Ka Leo o ka Lahui, Volume II, Number 649, 24 February 1893 — Page 3
| This text was transcribed by: | Kumu ?Aina Badua |
| This work is dedicated to: | KK, Lei, ame nā ohana |
KA LEO O KA LAHUI.
"E Mau ke Ea o ka Aina i ka Pono."
Hooheno no ka Lei Poni Moi.
Hooheno ke ia hiki ahiahi,
No kuu pua lei pono Moi;
Ua Poni khuihewa ko ʻ u manao,
Ahe pua lei au nou e ke hoa;
Au i lawe hooheno aku nei,
I pua onou no ko alo;
Nawai e ole kou hiaai,
Ahe rose Hawaii no ka hikina;
Kiina ia ae a ka wekiu.
Aka piko Kaulana o Maunakea,
Ka lehua akea ko ʻ u lei ia,
E kahiko mau nei kuu nui kino;
Ua u -o a paa polena ia.
Na kaula kaa kolu a ke aloha.
Haina ka inoa o kuu lei;
No kuu pua lei poni Moi.
E o mai oe i kou inoa,
Ka wahine piilani kuu kamalei.
HE OHU NO KA POE ALOHA AINA.
Kaulana na pua o Hawaii
Kupaa mahope o ka aina.
Hiki mai ka elele a ka lokoino
Palapala alunu me ka pakaha
Pane mai o Hawaii Nui a Keawe
Kokua na Honoapiilani
Kakoo mai Kauai o Mano
Pau pu me ke one o Kakuhihewa
Aole e kau e ka pulima
Maluna o ka pepa a ka enemi
Aole makou e minamina
I ka puu dala a ke aupuni
Hoohui aina kuai hewa
I pono kivila o ke kanaka
Mahope makou o ka Mei
A kau hou ia i ke Kalaunu
Haina ia mai ana ka puana
No ka poe i aloha i ka aina.
MISS. KEKOAOHIWAIKALANI,
Puahaulani Hale.
Honolulu, Feb. 1. 1893.
Haina Nanehai 1.
Ke haawi aku nei i na mahalo ia Miss M. Keaomakani, no kana mau wehewehe ana mai i kana haina. Ua kulike ia me ka haina e waiho nei.
Ko ke Kanaka Ola ana.
Ua manaoia. ua like no a like ka manawa e ala ai o ke kanaka, me ka manawa o kona hiamoe ana, Penei:-
Ina e ola ana kekahi a loaa iaia na makahiki he 80; alaila he 40 ona mau makahiki i ala ai oia, e hana, e hele, a e lawelawe; a he 40 ona mau makahiki i hiamoe ai.
Ina hoi he 50 makahiki ke ola ana o kekahi, alaila, he 25 makahiki e moe ai. No ka moeliilii mau a me ke ala liilii mau i na ao, nolaila, ua hoomaopopo ole ia keia hiamoe loihi ana no 25, a 40 paha makahiki iloko o ka wa o ko ke kanaka ola ana.
MALAILA MAI NO.
He aha nolaila mai?
Mai @tona mai, ma ka Mokuaina o Maaokuseta, ma Amerika Huipuia, malaila mai i lawe ia mai ai ke Euanelio o ke Ola no ke Aupuni o Karisto; a mai Boston (moku hau) mai no hoi ka poe koa i lele mai ai e kokua i ka hoopau ana i ke Aupuni Moi.
He inoa ka Boston moku no ka Boston kulanakauhale; a no laila mai no ia ohana apau loa i hana ai ia mau hana.
Ka Mea Hiki ole ke Hoopaa ia.
O ka malamalama a me ka pouli aole laua e hiki ke hopuia a paa iho. Pela no hoi, o ka manao o ke kanaka, aole loa e hiki ke hoopaaia a paa.
I na hoopaaia ke kino o ke kanaka iloko o kahi paa loa, ua hiki no i kona manao, ke puka aku a hele i o a i anei ma ka lani a ma ka honua nei. me ka lanakila a me ka ike ole ia o kona hele ana.
Aia a make kakaou, ua lele aku ka noonoo, a kaawale aku mai ke kino aku; aole ia e make, aole hoioia e palaho. He ola mau ka manao o ka uhane.
NA HANA PAHILAU.
He nui na hana pahilau a me na hoike hoonuinui oiaio ole o na hana a na poe komisina o Kakina ma; ua alakai hewa loa ia na kanaka o kela Aiua, mamuli o ka hoike ia ana aku, ua pau loa na kanaka o Hawaii nei i ka apono i ka hoohui aina:-
He mau hana hoopunipuni loa kela, i mea e ko ai ka lakou mau hana i kuko ai. Aka, o ka oiaio, aole loa ia e nalowale. aole hoi e haule a nele.
Ke Alawai o Nicaragua.
Ua kohoi he $100,000,000, na lilo e paa ai ua alawai la. He $80,000.000 na ke Aupuni, a he $12,000.000, na kekahi poe ponoi.
