Ka Leo o ka Lahui, Volume II, Number 688, 20 April 1893 — Page 1

Page PDF (895.29 KB)

This text was transcribed by:  Suzanne Kariya-ramos
This work is dedicated to:  Mele-Aina Dancil

KA LEO O KA LAHUI.

"E Mau ke Ea o ka Aina i ka Pono."

Buke II.           HONOLULU APERILA 20, 1893.   Helu 688

 

HE MOOLELO KAILI PUUWAI

NO

SENIA LUTERA

Ka Ui Puuwai Mabala

:o:

ENELANI KAHIKO.

A @ OLE

He Nanea Hooheno no kekahi Kauna Wahine Opio me kana mau Aloha Ekolu.

(Kaauia no Ka Leo.)

MOKUNA XXXVI.

 

            I ke kakahiaka ae ua lilo he mea olelo nui ia i ka wa i lohe ia ai ua hemo ae ka wahine ui i hoopaahao ia no ka pepehi kanaka, ka wahine hoi i hooholo ia e make.

            O Senia hookahi ka mea pihoihoi ole o lakou a pau ia wa.  I ka manawa a Laionela i lawe aku ai iaia ma kahi o ka wahine e waiho make ana, ua kau iho la oia i kona lima maluna o ka lae o kana aikane aloha, a pane iho la.

            E Laionela!  Ua oi aku ka pono ina owau ma kona wahi e moe la! 

            Aole, aole!  wahi ana i pane iho ai, a puili aku la i kona lima.  Mai olelo oe pela, eia imua ou na haawina a pau o keia ola ana e waiwai ai ke ola ana, a –

            Uoki, wahi a Senia, a kau aku la kona lima ma kona waha, uoki kela mau olelo e Laionela!

            Kulou iho la oia a honi iho la i ka lehelehe o kana aikane, a hawanawana iho la.

            E aloha, aloha oe, ua pololei oe i olelo ae ai o ko kaua ike hope loa ana ia, aole kaua e ike hou ana ma keia ka’e o ka lua.

            Ua eu ae la oia iluna a haalele iho la i kona noho a puka aku la iwaho o ka rumi o ke kino a kana aikane e waiho ana i ka moe kau a hooilo.

            Ia Laionela i nana aku ai i kona hemo ana aku mailoko aku o ka rumi, aole oia i hoomanao he mau makahiki loihi ana ko laua kaawale ana mamua o ko laua ike hou ana.  A oia ka kou wahi mea kakau i hoomanao ae ai i keia mau wahi lalani mele:

            Aole au i mahui mua

            E wehe mai ana oe i ka pili

            Na ka Iiwipolena au i hai mai

            Ke walea ‘la oe me Kaonohiokala

            Hele ia i ka la o ko inaina

            A ka la o ke aloha honi kaua.

            Aole he mau hookahi i iho i kona wahi i hele ai.  He mau hora mahope iho aia hoi o Senia ua kau aku la maluna o kekahi moku mahu lawe ohua e haalele ana i kona home.  Me na waimaka oia i nana aku ai i ka waiho mai o na kuahiwi, na awawa, a me na kula nani o kona Enelani i aloha nui ia, a nalowale aku la kona one hanau.

            “Ae noho ana hou kai mua o’u ano!  He noho ana hou aku, no ka hauoli a no ke kaumaha paha?”  oia i ui iho ai.

            Aka, aole he mea nana e pane ae kana ninau, koe wale no ka nehe ae a ke Kai i ka moku e hele ana, He pouli ka nana ana aku ia mua.

            Iloko o keia manawa, ke imi nei o Haku Lutera a me Laione@a, ma na wahi kiekie a kahi haahaa, e loaa hoi o Senia, aka aole nae he loaa iki.  Aole he loaa hoi o kekahi meheu e hookolo aku ai a mahope ua haalele laua i ka manaolana e loaa aku ana hoi ka laua mea e imi nei.

            Aia la oia i hea?  Mahea h@i oia i nalo wale hikiwawe ai.  Me he la, ua omo ia ae oia e ke kai, ka ua mea he nalo o kona wahi hele ai.

 

            Ua nui ka poho o na Alanui o ke taona, i keia mea he ua.  me he uku lele la.

