Ka Leo o ka Lahui, Volume II, Number 644, 17 February 1893 — HE MAU HAINA. NO NA Nanehai 1 & 2 mai ka Holomua mai. [ARTICLE]

HE MAU HAINA. NO NA Nanehai 1 & 2 mai ka Holomua mai.

Ua hoopukaia ma ka Holomua o ka la 15 nei, he mau haina no na nmau 1a 2. Pene: — Na Haina o na Kanehai 1. $ * me 3 i hoopuka ia ma ka nupepa puka la Ka Leo o ka Lahui; Eeh. 8,1893. Mamuli o ka haule hope loa o ko'u ike ana i na Nanehai a Ka Leo o ka Lahui o ka la B.iho nei: nolaila, ua haule hope pu kn'u mau haina e pili ana i ua mau ninau aia. Haina Esahi—-O Greenw!ch, e kokoke ana ma Ladana, oia kani o ka honua nei i helu Loniku ole ia. aole hoi e like me ka Stone o Edena. Ma Greenwich. maipUa kahi i hoomaka ia ai ka h,elu Loniku ana, a ua kapaia ia ka Meridiana mua (Prime Meridian), a o na wahi a pau e waiho ana ma ka hikina aku, amake komoha:ia aku o Greenwieli ua olelo i«, aia lakou ma ka Loniku hikina a me ka Loniku komohar;a o Greenwich. Ma ka huli' ana i ka Loniku o kekahi wahi e i hoomaka ia ka helu ia ana oka Loniku mai Greenwich mai ina ma ka hikina a ma ke aku naha kona waino ana maluna o ka honua. He mau wahi okoa aku no kekahi i kapa i ko lakou Meri«liana ka Meridiana mua, e like me Wa--Binetona ma Amyrika Huionia a [me Parisa ma Palani; aka, aole i i'lawe ka poe holomoku ia mau wahi I i mea e ia ai ka holo ana o ko lakou mau moku ma k«i iiikina a me ke o ka honua; a pela pu no hoi me ka poe kilohokn, aole lakou i heiu i ka hio j ana o ka la a me kona kupono ana ji ka welau o luna (<Zerith) ma ia I mau wahi, aka. ua lawe lakou ia Greenwich ma ke ano oia ke kiko j waena o ka oihana holomoku a me j ke kilohoku. No keia kumu ua.! j kapa ia kakou he poe ma ka Loniku j ko.uohana-mai Greenwich mai, no | ko kakou kaa ana ma ke komonat na o ka noepoe honua mai wieh mai. liaina Eluna—-O L 'e kumu i huihui ai na piko raauna a paa i keka- ! hi manawa i ka hau. a me ku hau | hehee, mamuli no ia o ka lnhilahi ; loa o ka ea e hoopuni ana i na piko j i mauna, e like me Mauoakea ma I Hawaii; Himalaia ma Asia a me ' Andes ma Amenka Hema. Ua mn | nao kekahi poe ua hoowela mua j ia ka welau o luna o ka poepoe eu i : ko ka la komo ana mai iloko ona, | aka, aole pela ka manao ana o ka ' poe Akeakamai ua ! hooholo like lakou, o ke kumu i oi; aku ai ka wela oaa na wahi e wai- i ho %na nia ke kumu mauna, | inamuli no ia o kt pupupu ; paapu loa ana <j ke ea ma ia mau j wahi, a mailaila mai ua kakaawale j l { ilii ka eaa hiki i ka piko o na mauna, malaila, uA lahilahi loa ke

e*. Aka, e ftf>no kakou e hoomaopopo pono )oft i mea e kuhihewa ole ai kAhahi poe, a xc«nao lakou, i ke komo ana mai o na kaknna o ka la iloko o ka poepoe «a f aa hoowela koke ia kahi pupupn loa o ke «a e pili ana i ka honua aaa na kumu mauna; aoie aole pela. aka i ka la mau kukuna holo ana mai a komo mai iloko o ka poepoe ea aole no i hoowela koke ia ko ea ia wa, aka ua Kōloloa aku «a. kukuna o ka la apa i ka iii honua e waiho aha mana kumu mauoa, a mamuii oka wela ana oia mau wahi o ka iii o.ka nonua, ua hoowela pu ia me ke ea e hoopuni ana ia mau wahi, a ua nele ka loaa ana o ka wela ma ka piko mauna; no ka inea, ua kaawale mai ia mau wahi mai ka ili nui palahalaha mai o ka honua 1 hoowela ia e ka la, e waiho ana : I . * • ma na kumu inauna, e like me na hoakaka miaa Arago no na aiea e piii ana i ka like ol* o ke <tno o ka wela o ka ia ma na piko mauna a me na wahi malalo o na kumu mauna.! Aole i pa.u Ke mahalo akn nei, i ka hooikae hoopuka mai i ka ike, a me ka nui o ka uoonoo ana, no na ninan i hoopukaia ma IC a Leo o ka Laiiui nei: a ke hoike aku nei me ka manao inaikai, a m« ke aloha O *au mau pane, e ka healoha, (i hoike ule ia ka inoa) ua ano pololei ma ka nme o ka nina 2:—ko« no uae hoi, ma tr, wehewehe ana aku a mo'naia; — : 'IVhea la. e kulike ai keia pane ana, me ke kanawai o ka me'nana ? ka mahuahua ana a me ke emi ana o ka wela. 0 ke kanaka kokoke loa i ke kapuahi e a-a ana, oia ka mea oi o ka wela mamui o ke kanaka e noho mamao nku ana. O ka piko o Hiinela; ka mauna Everst, he 29,100 kapuai ia, aneane no 5.70 mile, maluna ae o.ka | ilikr ; . ! Ina e manao in, he pololei ke | koho ana. he 95,000,000 v mile, mai i ke kiko waena n ka L;t a i ko ka i • ! Houua kikowaena; a ina paha, e | manaoia. he 7,920 mile ke an*.wa- | ena o ka lionua, alaiia; o ka loihi i. - j maoli, mai ke kikowaena o ka La. a i ka ili o waho o ka poepoe Ho- ' nua* he 95,006,040 mi)o ia: alaila | lioi, o ka loihi mai ke kikowaena o i ka lia, a i ka piko o Hiinela he | 95;006,034.30 inile:— oia hoi; he i 5,70 mile ke kokoke ae o ka piko o ! Hiuiela i ka La, niamiia o ka mea ! • < e noho ana ma ke kahua i!iw«i ma- ; )alo ona kumu tnauna. { Alaila, ina e oni aku ana ka piko ' o Him*la a kokoke aku i ka La i ! 50,01)0,000 mile; Aikiia* pehea U; ; e pai loa a nei ka hau iluna o kona | a i ole ia e mahuahua loa ae |ana paha kon» we!a ?—lna oela: jNo k« aha ke kumu t A ina hoi | aole: lleaha la hoi ke kumu?— ! E oluolu e wehewehe nui mai, O ka pane o kaj uinaul AoU i ku likt:— |

Ina hoi • npwnaoia 0 Greenwich kahi aohe lonitn o ka Honua nei alaiia. • lilo ana me na wahi apau Joa e pili ana īka M«sidiana mua i mau wahi loniiu ole; alaila, ua loaa be mau miliona wahi lonituole ma ka honua nei. I nui Ke aho, eia iho no kepee iho la.