Ka Leo o ka Lahui, Volume II, Number 693, 27 April 1893 — Page 1

Page PDF (879.89 KB)

This text was transcribed by:  Beatrice Lawelawe Santiago
This work is dedicated to:  PuakeaN

KA LEO O KA LAHUI.

"E Mau ke Ea o ka Aina i ka Pono."

 

          Buke II                                                                HONOLULU  APERILA 27, 1893                                                           Helu 693

­­­____________________________

 

 

HE NANEA KAMAHAO

--- NO ---

MAIKA

__________

 

KE KEIKI

Hapa Ilikini a Hawaii hoi.

__________

 

          KE KANAKA MUA LOA NANA I PANA KE AKUA BEA A NA ILIKINI I MAKA'U LOA AI -- A O KA WELI HOI O NA ILI KEOKEO -- A ME KA LUKU IA ANA O KELA HUI KEAKA A  LI.

___________

 

          Hoohauoli ia ka puuwai o na poe o Kaleponi i ka loaa o ka hui pepehi kanaka o Conegokena ma.  Pepehe mainoino ia na ili keokeo.  He $25,000,000, ka uku makana ke loaa o Maika.  Kau hou ka weli i ko Kaleponi poe no ka eueu hapa Ilikini.  20 kue ia Maika 1.  Aole oia he kanaka, he akua.  Lele i ka pali kiekie me ka lio.  He noho paipai ka hokua o ka lio ahiu no Maika.  Hui o Maika me na Ilikini iloko o kekahi a-na nui.  Mare hou o Maika. Lilo oia i moi.  Hui ka makua me ke keiki.  Ka luku ia ana o ka Hui Keaka a Li, ka loaa ana o kekahi keiki Hawaii oiaio opio ia Maika, ka ili poo o na ili keokeo ka mea e pii ai o kou kulana a me ka hopena o keia moolelo.  Good-bye.

____________

 

          I ka wa i lohe ai o ka Lunakanawai me ka Ilamuku i na mana o o Kapena Sula, ua hookuihe ia iho la ko laua mau puuwai, a oia ka laua wa i hoomaopopo mai ai i ke auo nui o ko Kapena Sula, ma o ko laua ninau ana aku.

          Heaha kou mea i manao ai e hana me keia, me ko ike iho no ua haalele mai kau keiki ia oe, a ua lohe pu no hoi kakou i kona manao ana i hai mai ai, he enemino loa ka ili keoke nona?

          Oh!  Aole o'u makemake e lohe mau no kana mau hana pupule makemake au e hoopau, i kana mau kana pupule, wahi a Kapena Sula i pane mai ai; me kona hoomau ana mai no i ke kama@ ana.

          O ka'u wale no e kauoha aku nei ia oe e ka Ilamuku, e hooko aku oe i kela manao o'u i hoike mua aku nei ia olua, no ka mea, aole o ka olua dala ke pau ana, o kau no ke pau ana.

          Heaha aku auanei hoi e hooko aku ana no hoi paha au elike me kau kauoha.

          Oia no ka wa o ka Ilamuku i ku ae ai iluna a haalele iho la ia Kapena Sula me ka Lunakanawai, no ka hele ana e  hooko i kana apana    hana.

          I ka wa i pohala ae ai o keia kuahaua a Kapena Sula, me kela pea a me keia o Mareka, ua hooikaika nui loa kekahi poe e @mi ia Maika, no ka nui palena ole o ka puu dala makana i ka e loaa ai o ka eueu Hapa Ilikini, eia nae; he mau moeuhane palaualelo wale no ia a ka poe i manao ae e huli ia Maika, no ka mea; o kekahi poe makaikiu i halawai ai me ua Hapa Ilikini nei, ua hoopahua ia ko lakou akamai e Maika, a ua lilo no hoi kekahi o lakou i mau moepuu, a i mea e hooiaio ia ai keia mau mea, e aui ae kaua e kuu makamaka heluhelu i ua Hapa Ilikini nei e holapu la i waena o ke kulanakauhale o Mekiko.

          Ma keia hele auwana hou ana o ka mea nona keia nanea, ua luku hoomainoino aku la oia i na ili keokeo a pau e halawai mau mai ana me ia, a ua nui no hoi ka poe i kaumaha no keia mau hana pono ole a ua Hapa Ilikini nei.

          A ua kuahaua pu ae no hoi ka Ilamuku nui o Mekiko me kekahi puu dala nui makana i ka mea a mau mea paha e hiki ana ke hopu a paa ua Hapa Ilikina nei, a ua hiki pu aku la kekahi, @ oe makai kiu i Mekiko, no ka huli ana ia Maika, a ua olelo ia maloko o keia moolelo, ua piha he 200 haneri poe makaikau i hoouna ia no ka huli ana i ua Hapa Ilikini nei.

