Ka Leo o ka Lahui, Volume II, Number 638, 9 February 1893 — Page 3

KA LEO O KA LAHUI.

"E Mau ke Ea o ka Aina i ka Pono."

 

hooko o ke Kanawai ma keia wahi e imi pono ana makou i ka poe i kupono e ahewa ia no keia hana awiwi ae ahewa ana makou me ka hopo ole ina Luna Aupuni i ike maopopo ia na lakou keia hana hemahema, no ka pono ame ka pomaikai o ka Lahui holookoa, ko lakou ola makamae he mea nui loa ia i ko makou, manao ae kuee ana makou ma na hana e hoopono ai i i keia lahui kanaka mana ano apau no ka Lahui makou i na manawa apau me ka wiwo ole i ka hoike aku i ka oiaio imua o ka Lahui Holookoa, aole i maopopo ia makou ka manao o ka Papa Ola no keia mai Hebera, a hiki i ka makou manawa e pai nei i ka kakou milimili.

 

E OLA O HAWAII I KE AKUA.

 

            E na hoa makaainana o ke Alii Aimoku Liliuokalani, e noho ana ma na aekai o keia aina nani; e hoolana i ko oukou manao, o Iehova Sabaota, oia ke kiai no kakou i na wa a pau, a ma ona la e loaa ai he lanakila oikelakela nou e Hawaii.

            Oia hoi, ma ka hakilo pono ana i na ouli o ka wa e nee nei, ua hiki ke hoomaopopoia, he mau la helu wale no koe a ea kou poo e Hawaii iluna, a no ia mea, e manaolana ua ola o Hawaii i ke Akua.

 

HOOMANAWANUI NO.

 

            E na Hawaii aloha, na kupa o ka aina hanau, na pua a na kupuna i eha ai ka ili i ka ihe, no ko lakou kupaa no ka lanakila o ko lakou mau Aliiaimoku; e hoolohe mai, e hoomanao ae:  Aia maluna ma ka Lani, mailaila mai e poha mai ai ka malamalama olinolino o ko ke Akua aloha, Kona lokomaikai luaole, ka mea nana e alakai malie ia kakou, maluna o keia moana akea o ka noho'na Aupuni Kuokoa ana iloko o ke ao nei.  E paa i ka maluhia ma ko oukou mau puuwai, e hoolohe i ke kauoha a ke aupuni no ka manawa, a e awaiaulu ia oukou me ko oukou Aliiaimoku, iloko o ka hipuu onipaa o ka aloha aina.

 

KA HIHIA PUHI AHI.

 

            Ua noho ka Aha Kiure Hawaii ma ke kakahiaka Poakolu nei, J. L. Kaulukou no ka poe i hoopiiia no ka hewa puhi ahi; Baraunu ka Hope Loio Kuhina ma ka aoao o ke Aupuni Kuloko.  Ma ka hoomaka ana o na hana, ua kaa ke eo i ke keiki Hawaii loea kanawai, a ua hoopilipu ia ka Hope Loio Kuhina, a i ka wa hope loa e kokoke aku ai e puka ma kela aoao o ke kaha, ua hoopuka mai la na Kiure i ka lakou olelo hooholo, me ka neeu ole mai ko lakou mau noho aku, mamuli o ke ao a ke Kahu o ka Aha, a hoopuka mai la lakou i ka olelo hooholo, e hookuu ana i na lawehala me ka lanakila.

 

NA LETA.

 

            Aole o makou makemake e lawe i ke koikoi o na hala no na manao i hoopuka ia malalo o keia poo e ko makou poe mea kakau.

 

AOLE HILINAI IA.

 

            Ma ka nupepa Kuokoa o ka la 4 o Feberuali nei, ua ike iho au i ka pane kohu ole a ka wahine hapa Hawaii, a hapa Amerika hoi; e hoino kohu ole ana ia Hon. Jno. E. Bush, ke kuhikuhi puuone kaulana o ko Hawaii Pae Aina.

            E olelo ana ua ehukai nei o Puaena, aia ka alilo i wahine ka waha olelo, alaila, hiolo mai ke gula a me dala, i Hawaii nei, a me ke kapala paha e hao ai.

            Ke hooia aku nei au, e loaa i'o no, oiai, o Waialua ka aina kaulana ona wahine, ua lilo oe i kupa noia one oiwi, aole i'o no eole ka pae wale mai o na Leho o ke kai.

            Ke olelo hou nei ua hapa Amerika nei, he nui ka, na makahiki a J. E. Bush inoho Oihana Aupuni ai, a ohe pomaikai i loaa, ke ninau nei au, ehia makahiki o J. E. Bush i noho Kuhina ai no Hawaii nei, nau e pane mai ka haina?

