Ka Leo o ka Lahui, Volume II, Number 695, 1 May 1893 — Page 2

KA LEO O KA LAHUI.

"E Mau ke Ea o ka Aina i ka Pono."

 

KA LEO O KA LAHUI

 

JOHN E. BUSH,

Lunahooponopono a me Puuku.

 

POAKAHI  MEI  1,  1893

 

OLELO HOOLAHA.

 

  Eia ma ke Keena o KA LEO O KA LAHUI kekahi mau Buke Inoa o ka Hui Hawaii Aloha Aina. He wa kupono keia o na Hawaii Ponoi e hoike i ko lakou Makee Kuokoa, ko lakou Aloha Aina, a Aloha Kuokoa.

      MA KE KAUOHA.

                      J. K. KAULIA.

Kakauolelo o ka H. H. Aloha Aina.

 

HE MANAO AKEA I KA

LAHUI.

 

  Mamuli o ko ka Hon. John E. Bush hoi ana mai nei, ka Ona ponoi o na Nupepa KA OIAIO a me KA LEO O KA LAHUI; Nolaila. mai keia la aku, ua wahiho aku au i ko'u noho Lunahooponopono ana, a me ka noho Puuku ana no ia mau pepa; O na kauoha nupepa a pau loa. na kakau manao ana a me na hookaa dala ana, a pela aku, e hoouna pololei ia mai ma ko Hon. Jno. E. Bush inoa.

                           JOSEPH NAWAHI,

  Honolulu, May 27, 1893.

 

Kahea Halawai Aha Ele

Nui.

 

  Ua hooholoia e ka Aha Hooko o "Ka Hui Hawaii Aloha Aina" a na kane; o ka Poakahi la 1st. o Mei, M. H. 1893, e hiki mai ana, oia ka a e malama ia ai ka halawai nui a ka Aha Ele a ka Lahui ma Honolulu nei.

  Ua makemake ia na Elele o kela a me keia Apana e hiki mai ma Honolulu nei, i ka manawa i hoike ia ae la maluna.

  J. A. CUMMINS.

                Peresidena Hanohano

  JOS. NAWAHI.

                Peresidena.

Honolulu Aperila 12 1892

 

He Mau Puuwai Aloha Aina.

 

  O ke aloha oia ke kanawai hemolele. Ua mahele l@. keia kanawai malalo o elua ano nui. "E aloha i kou Akua me kou naau a pau, a o ka lua e aloha i kou hoalauna." Ma keia kakou e ike ai o ke kanaka i oho ia e ke aloha, he keiki oia na ke Akua, a pela eia e mau ai ma ia kulana, mamuli o ko ke Akua lokomaikai a hiki i kona lanakila loa ana. He nui na ana o ke aloha e pii ana ke aloha o ke kanaka mai kekahi anuu a kekahi anuu aku, a pela a hiki wale i ka palena kiekie o ka aloha, a oia maoli ke aloha oiaio, oia hoi ke aloha hemolele--o ka haawi ana o ke kanaka i kona ola, aole wale no kona hoalauna aka no kona enemi pu kekahi Ke aloha iho ola ia o ke Akua, ka mea haawi i kana Keiki hala ole no ka poe e kue aku ana no iaia. He aloha Akua keia aloha hemolele, a aia a like ko kakou hemolele me kona hemolele alaila loaa ia haawina piha ia kakou. Aka, he paakiki ka loaa ana o keia haawina nana -- ke aloha i hoomaikai aku i ka poe e hanaino mai ana i ka mei nona ke aloha i makaukau me kona ola e haawi no ka pono o ka poe i aloha ole iaia,

 

  Malalo mai o ke aloha hemolele, he nui na ano aloha, aka he aloha kanaka wale no ia. He aloha i owili ia no ka pono o ke kino iho, a no kekahi ohana o ke kino paha, a no kekahi mea i pili, e loaa ai kekahi pomaikai. O ke aloha i ka lahui kanaka oia kekahi aloha nui malalo o ke aloha ana i ke Akua. He elua keia mau aloha, aloha i ke Akua ka mua. aloha i kanaka ka lua, a o ka hooko ana i ke aloha, oia no ka hooko ana i ke kanawai o ke Akua. ke kanakwai o ke aloha, ke a-na o ka hemolele, ke a-na e ike ia ai ko ke ola mau loa, a me ko ka make mau loa.

