Ka Leo o ka Lahui, Volume II, Number 680, 10 April 1893 — Page 1

Page PDF (901.17 KB)

This text was transcribed by:  Reya Liilii
This work is dedicated to:  Awaiaulu

KA LEO O KA LAHUI.

"E Mau ke Ea o ka Aina i ka Pono."

 

Buke II.           HONOLULU APERILA 10, 1893.   Helu 680

 

HE MOOLELO KAILI PUUWAI

-NO-

SENIA LUTERA

 

Ka Ui Puuwai Mabala

-:O:-

ENELANI KAHIKO.

 

A I O@

He Nanea Hooheno no kekahi Kauna Wahine Opio me kana mau Aloha Ekolu.

(Kaauia no Ka Leo.)

 

MOKUNA XXXV.

 

O ko'u aloha nou e Lionela, ua oi aku ia mamua o ko'u makau i ka make. Ua oi aku ka nani owau ke make mamua o ko'u hoonele ana ia oe a me kou aloha.

 

            I loko o keia mau la kupilikii, hookahi mea i ho@ulupuni ia e na manao ino eleele loa, oia no o Heneri ke kuewa. O ke kumu o kona huhu loa, oia no ke ko ole ana o kana mea i makemake ai, oia hoi o Laionela ke paa ma ka halepaahao a li ia hoi ma ka amana li kanaka, a o Senia nana no e pepehi iaia me ka okioki liilii ana i kona kino a puhi aku i ke ahi. Ua ukiuki loa oia no ka hooholo ia ana e li ia o Senia, o kona makemake loa e puhi ola ia oia i ke ahi, a na kona mau lima ponoi no la e puhi.

            E kau aku na hoino he nui a ko'u naau maluna ona! wahi a ua kuewa la i pane ae ai me ka hamo ana ae i kahi linalina o kona papalina.

            Wahine ino lapuwale! I na he mea hiki ia'u ke komo aku iloko o kona rumi paahao a oki ae i kona puuwai. mamua o kona li ia ana, alaila, na iki iho ka nui o ko'u inaina! Oia hookahi ka uhane ola i na e hapai ae i kona lima a hoomae waewa mai la i ko'u helehelena ui, a ke Kama'lii Enor@ i aloha loa ai; me kona manao paa aole he kanaka ui e ae, e like me a'u. I keia wa nae ua ano hoowahawaha mai oia ia'u, no keia moku nui e kau nei ma kuu papalina ua helu ia nae kona mau la e o@a ai ma keia ao, aole oia e kaili hou i ka puuwai o kekahi mea ma keia hope aku!

            Iloko o keia manawa e noho ana hoi o Senia iloko o kona rumi hoopaa, e kau ana hoi na maka i ka papa hele pohaku, me ka hoomaopopo ana, he hookahi wale no la i koe a komo aku hoi oia i kela noho ana. O kona po hope loa keia ma ka honua nei, a e kaunui ana. Hoi kona naau no ka maha a me ke oki o kona luhi.

            "He nui loa kou luhi." wahi ana i hoomanao iho ai. "No ka luhi, ua aho ku@ make ana no ke Karaima au i nana ole ai. Aka, ua hiki ole ia'u ke ike aku e make o Laionela oiai au e noho ana i ka lipo o ke aloha nona, a eia no hoi e pono no hoi oia e ola no Iulia. Ua oi loa aku kona pili ia Iulia a me kana keiki mamua o ke kuleana ia'u! Aka he aloha no nae oia ia'u.

            Ua ike a'u i kela mea, a ua hauoli a'u i ko'u ike ana, oia ka mea nana e hooluolu i kou kana ipo-Laionela.

            Noho malie iho la oia, he manawa, a alawa ae la kona maka iluna a pane malie iho la.

            "I na no hoi o ma@a pu me Laionela ke hele like ana; i n ua lilo ka make he mea na'u e hopo ole aku ai."

            Noho hou i@o ia oia me ke kamailio ole no kekahi wa, e noonoo ana a puana wale ae la no i keia mau hua olelo.

           

            Ua hiki mai ka Hon. W. R. C. stel mai kana huakai kuai aina, i kumu e kaa ai kana mau moraki o na aina o na kanaka o Hawaii. Aole i lilo aku nei.

           

            He Ahaaina Fea ke haawina ana ma kahi o Mr. Wala mauka o Kalihi, ma o aku o kahi o Wilikoki maheleolelo ma ka la 15th o Aperila, no ka pomaikai o ka Halepule Kakolika ma Moanalua.

            He elua Kikiki e kuai ia nei i keia manawa he 50c a me ka 25c ua emi maoli keia e hiki ai i keia a me keia ke loaa ona wahi Tikiki.

