Ka Leo o ka Lahui, Volume II, Number 674, 31 March 1893 — Page 1

Page PDF (928.10 KB)

This text was transcribed by:  Roberta N. Jahrling
This work is dedicated to:  Awaiaulu

KA LEO O KA LAHUI.

"E Mau ke Ea o ka Aina i ka Pono."

 

HE MOOLELO KAILI PUUWAI

-NO-

SENIA LUTERA

Ka Ui Puuwai Mabala

-o-

ENELANI KAHIKO

A I OIE

He Nanea Hooheno

no kekahi Kauna

Wahine Opio me

kana mau Aloha Ekolu.

(Ka auia no Ka Leo.)

MOKUNA XXXIV.

 

Owau ka mea i ku i ka hewa! E hopu mai ia’u, no ka mea na’u i lawe i ke ola o ke ‘lii Codona, a o ke kanaka nona na lima a oukou e hoopaa nei, ua maemae o kana wahi bebe uuku!

          I ka oili ana mai o ka la o kekahi la ae, a pa pono mai la kona mau helehelena, aole no ia he mea nona e ala ae ai mai kona hiamoe loihi ana, aole no hoi ona lohe aku i ka leo meie o na manu e noke mai la i ka hauwalaau mawaho, oiai, ua pau kona ike a ua pau kona lohe.

          Mai ia la a po, ua huna aku la ka la i kona malamaiama, aia no ke waiho la kona kino puanuanu ma ia wahi, aole hoi e ike hou ia aku oia e noho mai ana ma kana piano, e like me ka mea mau iaiaina po a pau, me kona mau manamanalima hoi i hele a paulehia i ka hookapaha ana maluna o na papaki o kana piano punahele, me kona leo hoene hoi e hooluolu ana i ka pepeiao o ka poe e hoolohe mai ana i kana mau mele hoolealea.

          Ua hui hou mai la ka eheu anoano o ka po, a e hoopuia ana hoi na wahi a pau o ka home o ua lii la, e ke ala kupaoa o na pua like ole, a o ka manawa ia e kekahi kino pilalahi i oili mai ai a pii loa aku la ma ke alapii nimu, no kona rumi i ka hale iluna.

          Ua hookaumahaia kona puuwai a ua piha i ka luuluu, a ua ake oia no ka make ia manawa, mamua o ke ola.

          E hele aku ana au i ona la, a e hoike aku iaia no ko’u hewa, a me me ko’u mau hana hewa iaia, wahi a ka ui Senia i namunamu iho ai, iaia e hoaahu ana i kona kino nani ma kekahi aahu keokeo silika nani loa, no ka mea o ka lole ana i holo malu ai me kana ipo, ua paumaele i ka lepo a ua mimino no hei, aole hoi ona makemake e hele imua o kana aliikane me ka lole lepo, oiai o kana mea hoowahawaha loa ia, nolaila oia i hoolako ai i na mea maikai a pau he nui na kana alii wahine.

          Ua hiki no iaia ke hana mai i na mea a pau i holo i kona manao, wahi hou a ua nohea nei, ina no ka huikala, a i ole lawe ae paha i ko’u ola. ua hiki no; oiai ua ano uluhua au i keia ola ana.

          A pau kana kahiko ana iaia iho, ua huli mai laoia mai kona nana ana aku i kona aka iloko o ke aniani ku, a puka oku la mai loko aku o kona rumi, me kona iho malie ana aku i ke aiapai no ka hale ilalo, me kona mano mua ole ae no na hiohiona weliweli e launa ma ana me ia.

          Ua ike no au i kahi ona e loaa ai loaa ai ia’u, wahi ana, aia no oia iloko o ka rumi hooluolu a ua hoohuii aku la oia i kona mau kapuai no kona hiki aku i kahi a kana kane e noho mai ana, no ka mea oia no ka rumi punahele iaia, wahi ana iaia iho.

          I kona hoea ana i ka puka o ua rumi la, ua launa hope mai la imua o kona mau onohi maka ka oiwi kino nani okana ipo Laionela a ua haawi @ la ola he leo uwe o ka mea i piha i ke pahaohao no kona hui hou ana me ua ipo Laio pela nei.

                                                                             Aoie i pau.

 

          Hukihuki kauia hope loa ma ke ahiahi Poaoho ae nei mawaena o na Hui Kelemania kue ia Ilelaua, Amerika kue ia Iapana, Hawai’i koe is Pukiki.  O ka makamua loa keia o ka Hui Hawaii a me Pukiki e huki ai a o ke kulana o keia mau hui aia like laua ma ka 2 eo a ka mea hookahi.  Ua kaena ae nae na Pukiki e lilo ana ka Hui Hawaii ia lakou a ka hoao no hoi ka mea e pau ai kuhihewa ke lana nei ko makou manao na Hawai no ke eo.

