Ka Leo o ka Lahui, Volume II, Number 680, 10 April 1893 — Page 2

KA LEO O KA LAHUI.

"E Mau ke Ea o ka Aina i ka Pono."

 

John E. Bush

Lunahooponopono a me Puuku

Poakahi, Aperila 10, 1893

 

He Manao Akea I Ka Lahui

            Mamuli o ko ka Hon. John E. Bush hoi ana mai nei, ka Ona ponoi o na Nupena a oiaio a me Ka Leo O Ka Lahui; Nolaila. mai keia la kau, na waiho aku au i ko'u noho Lunahooponopono ana a me ka noh Puuku ana no ia mau pepa; O na kauoha nupepa a pau loa. na kakou manao ana a me na hookaa dala ana, a peia aku, e hooupa pololei ia mai ma ko Hon. Jno. E. Bush inoa.

Joseph Nawahi

Honolulu, Mar. 27, 1893

 

Olelo Hoolaha

            Eia ma ke Keona o Ka Leo o ka Lahui kekahi mau Buke Inoa o ka Hui Hawaii Aloha Aina. He wa kupono keia o na Hawaii Ponoi e hoike i ko lakou Mekee Kuoka ko lakou Aloha Aina, a Aloha Kuokea.

Ma Ke Kauoha

J.K. Kaulia

Kakauolelo o ka H. H. Aloha Aina.

 

Ka Hui a ka Poe Aloha Ole I ka Aina.

            He elua kauna o na kanaka i hele ae i ka halawai a ka poe hoohui aina. Ua hoopau ia ka halawai no ka uuku loa o na hoa i hiki ai ke kukulu ika hui, no ka mea, aole e lawa i ka poe i hiki mai, na wahi o na luna. Eia ua poe muhee la, wahi a ko makou lohe. O Wilikoki, Pila Kamaki, Kale Achi, Keoki Makamu, Kamana a me kekahi mau hoa e ae. Aloha no paha oukou. He kupono i na wahine a keia poe e haawi ia hope o ke poo ke noi ia mai ka ihu, iI ike pono ai keia poe Ludaio i ka uku o ka poe hoomaewaewa a aloha ole i ko lakou aina.

 

Kekahi Kakau Manao o ka Nupepa World.

            Ma ka paina hookipa i ke Keikialii Kawananakoa, a i ke Komisina Numana, ma ka auma la Poalima iho nei, ua hookipa ia mai la kekahi mau malihini, oia hoi o Kauka Bowen, kekahi o na Luna Hooponpono o ka Nupepa World, o Nu Ioka, kekahi o na nupepa kaulana o ke ao nei, a mana hoi ma ke aupuni o Amerika. Ua holo mai oia i Hawaii nei e ike i ka oiaio o na mea i hana ia, mamua o ka lilo ana o ke kuikahi I waiho ia aku nei e Kakina me, he mea e hoolauwili ai I ko Amerika poe, Aia o Kauka Bowen me kana nupepa ma ka aoao e hoole ana I ke kuikahi hoohui aina, malalo o na kumu lehulehu, penei: aole he kupono ia Amerika ke hele mawaho aku o kon mahele o ka poepe honua, a a@ hoi he ae ia o na hoohui a @ ole me ka lokahi o ka lahui e haawi. I ike pono ai lakou i ka hana a Stevens, i ka na misionari i hoike aku nei, a i ka manao io maoli o ka lahui Hawaii ua holo kino maoli mai oia e launa me kakou. Maikai no ka manao o ko America poe, ko nei nei poe Amerika poe aihamu no kaikuko a hoomakaleho i ka aina o ka lahui Hawaii.

 

Hon. Harold M.Sewall

            I waena o na malihini i hiki mai maluna mai o ka mokuahi Alameda, ua ike anho makou i kainoa o kei keonimana. Ua holo mai nei oia e kokua i ke Komisina, Hon. James. H. Bount, i kana hana i hiki mai nei io kakou nei, a malia paha, e noho iho ana oia ma kahi o kekahi o na luna aupuni Amerika e noho oihana nei ma Hawaii.

            Ua launa makou me keia keonimana i kona wa i hoouna ia ae ai i Kanikela nui no Samoa, i ka wa o ka Elele Hawaii e noho ana ma ia Paeaina imua o ke alo alii o ka Moi Malietoa. He kanaka opio wale no o Mr. Sewall, iloko o ka hana oihana luna aupuni nui o Amerika, aka, ua hoike mai oia i kona makaukau ma ka nhana iloko o na kupikipikio o ka nohona o na luna aupuni ma Samoa. a na Geremania i hooulu ai i ka 1887.

            He Democarata oia a na ke aupuni o Cleveland oia i hoouna aku i Samoa, i ka wa o Mr. Bayard, ke Kuhina Nui. I keihoi hou ana anei o Mr.Cleveland, ua hoouna ia mai nei oia io kakou nei e kokua ia Mr.Blount, a i na e oluolu keia wahi i kona manao, alaila, he mea maopopo e noho ana oia he luna aupuni noho paa me kakou. Hehoaloho oia no na Samoa, a ma ko makou nana ana i kona ano, he hoaloha no hoi no kakou, e like me kona lilo ana he hoaloha no na Samoa.

