Ka Leo o ka Lahui, Volume II, Number 673, 30 March 1893 — Page 2

Page PDF (960.14 KB)

This text was transcribed by:  Paka Westin
This work is dedicated to:  Awaiaulu

KA LEO O KA LAHUI

_______

 

JOHN E. BUSH,

 

Lunahooponopono a me Puuku.

 

POAHA,               MARAKI 30,               1893

 

HE MANAO AKEA I KA LAHUI.

_______

 

   Mamuli o ko k Hon. John E. Bush hoi ana mai nei, ka ona ponoi o na Nupepa @A OIAIO a me KA LEO O KA LAHUI; Nolaila, mai keia la aku, ua waiho aku au i ko'u noho Lunahooponopono ana, a me ka noho Puuku ana no ia mau pepa; O na kauoha nupepa a pau loa na kakau manao ana a me na hookaa dala ana, a pela aku, e hoouna pololei ia mai ma ko Hon. Jno. E. Bush inoa.

 

                                                                                                        JOSEPH NAWAHI,

   Honolulu, Mar. 27, 1893.

 

Ke Komisina Amerika.

_______

 

   Ma kahi o ka ekolu Komisina a ke Aupuni Amerika i manao aia e hoouna mai i Hawaii nei i na la mua i ula ae ai ia manao, ua hoouna ia mai nei hookahi, a oia hookahi, ka inoa mua i hooholoia ai---o Ex Senator. S. Blount.  Ke ole makou e kuhihewa o keia kekahi AAMerika manao wiwo ole, a he kuokoa koua ano.  Ma ka mea i lohe ia no na, aole oia ke kanaka loli wale, aole no oia e puni ana i na malileo a me na hana hoopunipuni.  I hele mai nei oia e imi i ka oiaio o na mea i hana ia ma Hawaii nei, a maluna o ka pololei kana ike e loaa ai ia kakou ka pono a me ka kaulike.  E hauoli kakou i ka hoouna ana mai nei o Peresidena Cleveland i keia Luna nui, a kanaka kaulana o Hawaii nei, a maaluna ona, a ma muli o ke alakai ana a ke Akua, e ike ai kakou i ka nani o ka hoopono, a e hoohaule ia ai ka poe kukkoino a hana hewa.

 

   Hookipaia aku ka Puuku

 

                                                               ---A KA---

 

Moiwahine Liliuokalani

_______

 

   Ua hookipa ia aku ka Puuku a ka Moiwahine e ke Komisina Blount maluna o ka mokukaua Rush.  Oia hookahi kai ae ia e launa aku me ke Komisina, aole he mea e ae.  Ua hou aku kekahi poe aka ua olelo ia mai, aia a makemake ia lakou alaila kauoha ia mai.  A no na poloai e hoolauna me ko uka nei poe, ua olelo ia mai, aia amakemake ia lakou alaila kauoha ia mai.  A no na poloai e hoolauna me ko uka mei poe, ua olelo ia mai, aole i hele mai ke Komisina ma ia ano, ua a hele makaukau mai no oia mai kona aina mai, a mai kona aupuni.  Oia kai lono la i lohe oukou a ano ia e hoomaikai kakou a pau i ke Akua i kona lokomaikai i ka hiki ana o ke kanaka maikai a hoopono o kakou nei.

 

Ka Hui Hawaii Aloha Aina.

________

 

A ME NA

 

Kahua Hana i Kukuluia ai ke Aloha Aina.

_________

 

Ka Hoomau Loa ana i ka Nono'na Kuokoa o Hawaii Nei.

_______

 

   O kela a me keia kanaka Hawaii Aaloha Aina, a me na kanaka o na Aina E i ikeia ko lakou aloha io i keia Aina ma ka lakou mau hana iloko o keia mau ia kupilikii o Hawaii, e koo koke mai lakou e lilo i mau lala mauli o ke kakau inoa ana malalo o ke kumukanawai o "Ka Hui Hawaii Aloha Aina".  E noho poo a alakana nei e na Alakai o ka Lahui Hawaii oia no ka Haku Nelekona o ka Pakipika oia o Hon. J. Nawahi Peresidena Nui o ka Hui.

