Ka Leo o ka Lahui, Volume II, Number 695, 1 May 1893 — Page 1

Page PDF (841.13 KB)

This text was transcribed by:  Debbie Tanaka
This work is dedicated to:  To the customers of mauirulez.com

KA LEO O KA LAHUI.

"E Mau ke Ea o ka Aina i ka Pono."

 

 

Buke II.           HONOLULU MEI 1, 1893.   Helu 695

 

HE NANEA KAMAHAO

-NO-

MAIKA

KE KEIKI

Hapa Ilikini Hawaii hoi.

 

KE KANAKA MUA LOA NANA I PANA KE AKUA BEA A NA ILIKINI I MAKA'U LOA AI-A O KA WELI HOI O NA ILI KEOKEO-A ME KA LUKU IA ANA O KELA HUI KEAKA A LI.

 

Hoohauoli ia ka puuwai o na poe o Kalponi i ka loaa o ka hui pepehi kanaka o Conegokena ma Pepehi mainoino ia na ili keokeo.  He $25,000,000, ka uku makana ke loaa o Maika.  Kau hou ka weli i ko Kaleponi poe no ka eueu hapa Ilikini, 20 kue ia Maika I.  aole oia he kanaka, he akua.  Lele i ka pali kiekie me ka lio.  He noho paipai ka hokua o ka lio ahiu no Maika.  Hui o Maika me na Ilikini iloko o kekahi a-na nui.  Mare hou o Maika.  Lilo oia i moi.  Hui ka makua me ke keiki.  Ka luku ia ana o ka Hui Keaka a Li, ka loaa ana okekahi keiki Hawaii oiaio opio ia Maika, ka ili poo o na ili keokeo ka mea e pii ai o kou kulana a me ka hopena o keia moolelo.  Good-bye.

 

O ka oiaio nae, aole oia i haule mai luna iho o kona lio e kau ana, a aole pu no hoi oia i ku i kekahi poka, a i mea e ike ai oe i ka oiaio e kuu makamaka heluhelu, e kala mai oe i kou mea kakau nei ma ka wehewehe iki ana aku i mea e hoopau ia ai kou pohihihi.

O ke kumu i nolowale ai ka ike ia ana o Maika mai luna aku o ka lio, oia no kona apo ana ae o kona lima hema ma ka a i o ka lio, a pili ae la hoi kona opu ma ka umauma o ka lio, me ka upiki ana o kona mau wawae ma ke kowa o na uha mua o ka lio a huli papu ae la kona alo malalo pono o ka waha o ka lio, oiai hoi kana kakaka e kikepa ana ma ka aoao hema o ka a-i o ka lio, me kona lima akau e paa me na pua he mai i omau ia ma ke kaula o ke kakaka.

Ua hele ke kaula o ke kakaka a molio pono, a i kona wa i kaalo iho ai mamua pono o ua poe nei, o kona wa koke no ia i hookuu aku i kana mau pua, he umi mai ke kakaka aku, a ka poo like aku @ kou a pau ma na puuwai o ua poe nei.

Aole no @aha oe i poina e kuu makamaka heluhelu i na moolelo o na Ilikini a pili ana no ko lakou akamai i ke pana i ka hua apala iluna o ke poo o kekahi mea no na haneri anana ke kaawale, a me ka pipili o ko lakou mau pauku kino iluna o ka hokua o na lio ahu, a ua olelo ia no hoi e kekahi poe ili keokeo; ua like na ilikini me ka hao kila imua o ka mageneti, ka pipili launa ole mai.

A pela iho la i nalowale ai ka kaua eueu mai na maga mai o ua poe nei, a nolaila; e hookele pololei ae kaua i ko kaua moku ma ka latitu pololei o ili auanei kaua iluna o ke akoakoa.

I ka wa a ua eueu nei e ahai la ka pupuhi no ka waonahele, a me na makaikiu hoi he umi e uhai aku  nei mahope o ka meheu o na hapa Ilikini kolone nei, ua halawai hou iho la no ua poe nei me kekahi poino hou iho la no ua poe nei me kekahi poino hou, ma o ka haule pahu hou ana aku o kekahi mau hoa o lakou he 5 ka nui ilalo o ka honua, a koe iho la no he 5 e uhai nei mahope o Maika.