O ka elua keia o na Alawai, e oki ana ia Amerika waena, i hiki wawe ai ka holo ana o na moku mai ka hikina a i ke komohana, a mai na aoao akau a i na aoao hema o na Amerika Akau a me Hema.
He oi ka paukiki o ka eli ana ma ka puali o Panama mamua o ko Nicaragua; no ka loaa ana he lokowai mawaena o ke Alawai o Nicaragua, nolaila, ua manaoia he mama ae na hoolilo ma keia wahi no ke oki ana.
KA MAHALO NUI.
He nui na poe haole malihini i kipa mai nei io kakou nei i keia mau la; i ko lakou ike ana mai nei i ko kakou noho maluhia: ua olelo ae lakou. he wahahee maoli na mea i hoolahaia ma na nupepa e pili ana no ka naaupo, a me ka hiki ole i ka lahui Hawaii, ke malama i ko lakou Aupuni.
E hoi aku ana lakou, a hoike pono aku i ko lakou mau makamaka. i ka pololeiʻole o na mea i hoolahaia.
Pomaikai lakou, i ko lakou hele ana mai a ike pono; pau ke kuhihewa.
ANAINA HOOHANOHANO.
E malamaia ana ma keia ahiahi Poalima ma ka Hale Mele; he anaina hoohanohano no ke kapena o ka Mokukaua Bosetona e ko uka nei poe, mamua o kona hoi ana no Amerika i keia pule ae. O ka makou wale no i ko makou mau hoa o ka ili hookahi, mai maau kakou malaila. O huikau mai auanei na oukou na ka iliulaula keia hana hoohiwahiwa. Ina he aloha io kakou i ko kakou aina.
HE OIAIO AUANEI KEIA.
Wakinekona Feb. 9. I keia ahiahi, o Komisina Kakina me ka ae pu ana o kona mau hoa. Ua hoike mai oia, no ka pane ana i ka palapala a Keoni Kolopana (e pili ana i ka Moolelo o na hana kipi) ke Kuhina Kalaiaina o ke Aupuni Hawaii i pau. Maloko o ua palapala ala ana e olelo ana, ua hooholo mua ia no ka manao e kipi i ke Aupuni, i mea e hiki ai ka hana hoohui Aina. Ua hoole mua ia no ka pololei o keia e na Komisina.
No ko Keoni Kolopana kukaiole lo ana mai nei. Ua manao oia [Kakina] he hana kupono e hoakaaka pololei ia ke kumu o keia hoole ana.
O ke ala ana mai o kela kue mamuli no ia o na hoakaka a me na hai ana mai a ka Aha Kuhina ma la lakou kauoha.
O Keoni Kolopana kekahi lala oia Aha Kuhina, i ka hooko ana aku o na makaainana i ke kahea a na Kuhina e kokua aku ia lakou me na pu, no ke kue ana aku i ka makemake o ke Alii. Oia makemake hoi o ke Alii e hookoia ana ia me ka mana o ka puali koa a me ka puali makai o ke Aupuni. Mahope iho o ko lakou [Aha Kuhina] hooweliweli ia ana. Ina he kipi kekahi i hanaia. i mea e ko ai ka manao no ka hoohui aina, o ke ʻLii me na Kuhina ka mea maopopo i ke kipi. Oiai na ka Moiwahine i hoala keia kumuhana. a o na Kuhina ka mua loa i kono mai i na makaainana me ka waha o ka pu.
Ua ninau ae nei makou ma kipoo o keia manao, he oiaio anei hoe kei a Kakina e hoike nei. i na mea i hanaia ma kela mau halawai ana a Keoni Kolopana ma, ma ka Hale Aupuni, a maloko o ke Keena Loio o W.O. Smith ma ka auina la o ka Poaono, Ianuari 14.
Aloha ole no hoi la i ka Moi, ka Lahui, a me ka Aina Makuahine. Ina ua oiaio kela mau olelo, make no ia hoi o Pamano i ka io ponoi. O ko ke Akua aloha nae koe no kana poe kauwa.
UA HOONAUKI O CHILE.
Mamuli o ke kohoia ana o Mr. Egan i hou no na Luna koho, no ka apono ana i na koi poho a ke Aupni Amerika i ke Aupuni o Chile; a kela kaua kuloko ana o Chile; ua lilo ia i mea hoonauki loa no ka poe o Chile; a me he mea la, e hoouna ia aku ana he palapala kue i kona kohoia ana i hoa no ia poe.
O keia Egan, oia no ke Kuhina noho o Amerika ma ke Aupuni o Chile, i ka wa kaua kuloko oia Aupuni; a nana i hooia aku i kona aupuni i na hana ino a na poe Chile i na Sela o ka moku kaua Baltimou.
Ua piha ko na kulanakauhale o Valpraiso a me Santiago i ka inaina ia Egan, aole loa o lakou makemake iaia.
