Ka Leo o ka Lahui, Volume II, Number 692, 26 April 1893 — Page 1

Page PDF (887.09 KB)

This text was transcribed by:  Kelly Murray
This work is dedicated to:  Awaiaulu

KA LEO O KA LAHUI.

"E Mau ke Ea o ka Aina i ka Pono."

Buke II.           HONOLULU APERILA 26, 1893.               Helu 692

 

HE NANEA KAMAHAO NO MAIKA KE KEIKI

Hapa Ilikini a Hawaii hoi.

 

KE KANAKA MUA LOA NANA I PANA KE AKUA BEA A NA ILIKINI I MAKA'U LOA AI-A OKA WELI HOI O NA ILI KEOKEO-A ME KA LUKU IA ANA O KELA HUI KEAKA A LI.

 

            Hoohauoli ia ka puuwai o na poe o Kaleponi i ka loaa o ka hui pepehi kanaka o Conegokena ma.  Pepehi maimoino ia na ili keokeo.  He $25,000,000, ka uku makana ke loaa o Maika.  Kau hou ka weli i ko Kaleponi poe no ka eueu hapa Ilikini.  20 kue ia Maika 1.  Aole oia he kanaka, he akua.  Lele i ka pali kiekie me ka lio.  He noho paipai ka hokua o ka lio ahiu no Maika.  Hui o Maika me na Ilikini iloko o kekahi a-na nui.  Mare hou o Maika.  Lilo oia i moi.  Hui ka makua me ke keiki.  Ka luku ia ana o ka Hui Keaka a Li, ka loaa ana o kekahi keiki Hawaii oiaio opio ia Maika, ka ili poo o na ili keokeo ka mea e pii ai o kou kulana a me ka hopena o keia moolelo.  Good-bye.

 

            Nawai oukou i pepehi hoomainoino iho nei?  Aole makou i maopopo, he akua lapu ka makou mea i ike ai, i ke alualu ana nei ia makou mamua o ko makou loaa ana i kekahi peku hoki ma ko makou mau kumu pepeiao, wahi a kekahi o lakou i pane mai ai.

            I ka manawa i lohe ai o kapena Sula ma i keia leo, ua hoopuiwa loa ia lakou no ka mea, o ka leo hope i puana mai ai, aole ia he leo i malihini ia lakou, a ua hoomaopopo loa iho la lakou, aole kela he leo no ka mea e aku, aka o ka leo no ia: ke kanaka waiwai i lilo i kanako ilihune lapuwale, oia hoi o Conegokena ka makua hoi o ka hema.

            I ka wa a kela leo ano olemakule hooho mai ai oia no ka manawa a ka Ilamuku i pane aku ai.

            O oe no anei kela e Conegokena ka mea i mahuka mai, mai loko mai ok a halepaahao, iloko o keia mau mahina loihi i kaahope ae nei?

            Ae, he oiaio o wau no keia.

            A pehea oe iloaa ai i keia poino?

            No ka hoao ana o makou e kii ehu, e i ka waiwai o ka wahine a Maika.

            A pehea oukou i loaa pono ai i ka eueu Hapa Ilikini?

            Aole paha makou i ike aia o Maika iloko o ka hale ilina kahi i hoomakakiu ai, he ike ana ka makou i ka hoopuoho ana mai, a kukihewa makou he akua lapu.

            I ka maopopo ana o na kumu a pau o keia mau mea i hana ia ai e Maika, ua kauoha mai la ka Ilamuku i na kanaka o Kapena Sula e halihali i keia poe powa no ka halepaahao e hoopaa ai, a ua hooko ia aku la no hoi ke kauoha a ka Ilamuku e na kanaka a Kapena Sula, a oia ka wa i huli hoi koke mai ai o ka huakai a Kapena Sula ma.

            Aia nae i ka manawa i poha aku ai o ua lono hoolele kauli ma na pea a pau o ka aina, ua hoohauoli loa ia ae la ka puuwai o na poe apau o Kaleponi, no ka pau ana i ka paa o ka hui pepehi kanaka a Conegokena ma, ka mea hoi a lakou i kau nui ai ka weli, mamuli o ka lakou mau hana hoomainoino.

            Aole no hoi i hookolokolo hou ia ua poe nei, no ka mea; ua hala mawaho o ka pelena kupono ka hoopai; i kau ia maluna o lakou pakahi, a o kekahi kumu no hoi i hookolokolo ole ia ai o ua poe powa nei, mamuli no o ko lakou pau nui ana i ka make i kekahi la ae, a o Conekogena wale no ka mea i ola mai loko ona la elima mai mahope iho o ko lakou pau ana i ka paa, a make iho la oia me ka mainoino nui o kona kino.