 

   A me na kakaolelo a kuhikuhi Puuone kaulana Hon. Jon. E. Boki ka Pohakuhauoli o Hawaii a Hope Peresidena, a m na kiai naue ole o Hawaii ka hon. J.K. Kaunamano a me J.W. Piikane.   I ka koo ia mai ne ke aloha aina Oiaio e Kelii J.A. Cummins (Keoni Kamaki Peresidena Honohano o ka hui Aloha Aina.)

 

   Uu hoikeia ae nei na kahua kahi i kukuluia ai keia Hui oia ke aloha aina a me ka hoomau ana i ke kuokoa o Hawaii.  E hoomanao e na hoa makaainana i keia mau kahua hana, i na e loaaa ana ke kuokoa ua loaaa na pono pili paa loa o kela a me keia kanaka e hoho ana maloko o na poni o keia Aina mai kuihe a kanalua oukou i ke kakau ana i ko oukou ma inoa ma ka Buke a na Komite i koho pono ia e "Ka Hui Hawaii Aloha Aina." ina he aloha io ko oukou, i ko oukou aina, alaila, e hoomau kakou i ka hilinai ana maluna o ko kakou mau alakai, elike hoi me ko laua kupaa mau ana mahope o ka Lahui e paio ana me ka ikaika no ka pono kaulike o ka Lahui holo okoa.  O keia ka manao a kakou e hoike hou aku ai me ka lokahi ke kau aku nei ko kakou mau hilinai ana apau me na manaolana o ka houoli e pa'e nei a komo aku ana kakou me ka Hae o ka Lanakila e welo haaheo ana malalo o ka lakaou alakai ana.  O ke Akua ka puuhonua o Hawaii a me ka hoopakele.

 

HOI NELE.

____

 

   Ua miki aku kekani Kauka Hoohui Aina, me ke ohohia ekipa aku e ike i ke Komisina Amerika Blount.  I ka hoao ana aku nae e pii, me ka waiho ana aku i konainoa, ua hoole ia mai, me ka olelo pu ia mai, aole kekahi mea e ae ia e ike iaia, ke ole oia e kanoha mai.

_____________________

 

UA PAE MAI.

_________

 

   Ua lele mai ke Komisina Blount o ke Aupuni Amerika i ka hora Auina ana ae o ka la o nehinei.  I ka hehi ana mai i ka lepo alohaia o Kakuihewa, ua hoolei ia aku la oia e kekahi opio wahine Hawaii, Mrs. Jenine Hervey, me ka lei mamo, a ua lawe oluolu aku oia i keia manawalea mano aloha--ka hoailona i oleloia ua oi ae mamua o ka nani o Solomona, he pua.  He lei Ilima ko Mrs. Blount me ka Maile.  Na ke Komisina Amerika i hoolauna mai laua iuka nei o ka aina.  Aia ke Komisina ma ka Hotele Hawaii i noho ai.

__________

 

Hookahi no Komisina

 

--o--

 

James H. Blount

_____

 

I hoounaia mai nei e ke Aupuni o Amerika.

________

 

MA ka hora eiwa a oi iki, ua ikeia aku ka Mokukaua Rush o Amerika mahope aku o Makapuu a ma ka hora 11 ua hookomo mai la i ka Nuku o Mamala a kuu iho la kona mau Haleuma i ka hora 11:15 minute iloko o ke awa lai o kou.

