Ka Leo o ka Lahui, Volume II, Number 673, 30 March 1893 — Page 1

Page PDF (915.97 KB)

This text was transcribed by:  Briana Ackerman
This work is dedicated to:  Awaiaulu

KA LEO O KA LAHUI.

"E Mau ke Ea o ka Aina i ka Pono."

 

Buke II.

HONOLULU MARAKI 30, 1893

Helu 673

 

HE MOOLELO KAILI PUUWAI

NO

SENIA LUTERA

 

Ka Ui Puuwai Mabala

:o:

ENELANI KAHIKO

 

A I OI E

 

Ne Nanea Hooheno no kekahi Jauna Wahine Opio me kana mau Aloha Ekolu.  (Ka auia no Ka Leo.)

MOKUNA XXXIV.

 

            Owau ka mea i ku i ka hewa! E hopu mai ia`u no ka mea na`u i lawe i ke ola o ke 'lii Codona, a o ke kanaka nona na lima a oukou e hoopaa nei, ua maemae o kana wahi bebe uuku!

            He minoaka kai kau iho maluna o kona helehelena iaia e hiolani malie ana maluna o kona koki na ni, a ua halii pu io la no hoi ka maluhia maluna o na mea a pau o loko o ua rumi hooluolu la, koe wale no na kulu wai e pipii malie ana mai ka lua wai ae.

            Aole i onioni hou ae ke alii Codona oiai ua pauhia loa oia i ka hiamoe, a oia no noi ka wa a kekahi mea me ka aahu i palamimo koke mai ai iloko o ka rumi, a kulou iho la maluna o ke kino o ke 'lii e waiho kehela ae la me kekahi o kona lima iluna e paa ana i kekahi pahi hou puuwai a pane ae la@

            E make oe e pono ai, e keia naaupo nui!  O na kanaka a pua e like me kou ano ka hilinai kuhihewale i na hoaloha e pono e make, no ka mea aole lakou i kupono no keia no.

            O ka manawa no ia o ka pahi lokoino a ua kuewa la i haule iho ai a komo aku la iloko o ka umauma o ke lii Codona, a puka aku la hoi na kulu koko ula ohelohelo a hoopaumaele ae la i ka lima o ka mea pepehi kanaka.

            Ua hou hou aku la no ia i kana pahi no ka manawa elua iloko o ka puuwai o kona enemi, a aole no hoi i oni iki ae ua lii la, aka, moe malie loa no oia, me na minoaka ma kona mau lehelehe, me he la e noonoo ana oia no kana mea i aloha ai, me kona ike ole o kona hora hope loa ia, a ua haalele mai lo kona uhane i kona kino.

            Ua kuemi hope mai la ka pepehi kanaka, me kona unu@@ ana mai i kana pahi mai ka puuwai mai o Codona, a waiho iho la i ua pahi la, ma ka aoao o ka mea e waiho oni ole ana, a haawi pu ae la no hoi oia he leo aka hoopahenehene no ke ko ana o ka mea a kona naau i li`a ai, oia hoi kona make, a me na maka hoihoi ua hawanawana ae la oia:

            E waiho ae au i keia pahi maa nei, a e manao ia no auanei na Sir Laionela Mavila i pepehi iaia, oiai eia no kona inoa ke kau nei ma ke kumu o keia pahi.

            A, e kuu lede Senia nani hoi, o oe auanei ka`u lehua i koe, i loaa ai hoi ka moepuu o nei lapuwale e moe mai nei.

            I ka pau ana o keia mau olelo a ua limakoko nei, ua kokolo malie aku la oia mai ka rmi aku ana i hana ai i ke karaima eleele, a e like me kakhi kino uhane wailua ua nalowale aku la oia iloko o ka malumalu o na laulaau, a o ka malamalama ok ka mahina ua haule pono iho la ia maluna o ka helehelena nani puanuanu o ke lii Codona, a ua hoomaka hou mai la na manu e mele i ka lakou mau mele kanikau no ka mea i make.

            Ua wiho ke kino make o ke lii Codona la maluna o ke koki i na po nei a ao, a hookahi mea nana e kini makaala kona kino wailua.  oia no ka malamalama o ka mahina, a me na hoku e haawi mai ana i ko lakou aloha hope loa.

                        Aole i pau.

 

            Hukihuki koala hope loa ma ke ahiahi Poaono ae nei mawaena o na Hui Kelemania kue ia Helana, Amerika kue ia Iapana, Hawaii kue ia Pukiki. O ka makamua loa keia o o ka Hui Hawa a me Pukiki e huki ai a o ke kulana o heia mau hui aia like laua ma ka 2 eo a ka mea hookahi.  Ua kaena ae nae na Pukiki e lilo ana ka Hui Hawaii ia lakou o ka hoao no hoi ka mea e pau ai kuhihewa ke lana nei ko makou manao na Hawaii no ke eo.