            Ke ninau hou nei au ia oe, aole anei, na J. E. Bush i alakai i ka manao, o ka Moi Marietoa i noho Moi hou ai oia?

            Ua hewa anei o J. E. Bush i kona hoike e ana aku ina ka hoaka e hiki ami ana i ka Moi Kalakaua ina aole oia e hana pono?

            Ua hewa anei o Bush, i kona a'oana aku i ka Moiwahine Liliuokalani, e malama i ka olelo oiai he ahi wahi a Solomona?

            Ua haule hope anei o Bush, maka na wanana ana make akea, i ka hopena e hiki mai ana maluna o ka Moiwahine a me ka Lahui, i na aole ke alii Aimoku e hookoi kana i olelo ai, o ka "Hoopono" oiako'u makia?

            Ua hewa a nei o Bush, i kona a'o ana i ka Lahui e noho hoomalu, mai puni wale aku i ka alapahi a Alamaile ma?

            Ua hewa a nei o Bush, i kona hooikaika ana, e ao aku ina kanaka Hawaii e pelu i na kuli i ka Honua, a e haawi aku i na leo pule oiaio imua o ke Akua Kiekie Loa?

            He nui na ninau a'u i makemake ai e ninau aku ia oe, aka, ua manao au ua lawa keia, auamakemake ia oe, e pane pololei mai i keia mau ninau apau.

            A eia iho kahi hooheno ou e ka hapa Amerika.

Kuu aloha e, kuu aloha.

Kuu aloha i ka ehukai o Puaena,

E iho ana oe i Waialua,

Ilaila oe e haupa iho ai.

I hewa no la i ka lele mua,

I ka hoouluulu i ka la ino,

Ua ike no oe o Welo keia,

Poihewa oe la 'ke au Hoi

O Ka Leo keia o ka Lahui,

Kiai hopo ole a o Hawaii.

                        D. M. Punini Jr.

 

NU HOU KULOKO.

 

            Ke hoike hou ia aku nei ua waiho pu ia mai ka nupepa "Oiaio" malalo o ko'u hooponopono ana mai keia la aku; o na kauoha papa a pau me ua hookaa dala ana no ia pepa, e hoouna mai ma ko'u inoa.

                        Joseph Nawahi.

            Honolulu, Feb. 8 ^th , 1893.

 

            Eia i ka huikau o ka kulanakauhale alii nei o Mr. Kikaha, ka Makai nui o Maui i pau.

 

            Ke na-u hou mai nei na ku'e o ka hale wili o Naalehu i keia mau la, mahope iho o kona hoomaha ana iho nei no kekahi mau pule.

 

            Kuahine-nowai kou niho? brother-no ka iole, i loaa kuu niho i kuu uwe ana "uwi, uwi ka niho o ka iole, ka niho o ka iole ne!"

 

            Ua kapalulu mai ma ka la inehinei i o kakou nei ka mokuahi Belgic m@ Kina mai, a mokio loa aku i kona alahele no Kaleponi.

 

            Ma ke ku ana mai nei a ka Malulani, i loheia mai ai, he nui loa kaua ma Hawaii a me Maui; A aia no hoi ke Lii Wahine Ihiihi kapukapu hookalakupua o Kilauea ke hana lai kana hana.

 

            Ua kauohaia na Kumukula o na kula aupuni, i na he kane a wahine paha oia, e hoohikiia lakou e kokua i ke Aupuni Kuloko e ku nei, elike me na Luna Aupuni e ae.

 

            Aohe Peleuli o ka auina la o ka Poakolu nei, no ka mea na poha mai ka malamalama o ka la, e hoopumeha ana i na keiki holoholo ua kuululu o ke taona nei.

 

            O na Kiure Hawaii wale no ko keia mau la, a e noho ana ka Aha i ka hora 10 kakahiaka o na la a pau, koe ka Poaono me ka la Sabati.  E makaala ae e na Keonimana i wae ia no ia hana ma kahi i kauoha ia ai e ka Aha no ia hana.

 

OLELO HOOLAHA.

 

            E ike auanei na kanaka a pau ma keia, ke papa loa ia aku nei na mea a pau aole e hele maluna o na aina o Kahikinui a me Auwahi i lilo mai ia maua malalo o ke kuai a me ka hoolimalima a lawe aihue i na manu Pelehu, Pikake a me na ano mauu e ae apau loa e hele ala maluna o ua mau aina nei.  A ma keia hoolaha ke ae aku nei maua e haawi aku i uku makana he $25 i ka mea a mau mea paha nana e hoike mai ia maua, a hookolokolo, a hoopai ia e ke kanawai no ka lawe aihue i kekahi o ua mau ano mauu nei, e hoike mai ma ko maua Hale Kuai ma Wailuku.  Ua kapu pu ia no hoi na kanaka a pau, aole e hele maluna o ko maua mau aina kula no ka lawe ana i na Bipi, Lio a mau Holoholona e ae, me ke noi mua ole mai ia maua a i ko maua Luna paha, oia o Frank Freitas e noho ala maluna o ka aina.