          Oiai no nae oia e luku ana me kona homainoino pu ana i na ili keokeo a pau e halawai mai ana mamua e kona alo, a hiki i ka hala ana o kekahi mau mahina eono mahope mai, ua hoopuiwa loa ia oia, mamuli o kona lohe ana aku i kekahi poe kapuai lio e pohapoha mai ana, mahope mai o kona meheu, ua alawa ino ae la oia i hope a ike aku la oia i kekahi ka-oo holo lio e holo pololei mai ana mahope oia nei me ka puahi nui.

          Ua hoomaka iho la keia e kaohi i kona wahi lio, no ka hakilo pono ana aku i keia poe hololio e holo mai nei me ka puahi nui.

          I ka wa i kaalo pono ae ai o ua poe nei nei mamua pono oia nei, ua ike koke aku la oia he poe ili keokeo wale no lakou a pau, oia no kona wa i hooponopono koke iho ai i kona wahi kakaka me kona unuhi pu ana ae i kekahi poe pua he 10, a omau iho la keia iluua o ke kaula o kaua kakaka.

______________

 

HE  MOOLELO  KAILI  PUUWAI

 

--- NO ---

 

SENIA  LUTERA

__________

 

Ka Ui Puuwai Mabala

---: o :---

ENELANI  KAHIKO.

__________

 

A  I  O@E

 

He Nanea Hooheno no kekahi Kauna Wahine Opio me kana mau.  Aloha Ekolu.

(Kaauia no Ka Leo)

__________

 

MOKUNA  XXXVII.

__________

 

          Iaia e noho ana, aia hoi, kikeke mai la kekahi mea mawaho o kona ipuka, a me ka hanu kaumaha, ku ae la oia iluna a hele aku ia e wehe i ka ipuka.

          Aia hoi e ku ana kekahi wahi kaikamahine, me kahi aahu lahilahi, e ano haukeke ana no ke anu, a me na maka i piha i ka hopohopo aka, na ka leo oluolu o Senia i hoopuehu ae i kona hopohopo a me ka leo wikani, pane mai la oia:

          E oluolu oe na kekahi wahine au i hoouna mai nei e kii mai ia oe.

          He nui kona mai, a ua olelo mai hoi, ua makemake e hele koke oe me a'u e ike iaia?

          E hele ana no anei oe?

          Mahope o keia leo kahea mai ka mea mai, e kono ana iaia e hele, ae koke aku la o Senia, a komo hou ae la i kona kihei a me ka papale, a ia wa ukali aku la oia mahope o ke kaikamahine.

          Alakai hele aku la ke kaikamahine iaia nei ma kekahi mau alanui pohihihi a pouli no hoi, a komo aku la iloko o kekahi hale, a iho aku la laua nei ma kekahi alapii a kekahi rumi ilalo.

          I k@hi aole oia nei ike mua aku i na mea oloko o keia rumi, aka i ka maamaa ana iho o ko ia nei maka i ka pouli, ike aku la keia i kekahi wahine e moe mai ana iluna o kekahi bela i hanaia me na welu o kela a me keia ano, ma kekahi kihi o ka rumi, a lohe aku-la oia i ka leo ehaeha o kekahi mea e na mai ana ma ia wahi.

          "Ua hauoli loa au i kou hele ana mai," wahi a ka mea mai, me ka leo ha, a i ko Senia lohe ana, ua hoomanao koke ae la ia i ka like me kekahi lee@ ana i lohe mua ai, ma kekahi wahi okoa aku, "no ka mea, e make ana no au, a e lohe hoi oe i kou moolelo iloko o na hana hewa me ka hupo no ka manawa loihi.

          Aole hoi e hiki ana ia'u ke hoomaikai i ka'u mau hana hewa i hana aku ai ia hai, aka, ua hiki ia'u ke wehewehe mihi aku no ia mau mea ia oe, a he mea no ia e hooluolu mai ai i ko'u lunaikehala.

          Huli ae la ka wahine a pa pono aku la hoi kona mau helehelena, i hele a haikea make, a kau pono aku la ia Senia, a ia ike ana mai o Senia, ua poha koke ae la ka leo hikilele mai a ia ae, a kuemi hope aku la oia me kona ano e, no ka mea, ike iho la oia, eia imua ona iloko o ke ino a me ka weluwelu o kona aahu, a e make wahi makamaka ole ana hoi, ka Moiwahine o na Kuewa!

______________

 

HE UMI (10) APANA AINA

HOME MAIKAI NO KE

KUAI.