NUHOU O NA AINA E.
Ua ku e ae ka mokuahi Vitoria i Takenia mai Iapana mai, a nana i hoike ae aia ka mai Hepera ke laha ala i Kohe, Iapana. E ku mai ana hoi i Honolulu nei ka moku Miiki Maru ma ka la 6 ae o keia malama me na lima hana Iapana no kakou nei.
Ka Manao o Kekahi mau Nupepa o Amerika.
Tribune. Aia no he mau hoike ana ma Wakinekona, i he kue o kekahi mau hoa o ka aoao Demokalaka no ke kokua ana aku i ka manao o ka lehulehu no ka hoohui mai ia Hawaii.
Aole hoi ilike ia me na Kahuahana hoapono o ka aoao Demokalaka i ao ia mai ai e Andrew Jackson William M Marcy a ua nui loa no hoi o Amerika e hiki ole ai iaia ke lawe mai ia Flolika a aʻe aku maluna o Mikikipi.
Na Moku Kaua.
Ma ke awakea o ka Poa ha nei ua ku mai he moku manuwa Iapana ihu lua. He moku hao keia o ke ano hou loa, e like me Charleston. Mai Iapana loa mai nei no oia a ku mai nei:--
O ka huina o na moku kaua e ku nei i ke awa o Kou, he eono ka nui: He 3 Amerika, 2 Iapana, a me 1 Beritania.
Eia hou aku no ke au mai la he mau moku kaua hou: Ho mai a nui, i piha pono iho o Honolulu i na keiki o na ohuku ale.
MOKU KUNA MALIHINI.
Ma ke awakea Poakolu, ua ku maka Nuku o Malama kekahi moku kuna Mathew Turner mai Kapalakiko mai. e holo ana no lapana i ka pepehi Kila.
I ke ku ana mai o keia moku malihini. ua hoonoho koke ia he poe kiai no ka Hale Dute, i ole ai e hoopae malu ia mai kekahi mau waiwai.
Ua lele mai ke Kapena iuka nei. e kuai ai i mea ai no ka moku a hoi aku la no ka moku.
Ua kauohaia ka Luna Dute Awa Sanders e holo aku iluna o keia moku e papa i kona a holo ana, a e kolo pu mai hoi i keia moku iloko a ke awa, no kauhaki ana o ke Kapena i ke Kanawai. Aole ke Kapena i waiho mai i kekahi palapala e pili ana i kona moku.
Ua holo aku ka Luna Dute Awa e hooko i keia kauoha i kona hiki ana iluna o ka moku. ua hoopuiwa ia oia me ka mauka i ka ike ana aku i na Kela o luna o keia moku e paa ana me na kahei poka maluna o lakou, a me na pupanapana, a e waiho ana he pukuniahi maluna o ka oneki.
Ua hoike aku oia i ke Kapena elike me ke kauoha a ke Aupuni iaia, a ua pane mai ke Kapena, he kuleana no kona e ku ai maloko o na palena i kaupalenaia iloko o na hora he 24.
A aole hoi oia e hoolohe i na manao i hoike ia aku. koe i na he mana oi ae mamua o kona.
O ka Luna Dute Awa a me kona poe kanaka aole a lakou mau pu, a pela aku, ua hoi mai oia a hoike i keia mau mea i ke Aupuni.
E hoopii poho ana ke Aupuni i ka Ona nona keia moku ma Kapalakiko, no ke kue i n Kanawai.
O ka pauahi. no kahi o ko makou Lunahooponopono J. Nawah. aole he nui o ka poino. Ke haawi aku nei i na hoomaikai he nui no na poe i hiki ae e kokua i ka hoopio ana i ke ahi.
Ke niniu nei no na lima, o na o na keiki hoonoho hua o ka Leo. Oia paha keia, mau wahi lalani mele.
Kaniniu poahi ulala-eho,
Mamina wale hoi ulala-eho.
HOOLAHA PA AUPUNI.
E ike auanei na kanaka a pau. eia ma ka Pa Aupuni o Makiki nei kekahi mau lio hele hewa. Lio k eleele kiko keokeo ma ka lae hao
KK} kuni hope ak. 7}
Lio k ulaula kiko keokeo ma ka aoao hema. 3 wawae keokeo hao O} kuni ua hui i kahi HA} hookahi hope ak. hao LY kuni malalo o keia mau hua puahiahi hope hema. Lio w ulaula 2 wawae keokeo hope 2 wawae eleele mua kiko keokeo ma ke kumu o ka papeiao akau, paholehole ka ili o keia lie. hao F} kuni hope hema hao X} kuni paha malalo. aole paha poahiahi.**
O ka mea a mau mea nona keia lio e pono e kii koke mai, o hala ka wa kupono, e kuai kadala akea ia aku ke hiki i ka la 4 o Maraki.
1893 D. KAOAO.
Luna Pa Aupani.
Honolulu, Feb. 24, 1893
feb. 24 tf.