            Aia nae i ka hala ana ae o kekahi mau mahina ekolu mahope mai o ka pau ana o ka hui pepehi kanaka o Conegokena ma i ka make, ua loaa hou mai la kekahi lono hoolele hauli, e i ana, aia ka eueu Hapa Ilikini (Maika) ke holapu la i na ili keokeo mawaena o Kaleponi me Mikiko, a me Arizona.

            I ka wa i pahola aku ai o keia lono hoolele hauli a hiki imua o Kapena Sula, ua hoehaeha loa ia iho la kona puuwai no keia mau hana a kana keiki a oia kana i noonoo iho ai i kana mea pono e hana ai, i hoopau ia ai keia mau hana a kana keiki hanai, i ka wa i maopopo ai o kaua ma au mea pono i hoolala ai, ua hele aku la oia kuka me ka Ilamuku a me ka Lunakanawai.  I ko lakou hui ana ae i kahi hookahi, ua hai aku la o Kapena Sula i kona manao oia iho keia malalo.

            $25,000,000 Makana.

            E haawi no au i kela puu dala nui hewahewa i hoike ia ae la maluna ae, i ka mea a mau mea paha e hiki ana ke hopu ia Maika kuu keiki hanai a lawe mai imua o'u, a i ole o kona kino make paha ke lawe ia mai imua alo kuu alo.

KAPENA SULA

_____

HE MOOLELO KAILI PUUWAI NO SENIA LUTERA

Ka Ui Puuwai Mabala O ENELANI KAHIKO.

 

A I OI E

He Nanea Hooheno no kekahi Kauna Wahine Opio me kana mau Aloha Ekolu.

(Kaauia no Ka Leo.)

 

MOKUNA XXXVII.

 

            Ia Senia i wehe ae ai i kona wahi kihei aahu a noho iho la iluna o kahi noho hookahi o kona rumi. kulu iho la na waimaka, a puana wale iho la no oia iaia iho.

            "Ka lua keia o na makahiki loihi i hala aku, mai ka manawa hope o ko'u ike hope ana i kona mau helehelena !

            Ua poina paha oia ia'u?  Ua haalele paha lakou i na hoomanao ana no'u me ka manao ua make au?

            Auwe no hoi e noho hookahi au iloko o keia mau makahiki, he hookahi mea i ike i ko'u kaumaha, o ka Haku !

            Ua hoao au e hoomanawanui, a e hoomaemae i ko'u mau hewa, aka, i kekahi manawa he kiekie o ka oolea o kou auamo !

            Kulou iho la o Senia i kona poo maluna o na lima a uwe iho ia oia.  Ua hele kona puuwai a kaumaha, a ua kuamai no hoi kona naau.  Ua nui kona noho hoilihune ana me ka lawelawe ana i na hana aloha i ka poe pilikia, aka, ua ulu mai hoi ka ake e ike i kana ipo a ane kaihi aku i kona ola, a he haohao kona @ mua ole ana i ka make.  I keia a me keia po, e hoao mau ana oia e hoopoina i ka helehelena o kana kano ipo, e pule e hoopalaka ia koua noonoo nona, aka, me he la kona mau helehelena e kau mau ana imua ona, me na hiona mino aka a me na maka i puia e ke aloha nona a ia ia e ike ai hoomanao ae la oia i na la o ko laua hooipo ana.  Ua hoea mai keia mau hiona me he ao opua, la imua o kona mau kii onohi nui kona kaumaha, a puka maka a ae la kona ehaeha ma ka leo uwe, me na hawanawana ana ia ia iho.

            "Ua hoao au e kinai i kou mau ehaeha ma ke kokua ana i ko hai mau luuluu, aka ua lilo kau mau hoao ana i mea ole.  Ua oi aku ka oluolu i na e hiki mai ana ka make ia nei.  Aka, e noho no paha au me ka hoomanawanui !"

            Ma kahi a Senia i noho ai, ua lilo oia he mea nui iwaena o ka poe ilihune a noho pilikia.  Ua like me he anela la i keia poe.  Nana e malama ka poe hapuea a me ka poe omaimai a i na ua nele keia poe i ke dala e uku ai i ke kauka, a e kuai ai paha i ka lole moelepo a me ka holowaa kino make e lawe ae ana oia i kana dala ponoi a e uku ana mai kona wahi waihoua uuku.  Na keia mau hana aloha i hoonanea a hoopalaka ia ia i na hoomanao ana, a pela i haule ai kekahi mau manawa o ka loku hoeha mau a na noonoo no na mea i hala.

