Ka Leo o ka Lahui, Volume II, Number 646, 21 February 1893 — O ke Anoano a me ke Eehia a puni o Kilauwea. He wahi kahoaka paha ia o ka Mooolelo o Pele ma. [ARTICLE]

O ke Anoano a me ke Eehia a puni o Kilauwea.

He wahi kahoaka paha ia o ka Mooolelo o Pele ma.

He.nui ua uoe Hawaii ponoi i !ohe i na Kaao no Fele ma v no Hiiaka n pela aku; aka, be kakaikahi maoli ua poe i ike 1 kahi i noho ai o keia Ohana o Pele. ■ O Ka Lua o Pkle; oia ka home 1 noho o Pele a.me kona m*u pokii, e like :ne ka inea i ikeia ma na kaao. Ma ka hookuko ana i na uaea i 1 kainaiho ia» ua kamo, a me na mele e pili ana na Pele ma; a me ke aoo 0 na hiohiona • ku nei, o Kaiuao> pele; ua loaa he mau hiona like. O ka hiona o ka Lua be loi ' nui o aneane 9 inile ke anapani* a kokoke 2| miie te anawaena. imau pali a puni; kiekie, a haahaa; ua uhūia e ka pahoehoe a puni mi* 1 loko a mawaho, l T a puni hoi i ml mawae he lehulehu loa; milailae . I punohu me ai ka mahu. | * Ua ouui oia ma ka aoao Ak*« (

*;.V :; : |-.;:;'..; : ,,.. :: y : j ■'/:! - * ' » '• " " HikLna. a me kekiUii hapa Komo- ! hana i na ululaau ohia loloa a do« v;-vv:; ; ..; : v;vv :^:;-: i kopoko t|o hoi. v 7tla kooa «oao hema lie oneanea mc ria ululaau kakaiki>hi e ulu ana He mau ulu ohia liilii n«»n«e ma kahi kokoke i na welau pali ma ka aoao hikina akan, taaroi|a iho o kahi e ku nei ka Hale hookipa. Ua nui ka» ohelo maoli me ka ohelo papa e uju paapu ana ma na wahi kokoke ma ka aoao akau o ka lua. | Aia kst hapuū, ka painiu, ke uki, ke pukeawe. ka akaia, ke amaumauvka ohia, ke koa, ka opiko, ka oha. ka inamane, ka ulei, ka alani, ke alahee, ka iliahi, ka olapa, ke kupaoa a me nā laau ulu e ae he nui me ko laila mau ululaau e hoo» V;' . . I.- ■ ■-' - :- pum mai ana. He wahi oluolu o ke olakino ke hoomaha aku. He 29£ mile mai Hilo mai, a he 15 paha inile mai kai o Puna. O ka lianaina aku, o ka waiho ana o ka lua a puni; kona mau pali, kona m|u nawawa, na mawae hohonu, kona pahoehoe uliuli», kona j ;■ .'■■■■.;■■ , • mau pnnohu mahu. kona wahi e j hoahu ai i ke Kalapa, (lepo pele) k|>na mau kahaone, kona mau wai mahu, kona mau ululaau, kona ea Kona pohina i na ao uhiwai, a ine ka nana ana aku, o kena ahi pele e a mai ana, e hoale ana me ka ula o na nalu lapalapa ahi e haki ana, ma na kumu poli; e pukoa ana ka uahi me lele ana ona pohaha ahi i ka lewa, me ka owe a u-hi ana mai o Pele, me ka haalulu o ke poI haana > na oolopu mahu, me ka j nei ana o ka papaku o lalo i ke olai. i Ua li!o ia mau mea he mea e halialia roai ai na noonoo ana; o keia paha k(i kahnaka; o kahi noho o ka wahme hookal&kuoua Pele ma na moolelo kaao o k?ia pae aina. Ma ka hiona i hoikeia he wahine ....■<•-• o Pele; a he mau pokii wahine kona; ua lawa ia wahi no ka noho an«u hele ana, a luana aua o na wah?nel *"■' ■ . .. | Penei:—ua lawa ka nui oka lef hua. ka p%iniu, ka pukeawe, ke kupukupu. ka maile, palapalai, ke kupaoa i mea lei no lakou. tla lawa hoi k& ohelo maoli ka ohēlopapa, ke poha, ka ainau, ka uhi, ke| pia v me ka p*ia, ame ka ulei iai na lakou. He hikiwaw« loa ka hoomoa a«* i ka hapnuln hookomeia ilako o keooe i piha mt k% we!a o ka maku a he kiki wmknoiaikahanaiaeka *ahi»» m ka luhi nn:ole. ® ®a wahi pana a kaulana a pvni kaluao Pele; aiaaokeikeia Mi; aia no o Ohiaokalaai, Ouaokwilaiu, Uwekahona, ka PalikaiHKokaMkoalii» ka-|nli o Kaauwea, ka wai a Kapaoo, Kukamahiauiakea, Hai* maumau» Pohaku loa a pela aku. Aia a hookuku ae kakou i na an e ikaia u» ke aaoo na kaaa, uahikikekokoae, heoiaio ha k«la mau nMa.