            He elua ano mea ai he mea ai Hawaii a me ka mea ai Haole. E ku mau ana na kaa Ahi i ka holo a me ka hoi ana mai, oiai he u@i na waiwai o kela a me keia ano e kuai ia ana ma keia Fea. He mau pono lawaia kekahi, e kuaiia ana me ka emi loa, e loaa ka Lau u@ena, Aho Upena, Hinai a me na lako e ae oia Oihana.

            Ua makemake ia ka poe lawaia e hele kino ae i ike lakou i ka makepono maoli no o keia mau waiwai, a pela hoi ka lehulehu holookoa ke konoia aku nei e hele ae ma keia Fea, e kuai ia ana na waiwai o kela a me keia ano me ke kumu kua haahaa loa.

 

HE NANEA KAMAHAO

-NO-

MAIKA

KE KEIKI

Hapa Ilikini a Hawaii hoi.

KE KANAKA MUA LOA NANA I PANA KE AKUA BEA A NA ILIKINI I MAKA'U LOA AI-A O KA WELI HOI O NA ILI KEOKEO-A ME KA LUKU IA ANA O KELA HUI KEAKA A LI.

 

E noho mai kaua e kuu aloha, ke halialia e wale mai nei no ia'u na hiohiona i kau ia maluna o kuu makukane, auwe ka manaonao e-@a kohu io bipi hoi keia mea, elua poo kanaka manaonao iluna o kahi moe, o keia poo uuku o kuu keiki no ia, a no kuu aloha keia poo, ka hele ana o ke kino maoli o Maika ma ka moeuhane no ka @ina o ka wahine, wi ka niho o ka poe hana hoomainoino, pau i ke koli ola ia ka hui pepehi kanaka o Conegokena ma.

 

            No ia mea, ua hooikaika oa aku la keia e alualu, a i ko i a nei pili pu ana aku me kahi mea mama ole o lakou i ke holo, o ko ia nei iliki koke aku la no ia i kekahi pai mahanahana ma ke kumu papaiao, a hina maule aku la ia powa ilalo o ka honua, pela ka ia n@ hana ana a hiki i ka pau loa ana o ua poe powa nei i ka eha, o ko ia nei miki koke aku la no ia e hohole i ka ili o kekahi kumu laau hau i kaula e nakiikii ai i ua poe powa nei, a me ia ili hau keia i kupee iho ai i na lima me na wawae o ua poe powa, a pau nui loa iho la lakou i ke kupee ia.

            Iloko o ka wa a ua hapa Ilikini nei e kupee nei i ua poe powa la, aole loa he hiki i kekahi o lakou ke onioni ae, no ka mea, o ke pai kanouo i pa aku ai ma ko lakou kumu pepeiao a lakou i kuhi ai he peku hoki, ua lawa ia no lakou e noho mum@le iloko o ka ehaeha no na mahina loihi, a pela i@o la i loaa ai ka lanakila kamahao i ka kaua hiwahiwa maluna o na @no o ua poe powa nei.

He mea e ka lele o ka lauli o ua hapa Ilikini nei i ka wa a ka malamalama o na kukuna o@ o ka la i hoike piha ma@ ai i kona mau helehelena nani, ma @ @ puana ana ae o ka kana hiwahiwa i keia mau mapuna olelo e ko@o iho ai ke kuihe iloko o kou puuwai e kuu makamaka heluhelu.

            E hoonani ia ka inoa @ke Akua Mana Loa a me ka @ o'u mau kupuna i ka hoohauoli ana mai i ko'u puuwai ma o ko oukou loko maikai i ka haawi ana mai iloko o ka poho o ko'u lima, i ka mea a kuu puuwai i iini loa ai e @ a oia au e pahola aku nei i ka'u mau hoomaikai palena ole imua o oukou.

            He oiaio e like me na olelo kaulana a'@ i lohe wale ai i ko'u mau la kamalii, oia hoi, "aole loa e lanakila ka poe hana hewa maluna o ka mea hana pololei." Aka, e kala mai oukou ia'u ma ke kue ana aku i kekahi olelo a oukou i papa mai ai, oia hoi, o ka mea hana mai i ka mea inoa, e panai aku i ka mea maikai, a eia au ke hoole nei i kela wahi e olelo ana, e panai aku i na hana maikai, no ka mea.

           

            Eia ka papa inoa o na Koite kakauinoa o "Ka Hui Hawaii Aloha Aina"

F S. Keiki, Apana 1.

Chas. Keawe Apana 2.

J. K. Prendergast Apana 3.

            Kapamawaho)

A. K. Palekaluhi, Apana 4.

Wm. Mokimana, Apana 5.

 

HE UMI (10) APANA AINA HOME MAIKAI NO KE KUAI.