 

Ua Hiki Hou Mai

            Mauluna mai o ke mokuahi Alameda, ua hiki hou mai ko kakou makamaka W.R. Kakela. O ke kolu keia o na Komisina i hoi mai o ke Aupuni Noho Manawa o Hawaii nei. I ka holo ana o ka moku Kalukina, i ka malama o Ianuari i hala, he ehma ka nui o na Komisina i haalele iho maluna o ka mokuahi.

            Ua kau aku lakou me ka huro ana o na Leo o ka poe i mahalo ina hana kipi a keia poe, aholo aku la no Amerika Huipuna, me ka manao e hoolilo i ka Paeain Hawaii ika aina hoi o na kanaka Hawai ponoi, a na makua o lakou i ae ia aku ai e ka lokomaikai o Kamehameha I, e noho malihini mai.

            Ua holo aku keia poe uhane ole e kuai i ka pono o na kanaka Hawaii i ke aupuni o Amerika, aka ua hoole ia ka lakou makemake. He nui no na olelo hoopunipuni I olelo ia e keia poe, oia hoi, na ka lahui lakou i hoolilo aku he poe Komisina, a o ka lakou mau hana, e hana aku ai ua loaa aku no ko lakou kuleana mai ka lahui aku. He kiekie ka hana hoopunipuni a na Komisina i hoao ai e hoopouli i ka lahui Amerika, aka, aole nae i ae ia keia mau hana, a o ka hopenaua hoohaule ia ko lakou makemake. Eia lakou ke hoea pakahi mai nei, me he la, he poe aihue ka nihi malie o ka hoi ana mai i ka aina a waena o ka lahui a lakou i hana ino ai. Aka, e aloha aku kakou i keia noe, oiai, ua hoopuli ia ko lakou naau e ka haakei, ka pakaha a me na hana kolone. Ua pili na olelo a Iakoba ma ka Mokuna V, i keia poe. Ua haalele lakou i ka hana pono, ua kuko lakou i ko hai aina, me ka manao maoli no o lakou na Isaraela, a he Kanaana keia aina no lakou. Aka, ua hana lapuwale lakou, ua hoowahawaha i ka Akua a lakou e hoomana nei me na lehelehe, a e ao hookamani nei, a no ia kumu ua kuuna mai lakou e hele mahope o na kuko a ke kanaka, a pela lakou i auana hele ai me he makapo la a hiki i ko lakou hoohilahila ia ana e ou hoonele ia o ka lakou huakai hoolilo aina, a hoi mai la me ke ano hoene a me ka hilahila. Aloha no keia poe auana a naau pouli ka poe i pakaha i ko ke kanaka Hawaii kuleana, a o ka mea i oi loa ai o ke ino, he poe lakou i lawe i ka hana a ke Akua i uhi no ka lakou mau hana hookani. Aka e waiho aku kakou na ka lakou mau hana hewa no e hoopai ia lakou, a na ka hilahila e hoeha i ka naau, a hiki i ko lakou mihi ana.

 

Ua Huli Hoi Mai I Ke Ehu O Kou Ke Keikialii Kawananakoa A Me Na Mea Hanohano Paulo Numana Me Makapolena

 

Ohohia hou no ka lahui.

            Me ke ku ana mai o ka mokuahi Alameda, ma ke kakahiaka Poalima nei, ua hoike mai ka Lahui i ka hauoli, a me ke ohohia no ka ike ana aku i na helehelena ulumahehie o na Elele Komisina Alii, oa ke Keikialii David Kawananakoa Hon. Paul Numana. E.C. Nakapolena.

            Ua hoike maopopo mai ko lakou mau hiohiona a pau, ua ola o Hawaii, uanalohia aku na ao poluluhi o ka hakumakuma mailuna aku o ka lepealoha ou e Hawaii.

            I ka wa i pili ponomai ai ka mokuali Alameda i ka uapo, ua ike ia aku la ka Pouku o ke Aloalii Mr. Robikana.

            Ua pii aku la oia iluna o ka moku, a halwai aku la me ke Keikialii Kawananakoa. Mr. Paulo Numana a me E.C. Makapolena ne Elele Alii mai ke Alo alii aku o Hawaii nei, no Amerika Huipuia.

            Ua ike ia aku ka hele like ana ae o ka Puuku, me ke Keikialii a iho ae la ma ke alanui pii, i ukali ia e Numana a me Makapolena.

            I ka wa I ino ae ai i ke alapii ua wehe ae la ke Keikialii i kona papale a haai mai la oia i kona aloha i na makaainana, a pele na makaainana i panai aku ai iloko o na leo hauoli, a ua lawe loa ae la ka Puuku i na Elele alii a kau iluna o ke kaa alii a ua hoohanohano pu ia ne Elele eke Keikialii Kalanianaole.