 

  Ke aloha kanaka hoi, he piha ia i ke kapekepeke; he hakina; he kumukuai ke ano mau oia, aloha. Aka, he ike ia no nae ke aloha makamae o ke kanaka i kekahi manawa ma kana hana. Pela no hoi makou i hoohalike iho ai i ke aloha lokahi o na kanaka o keia lahui i ko lakou aina. Ua like no ia me ka hooko ana i ke aloha i na makua, oiai o ko kakou mau makua mai ka honua mai laua. "E hoomaikai i kou makuakane a me kou makuahine, i loihi ai kou mau la maluna o ka aina a Iehova kou Akua i haawi mai ai ia oe." Nolaila, ke mahalo nui nei makou i ka hoale ana a ka Uhane Hemolele i keia lahui e kukulu i na Hui Aloha Aina a puni ka aina, me ko lakou hoouna ana mai i na Elele mai na pea o ka aina e hui ma kahi hookahi e kuka no ka pono o ko lakou makua-honua,--ke one hanau !

 

KE LOLI NEI.

 

  Ke loli nei ka ikena e na haole ona mahiko i ko lakou pomaikai ole ke ko ke kuikahi panailike a lakou i hoolale a hana kikoi aku nei me Amerika Huipuia. I ko makou hoomaopopo ana i keia mea mai kinohi mai, aole i ku ike ke kanalua iloko o makou, he pomaikai nui ko na kanaka a pau o keia aina ma ka hoohui aina.

  E like me ka pilikia o ka noho ana o na kanaka o Kaleponi, no ka piha wale a oi aku o na kanaka maloko o ia mokuaina mamua o ke kupono,. he mea i ilihia iho ma ia mokuaina mamuli o na hana hooulumahiehie kumu ole a ka poe Waiwai Kalepa i na aina nui i kua mua e lakou, pela no e hoopiha ia mai ai o Hawaii nei a oi aku mamua o ke kupono. He mea maopopo e piha ana ka aina nei i ke unu a me na aea baukae o na aina e, a o ka hope aku, he uluaoa mau o ko kakou noho ana; he powa, he pepehi kanaka, he hahaki kanawai na lapuwale no a pau e ulu nna waena o ka poe aea wale a molo wa i ka hana, a e ake ana e noho haukae a e ai palaualelo e like me keia e ike ia nei, e hoohoihoi ia nei e keia mau la o ko kakou noho ana malalo o na hookele ana a ke aupuni noho manawa.

 

E HOOPAU IA ANA.

 

  He nui ka manao ia e hoopau i na koa e ke Aupuni Noho Manawa. Ua oloka waha o ka Waihona o Opealu, i ka pauma malo ia e na koa o ke au i ka hewahewa. Ua ike ia ke aneane aku nei e loaa ka haawina i hookau ia maluna o na koa o Asuria, he hou hewa a he luku aku kekahi i kekahi Aka, aole nae i akaki ka oiaio o keia, oiai ke lole lua nei nei no na hookele.

 

KA POE HOOPAU IA.