   Ua hiki ae makai o ka uapo o Poka ma na Lede Hawaii me na Hae Hawaii a me 4 Hae Amerika waena o 50 a 40 Hae Hawaii no ka haawi ana aku i ko lakou aloha i ka Malihini kaulana Hames H. Blount ke Komisina hookahi wale no i hoounaia mai nei e ke Aupuni o Amerika, e hele mai e nana pono ina hana i hanaia iho nei.  Ua ku na Lede ma ka uapo o Poka ma, a ahiki i ka loaa ana o ka lohe oiaio, aia iuka i ka uapo o Burua ma e pae mai ai ka Malihini.

 

   Ua haalele na Lede i keia kulana a pii huakaia akau la no ka uapo a Burua.  Ua kali lakou a hiki i ka hora 1:20 P M ua ike ia aku la ka waapa mokuahi e holo i ai ana me ka malihini Komisina Blount a me kana wahine Mrs. blount, Mr. Ellis Mills Kakauolelo a ke Komisina, ke Kuhina Kiwini a me ke Kanikela Severance.

   Ua ku laina ae la na Lede Hawaii me na hae ma kela a me kiea aoao e hoomaka ana mai ke Alapii mai o kauapo a hiki i ke alapii o ke kaaa e ku ana mawaho koke iho o ka Hale Hoolulu.

 

   I ka pili ana maia o ka waapa i ka uapo, ua lele mu mai ke Kuhina Stevens, a oomaikai mai la i na Lede a hala aku la ia; lele mai la o Komisina Blount a haawi mai la i kona hoomaikai ma ka wehe ana ae i kona papale.

 

   Ia manawa ua hoolei ia aku la oia i kekahi Lei Mamo e Kini Have a ua haawi hou mai oia i kona hoomaikai, lele mai kana wahine Mrs. Blount, ua haawi aku la na Lede Haawaii i ko lakou hoomaikai iaia a ua panai mai oia ia haawina hookahi ua hoolei ia aku oia e ka Ilima i wili me ka Maile, ua hoike mai la oia i kona oluolu no keia mau hana ma kona hapai ana ae i ka lei i hoolei ia @@@@@ ai iaia a honi iho la.

 

   I ko lakou kau ana a pau iluna o ke kaa  ua haaawi aku la ke anaina holookoa i ko lakou aloha, ma ka hoopuka like ana Alo------ha, a ua p anai ia mai ia e na malihini ma ka wehe ana ae i ko lakou mau papale.  He maluhia na hana a pau.

_________

 

KAHAIOLELO

 

--A--

 

HON. J. E. BUSH.

____

 

[Hoopauia]

 

   Mahope o ka lohe ia ana o na olelo ma ka aoao o ka Moiwahaine a ma ka aoao o ka lahui ua lilo ae ka manao o na Amerika.  Ua ike laakou aoale ka keia poe Komisina i hiki aku me ka lakou olelo ua huliamahi ka lahui no ka hoohoi aina mai ka lahui aku, a aole no hoi he oiaio o ka lakou e olelo ana he lokahi ka lahui no ka hoohui aina.  He nui ae no na olelo i hakuepa ia e na Komisina o ke Aupuni Kuloko, oia hoi, e lawe kaini ana o Enelani ia Hawaii, e ake ana ka lahui e ala a e kipi aku i na haole, a ua hana ia ke Kumukanawai hou me ka manaoia e hoohele i na haole i ka pono koho balota.  Ua olelo lakou i na mea a pau a lakou i manao ai e hana mai i keia lahui, oia ka na Hawaii emanao ana e hana aku ia lakou.  No keia mau olelo, he oiaio, ua uluku io no ka lahui Amerika, a pa aku hoi a ka hoonuinui a na nupepa i kau ia e ka poe hoohui aina, ua lilo keia mau olelo me he la he oiao maoli no.