            Aia he Umi apana aina Home maikai loa no ke kuai aku e waiho la ma Kalia Waikiki, Oahu, mawaena o kahi o Hon. Chas. L Hopkins a me Mr. Ma@farlane a i keia mamua o ka aina o G. W. Keaweamahi.

            A oia no na apana aina pa hale Inani loa i koe iloko o ke kulana kauhale nei.

            He oluolu loa ke kumukuai. He maikai ke kuleana. Na ka mea kuai mai e uku no na Palapala.

            No na mea i koe e ninau ia William C. Achi Honolulu Maraki 27, 1893.       tf

 

OLELO HOOLAHA

 

            E ike auanei na kanaka a pau ma keia, ke papa loa ia aku nei na mea a pau, aole e hele maluna o na aina o Kahikinui a me Auwahi i lilo mai ia maua malalo o ke kuai a me ka hoolimalima a lawe aihue i na manu Pelehu, Pikake a me na ano manu e ae apau loa e hele ala maluna o ua mau aina nei. A ma keia hoolaha ke ae aku nei maua e haawi aku i uku makana he $25 i ka mea a mau mea paha nana e hoike mai ia ma@a, a hookolokolo, a hoopai ia @ ke kanawai no ka lawe aihue i kekahi @o ua mau ano manu nei, e hoike mai ma ko maua Hale Kuai ma Wailuku. Ua kapu pu ia no hoi na kanaka a pau, aole e hele maluna o ko maua mau aina kula no ka lawe ana i na Bipi, Lio a mau Holoholona e ae, me ke hoi mua ole mai ia maua a i ko maua Luna paha, oia o Frank Freitas e noho ala maluna o ka aina.

            A. ENOS & CO.

            Wailuku, Maui, Feb. 9th, 1893.

            feb 9 3msw.

 

HUI ALAHAO A ME AINA O OAHU.

Papa Manawa

Mai a Mahope o Okatoba 1, 1892

NA KAA

                                    A.M.    A.M.    P.M.    P.M.

Haalele ia Honolulu    6:15     8:45     1:45     4:35    

Hoea i Honouliuli        7:20*   9:57     2:57     5:35

Haa'ele ia Honouliuli   7:30*   10:13   3:45     5:42

Hoea i Honolulu          8:35*   11:55   4:55     6:50+

NO KULANAKAUHALE MOMI IHO.

Haalele ia Honolulu    5:10|| P.M.

Hiki i Kulanakauhale Momi    5:48||

Haalele ia Kulanakauhale Momi         6:56* A.M

            +Poaono wale no

            *Koe ka Lapule

            || Koe ka Poaono.

            Sept. 28 tf-dly.

 

HOOLAHA AINA.

            E ike auanei na kanaka a pau ma keia Hoolaha, owau o S. K. Kila Opio, e noho ana ma Honolulu, Mokupuni o Oahu, ke hoike aku noi au ma ke akea owau wale no ka pilikoko pili loa i na aina o Kila (@) Kepola (w) a me Ku (k) i make e waiho la ma Kahuku Kau, Mokupuni o Hawaii. O ka mea a mau mea i kuai a hoolimalima paha i keia mau aina, aole i mana ia hana ana, ina he mea a mau mea paha e @aa nei i ua mau a pa@ @ nei, e hoike koke mai ia'u, a i ole e kipaku no au ia lakou.

            S. K. KILA OPIO.

            Honolulu, Feb 17 1893.

            4ts-wky.

 

Elia Kaululaau.

Kauka Hana Niho.

 

            Ua hiki ke huki ma Niho me ka eha ole iloko o ka manawa pokole loa. He @ea me ka noeau ma ka Hoopiha ana i ka niho me ke Gula Kala a mea e ae paha. He akamai @ ole i ka Hana ana i na Niho Kui o na ano a pau.

            He Mikioi ka Holoi ana ina Niho. @ie pa'anehe kona mau lima ma Kana mau mea Hana Niho o na ano Hou loa i loaa mai nei. He oluolu no ke kukai olelo ana no kona ukuhana.

            O ke kanaka Hawaii hookahi wale no keia mailoko ae o ka huina o 40,000 kanaka i lo@a ka Laikini Kauka Hana Niho; mai ka Papa @ Hana Niho mai o ke Aupuni Hawaii, mamuli o ka ike ana o @oa Hoa o na Papa Ola i kona aka@ai maoli ma keia Oihana ano nui.

            E ikeia kakou @oa Kanaka o kipa hewa kealoha ia lakou nei ao.

            Koena Hana maluna ae o ka Hale Hana Pu i ke kihi o Alanui Moi a me Betela Puka komo e pii ai iluna o ke Keena ma A. Moi.

            ma@. 6-tfd