 

  Ma ke ano o na mea e hana ia nei ma Hawaii, he mea maopopo loa ke mau ke ano o ke aupuni ma ka lima o na haole e like me keia a kakou e noho nei, aole e pau ka makahiki. he kakaikahi ka Hawaii e noho oihana ana. Eia no ke au. puni noho'na manawa, aole i akaka kona kulana i keia wa, aka, ke hoopau mau ia nei na Hawaii a me na haole i like oe ka manao me ko ka poe e noho nei e malama i ka pono o ka lehulehu. Ma keia mau hiohiona ka lahui Hawaii e ike iho ai, he ano ole na olelo makani a na misionari a me na hoohui aina e ae e kaena nei he pono nui ko na Hawaii ke loli ke aupuni. Ina ua hoohae ia ka Hawaii i keia manawa, e oi loa aku ana ia ano hana ke kuene pono iho keia poe iluna o ka mana aupuni, Aka, aole kakou e hopohopo no ka hopena a no ka loaa ana ia kakou o ka pono a me ke kaulike ma ka hoihoi hou ia ana mai o ka pono a me ke aupuni kahiko e ko kakou makamaka, ke aupuni Amerika. I hakalia wale no ia mea, a pau pono aku ka hoike a ke Komisina Blount. Ehia mea aloha, o ka poe e kumakaia nei i ko lakou one hanau, e hoole ana i ko lakou lahui ko lakou kuokoa, no kahi apana barena i kiloi ia mai me he ilio la. Nui ka hilihila i ka poe Hawaii i paa i ka oihana o ke kumukuai iho la, ia o ka hoohiki e hoolilo i ko lakou aina, a e noho pio aku mahope o hai.

 

NA PILI A KA POE PILI

WAIWAI.

 

  He nui ka poe i pili dala ma na aoao o na ninau e pili nei ia Hawaii--ka hoi hou o ka Moiwahine Liliuokalani, ka hoohui aina a hoohui ole paha. Mamua aku nei. he oi ae ka aoao o ka hoohui --aina; aka ke emi mai nei ia poe, a he ane pio loa aku koe. He hookahi a makou pili i lohe ai, he $5000 ma ka aoao, ua paa keia pili ma ka hoihoi hou ia o ke kulana mua, a o kekahi aoao hoi he hoole. Ua pili mai kekahi haele malihini i ku mai maluna o ka mokumahu Austeralia a hoi aku la, he Lunahooponopono nupepa oia no kekahi nupepa koikoi demokarata o Nu Ioka, a he hoa launa no ka Peresidena Cleveland. He mau pili e ae no kekahi, o ka noi nae keia he hookahi keia malihini, a he eha haole kamaaina maanei aku.

 

NUI NO KA HOOPUNIPUNI.

 

  He like a like ka Hoopunipuni o na wahi nupepa hoohui aina; ma na mea e pili ana i ko Dr. Bowne kuka kamailio ana me ka Moiwahine Liliuokalani, e like no me na hoopunipuni e pili ana i na olelo mawaena o ke Komite Aloha Aina o na wahine a me ke Komisina Blount.

  O na poe nona na kukai olelo ana, ua hoike mai lakou i ka epa a me ka wahahee lapuwlae loa o na mea i hoopuka ia e na nupepa ako hoohui aina.

  Oia no ko lakou ano, he wahahee

 

MAHAOI HILAHILA OLE!!!

 

O na Iosepa ma o Hana. he mau

kanaka mahaoi hilahila ole !

 

  Ua hoolaha ae nei laua, he wahi maunu e hoopaa iho ai i ka makau hoohui aina a lakou, i mea e apo koke aku ai ka Lahi Hawaii. O ua maunu ekaeka nei, oia no na Aina Lei Alii.

  Ke olelo nei laua, e pono e mahele liilii ia keia mau aina i mau Apana noho Homeliilii a e haawi mua ia i na poe Hawaii maoli?--Pela mai owai? No olua no ia mau aina o ka olua manao ana e haawi?-- Hilahila ole no hoi o Iosepa ma?--

  Ua hoakaka pono ke kanawai i ka mea nona ia kuleana, oia no o Liliuokalani. aole o Iosepa mahaoi kui wini oi?

  A oiai, ua hoolimalimaia kekahi o ia mau aina no na makahiki loihi, mai ka iwakalua a kanakolu paha mau makahiki, alaila, e kakali paha keia poe a olua e hoopunipuni nei a hiki i ke kualua a me ke kuakolu o na moopuna, alaila hehi na kapuai iluna o ka aina o Hamohamo?--

  Heaha ke kumu o ko olua manao ana e hoopunipuni mai i ka Lahui? Ua manao anei olua he poe naaupo makou.