 

            Mamuli o ka nui loa o na noi i hiki ae i ka Hui Hana Keaka Hawaii e hoike hou mai lakou i ke kaikamahine Ui o Paliuli, - LAIEIKAWAI. – Ua hooholo lakou e hooko i keia mau noi no ka manawa hope loa i keia ahiahi Poaono ae e hiki mai ana Aperila 22 1893.  O ka hope loa keia o ka ike ana iaia iluna o ka eheu o kona mau kahu manu a me ka ipo mai Kealehilani mai.

            E na@e ae e na mea a pau i ike pono ia i lohe pono ai oukou i ka pu lau-i a Kahalaomapuana i puhi aku ai a lohe o – LAIEIKAWAI – a lilo ai lakou he mau Aikane nana, a me ke kaua ana o Kihanuilulumoku me na koa o Aiwohikupua [a pau nui i ka muka ia e keia moo] i kii mai ai ia – LAIEIKAWAI – e kaili me ka lima ikaika.

            Na ka Bana Lahui Hawaii e hoonanea ana @ke anaina.  E hele e na mea a pau i ike pono ina hana “O ka po Lea o Halalii.”  He $0.50 $0.75, $1.00 uku kemo.

 

HE NANEA KAMAHAO

NO

MAIKA

KE KEIKI

Hapa Ilikini a Hawaii hoi.

            KE KANAKA MUA LOA NANA I PANA KE AKUA BEA A NA ILIKINI I MAKA’U LOA A@ - A O KA WELI HOI O NA ILI KEOKEO – A ME KA LUKU IA ANA O KELA HUI KEAKA A LI.

E noho mai kaua e kuu aloha, ke halialia e wale mai nei no ia’u na hiohiona i kau ia maluna o kuu makuakane, auwe ka manaonao e – ua kohu io bipi hoi keia mea, elua poo kanaka manaonao iluna o kahi moe, o keia poo uuku o kuu keiki no ia, a no kuu aloha keia poo, ka hele ana o ke kino maoli o Maika ma ka moeuhane no ka Ilina o ka wahine, wi ka niho o ka poe hana hoomainoino pau i ke koli ola ia ka hui pe pehi kanaka o Conegokena ma.

            Auhea oe e ka lapuwale o na lapuwale nui a’u i ike ai, e manao ana paha oe no keia pa pa olelo oluolu ana o kaua, he mea ia nou e pakele aku ai, he keu aku no kou piha maaiea, o kou ao ana mai nei i ka hoopunipuni ino ana mai nei ia’u, ma o ko i ana mai nei aole oe i ike i ke kumu o ka pehu aua o ko papalina.  Ha!  Ha!!  Aole loa he akamai malalo iho e ka la e hiki ke hoopahua mai i ko’u noonoo.

            Ua hoopuka ia aku keia mau huaolelo e ua eueu hapa Ilikini ma o koaa hoohuoi ana i na helehelena o Conegokena, no ka mea i ka wa a laua e pa-pa leo oluolu pu ana, e hakilo mau ana oia i na heleh@lena o kona enemi, o ke kumu wale no ona i hoopuka aku ai i kela mau huaolelo a kaua i ike mua ae nei, mamuli no ia o kona ike mua ana ia Conegokena e kulou mau ana kona poo ilalo me na mino aka mau ana ma kona mau papalina, a i kekahi manawa, e luliluli ana kona poo.

            Pela wale no i ahuwale ai ka nanehuna a ua puhiino nei imua o ka kaua eueu me ka hookaulua ole iho ua hoomaka koke aku no ua hapa Ilikini nei i kana apana hana, oia hoi ka haawi ana aku i ka hoopai maluua o Conegokena.

            Ua hoopaiakuli hou ia@ae la ka lewa e ka leo uwe o ka olomana Conegokena me he bipi ahiu la, mamuli o ka hoopai a Maika i haawi aku ai iaia i uku no kana mau hana ino i hana ai i ka wahine a ka kaua hiwahiwa me kana keiki, a ua hiki oke i ka maka peni a kou mea kakau nei ke wehewehe no na mea i hana ia aku maluna o Conegokena e ka mea nona keia nanea.

            No ka mea o ka hoopai i kau ia aku ai maluna o ke kino o Conegokena, ua oi @a umi aku ka manao nao mamua o ka moolelo e pili ana i ka wahine a Maika.

 

            Eia ka papa inoa o na Komite kakauinoa o “Ka Hui Hawaii Aloha Aina”

F. S. Keiki, Apana 1.

Chas. Keawe, Apana 2.

J. K. Prendergast Apana 3.

            Kapamawaho)

A. K. Palekaluhi, Apana 4.

Wm. Mokimana, Apana 5.