                                    A. ENOS & CO.

Feb. 9th, 1893.                  3ts

 

HOOLAHA PA AUPUNI.

 

            E ike auanei na kanaka a pau, eia ma ka Pa Aupuni o Makiki nei kekahi mau lio hele hewa.

            Lio w hulupala kiko keokeo ma ka lae aole kuni.

            Lio w ulaula keokeo lokihi ma ka lae, 2 wawae keokeo hope, 2 wawae eleele mua aole kuni.

            Bipi keiki w ulaula haialona ma ka pepeiao (AK) hoailona ma ka pepeiao hema aole kuni.

            Lio w ahinahina punuku ma ke poo, eha ia ka wawae hema mua, paa na wawae i kapuai hao, aole hao kuni.

            Lio w ulaula kiko keokeo ma ka lae keokeo ka ihu, aole ike la ka hao kuni, he kuni paha aole paha loloa ka hulu.

            O ka mea a mau mea nona keia mau holoholona e pono e kii koke mai o hala na la he 14, e kuai kudala aku ai, ke hiki aku ia ka la 18 o Feb. 1893.    D. Kaoao.

            Honolulu, Feb. 6, 1893.

            feb8 3tsd.

 

Aole keia he Mau Hana Hoohoka!

AKA HE MAU

WAIWAI HOU WALE NO, AOLE I POPOPO!

E LOAA NO

MA KE KUMUKUAI EMI LOA!!

MA KAHI O

N. S. SACHS,

Helu 104         Alanui Papu, Honolulu           Helu 104

 

Ona Waiwai Hou Wale no ko ko Makou Halekuai Aole o na Apa Lole Popopo a Kahiko!

            Aole a makou mau hana hoopuunipuni; aole a makou manu ekaeka, oia hoi, aole o makou pakali aku i na apa lole kahiko i kumu e loaa ai he puka ma ko makou aoao, aka, haawi aku makou i na waiwai hou loa no ko makou mau makamaka a me na hoaloha, no ke

Kumukuai Emi Haalele Loa, e loaa ole ai Kona Lua ke Ukali ae!

            Ua wehe ae nei makou i keia wa he laina hou o na Lihilihi a me na Lihilihi Kuuwelu i hoouma pololei ia mai Europa mai, ma o ko makou mau kauoha ponoi ana aku, a ke hooia aku nei makou e kuai ia aku ana no me ka emi loa i oi ae ka emi mamua o kekahi mau halekuai e ae.  Ua loaa pu mai no hoi ma ko makou halekuai nei, he mau lako hou o na

Apa Keokeo, na Lako Kalakoa a me na Kinihama,

            A ke kuai aku nei makou ma ke kumu lilo, no ka mea na makemake makou e loaa ona wahi e hoahu ia ai ko makou mau waiwai lako huluhulu.  Ua wehe pu ae nei makou he luhiehu o na APA HULUHULU Farani, na Silika PANI'O a me na APA SILIKA LAU.  He mea pono e ike ko makou makamaka a me na hoaloha i keia mau waiwai hou a nani.  Emi ke kumukuai.  O na APA SILIKA ELEELE, PAPAMU, e pela aku, e loaa no ma ko kumukuai haahaa loa.

            Na Papale o na Wahine i humu a kinohinohiia, na Papale o na Keiki o ke ano hou loa, e kuai ia aku no ma ke kumukuai haahaa loa.  Na Pua Papale, na Hulu Papale hou, e pela aku, e loaa no ma ko makou halekuai me ke kumukuai emi loa.  O ka loaa koke ana mai nei no ia o ka mea humu papale hou o ko makou halekuai mai Nu Ioka mai.  He loea kana mau hana hookinohinohi ana i na papale.  Ua hiki ia makou ke kaena ae ua oi ae kona loea mamua o na mea hana a kinohino papale o kekahi mau halekuai papale e ae.

            E hoomanao hou iho e na makamaka a me na hoaloha, o ka pono, pololei, kaulike, ko makou noho la aole o na hana poholalo, a mamua o ko oukou hele ana aku i kekahi halekuai e aku e kina mua mai ma ko makou halekuai.  E kilohi mua.  E nana.  E lolelole.  E hooia no oukou iho.

N. S. SACHS

573-tfd                                                                        104 Alanui Papu, Honolulu.