Ka Leo o ka Lahui, Volume II, Number 634, 2 February 1893 — Page 2

KA LEO O KA LAHUI.

"E Mau ke Ea o ka Aina i ka Pono."

 

MA KE KAUOHA.

 

OLELO HOOLAHA.

  @  ma kanaka a pau he hana ka makou e hana nei ma ka Hale Aupuni e hana aku no mawaena o na hora 9 A.M. a me 4 P.M., o kela a me keia la, ma ka loaa ana o na palapala ae hookuu ma ke noi ana @ke luna malama o ka la.

JAMES B. CASTLE.

Kakauolelo o ka Aha Hooko a me Kukakuka.

  Keena o ka Aha Hooko.}

  Honolulu, Ian. 20, 1893 }

  jan26  tfd.

 

KA LEO O KA LAHUI.

JNO. E. BUSH.

Lunahooponopono a me Puuku.

 

POAHA, FEBERUARI 2, 1893

 

E NOHO HOOMALU.

Ke poloai ia aku nei ka Lahui Hawaii e noho hoomalu, aole e hio @ like a hana i kekahi hana e hooulu ai i na manao kuee a hooulu hookaunaele paha.

 

HOOKELE HOU O KA NUPEPA

"KA LEO O KA LAHUI"

  Oiai, ma ke kaawale ana aku nei o ka Lunahooponopono mau o KA LEO O KA LAHUI, ko kakou makamaka a hoaloha oiaio, JOHN ED. BUSH no na mokuaina o Amerika Huipuia, ua oluolu ia Hon. Joseph ae Kauakanilehua o Hilo, ka lawe ana ae i ka noho ana, he Hookele a Lunahooponopono on KA LEO O KA LAHUI.

  Nolaila, ma keia mua aku, ua ia aku maluna ona, na hoohana ana no na pono a pau oia nupepa.  Iaia ponoi e hoounaia ai na kauoha pepa a pau, na uku pepa, na mele a pela ike mamuli o na uku e like me ka mea maa mau i na poe eleu.

  E hoomaka ana kona lawelawe aku ma keia pule ae.

 

"KA LEO O KA LAHUI" NO NA KAPAKAI O

AMERIKA HUIPUIA.

    Me ka hauoli makou e hoike aku nei imua o ka lahui nona ka leo a makou e hiipoi nei, i ka Poakolu @nei ia 1o keia mahina i kau @ku ai o HON. JNO. E. BUKI ma@  o ka mokuahi Auseteralia i huli hoi anu no Kaleponi, a au @ no ka aina puni ole o Amerika Huipuia.  Eia oia KA LEO O KA LAHUI ke au aku nei i ka moana, nolaila ke kalokalo ae nei makou i ka Mana Kahikolu Hoano, E na alanui, nana i kau kauwa, e malama @  , e kiai ma kona alahele, e poni @  me ka aila hoano o Kou akamai puni ole, e kulia kana huakai i ka poe humu o ka pomaikai.  Ke ohooho nei ko makou houpo, e ae ana ka lahui oiwi, e kakou mai i KA LEO O KA LAHUI ma keia huakai ana e au hoomanawanui nei i ke kai o ka Haku o kakou, me ka leo lokahi o ka lakou mau pule iloko o ka manaoio a me ka manaolana.  E KA LEO O KA LAHUI, e ke kiai naue ole o Hawaii, e kulia kau huakai me ka pomaikai, o ke Akua kou Alakai, o ka Pono kou palekaua, a o ka pule a na haipule manaoio o Hawaii kou aahu.  Alo-ha! a mai poina oe ia makou!

 

KA HUAKAI ALII NO WASINETONA.

  Ma keia mokuahi Auseteralia aku, e kau aku ai ke keiki alii Kawananakoa a me Hon. P. Numana, ma ke ano he "Huakai Alii" i ke kulana kauhale o Wasinetona, pela ka lono i loaa mai ia makou.  O ke ano nui o keia huakai e hoounaia aku nei, aole no i maopopo ia makou, oiai aole kani mea i ike lea maoli i ke kulana oiaio a ua huakai la i hai mai ia makou.  Aka, ma ko makou hoomaopopo ana iho, mamuli o na huaolelo moakaka e paa nei ma ka olelo pane a ka Moiwahine i waiho aku ai ma ka lima o ke Aupuni e ku nei i keia wa, ua hiki ia makou ke hoike aku imua o ka lehulehu, he "Huakai Na'i Aupuni" keia i Amerika i mea e ikea ai, Owai la ka mea i pao hewa i ka huewai a ke kanaka?

  No keia wa, aole makou e kamailio laula aku ana no ka mea e pili ana i keia huakai, aka, e hoike aku ana no nae makou ma keia hope koke iho.

 

HE MAU MANAO ALAKAI ANO NUI.