 

          Aia he Umi apana aina Home maikai loa no ke kuai aku e waiho la ma Kalia Waikiki, Oahu, mawaena no kahi o Hon. Chas. L. Hopkins a me Mr. Marcfarlane a i keia mamua o ka aina o G. W. Keaweamahi.

          A oia no na apana aina pa hale @lnani loa i koe iloko o ke kulana kauhale nei.

          He oluolu loa ke kumukuai.  He maikai ke kuleana.  Na ka mea kuai mai e uku no na Palapala.

          No na mea i koe e ninau ia William C. Achi, Honolulu  Maraki 27, 1893.                           tf.

______________

 

KAUKA

Yong Kam Pung

[APANA.]

Helu 81  Alanui Maunakea.

_______

 

KAUKA LOEA O KA AINA PUA

________

 

          Ua  hiki ke hoola ia kela a me keia ano ma'i, mai Eo na kane, wahio@ a me ko ua k@ki liilii.  O na mai ha-no a me @  e pili ana i ka maka. pau pu ia i ke-ola.  O na ma'i koko inoino a me ka hooulu hou ana i na wahi poino o ka puu wai a me ke kino, e hoola ia no me ka maalahi.  Pela me na ma'i hu'i koko maloo, ua hiki ke hoola ia me ke oki ole.  Ke hoike ia aku nei eia ke ola ianei me ka oluolu pu o kahi auhau.

          E KIPA mai e ka poe i hooluuluuia me na haawina pilihua a ka ma'i, a na'u oukou e hoeluo@a uku.

 

KAUKA YONG KAM PUNG.

mar.29--@

______________

 

HUI ALAHAO A ME AINA O OAHU.

 

Papa Manawa

Mai a Mahope o Okatoba 1, 1892

 

NA  KAA

 

                                                                                      A. M.  A.    P.M.  P.M.

          Haalele ia Honolulu                                              6:15* 8:45   1:45   4:35

          Hoea i Honouliuli                                                 7:20* 9:57   2:57   5:35

          Haalele ia    "                                                        7:30* 10:13 3:45   5:42  

          Hoea i Honolulu                                                   8:35* 11:55 4:55   6:50+

          NO KULANAKAUHALE MOMI IHO.

          Haalele ia Honolulu                                                                 5:10# p.m.

          Hiki i Kulanakauhale Momi                                                    5:48#

          Haalele ia       "              "                                                        6:55* a.m.

                                      + Poaono wale no

                                      * Koe ka Lapule

                                       # Koe ka Poaono.

                                                Sept. 28         tf-dly.

____________

 

HOOLAHA  AINA.

 

          E ike auanei na kanaka a pau ma keia Hoolaha, owau o S. K. Kila Opio, e noho ana ma Honolulu, Mokupuni o Oahu, ke hoike aku nei au ma ke akea owau wale no ka pilikoko pili loa i na aina o Kila (k) Kepola (w) a me Ku (k) i make e waiho la ma Kahuku Kau, Mokupuni o Hawaii.  O ka mea a mau mea i kuai a hoolimalima, paha i keia naau aina, aole i mana-ia hana ana, ina he mea a mau mea paha e paa nei i ua mau apana aina nei, e hoike koke mai ia'u, a i ole e kipaku no au ia lakou.

 

S. K. Kila Opio.

                                          4ts--wkly.                                   Honolulu, Feb 17, 1893.

______________

 

Elia Kaululaau.

Kauka Hana Niho.

__________

 

          Ua hiki ke huki ina Niho me ka eha ole iloko o ka manawa pokole loa.  He loea me ka noeau ma ka Hoopiha ana i ka niho me ke Gula Kala a mea e ae paha.  He akamai lua ole i ka Hana ana i na Niho Kui o na ano a pau.

          He Mikioi ka Holoi@ ana ina Niho.  He palanehe kona mau lima ma Kana mau mea Hana Niho @ ano Hou loa i loaa mai nei.  @ oluolu no ke kukai olelo ana no kona ukuhana.

          O ke kanaka  Hawaii hookahi wale no keia mailoko ae e ka huina o 40,000 kanaka i loaa ka Laikini@ Kauka Hana Niho, mai ka Papa Kauka Hana Niho mai o ke Aupuni Hawaii, mamuli o ka ike ana o na Hoa o na Papa Olaa kona akamai maoli ma keia Oihana ano nui.

          E ikeia kakou Hoa Kanaka o kipa hewa kealoha ia lakou nei ae.

          Keena Hana maluna ae o ka Hale Hana Pu i ke kihi o Alanui Moi a me Betela Puka komo e pii ai iluna o ke Keena ma Al. Mei.

                   mar.6--tfd

 

 

______________