 

            Eia ka papa inoa o na Komite kakauinoa o "Ka Hui Hawaii Aloha Aina"

F. S. Keiki, Apana 1.

Chas. Keawe, Apana 2.

J. K. Prendergast, Apana 3. (Kapamawaho)

A. K. Palekaluhi, Apana 4.

Wm. Mokimana, Apana 5.

 

Ke hoike pua ia uku nei ka lohe i na poe lawe pepa a pau, o KA LEO, a me ka OIAIO, i ka wa e nele ai ka loaa ana aku o ka pepa ia oukou, e hoike koke mai i ka lohe i keia Keena, me ka hakalia ole, i hiki ke hoolawa hou ia aku kou imi.

                        NA KE KAUOHA.

 

HE NANEA KAMAHAO

-NO-

MAIKA

KE KEIKI

Hapa Ilikini a Hawaii hoi.

KE KANAKA MUA LOA NANA I PANA KE AKUA BEA A NA ILIKINI I MAKA`U LOA AI``A O KA WELI HOI O NA ILI KEOKEO--A ME KA LUKU IA ANA O KELA HUI KEAKA A LI.

 

            E noho mai ka@a e kuu aloha, ke halialia e wale mai nei no ia`u na hiohiona i kau ia maluna o kuu makuakane, auwe ka manaonao o @@@a kohu io bipi hoi keia mea, @elua poo kanaka manaonao @luna o kahi moe, o keia poo uuku o kuu keiki no ia, a no kuu aloha keia poo, ka hele ana o ke kino maoli o Maika ma ka moeahane no ka Ilina o ka wahine, wi ka niho o ka poe hana hoomainoino pau i ke koli ola ia ka hui pepehi kanaka o Conegokena ma.

 

            Aole loa au e like me ka ilio, i ka luai aku no a pau kii hou aku no e ai, aole au e like me ia, no ka mea: o no mea a pau e puka aku ai mai ko`u waha aku, aole loa e hiki ke hoihoi hou mai, he h@oko wale no ka pono, no ka mea; ua manao kuhihwa au he maikai wale no ka hana a ka poe ili keokeo ola ko    u kumu i pale ai i na olelo a kuu kupunakane no ko`u ike i kau mau hana lokomaikai ia`u, eia ka iloko o 1,000, i@ keokeo he 1 no o lakou he hana i ka hana maikai e like me kou ano e kapena Sula, a o ka nui aku he poe ino wale no a pae,

            Auwe no ka hoi kou aloha ole ia`u. e kuhi ana paha au nau la hoi e huna iho keia mau iwi, eia ka hoi aole, auhea oe e kuu keiki aole no kapena Sula i mea maikai i ka manao o Kaika. a ua ae mai la no hoi oia e hookaulua iki kona hele ana a kekahi la ae e like me ka aua a kapena Sula.

            I ka lohe ana o kapena Sula i ka ae ana mai o Maika i kana noi.  ua hele koke aku la oia e kauoha i ke kahi o kona mau kanaka e hoomakaukau i mau pono no Maika e hoi oe e mahu mai ana al, e kali iki hoi a ka la apopo alaila hele, i hoomakaukau aku hei au i mau pono nou e hele aku ai.  ua paa loa ae la no hoi kou manao no ka hele.  heaha aku auanei ka`u mea e hana aku ai, he hooko @ale aku no hoi e like me kou makemake e kuu keiki aloha.

            Ua lilo keia mau olelo oluolu a hele ai ma kana huakai, i maopopo ole iaia, o kana hana mau i kela po oia no kona pili mau ma ka aoao o Maika, a me kona noke mau ana aku i ke kaohi ia Maika. aole make hele a haalele mai iaia. a e kali no hoi kona hele a make oia, aole wahi mea a ae iki ia mai o kana noi, o ka ole wale no kai ka waha o Maika a hiki wale i ka poha ana mai o ka la maluna o ka pilo o na kuahiwi, a me he mea la e kahea okoa mai ana no ia Maika e hoi aku ilaila e noho ai, a o kona home ia e luakaha ai.

            I ke kokoke ana mai i na m@@@@ hope loa e pau ai ka ike ia ana o ua hapa Ilikini maloko o na kaia ulu o ke kulanakauhale o Kaleponi, oia ka wa i lohe ia aku ai e ka leo o kapena Sula e uwe hamama mai ana ia Maika, a ua hookauma ha loa ia ka manao o na poe a pau, no keia mau hana a Mail@@.