 

          Eia ka papa inoa o na Komite kakauinoa o “Ka Hui Hawaii Aloha Aina”

F. S. Keiki, Apana 1.

Chas. Keawe, Apana 2

J. K. Prendergast Apana 3.

      Kapamawaho)

A. K. Palekaluhi, Apana 4.

Wm. Mokimana, Apana 5.

 

          Ke hoike pu ia aku nei ka lohe i na poe lawe pepa a pau, o KA LEO, a me ka Oiaio, i ka wa e nele ai ka loaa ana aku o ka pepa ia oukou, e hoike koke mai i ka lohe i keia Keena, me ka hakalia ole, i hiki ke hoolawa hou ia aku kou iini.

                                                                    MA KE KAUOHA.

 

HE NANEA KAMAHAO

-NO-

MAIKA

KE KEIKI

Hapa Ilikini a

Hawaii hoi.

 

KE KANAKA MUA LOA NANA I PANA KE AKUA BEA A NA ILIKINI I MAKAK’U LOA AU –A O KA WELI HOI O NA ILI KEOKEO – A ME KA LUKU IA ANA O KELA HUI KEAKA A LI.

 

E noho mai kaua e kuu aloha, ke halialia  i kau ia maluna o kuu makuakane. auwe ka manaonao e – ua koko io bipi hoi keia mea. elua pookanaka manaonao iluna o kahi moe, o keia poouuku o kuu keiki no ia, a no kuu aloha keia poo. ka hele ana o ke kino maeli o Maika ma ka moeuhane no ka Ilina o ka wahine, we ka niho o ka poe hana hoomainoino pau i ke kolo ola ia ka hoi pepehi kanaka o Conegokena nae.

 

          Ma keia hele ana a Maika. aole no hoi i poina o kapena Sula i ka haawi ana mai i alo nona. no ka mea, ma o ka haalele ana aku o Maika ia kapena Sula ia Maika he $2,000,000 ma ka bila pepa a me ke gula, no ka mea, aole o kapena Sula e like me kekahi poe makuakane hanai, peia ka haalele honua mai o ke keiki i kona makua hanai aole e nele ka pii koke ae o ka inaina. i ke poho o ka hanai ana, aole pela o kapena Sula. he puuwai pahe kona a piha oluolu. aole paha oe i poina e kuu makamaka heluhelu no kana mau hana lokomaikai i kona poe kana he 20. a kaua i ike mua ai ma na helu i hala hope aku nei.

          Ma keia hele ana a Maikai, aole i pili iki kona mau kiionohi maka a hiki i ka hala ana o na la eha me na po elima, aole he hike iaia ke hiaumoe, no ka mea; ua hele mai la ke aloha o ka wahine wale no kaika maka o ka kaua hiwahiwa, a i na manawa a pau ana e hoemanao ae ai no ke keiki, e uwe ana oia me ka leo nui. a ua kohu pupule maoli no oia i keia manawa ana e hele nei.

          E like me kona oi ole i ka ai, a inu ole hoi i ka wai, a me ka loaa ole hoi i ka wai. a me ka loaa ole iaia o ka manawa hiamoe, pela no kona wahi holoholona e haawe ana iaia me ke kaniuhu ole, aiu nae i ka aneane ana aku e napoo ka la oia hoi ke ahiahi o ka 5 o ko la ana e hele auwana nei, ua hiki aku la oia ma kae o kekahi wahi punawai uuku, oia ka wa a kona wahi holoholona i hoololohe iho ai ma ke kae o kahi punawai no ka ike ana aku i ke a@ali mai o ka wai, a hoomanao ae la o Maika ua makewai kona wahi ho, oia kona wa i lele iho ai ilalo a hookuu aku la i kona wahi lio e inu wai.

          I ka ike ana o Maika i ka noke o kona lio i ka noke ino i ka inu i ka wai a kahi no keia a ike ae i ka pololi a me ka inake inu wai, a oia kona wa i hoomanao ne ai i kana mau wahi mea ai, a kii aku la oia i ua mau wahi mea ai nei ana, a hele aku la oia a inalalo o kekahi wahi kumulaau kamani, a hoomaha iho la oia e hoopiha i ka lua o ka o ka inaina.

          I ka piha ana o ka lua o ka inaina, ua hilinai aku la kona poo a pili me ke kumu laau no ka hoohaia ana ae i kekahi piha maona, aia nae iloko o kela wa ana e hoonanea ana, ua noho alii loa mai la ka makehiamoe maluna o kona mau kii onohi maka, a kaia loa ia aku la oia i ka aina moeuhanae e walea ai me Niolopua.

