Ka Leo o ka Lahui, Volume II, Number 676, 4 April 1893 — Page 1
This text was transcribed by: | Lawrence Gersaba |
This work is dedicated to: | Judith Nalani Kahoano Gersaba |
KA LEO O KA LAHUI.
"E Mau ke Ea o ka Aina i ka Pono."
Buke II.
HONOLULU APERILA 4, 1893.
Helu 676
HE NANEA KAMAHAO
- NO -
MAIKA
KE KEIKI
Hapa Ilikini a Hawaii hou.
KE KANAKA MUA LOA NANA I PANA KE AKUA BEA A NA ILIKINI I MAKA'U LOA AI - A O KA WELI HOI O NA ILI KEOKEO - A ME KA LUKU IA ANA O KELA HUI KEAKA A LI.
E noho mai kaua e kuu aloha, ke halialia e wale mai nei no ia'u na hiohiona i kau ia maluna o kuu makuakane, auwe ka manaonao e - ua kohu io bipi hoi keia mea, elua poo kanaka manaonao iluna o kahi moe, o keia poo uuku o kuu keiki no ia, a no kuu aloha keia poo, ka hele ana o ke kino maoli o Maika ma ka moeuhane no ka Ilina o ka wahine, wi ka niho o ka poe hana hoomainoino pau i ke koli ola ia ka hui pepehi kanaka o Conegokena ma.
Iloko o keia hoonanea ana a Maika, ua kaia loa ia aku la oia e ka hiamoe kulipolipo, a hiki i ka hala ana o ka hora ekahi o ka po, akahi no a halawai aku la kona uhane me ke aka kino wailua o kana aloha. Ua hoehaeha loa ia kona uhane i ka ike ana aku i kana aloha ma ka moeuhane, me kona manao eia no i ke kino maoli, eia ka auanei me Niolopua, ua ike aku la keia i ka hele ana mai o ka uhane o kana aloha, me ka hii mai i ka hua a ko laua puhaka, i ko ia nei ike ana aku ua lele naaupo aku la keia e puliki a hoomaka aku ia keia e uwe, a oia ka wa a ua aloha nei ana i pane mai ai.
Wahahee no hoi kou aloha e ke kane, waiho oe a hala ka puulena i Hilo, manao mai oe ia'u, ihea no la kou mau pepeiao hoolohe mai, a ko ume i ko ihu i ka ua mea he paakiki launa ole mai, ua pane aku la ua hapa Ilikini nei me ke kuhihewa nui, me kona manao la he mau mea oiaio wale no keia ana e ike nei, eia ka, he akaku wale no.
Heaha hoi ka pilikia, na hoi mai nei no hoi au i ka manawa kupono.
Auhea oe e ka hupo o na hupo, a me ke kuhihewa hoi o na kuhihewa, he mau olelo lalau wale no, kela au e kamailio mai la e kuu aloha, aohe he waiwai, no ka mea, ua hala ka puulena aia i Hilo, a oia ka kou mea kakau i hoomanao ae ai i keia mau wahi lalani mele malalo iho nei:
Ihea no la oe i ka wa pono
I ka wa oia nei e - ana
Waiho oe la e -
Manao mai la oe e -
Aloha ka uluna me ka moena
Kahi a maua e sekerapa ai
Punihei aku oe i ka puu pepa
Alaa ko umo i ko ihu.
Aole paha au i kuhihewa e kuu aloha, a aole no au i hupo e like me kau i olelo mai nei i kuu lalau, manao au, o oe kai pupule e kuu aloha no ko piha maka'u loa, i ka noke i ke kuko i na mea lapuwale wale no, wahi a Maika olalau.
Ae, i mea e pau ai kou kuhihewa e kuu aloha, eia mai ka mea e pau ai o kou olalau, a e ike ia ai ko maka'u ole, a e loloa ai ko mau wawae i ke holo, a e nui ai ko waha i ka uwa, nolaila; eia au ke hoi nei no ko'u wahi me kuu keiki, a o ke aloha no kou e kuu kane aloha ole, oia no ka wa o ka uhane o ua wahine nei i huli ae ai a holo aku ia mai ke alo aku o Maika.
I ka ike ana o ko Maika uhane i ka holo ana o kana wahine mai iaia aku, ua hoomaka koke aku la oia e alualu, me ka nui ana aku o kona leo i ke kahea, aole make e holo, aohe nae he hoolohe ia mai, holo, aohe nae he hoolohe ia mai, holo no kela, a o ka ia nei hana no o ke alualu mahope aku nei, me kona noke mau ana i ke kahea me ka leo nui. E kuu wahine aloha ole no hoie e - ! heaha ke ano o keia hana pupule au e noke nei i ka holo? Ahea no la no: oe ku mai, a hookahi hoi ko kaua hele like ana aku i kau wahi e makemake nei e hele, e kuu wahine e - ! e kuu wahine aloha ole no hoi e!!