O kahi apiki loa aku, oia no ka loaa hou ana o kekahi kuko palaualelo a ke kuhihewa nui, e like me ko lakou hamabaka mua ia ana i ko nalowale honua ana iho o ua hapa Ilikini nei mai luna iho o ka kua o ka lio a no kaua e kuu makamaka heluhelu, ua maopopo ia kaua kona wahi i pee ai.

A oiai lakou i hiki aku ai ma kahi a lakou i ike hope ai i ka lio, ua hookahaha loa ia ko lakou mau puuwai ma o ko lakou paa ana i ka laau o Kekuaokalani o Hoolehelehekii.

A ua like lakou iloko o keia @ekona me na ilio Galehona, ilio alualu kia, i hooka ia e ka popoki iluna o ka laau a aa aku na maka o na ilio malalo me ka hoka nui.

Pela okoa iho la no na poe.  Makaikiu nei iloko oia wa, ka loaa ana ia lakou o hamohamo kunana-kale a oia ka lakou i hooho ae ai ka leo nui i kela mau huaolelo e kau ae la maluna iwaena o ka mokuna.

Aole oia he kanaka he akua.

Heaha iho la hoi ka mea i ilio ai o ka kaua eueu i akua e kuo makamaka heluhelu?

Kahaha ! owai auanei hei ka kanaka e like me keia ka nui launa ole mai o na hana kupaianaha a me ka hoohoka piha maoli no i na Makaikiu.

A uwila hou aku,

HE MOOLELO KA@ PUUWAI

-NO-

SENIA LUTERA

Ka Ui Puuwai Mahala

-O-

ENELANI KAHIKO.

A I OIA

He Nanea Hooheno no kekahi Kauna Wahine Opio me kana mau Aloha Ekolu.

(Kaawia no Ka Leo.)

MOKUNA XXXVII.

 

Ua hala ka wa kupono e noonoo ai no la i hala, i pane aku ai o Senia.  E hoomanao wale no i na mea o mua a e mihi i ka wa kupono, no ka mea ua oleloia ua oi aku ke koa o ka puuwai o ke kanaka a me kona maikai mamua o  ka ike ana i ka hewa.  E hoomanao oe ia mea, a e hooluolu i kou naau.

Aole ke Akua e nana mai ana ia'u ka mea e mihi ana i ka manawa hope loa wale no! Wahi a ka wahine e uwe ae ai.

E hoolohe no oia i kana mea i hana ai ke mihi oia, wahi a ka pane.  E nui wale no ka hewa aia mea i hana ai, aka he makaukau oia e kala i ka poe hewa i na wa a me ke aloha.  Ia wa, ninau koke aku la o Senia ia ia, me ka hanu kaumaha.

Ke make nei oe, a he oiaio anei e hai mai ana oe ia'u i ka mea oiaio: O oe anei ko'u makuahine?

Ae, owau io no kou makuahine, oia i olelo akahele mai ai, Aka, o ke Akua, lokomaikai, heaha la kou ano makua!

Ia wa kani ae la kekahi loo ehaeha mai na lehelehe ae o Senia, a palulu ae la oia i kona maka me na lima.  Ua noho hoi oia me ka manaolana no ka manawa loihi, he makuahine e aku kana, aole ka.

Ua ike no anei ko makuakane eia no au ke ola nei? i ninau aku ai oia me ka haka pono aku o kona mau maka ia Senia.

Aole, ke manao nei oia ua make oe.  Ua manao oia ua piholo ae iloko o ka wai, he mau makahiki i hala aku he loihi, i a oe i haalele ai no ia ia.

Ua maikai loa aku la me ia, a mai hai aku oe ia ia ka mea oiaio? A e ae mai oe aole oe e hai aku i kahi ou i make ai: E hoomanao no hoi oe, me ko'u mau hewa a pau he nui, owau nei au o ike mai la, owau no kou makuahine!

Aole au e hoike ana ia ia, wahi a Senia.

Ia wa alawa ae la na maka o ka makuahine, a haka pono aku la maluna o kana kaikamahine, a ike ia iho la ma kona mau helehelena ka nani o kona mau la opio e paha ana maluna o kona mau papalina, me he la, e uhi ia mai ana e na manao o ke aloha makua no ka wa mua a me he la hoi he uhane hou kai noho iho maluna ona Mino aka iho la kona heleheleena i nana aku ai i kana kaikamahine.  Hoomaka ae ila kona lehelehe e oni, a lohi koiuiu iho la o Senia i kela ole o hope loa a kona makuahine.

 

HE UMI (10) APANA AINA HOME MAIKAI KO KE KUAI.