          E kala mai oe e kuu makamaka i kou mea kakau. ma La wehewehe ana aku i kahia Maika e hiolani nei me Niolopua. aole no i kawa loa mai ka @ mai o kana wahine.  he 5 mile a ma keia wahi e aui’hou ae kaua e nana i ka mea nena keia nanea.

                                                          Aole i pau.

 

          He Ahaaina Fea ke haawina ana ma kahi o Mr. Wala mauka o Kalihi. ma o aku o kahi o Wilikoki mahele ole’o ma ka la 5 th o Aperila, no ka @ aikai o ka Ualepule Kakoaka ma Moanalua.

          Ho elua Kikiki e kuai ia nei i keia manawa he 50c. a me ka 25c ua emi maoli keia e hiki ai i keia a me keia ke loaa ona wahi Tikiki.

          He elua ano mea ai he mea ai Hawaii a me ka mea ai Haole.  E ku mau ana na kaa Ahi i ka holo a me ka hoi ana mai. oiai he @ na waiwai o kela a ma keia ano. e kuai ia ana ma keia Fea.  He mau pono lawaina kekahi e kuaiia ana me ka enui loa. e loaa ka Lau upena, @ Upena, Hinai a me na lako e ae oia Oihana.

          Ua makemake ia ka poe lawaia e hele kino @ i ike lakou i ka @ kepono maoli no o keia mau waiwai, a pela hoi ka lehulehu @ koa ke konoia aku nei e hele @ ma keia Fea, e kuai ia ana na waiwai o kela a me keia ano me ke kumu kuai haahaa loa.

 

HUI ALA HAO A ME AINA O OAHU.

Papa Manawa

Mai a Mahope o Okatoba 1, 1892

NA KAA

                                      A.  M.  A.  P.  M.  P.  M.

Haalele ia Honolulu       6:15    8:45     1:45   4:35

Hoea i Honouliuli          7:20*   9:57     2:57   5:35

Haa’ele ia                       7:30*  10:13     3:45   5:42

Hoea i Honolulu            8:35*  11:35     4:55   6:50+

NO KULANAKAUHALE MOMI IHO.

Haaele ia Honolulu                                     5:10 P.M.

Hiki i Kulanakauhale Momi                        5:48 A.M.

+    Poaono wale no

*    Koe ka Lapule

#  Koe ka Poaono.

 

                                                                   Sept. 28      @@@@@

 

HOOLAHA AINA.

 

                  E ike auanei na kanaka a pau ma keia Hoolaha, owau o S. K. Kila Opio. e noho ana ma Honolulu, Mokupuni o Oahu, ke hoike aku nei au ma ke akea owau wale no ka pilikoko pili loa i na aina o Kila (k) Kepola (w) a me Ku (k) i make e waiho la ma Kahuku Kau, Mokupuni o Hawaii.  O ka mea a mau mea i kuai a hoolimalima paha i keia mau aina, nole i mana ia hana ana, ina he mea a mau mea paha e @ nei i ua mau apana aina nei e hoike koke mai ia’u, a i ole a kipaku no au ia lakou.

 

                                                                       S. K. KILA OPIO.

Honolulu, Feb 17, 1893.

    4ts-wkly

 

Elia Kaululaau.

Kauka Hana Niho.

        Ua hiki ke huki ina Niho me ka eha olu iloko o ka manawa pokole loa.  He loea me ka noeau ma ka Hoopiha ana i ka niho me ke gula Kala a mea e ae paha.  He akamai lua ole i ka Hana ana i na Niho Kui o na ano a pau.

        He Mikioi ka Holoi ana ina Niho.  He pa’anehe kona mau lima ma Kana mau mea Hana Niho o na ano Hou loa i loaa mai nei.  He oluolu no ke kukai olelo ana no kona ukuhana.

        O ke kanaka Hawaii bookahi wale no keia mailoko ae o ka huina o 40,000 kanaka i lo-a ka Laikini Kaula Hana Niho; mai ka Papa Kauka Hana Niho mai o ke Aupuni Hawaii, mamuli o ka ike ana o na Hoa o na Papa Ola i kona akamai mauli ma keia Oihana ano nui.

        E ikeia kakou @ Kanaka o kipa hewa ke aloha ia lakou nei ae.

        Keena Hana maluna ae o ka Hale Hana Pu i ke kihi o Alanui Moi a me Betela Puka komo e pii ai iluna o ke Keena ma Al, Mei.

 

        mar. 6 -tfd