_____

HE UMI (10) APANA AINA HOME MAIKAI NO KE KUAI.

            Aia he Umi apana aina Home maikai loa no ke kuai aku e waiho la ma Kalia Waikiki, Oahu, Mawaena o kahi o Hon. Chas. L Hopkins a me Mr. Marcfarlane a i keia mamua o ka aina o G.W.Keaweamahi.

            A oia no na apana aina pa hale luani loa i koe iloko o ke kulana kauhale nei.

            He oluolu loa ke kumukuai.  He maikai ke kuleana.  Na ka mea kuai mai e uku no na Palapala.

            No na mea i koe e ninau ia William C. Achi Honolulu Maraki 27, 1893.       tf.

_____

KAUKA Yong Kam Pung [APANA.]

Helu 81 Alanui Maunakea.

 

KAUKA LOEA O KA AINA PUA

 

            Ua hiki ke hoola ia kela a me keia ano ma'i, mai ke ua kane, wahine a me ko na keiki liilii.  O na mai ha-no a me na ma'i e pili ana i ka maka, pau pu ia i ke ola.  O na ma'i koke inoino a me ka hooulu hou ana i na wahi poino o ka puu wai a me ke kino, e hoola ia no me ka maalahi.  Pela me na ma'i hu'i koko maloo, ua hiki ke hoola ia me ke oki ole.  Ke hoike ia aku nei eia ke ola ianei me ka oluolu pu o kahi auhau.

            E KIPA mai e ka poe i hooluuluuia me nahaawina pilihua a ka ma'i, a na'u oukou e hooluoia uku.

            KAUKA YONG KA PUNG.

mar.28-2@

_____

HUI ALAHAO A ME AINA O OAHU.

Papa Manawa

Mai a Mahope o Okatoba 1, 1892

NA KAA

 

Haalele ia Honolulu    6:15am                        8:45am                        1:45pm            4:35pm

Hoea i Honouliuli        7:20*               9:57                 2:57                 5:35

Haalele ia Honouliuli  7:30*               10:13               3:45                 5:42

Hoea i Honolulu          8:35*               11:55               4:55                 6:50+

NO KULANAKAUHALE MOMI IHO.

Haalele ia Honolulu                            5:10pm||

Hiki i Kulanakauhale Momi                5:48||

Haalele ia Kulanakauhale Momi         6:55am*

            +Poaono wale no

            *Koe ka Lapule

            ||Koe ka Poaono.

Sept.28 tf-dly.

_____

HOOLAHA AINA.

            E ike auanei na kanaka a pau ma keia Hoolaha, owau o S.K.Kila Opio, e noho ana ma Honolulu, Mokupuni o Oahu, ke hoike aku nei au ma ke akea owau wale no ka pilikoko pili loa i na aina o Kila (k) Kepola (w) ame Ku 9K) i make e waiho la ma Kahuku Kau Mokupuni o Hawaii.  O ka mea a ma mea i kuai a hoolimalima paha keia mau aina, aole i mana ia hau ana, ina he mea a mau mea paha paa nei i ua mau apana aina nei, hoike koke mai ia'u, a i ole e kipaku no au ia lakou.

S.K. KILA OPIO.

Honolulu, Feb 17 1893.

4ts-wkly.

_____

Elia Kaululaau. Kauka Hana Niho.

 

            Ua hiki ke huki ina Niho me ka eha ole iloko o ka manawa pokole loa.  He loea me ka noeau ma ka Hoopiha ana i ka niho me ke Gula Kala a mea e ae paha.  He akamai lua ole i ka Hana ana i na Niho Kui o na ano a pau.

            He Mikioi ka Holoi ena ina Niho.  He palanehe kona mau lima ma Kana mau mea Hana Niho e na @ Hou loa i loaa mai nei.  He @ kukai olelo ana no kona ukuhana.

            O ke kanaka Hawaii hookahi wale no keia mailoko ae o ka huina o 40,000 kanaka i loea ka Laikini Kauke hana Niho; mai ka Papa Kauka Hana Niho mai o ke Aupuni Hawaii, mamuli o ka ike ana na Hoa o na Papa Ola i kona aku mai maoli ma keia Oihana ano@.

            E ikeia kakou Hoa Kanaka o @ pa hewa kealoha ia lakou nei ai.

            Keena Hana maluna ae o ka Hale Hana Pu i ke kihi o Alanui M. a me Betela Puka komo e pii ai iluna o ke Keena ma Al, Mei,

mar.6-tfd.