 

   I ko makou hiki ana aku nae a lohe ia ka makou hoike, a m ka ole, ua lilo ka mea i hoike ia o na Komisina he ole.  No ia kumu, ua komo aku la hoi ke kanalua i ka lehulehu a oia ona la i na Luna Senate, a me na luna Makaainana.  Ia wa awiwi aku nei na Luna Aupuni Repubalika e hooholo ka Aha Senate i ke kuikahi hoolilo aina, me ka paipai mau o na Komisina, aka ua hiki ole ia manao ke hoolohe ia, oia ua ulu ae la ke kanalua ia o na hana i hana ia  ma keia hookahuli aina, a ua ahuale hoi ka noa.  No ia mea, waiho pu iho la ke kuikahi hoohui aina imua o ka Aha Senate, a hiki ka noho ana mai o ka Peresidena Cleveland, me Kona mau Kuhina , ma ka la 4 o Maraki nei.

 

   He mea mau i ka noho ana mai o kekahi Peresidena hou, e hoomau ia ana ka noho ana o ka Aha Senate e apono i ka ka Peresidena mau hookohu, a e lohe i kana olelo mai ka noho poo aupuni ana.  I keia wa, ua uluku iho la na Komisina a u akomo aku hoi ka Mr. Numana mau olelo, a me kana palapala hoakaka.  Iloko o ka haiolelo a ka Peresidena hou ua hoohauoli ia iho la makou e kiai ana ma ko kakou aoao, i ka ike ole ia he hookahi huaolelo no ke Kuikahi Hoolilo aina, e like me ka manaolaua o ka aoao hoolilo aina.  A haia na la ewalu ua kuu ia ka Aha Senate a aole e noho ke kua maamau a hiki wale i Dekemaba.  Ma keia mau hiona ua maha ko makou noho ana.  Aka, aole hoi i ipau maanei nei ka ke Akua hana aloha.  He mau la iho mahope ua unuhi ia ke Kuikahi Hoolilo Aina mai ka Aha Senate mai, ua peku hoi ka Hale Lunamakaainana, i ko lakou ui ole ia ana, a o keia Poo o ke Komisina i hiki mai la oia no kekahi mea ikaika loa i ka peku a hoole i ka hooholo paukiki ia o na hana e apono aku i ke Kuikahi.

 

   No keia a no ka makemake ole maoli ia no o keia mau hana e ka aoao Democarata ua unuhi mai o Peresidena Cleveland i ke kuikahi, a me he la, ua hoihoi ia iloko o ke ie opala e moe malie ai a ka la hope loa hoala ia mai a puhi ia i ke ahi, e like me ka mea i olelo ia no na hana hewa a pau.  I ka unuhi ia an amai, ua ike ia he malamalama ke pu-a iki mai ana no kakou, oiai he hoailona mua ia o ka imi pono ia mai o ka oiaio e ke aupuni democarata.  Aole i loihi puka mai ana ke kukala he Comisina ke holo ana i Hawaii, e imei, a e nana i ka pono o na hana i hanaia iho nei e Kuhina Stevens a me na misionari hoohui aina.

 

   Kau aku nei no nae na maka o na Komisina hoolilo aina, o ko lakou ike ia mai e ka Peresidena, aka, aole nae hookahi o lakou i poloai ia mai e hele aku.  He hookahi wale no mea i ae ia mai e ike ia, oia hoi ka pua alii opio Kaiulani.  Ua hookipa pumehana ia mai oia e na Peresidena a me na lede.  Ua mahalo keia mau lede i ko laua hoolauna ia ana, a na mahalo no hoi kekahi i kekahi me ka lohe mua ole o laua i ka manao o kahi me kakahi, a ma ka nupepa ka ike ia ana ae.  Mahope iho o keia ike launa ana o ka Peresidena a m kana lede i ka hooilina Kaiulani, ua lohe ia e hoi ana oia he mau la koke ai o ke 'liiwahine opio, a na na hoa'loha no e malama aku kona pono ma Amerika.

   I ko'u lohe ana i keia mau ano a pau, ua hoole aku au i ka lokomaikai o kekahi hale Amerika i haawi mai ai ia'u i kakahi puu dala e pau ai ko'u mau lilo o ka hua.