 

HE UMI (10) APANA AINA HOME MAIKAI NO KE KUAI.

            Aia he Umi apana aina Home maikai loa no ke kuai aku e waiho la ma Kalia Waikiki, Oahu, mawaena o kahi o Hon. Chas. L Hopkins a me Mr. Marcfarlane a i keia mamua o ka aina o G. W. Keaweamahi.

            A oia no na apana aina pa hale Inani loa i koe iloko o ke kulana kauhale nei.

            He oluolu loa ke kumukuai.  He maikai ke kuleana.  Na ka mea kuai mai e uku no na Palapala.

            No na mea i koe e ninau ia William C, Achi Honolulu Maraki 27, 1893.       tf.

 

KAUKA

Yong Kam Pung

[APANA.]

Helu 81 Alanui Maunakea.

KAUKA LOEA O KA AINA PUA

            Ua hiki ke hoola ia kela a me keia ano ma’i, mai ko na kane, wahine a me ko na keiki liilii.  O na mai ha-@o a me na ma’i e pili ana i ka maka, pau pu ia i ke ola.  O na ma’i koko inoino a me ka hooulu hou ana i na wahi poino o ka puu wai a me ke kino, e hoola ia no me ka maalahi.  Pela me na ma’i hu’i koko maloo, ua hiki ke hoola ia me ke oki ole.  Ke hoike ia aku nei eia ke ola ianei me ka oluolu pu o kahi auhau.

            E KIPA mai e ka poe i hooluuluuia me na haawina pilihua a ka ma’i, a na’u oukou e hooluolu uku.

KAUKA YONG KAM PUNG.

mar.29 – 2moned

 

HUI ALAHAO A ME AINA O OAHU.

Papa Manawa

Mai a Mahope o Okatoba 1, 1892

NA KAA

A. M. A. P. M. P. M.

Haalele ia Honolulu    6:15* 8:45 1:45 4:35

Hoea i Honouliuli        7:20* 9:57 2:57 5:35

Haalele ia “      7:30* 10:13 3:45 5:42

Hoea i Honolulu          8:35* 11:55 4:55 6:50+

NO KULANAKAUHALE MOMI IHO.

Haalele ia Honolulu    5:10// P. M.

Hiki i Kulanakauhale Momi    5:48//

Haalele ia  “                  “       6:55* A. M

            +  Poaono wale no

            *  Koe ka Lapule

            //  Koe ka Poaono.

Sept. 28           tf-dly.

 

HOOLAHA AINA.

E ike auanei na kanaka a pau ma keia Hoolaha, owau o S. K. Kila Opio, e noho ana ma Honolulu, Mokupuni o Oahu, ke hoike aku nei au ma ke akea owau wale no ka pilikoko pili loa i na aina o Kila (k) Kepola (w) a me Ku (k) i make e waiho la ma Kahuku Kau, Mokupuni o Hawaii.  O ka mea a mau mea i kuai a hooolimalima paha i keia mau aina, aole i mana ia hana ana, ina he mea a mau mea paha e paa nei i ua mau apana aina nei, e hoike koke mai ia’u, a i ole e kipaku no au ia lakou.

S. K. KILA OPIO.

Honolulu, Feb 17 1893.

4ts-wkly.

 

Elia Kaululaau.

Kauka Hana Niho.

            Ua hiki ke huki ina Niho me ka eha ole iloko o ka manawa pokole loa.  He loea me ka noeau ma ka Hoopiha ana i ka niho me ke Gula Kala a mea e ae paha.  He akamai lua ole i ka Hana ana i na Niho Kui o na ano a pau.

            He Mikioi ka Holo@ana@na Niho.  He palanehe kona mau lima ma Kana mau mea Hana Niho o na ano Hou loa i loaa mai nei.  He oluolu no ke kukai olelo ana no kona ukuhana.

            O ke kanaka Hawaii hookahi wale no keia mailoko ae o ka huina o 40,000 kanaka i loaa ka Laikini Kauk@ Hana Niho; mai ka Papa Kauka Hana Niho mai o ke Aupuni Hawaii, mamuli o ka ike ana o na Hoa o na Papa Ola i kona akamai maoli ma keia Oihana @

            E ikeia kakou @oa Kana@ pa hewa ke aloha ia lakou i ei ae.

            Ke@na Hana maluna ae o ka Hale Hana Pu i ke kihi o Alanui @oi a me Betela Puka komo @ pii a i iluna @ ke Keona ma Al, Moi.

mar.6-tfd