  E hoolohe mai na pepeiao o Iosepa ma, a e kaakaa ae ko olua mau maka; o na poe Hawaii ponoi hewa ole iloko, o na wahi oihana Aupuni, oia ke pau mai nei i ke kipakuia no ke kumu hanohano, he aloha aina ! O ka olua hoi he hoonaaikola iho, i ka pau o na poo i ke okiia; Alaila, e manao hou mai no ka oukou i ka poe Hawaii e kokua aku ika hoohui aina? He lapuwale ka oukou hana.

 

Pau Kuhihewa

  --IA--

KUPANIHI.

 

UA IKE I KA WAI PIPII A KA

PAO-O.

 

  Ma ka Poaono aku la i aui aku la, i ka wa i o mai ai na kukuna o ka malamalama maluna o ua kakai puu o ka Uhiwai o Pauoa, o ka wa ia i uleu like aku ai na Lamahana o ka Papa-pai Uwila o KA LEO O KA LAHUI a me KA OIAIO no ka uka hui anu o Pauoa, e imi ana i ka oluolu o ke ola kino, iloko o keia mau la kikiki o ka Kau.

  Ua haalele iho makou i ka wehi o ke Kaona ma ke kaa hapaumi o ka hora 67 A. M., a motio hoonee aku la no ka home noho o Peter Tahiti. I ka wa i haalele iho ai i ke kaa hapaumi ma ka huina o Pauoa me Nuuanu. e hoonee malihini ana i na kapuai wawae no ka uka waokele o ke kuahiwi.

  I ka nana a me ka ani ana ae o na maka ma o a maapei. aia hoi e hoohahana iho ana na kakai pali ma kela a me keia aoao o ke kahawai, he kohu moa Paniolo ke kapakahi o na eheu.

  Ma ka huli ana ae a nana i na mala ai e waiho kahelahela mai ana he hoihoi ka maka ke ike aku, a he hauoli hoi ko makou mau puuwai i ka ike aku i na kupa o keia wahi awawa nani, oluolu a maemae e hoopapau ana ma na hana e pono ai keia noho ana. E iho mai ana ko ko-uka poe me na hua ai o ke kuahiwi, na lau nahelehele a pela aku.

  I ko makou hoea ana aku i ka home noho o Pika ka puuwai olu o ke kuahiwi, ike kamaaina heahea a me ka puuwai hamama, ua hoomanao ae la makou i keia mau wahi lalani mele a na 'lii:

Owau mai kau e hea mai ai

E hea i ke kanaka e komo maloko

E hanai ai a hewa ae ka waha

Eia no ka uku o ka leo

  Ma keia wahi i kaa aku ai ke pailaka ana o na malihini malalo o ke kamaaina, aia ka ilina o Kupanihi. Ua hoau mua aku makou me ka wai pipii wai aniani o Punana-noio, e pipii ae ana malalo o ke kumu o ka hana, he huihui a maelele kona wai ke inu iho.

  Mai laila aku, ua kamoe loa aku ko wakou alahele no Kuapnihi, e pii ana iluna o na puu, e iho ana ilale o na awawa, ua hele na wahi pauku kino a maluhiluhi. I ka hiki ana aku i kahi i kapaia o Kupanihi, he wahi papali pili wale aku no. Ua ikemaka i ka Aha Kuka a Kupanihi i ka po mamua iho, e hoole ana i ka Hoohui Aina, Nani no ka manao o kela kupueu. Ma keia uka ua hele a luluu i na hua ono o ke guava, a he ono ka puu.

  Ua haalele aku ia uka, a hoi mai la no ka home o Pika, ua panee mai la ke kamaaina he papaaina i puia i ke ala. Mahalo nui ia Pika, welina i ka ohana.