Ma keia wahi o ko kaua moolelo e kuu makamaka heluhelu, e pono paha i kou mea kakau e wehewehe iki aku i kekahi mau mea e pili ana no keia alualu ana a ka kaua hiwahiwa i ke aka kino wailua o kana wahine.
Aia i ka wa a ka uhane o kana wahine aloha i hui mai ai me ko Maika, aole i hemo aku ko Maika uhane mai kono kino aku, i ka wa ana i ike aku ai i ka uhane o kana wahine, a hoomaka aku ai oia e lele e apo, me kona manao o ka a i la keia o kana wahine, e puliki nei, eia ka auanei o ke kumu laau no ana i hoopili aku ai i kona poo, aia i kela manawa i hoomaka ai o ka uhane o kana eha koni e holo ua hoomaka aku la no kona kino maoli e alualu me ka pili no o kona mau maka, a e hiamoe ana no oia i kela manawa ana e alualu hai, a i ke kokoke ana aku e hiki i kahi i waiho ia ai o ke kino wailua o kana wahine me ka keiki, ua hahani loa aku la keia mahope o ua wahine nei ana.
I ka manawa a ia nei i hoomaka aku ai e hopu kapoo ana keia iloko o kekahi hale ilina i waiho ia ai o kana wahine me ko ia nei ike ole ae, he hale kupapau keia ana i komo aku ai, a kahi apiki nae, oia no kona moe ana iho ma ka aoao o ka pahu kupapau o kana aloha, a apo alu la kona lima maluna o ka pahu, a hoouka aku ia kekahi uha ona maluna. E komo iho ana paha ka hoohuoi iloko ou e kuu makamaka heluhelu a ninau iho paha oe, he hamama no ka paha ke puka o keia hale kupapau, ae: he oiaio no ia e kuu makamaka, no ka hamama o ka puka, a oia ka kou mea kakau e wehewehe iki anu ai ma keia wahi.
O keia po a Maika i alualu ai i ke aka kino wailua o kana wahine, he po pouli, e hiki ole ai ke ike ia aku o kekahi wahi maamaama, a no ke kumu i homo ai o ka puka, aole no i wehe iki ia ke pani hau o ka puka, mai ka wa i waiho ia ai o ka wahine a Maika me ke keiki, a hiki i ua po pouli la a o ka poe nana i wehe ke pani ana ka poe hakihaki ki kanawai, oia hoi ka poe powa, o ke kumu i hele ai o keia, poe powa e wehe i ka puka no ke kaulana loa o ke kino kupapau o ka wahine a Maika i ka nui palena ole o ka waiwai, a ua kuko nui kekahi poe e kii i ua waiwai la, a ua hookaulua iki nae ua poe ala a hiki i ka po pouli, e ike ole ia mai ai e kekahi poe.
Aia i ka wa a Maika i i komo aku ai me ko lakou ike ole mai iaia nei a pela no hoi keia ia lakou, e hoomakaukau ana ua poe la e iho i ke taona e aihue hou ai a wanaao alaila hoi mai e kii i ka waiwai o loko o ka pahu kupapau, a ua pau nae ka waiwai o loko o ka pahu i ka hue ia iwaho a ua hookomo ia iloko o na eke mauu, ua manao ua poe la, aia a hoi nui mai i ua waiwai la, eia nae ua poho wale ia mau kuko lapuwale ana a ua poe powa la, mamuli o ko lakou pau nui ana i ka makau, no ke kuhihewa he akualapu, ma keia wahi o ka kaua nana e anu hou ae kaua i hope e nana ai i ka hopena o keia hale ana o ka kaua hiwahiwa ma ka moeuhane no ka hale ilina o kana wahine.
Aole i pau.
Ma ke ahiahi Poaono o keia pule Aperila 8 e haawi mua loa mai ai ka Hui Hawaii Hana Keaka ma ka Hale Mele Hou i ka lakou mau hana hoonuia puuwai e pili ana i ka moolelo o ka wahine ui o Paliuli Laieikawai, e hele kino ae i pau ai kuhihewa.
Eia ka papa inoa o na Komite kakauinoa o "Ka Hui Hawaii Aloha Aina"
F S Keiki, Apana 1.
Chas. Keawe, Apana 2.
J. K. Prendergast Apana 3.
Kapainawaho)
A. K. Palekaluhi, Apana 4.
Wm. Mokimana, Apana 5.
Ke hoike pu ia aku nei ka lohe i na poe lawe pepa a pau, o KA LEO, a me ka OIAIO, i ka wa e nele ai ka loaa ana aku o ka pepa ia oukou, e hoike koke mai i ka lohe i keia Keena, me ka kahalia ole, i hiki ke hoolawa hou ia aku kou imi.
MA KE KAUOHA.
He Ahaaina Fea ke haawiia ana ma kahi o Mr. Wala mauka o Kalihi, ma o aku o kahi o Wilikoki mahele olelo ma ka la 5th o Aperila, no ka pomaikai o ka Halepule Kakolika ma Moanalua.