            Ua motio pololei ae la na Elele alii no Wasinetona Hale, ka home noho o ka Moiwahine i ukali ia e na makaainana aloha alii a pau.

            Ua halawai ae na Elele alii me ka Moiwahine Lihuokalani iloko o na kipona makolukolu o ke aloha, e napa malie ana iloko o ka puuwai; a ua ike pu ia aku no hoi na hiohiona ohaoha e ka ula ohelohelo ma na helehelena waipahe o ko kakou Moiwahine i aloha nui ia.

            Mahope iho o ka pau ana o ka ike alii ana, ua hoi hoi aku la ke Keikialii no kona Home ma Honuakaha.

            A ua hookipa ia aku oia me ka hanohano e ka Hui Aloha Aina a na Lede a na lakou i panai mai I kekahi papaaina i luluu pono i na kohi kelekele a ka puukolu.

            Ua ai a lawa, ua inu hoi a kena i na mea i hoomakuakau ia e ka Hui Aloha Aina a ka aoao palupalu.

            He maikai ke ola kino o ke Keikialii, a me kona mau hoahele; a o ka mea nui wale no a na Elele i hoike mai ai, oia hoi, aone he pilikia i koe o ka Lahui, ua lanakila o Hawaii. "E ola o Hawaii i ke Akua."

 

            He halawai nui ke malama ia ana ma Wailuku, Maui ma ka aoao o ka poe hoole hoohuiaina. Iwaena o na haiolelo o David Kanuha kekahi. E hoike ana oia i ke kulana o na Ilikini o Amerika, a me ko na kanaka ili-uli.

 

            Ma ka po o ka Poaha a ao ae Poalima o ka pule i hala, i ka manamana kuhikuhi hora i kupono ae ai i ka hora 2, ua ku palanehe mai la na lima menemene ole o ka make a lawe palanehe aku la i ka hanu ola makame o ko makou hoaloha a makamaka oiaio, J.W. Pii jr., i ke 45 o kona mau makahiki o ka hanu ana i na ea oluolu o keia noho'na mea. Ua hoolewa ia mai kona ino lepo no kona home-lua i ka auina la Poalima mai kona wahi noho mai ma Kamakela. He kupa a he kamaina oia no na Pali Hauliuli o Koolau. Aloha wale oia.

 

Ka Hoopii a ka Moiwahine.

 

Ua waiho mai nei o Liliuokalani I keia ihia Imua o ka Lahui Amerika.

 

I mua o ka Lahui Amerika -- Mai a Liliuokalani Mai.

 

Ka Moiwahine I Hoopau Ia O Ko Hwaii Paeaina.

            Ka hoike a ka Moiwahine mai Kona pii ana ae a noho i ke Kalaunu, a hiki i ka manawa o keia hana nui i hanaia no ka hoopau ana Iaia - Hoakaka i ke ano o ke noi ana aku a Kona Lanui Iaia i Kumukanawai Hou - E hanaiae like me ko Kaleponi o Ka Ninau e pili ana i ke kipe -Hoao ana e kapaeia ka hookaheia ana o ke koko - Aole oiaio o na olelo e pili ana i ka Maluhia ole o ke Ola a me ka Waiwai ma-keia Pae Aina - Olelo Nane o ka Iliohae, ke Keiki Hipa a me ka Hoopono.

 

            Aole au i hana a oi aku mamua o keia, maloko o kekahi rumi mehameha owau wale no me ko'u Aha Kuhina, ke noho ana ia manawa ua waiho aku la A'u i mua o lakou i ke Kumukanawai hou ihomakaukau ia no ko lakou apono ana mai.

            Ua hoole mai lakau i kou lakou hoaponoana ma ko lakou ae ole ana e kakaumoa malao o ke kumukanawai hou, i waiho ia aku ai imua o lakou ia manawa.

            Mahope iho o keia manawa aole loa i hoao ia kekahi hana no ke kukala i Kumukanawai hou. I na i hoole au i ka manao o ko'u Aha Kuhina me ka nana ole aku i keia i keia hoole ana o lakou i manao mua ole ia no ke kakau ino ana, ahaawi aku hoi au i Kumukanawai hou, he kumu kupono ia e manao ia ai Au ua hahaki Au i ka u hoohiki, a he hana hoi i manao ia ai ua hoao au e hana i kekahi hana hoohulihia ia ke Aupuni, Aole loa au i hana iki i kekahi hana o keia ano. Ua waiho aku au i keia mea i ko'u mau Kuhina na lakou e haawi mai mamuli o ke lakou kakauinoa ana, a no keia mea ua olelo ia iho la ua hewa ka A'u.

            Ma keia wahi e maopopo ai ke kulana! Ua hoooho mai ko'u Lahui kanaka me ka leo nui mai kela a me keia ue'a ma o ka aina, e hana ia I kumu kanawai hou ma ku hooponopono ana ina wahi hemahema o ke kumukanawai e ku ana.