  Ke hooia aku nei makou imua o ko makou poe heluhelu, e hoomaka aku ana makou ma keia mua koke iho, e pane aku i kekahi mau manao alakai ano nui e pili ana i ko kakou kulana e ku nei i keia wa a nee aku nei hoi, a pela pu hoi me na manao hoakaka oiaio no na aui hele ana mai nei o ko kakou aupuni.  E hoomanaoia, aole he nupepa a ae ma ka olelo Hawaii, e puka nei mawaena o ko kakou poai, e loaa ai he mau mea nou oiaio, no ka huakai a ka Lunahooponopono Nui o keia nupepa, o keia wale no; nolaila, he mea pono i ka lahui Hawaii ke apo mai me ka lokahi i ka wahaolelo nana e hoike aku i na mea ano nui o keia mau la e nee nei.

  E hoomanao pu ia hoi, aole loa makou e hoino wale i na hana o keia mau la, ke ole ia mau hana ua kue maopopo i ke kanawai a me ke kaulike maoli.  E kapae ana makou i na hoino pilikino o kela a me keia ano.  O ka pono a me ke kaulike, oia ka makou e paio ai me ka hopo ole.

 

E HAAWAI IMI LOA - E! UMIA KA HANU!!

  Ano, e na kini o ka aina, ka poe no lakou na ewe i hanau i Hawaii, aohe a makou leo e e ae e kalahea aku nei imua o oukou, e na kini o ke one oiwi hookahi, o keia wale iho no, e nihi ka hele mai hoopa, mai pulale i ka ike a ka maka.  E ha-ma-ha-mau ka leo o ka Waiko loa, mai walaau a'e oe o makani auanei.  Eia ka aina la ua Monoula Kanawai.  Ae-mohoula kanawai, aole maka nana iluna a ilalo, i o a ia nei, e pili ka hanu, e hamau ka leo.  Eia kakou ano i ke kapuo; nolaila, ke kalahea nei KA LEO O KA LAHUI, e hele me ka noonoo a mai hoouluulu he la makani nei.

 

KE KANAWAI PUNUKU PAPA-PAI.

  Maloko o ka nupepa P. C. Avalataisa o ka la inehinei i ike iho ai makou i kekahi kanawai i hooholo ia e ka Mana Kaukanawai o ke Aupuni Kuikawa e ku nei i keia wa, a ma ko makou hoomaopopo ana he kanawai ia i hoonoho ia mai o ke aupuni e ku nei i keia wa i koa kiai ma ka ipuka o kela a me keia halepai nupepa o loko o keia kulanakauhale, aole hoi ia he halepai a mau halepai e ku ole ana malalo o ka eheu o ke aupuni e ku nei.  Aia a loaa ia makou ka wa pono, alaila, hoike aku makou i na mea ano nui e pili ana i ua kanawai la, a me kekahi mau manao hoakaka ma ko makou aoao.

 

 

UA HIKI MAI ANEI KA HOPENA?

  Ua hiki mai anei ka hopena maluna ou e Hawaii?  Ke pane mai nei ka leo hanehane o na anela kiai ou e Hawaii, aole, aole keia o ka hopena; aole no hoi keia o ka wa e hooko ia ai ka wanana a Kaopulupulu i kauoha ai i kana keiki.  Nolaila, he mea pono no kakou e lawe i ke ao ana a ka buke nui a e hooko aku.

 

O KA LOKAHI OIA KA IKAIKA.

  E na hoaloha a me na makamaka, e hoomanao i ke poo e kau ae la maluna.  Nolaila, ke konoia aku nei na haipule oiaio a pau, e pela iho i ko oukou mau kuli i ka honua, a e haliu aku na maka i ke Akua Kahikolu, e haawi mai i na kokua ana no kakou a pau.  Oia wale no ka mea hiki e hoopakele ia kakou a pau, mailoko ae o na kipona a ka ehaeha e uhi nei maluna o kakou a pau.  I nui ke aho e na haipule, a o kakou no a pau, na ke Akua no e kokua mai ia kakou a pau, i hoomau loa ia ai ke kuokoa o ko kakou aina.

 

KA KAKOU MILIMIKI.

  Ma keia kakahiaka a makou e puka aku nei, ua pono ia makou ke hoike aku i ko makou mau makamaka heluhelu, no ka manawa pu ka o ka kakou wahaolelo, aole ia i kulike loa elike me kona wa maa mau mamua, mamuli o ke noi a ko makou mau limahana, no ke ano okaikai o ke kulana o ka aina e hiki ole ai ia lakou ke hana mahope iho o ka hora 5 o ke ahiahi o na la a pau.  Nolaila, ua hooko aku makou i ke noi a ko makou mau limahana i aloha nui ia, a e hoopuka ia aku ana KA LEO O KA LAHUI, i na hora makamua o kela a me keia la, e hoouluhua ole ai i ko makou poe heluhelu.  Nolaila, e hoomanawanui a mai kunukunu.

 

E HOOMANAOIA , UA LOLI NA MEA A PAU.