            O@ai ka malamalama o na kukuna o ka la e hoike ana i kona nani maluna o na ili palahalaha o ka honua, oia hoi ka wa i ike ia aku ui o kekahi keiki opio e kulou ana kona poo iluna o ka makua o ka noho me ka hele malio ana o kona wahi lio, i hele a lolau me na pono o ka p@@ hele kuahiwi a e helelei mau u@a kona mau waima ka i kela a me keia manawa.

                        Aole i pau.

 

            He Ahaaina @ea ke h@@wua ana ma kahi o Mr. Wa@@ mauka o Kalihi. ma o aku o kahi o Wilikoki mahele olelo ma ka @@@@@ o Apen@@a, no ka pomaikai o ka Halepule Kakolika ma Moanalua.

            He elua Kikiki e kuai ia nei i keia manawa he 50c. a me ka 25c ua emi maoli keia e hiki ai i keia a me keia ke loaa on a wahi Tik@@@@.

            He elua ano mea ai he mea ai Hawaii a me ka mea ai Haole. E ku mau ana na kau Ahi i ka holo a mea ka hoi ana mai, oiai he @@@ na waiwai o kela a me kaia ano e kuai ia ana ma keia Fea.  He mau pono lawaia kekahi, e kuaiia ana me ka e@@i loa. e loaa ka Lau u@@na, @ho Upena, Hinai a me na lako e ue oia Oihana.

            Ua makemake ia ka poe lawaia e hele kino ae i ike lakou i ka @@akepono maoli no o keia mau waiwai, a pela hoi ka lehulehu @@@@@ koa ke koaeia aku nei e hele ae ma keia Fea, e kuai ia ana na waiwai o kela a me keia ano me ke kumu kuai haahaa loa.

 

HUI ALA HAO A ME AINA O OAHU.

Papa Manwa

Mai a Mahope o Okatoba 1, 1892

NA KAA

                                    A M.   A. M.              P. M.   P. M.

Haalele ia Honolulu    6:15*   8:45     1:45     4:35

Hoaa i Honouliuli       7:20*   9:57     2:57     5:35

Haalele ia                    7:30*   1:13     3:45     5:42

Hoea i Honolulu         8:35*   11:55   4:55     6:50

NO KULANAKAUHALE MOMI IHO

Haalele ia Honolulu                            5:10 II P.M.

Hiki i Kulanakauhale Momi               5:48 II

Haalele ia "      "                                  6:55 A.M.

+ Poaono wale no

* Koe ka Lapule

II Koe ka Poaono.

            Sept. 28 tf-dly.

 

HOOLAHA AINA

            E ike ananei na kanaka a pau ma keia Hoolaha, owau o S. K. Kila Opio, e noho ana ma Honolulu.  mokupuni o Oahu, ke hoike aku nei au ma ke akea owau wale no ka pilikoko pili loa i na aina o Kila (k) Kepola (w) a me Ku (k) i make e waiho la ma Kahuku Kau, Moku poni o Hawaii. O ka mea a mau mea i kuai a hoolimalima paha i keia mau aina, aole i man ia hana ana in a he mea a mau mea paha e paa nei i ua mau apana aina nei, e hoike koke mai iau, a i ole e kipaku no au ia lakou.

            S. K. KILA OPIO.

Honolulu, Feb 17, 1892.

            @@@-wkly.

 

Elia Kaululaau.

Kauka Hana Niho.

            Ua hiki ke huki ma Niho me ka eha ola iloko o ka manawa pokole loa.  He loea me ka noeau ma ka Heopi            ia ana i ka niho me ke Gua Kala a mea e ae paha.  He akamai loa ole i ka Hana ana i na Niho Kui o na ano a pau.

            He Miki i ka Honoi ana in a Niho.  Ue pa`anehe kona mau lima ma Kana mau mea Hana Niho o na ano Hou loa i koaa mai nei.  He oluolu n o ke kukai olelo ana no kona ukuhana.

            O ke kanaka Hawaii hookahi wale no keia mailoko ae o ka hu@@@ o 40,000 kanaka i loea ka Laikini Kaula Hana Niho; mai ka Papa Kauka Hana Niho mai o ke Aupuni Hawaii, mamuli o ka ike ana o na Hoa o na Papa Ola@ kona akamai maoli ma keia Oihana ano nui.

            E ikeia kakou Hoa Kanaka o kipa hewa kealoha ia lakou nei ae.

            Keena Hana maluna ae o ka Hale Hana Pu i ke kihi o Aianui Moe a me Betela Puka komo e pii ai iluna o ke Keena ma Al. Moi.     

            mr. 6 --tfd