiiaka aohe akamai o ko oukou aliiwahine i keia mea o ka heenalu. He noho iho ko kakou me keia a ike kakou i kekahi nalu nui i ke ku. mai i kai i ke kualna nalu, alaila, i kona wa auanei e hee mai ai i ua nalu nei, he oia ia mai koe a loaa auanei kona mai he hilahila. Ia lakou nei no e nanea ana i ka nana i ua aliiwahine nei, a o ka oia koke ia maila no ia o ua aliiwahine la a ko e like me ka Hiiaka i kamailio mai ai i kanaka. Haalele lakou nei i keia wahi, hele aku nei lakou nei a hiki i kahi oia kanaka o Piihonua kona inoa, pa ana kahea a ua kanaka nei e komo maloko o kona hale o ko lakou nei komo aku la no ia. Olelo mai la ua kanaka nei, aloha ino oukou i ka pololi aohe ai o ko makou hale nei ua noho pio au. O ke kumu o ko'u noho pio ana ua puhenehene maua me Pueo, ua pau loa i ka lilo ko'u mau waiwai, a oia la i lohe oukou, ua lilo na aina, na aina waa a me na upena a me ka malaai, ao kuu kino a pau i kalua iaia i ka imu. I aku la o Hiiaka i ua kanaka nei aohe ou pono i koe, eia wale no ka pono e hahai mai oe mahope o'u, a hehai akula ua kanaka nei ia Hiiaka ma, oiai o ka la ia ona e make ai ma e eo hou ana oia ia Pueo ma ka puhenehene hou ana.