  Ke hoikeia aku nei ka lohe i na mea a pau, mai keia la aku, e loli ai ke kulana o ka kakou milimili, a wahaolelo hoi o ka lahui Hawaii.  Oia hoi, ua hoololi ia ae nei kona uku ia ana ma ke ano kuike, aole he aie.  Nolaila, ke hoike ia aku nei ka lohe i na makamaka a pau, ua manao makou oia ka rula kupono e pili ana i ka kakou milimili, i mau ai kona ola a me na paahana pu.  E hoolohe i keia leo poloai, a mai hoopalaimaka iho.

 

NU HOU KULOKO.

 

  O na lono hope loa i loaa mai ia makou i keia kakahiaka, e hookohu ia aku ana o Chan Wilder i Luna Paahao no Kawa.  Pela io anei?

 

  O na mea a pau e ake ana e loaa ona mau home maikai nona, e ui a e ninau ae ia H. A. Juen.

 

  O ka huina pau o na leta a me na nupepa i ili aku maluna o ka mokuahi Kaleponi ma ka Poakolu nei, 8150 leta a me 5954 nupepa.

 

  Ua pau i ka hoopau ia kekahi mau koa pukiki i ku kiai iho nei i Iolani Hale.

 

  Luuluu pono ka uwapo o Auseteralia i na makaikai ma ka Poakolu nei, no ke ake e ike i na Comisina a ka Moiwahine a me ka lahui.

 

  Wahi a ka nui olelo, ua loaa ia Paulo Numana he $10,000 no ka lilo o kona holo ana no Wasinetona, puipui no na kanaka ea?

 

  Nui ka ukele a me ka pakika o ke kulanakauhale i keia mau la.  Ka ukele paha ia la, ke pii ala ka eka a hahani i na lihilihi keokeo o kuahine; aka he mau la nani no nae keia no ka paa keokeo o mea ma.

 

  Oiai o E. C. Makapolena ua kaawale aku maluna o ka Auseteralia o ka Poakolu nei, no ka hauoki o Kaleponi, ua loaa ka oluolu ia C. M. White ka noho hope ana nona mahope nei, a lawelawe hoi nona ma na ano a pau.

 

  O ka mahina keia o Pepelu, ke pepelu nei kikala o ko Hilo kini, a ke lu nei ka hulu o ke koae keiki iloko o kona punana.

 

  Pihakui ka hale mokuahi Kaleponi ma ka Poakolu nei, no ka hele ana ae e ike i na poe ohua holo i na aina e.

 

  E alawa ae e na makamaka heluhelu i ka makou mau manao pepa e pulelo aku nei ma ko makou pepa o keia la, a e ike no auanei oe, aia ilaila ke koi koi a ko puuwai kahi i hoopu ai.

 

  Ua olohani ae na Keiki Puhiahe o ke aupuni ma ka waiho ana aku i ka hana iloko o ka lima o ke aupuni hou, mahope iho o ka pau ana o ka lakou puhi ana ma ka napo mokuahi i ka Poakolu nei, mamuli o ko lakou hoole ana i ke kakauinoa malalo o keia aupuni hou.  E hamahamau kakou, o makani auanei lalo.

 

  Ua kaa ae nei ka hookele ana o ka kakou milimili ia Joseph Nawahi, kekahi o na kanaka aloha aina kaulana o ke one oiwi nei.  Nolaila, o na hooponopono ana a pau, aia ia malalo o kana makapeai noeau.  A ke lana nei ko makou manao, elike me ka aala o kona inoa iwaena o kona lahui ponoi, pela makou e hilinai nei, e hoau mua ia ana kana hookele ana me na pomaikai.

 

  Ke puhi mai nei ka hee o kaiuli, ("Ka La Kuokoa") ka nupepa puka la aupuni onehinei, e kauoha mai ana i na kupa o ka aina, e lawe nui i ka nupepa e ako nei e umiapuaa ia kakou, i ole ai e "haha paele ka papai o Honolulu," wahi a ka mea kumakaia.  Heaha no hoi ka mea i hoolaha ole ia ai na mea pili aupuni iloko o kekahi mau nupepa e ae, na nupepa hoi i hilinai ia e ka lahui.  A oiai hoi, o ka aupuni e ku nei, ua kaena ia mai he kaulike na hooponopono a me na mahelehele ana i na kumu hoohana o keia au hou.  Nolaila, ke ake nei makou, e ike i ka oiaio oia mea, mamua o ae puhi wale ana no i ka makani.

 

HUI ALAHAO A ME AINA O OAHU.

Papa Manawa

Mai a Mahope o Okatoba 1, 1892

NA KAA

 

A. M.  A. P.  M.  P.  M.

Haalele ia Honolulu    6:15     8:45     1:45     4: @

Hosa i Honouliuli        7:30     9:57     3:57     5:@

Haalele ia   "                7:30     10:13   3:45     5:4@

Hoea i Honolulu          8:35     11:55   4:35     8:@

NO KULANAKAUHALE MOMI INO.

Haalele ia Honolulu                5:10  P.M.

Hiki i Kulanakauhale Momi    5:40

Haalele ia    "                 "        6:55  A.M.

Poaopo wale no

Koa ka Lapule

Koa ka Puaono.

Sept. 28  tf-dly.