Aia he Umi apana aina Home maikai loa no ke kuai aku e waiho la ma Kailia Waikiki, Oahu, mawaena o kahi o Hon. Chas. L. Hopkins a me Mr. Marcfarlane a i keia mamua o ka aina o G. W. Keaweamahi.

A oia no na apana aina pa hale @nani loa i koe iloko o ke kulana kauhale nei.

He oluolu lo a ke kumukuai.  He maikai ke kulana.  Na ka mea kuai mai e uku no  na Palapala.

No na mea i koe e ninau ia William C. Achi Honolulu Maraki 27, 1893.       tf.

 

 

KAUKA.

Yong Kam Pung

[APANA.}

Helu 81 Alanui Maunakea.

KAUKA LOEA O KA AINA PUA

Ua hiki ke hoola ia kela a me keia ano ma'i, mai ko na kane, wahine a me ko na keiki liilii.  O na mai ha-no a me na ma'i  e pili ana i ka maka, pau pu ia i ke ola.  O na ma'i koko inoino a me ka hooulu hou ana i na wahi poino o ka puu wai a me ke kino, e hoola ia no me ka maalahi.  Pela me na ma'i hu'i koko maloo, ua hiki ke hoola ia me ke oki ole.  Ke hoike ia aku nei eia ke ola ianei me ka oluolu pu o kahi auhau.

E KIPA mai e ka poe i hooluuluu@a me na haawina pilihua a ka ma'i, a na'u oukou e hooluolu uku.

KAUKA YONG KAM PUNG.

mar.29-2moned.

 

HUI ALAHAO A ME AINA O OAHU.

Papa Manawa

Mai a Mahope o Okatoba 1, 1892

NA KAA

                        A.M.    A.M.    P.M.    P.M.

Haalele ia Honolulu    6:15     8:45     1:45     4:56

Hoaa i Honouliuli        7:20     9:57     2:57     5:35

Haalele ia "      7:30     10:13   3:45     5:42

Hoea i Honolulu          8:35     11:55   4:55     6:50+

NO KULANAKAUHALE MOMI IHO.

Haalele ia Honolulu                            5:10# P.M.

Hiki i Kulanakauhale Momi                5:48#

Haalele ia " "               6:55# A. M.

Haalele ia

+ Poaono wale no

* Koe ka Lapule

# Koe ka Poaono.

Sept. 28 tf-dly.

 

HOOLAHA AINA.

E ike auanei na kanaka a pau ma keia Hoolaha, owau o S. K. Kila Opio, e noho ana ma Honolulu, Mokupuni o Oahu, ke hoike aku nei au ma ke akea owau wale no ka pilikoko pili loa i na aina o Kila (k) Kepola (w) a me Ku (k) i make e waiho la ma Kahuku Ka@, Mokupuni o Hawaii.  O ka mea a mau mea i kuai a hoolimalima paha i keia mau aina, aole i mana ia hana ana, ina he mea a mau mea paha a paa nei i ua mau apana aina nei, a hoike koke mai ia'u, a i ole e kipaku no au ia lakou.

S. K. KILA OPIO.

Honolulu, Feb 17 1893.

4ts-wkly.

 

Elia Kaululaau.

Kauka Hana Niho.

Ua hiki ke huki ma Niho me ka eha ole iloko o ka manawa pokole loa.  He loea me ka noeau ma ka Hoopiha ana i ka niho me ka Gula Kala a mea e ae paha.  He akamai loa ole i ka Hana ana i na Niho Kui o na ano a pau.

He Mikioi ka Holo@ana@na Niho.  He palanehe kona mau lima na Kana mau mea Hana Niho o na ano Hou loa i loaa mai nei.  Heoluolu no ke kukai olelo ana no kona ukuhana.

O ke kanaka Hawaii hookahi wale no keia mailoko ae o ka huina o 40,000 kanaka i loaa ka Leikini Kauka Hana Niho; mai ka Papa Kauka Hana Niho mai o ke Aupuni Hawaii, mamuli o ka ike ana o na Hoa o na Papa Ola i kona akamai maoli ma keia Oihana ano a@i.

E ikeia kakou Hoa Kanaka o @ipa hewa ke aloha ia lakou nei ae.

Keena Hana maluna ae o ka Hale Hana Pu i ke kihi o Aianui Moi a me Betela Puka kome e pii ai iluna oke Keena ma A@. Moi.

mar 6-t@d