He elua Kikiki e kuai ia nei i keia manawa he 50c, a me ka 25c ua emi maoli keia e hiki ai i keia a me keia ke loaa ona wahi Tikiki.
He elua ano mea ai he mea ai Hawaii a me ka mea ai Haole. E ku mau ana na kaa Ahi i ka holo a me ka hoi ana mai, oiai he uuina waiwai o kela a me keia ano e kuai ia ana ma keia Fea. He mau pono lawaia kekahi, e kuaiia ana me ka emi loa, e loaa ka Lau me na, Aho Upena, Hinai a me na lako e ae oia Oihana.
Ua makemake ia ka poe lawaia e hele kino ae i ike lakou i ka makepono maoli no o keia mau waiwai, a pela hoi ka lehulehu holookoa ke konoia aku nei e hele ae ma keia Fea, e kuai ia ana na waiwai o kela a me keia ano me ke kumu kua haahaa loa.
OLELO HOOLAHA.
E ike auanei na kanaka a pau ma keia, ke papa loa ia aku nei na mea a pau, aole e hele maluna o na aina o kahikinui a me Auwahi i liko mai ia maua malalo o ke kuai a me ka hoolimalima a lawe aihue i na manu Pelehu. Pikake a me na ano manu e ne apau loa e hele ala maluna o ua mau aina nei. A ma keia hoolaha ke ae aku nei maua e haawi aku i uku makana he $25 i ka mea a mau mea paha nana e hoike mai ia maua, a hookolokolo, a hoopai ia e ke kanawai no ka lawe aihue i kekahi o ua mau ano manu nei, e hoike mai ma ko maua Hale Kuai ma Wailuku. Ua kapo pu ia no hoi na kanaka a pau, aole e hele maluna o ko maua mau aina kula no ka lawe ana i na Bipi lao a mau Holoholona e ae, me ke noi mua ole mai ia maua a i ko ma na lana paha, oia o Frank Freitas e noho ala maluna o ka aina.
A. ENOS & CO.
Wailuku, Maui, Feb. 9th, 1893 feb9 3msw.
HUI ALAHAO A ME AINA O OAHU.
Papa Manawa
Mai a Mahope o Okatoba 1, 1892
NA KAA
A.M. A.P. M. P. M.
Haalele ia Honolulu 6:15 8:45 1:45 4:36
Hoea i Honouliuli 7:20 9:57 2:57 5:35
Haalele ia " 7:30 10:13 3:45 5:42
Hoea i Honolulu 8:35 11:55 4:55 8:15
NO KULANAKAUHALE MOMI IHO.
Haalele ia Honolulu 5:10 P.M.
Hiki i Kulanakauhale Momi 5:48
Haalele ia " " @:55 A.M.
Poaono wale no
Koe ka Lapule
Koe ka Poaono.
Sept. 28 tf-dly.
HOOLAHA AINA.
E ike auanei na kanaka a pau ma keia Hoolaha, owau o S. K. Kila Opio, e noho ana ma Honolulu, Mokupuni o Oahu, ke hoike aku nei au ma ke akea owau wale no ka pilikoko pili loa i na aina o Kila (k) Kepola (w) a me Ku (k) i make e waiho la ma Kahuku Kau, Mokupuni o Hawaii. O Ka mea a mau mea i kuai a hoolimalima paha i keia mau aina, aole i mana ia hana ana, ina he mea a mau mea paha e paa nei i ua mau apana aina nei, e hoike koke mai ia'u, a i ole e kipa ku no au ia lakou.
S. K. KILA OPIO.
Honolulu . Feb. 17 1893. 4ts-wkly.
Elia Kaululaau.
Kauka Hana Niho.
Ua hiki ke huki ma Niho me ka eha ole iloko o ka manawa pokole loa. He loea me ka noeau ma ka Hoopiha ana i ka niho me ke Gula kala a mea e ae paha. He akamai loa ole i ka Hana ana i na Niho Kui o na ano a pau.
He Mikioi ka Holoi ana ina Niho. He palanehe kona mau lima ma Kana mau mea Hana Niho a me ano Hou loa i loaa mai nei. He oluolu no ke kukai olelo ana no kona ukuhana.
O ke kanaka Hawaii hookahi wale no keia mailoko ae o ka huina o 40,000 kanaka i lo-a ka Laikini Kauka Hana Niho; mai ka Papa Kauka Hana Niho mai o ke Aupuni Hawaii, mamuli o ka ike ana o na Hoa o na Papa Ola i kona akamai maoli ma keia Oihana ano nui.
E ikea kakou hoa Kanaka o kipa hewa kealoha ia lakou nei ae.
Keena Hana ma ka a ae o ka Hale Hana Pu i kekahi o Alanui Moi a me Betela Puka kono e pii ai iluna o ke Keena ma Al Moi.
mar.6-tfd