Ka Leo o ka Lahui, Volume II, Number 700, 8 May 1893 — Page 1

Page PDF (955.39 KB)

This text was transcribed by:  Susan Moore
This work is dedicated to:  My Dad, Santiago M. Simpliciano

KA LEO O KA LAHUI.

"E Mau ke Ea o ka Aina i ka Pono."

Buke II.                                   HONOLULU MEI 8, 1893.                           Helu 700.

 

HE NANEA KAMAHAO

NO

MAIKA

KE KEIKI

Hapa Ilikin'i a Hawaii hoi.

KE KANAKA MUA LOA NANA I PANA KE AKUA BEA A NA ILIKINI I MAKA'U LOA AI--A O KA WELI HOI O NA ILI KEOKEO--A ME

            KA LUKU IA ANA O KELA HUI KEAKA A LI.

Hoohauoli ia ka puuwai o na poe o Kaleponi i ka loaa o ka hui pepehi kanaka o Conegokena ma, Pepehi mainoino ia na ili keokeo.  He $25,000,000, ka uku      

    makana ke loaa o Maika.  Kau hou ka weli i ko Kaleponi poe no ka eueu hapa Ilikini.  20 kue ia Maika 1.  Aole oia he kanaka, he akua.  Lele i ka pali

    kiekie me ka lio.  He noho paipai ka hokua o ka lio ahiu no Maika.  Hui o Maika me na Ilikini iloko o kekahi a-na nui.  Mare hou o Maika.  Lilo oia i moi.

    Hui ka makua me ke keiki.  Ka luku ia ana o ka Hui Keaka a Li, ka loaa ana o kekahi keiki Hawaii oiaio opio ia Maika, ka ili poo o na ili keokeo ka mea e

    pii ai o kou kulana a me ka hopena o keia moolelo.  Good-bye.

 

   Olioli loa nae kuu puuwai i kau mau hana kolohe, i na aole oe i fulu ia'u, i na aole e loaa kuu poe enemi ia'u.  Oh, kanikiu, dia.

   Ua hoopuka ia aku kela mau mamala huaolelo hope o ke kukai aloha olelo ana mawaena o ua mau ipo nei, no ka mahalo ana aku o ka kaua eueu i kana aloha, no kana mau mea i hana ai, eia nae kahi apiki, i kela wa ana i haawi aku ai i kona mahalo, ua lele pu aku la no oia e puliki i ka ai o Keohookapalai me ke kimo ana aku o kona poo me ka manao e honi aku i ka ihu waliwali o kaua aloha.

   Ua hoopuiwa loa ia oia i ke kamumu ana o kona ihu me ke kumu laau a kahe awai mai la ke koko, a i kona puoho ana ae, e puliki hewa ana oia i ke kumu laau, a oia kana i namunamu iho ai iaia iho, ma o kona hoomaopopo ana iho, he moeuhane ka, kana mea i ike ai.

   Kai no hoi, ua pau ko'u hamabaga ia ana, @ia no ke mau noi no kau mau hana kolohe ia'u, i na paha o keia mamoe ana iho nei o'u a i luna o kekahi pali kiek@ l@a, a pela kuu lele a na aku nei e h@ me ke kuhihewa nui i ke aka kino wailua o kuu wahine, o ko'u kakaa no ia i ka pali, a o ka weluwelu no paha ia o ko'u wahi pauku kino i ka ihu hamabaga kolohe o kuu wahine, o kou makemake loa no nae ia, i na au e make koke ana i halawai koke aku ai au me kuu aloha ma kela ao, pau ka ike ana i na inea hoomainoino o keia ola ana, pela wale iho la no keia e namunamu nei iaia iho, no ka nui o na poino i ili iho maluua ona.

   Ua hooponopono hou iho la keia i kona mau wahi pono o ka hele auwana ana mai, i ka makaukau pono ana o kona mau wahi opeope, ua ku hou ae la no keia e hele, me ka hoomanawanui i ka pololi me ka makewai.

   Aia nae iloko o keia hele auwanu a ua Hapa Ilikini nei, ke nune wale ala no ia iloko o kona puuwai kekahi mau mea ano nui, no na mea i hai ia mai ai iaia e ke a ka kino wailua o kana aloha ma ka moe uhane e pili ana no kona kokoke aku i kahi o ka maha, me ka hauoli, a oia kana i ninau iho ai @aia iho.

   He oiaio anei kau mea i hai mai ai ia'u e kuu aloha, ke kokoke aku nei au e halawai i kahi e kala ia ae ai o keia mau pilikia e hahai nei mahope o'u?

   I na he oiaio kau mau mea i hai mai ai ia'u, alaila; e hoomaikai ia ka inoa o ka Mea Mana Loa ma o kou kokua ana mai ia, u, a i na hoi he mau hana kolohe keia au iau'u i mea nou e pono ai, alaila he keu kou aloha ole, a e aho au e make.

                                                Aole i pau.

 

KAUKA

Yong Kam Pung

APANA.

Helu 81 Alanui Maunakea.

KAUKA LOEA O KA AINAPUA

   Ua hiki ke hoola ia kela a me keia ano ma'i, mai ko na kane, wahine a me ko na keiki liilii.  O na mai ha-@o a me na ma'i e pili ana i ka maka, pau pu ia i ke ola.  O na ma'i koko inoino a me ka hooulu hou ana i na wahi poino o ka puui wai a me ke kino, e heola ia no me ka maalahi.  Pela me na ma'i hu'i koko maloo, ua hiki ke hoola ia me ke oki ole.  Ke hoike ia aku nei eia ke ola ianei me ka oluolu pu o ka hi auhau.

            E KIPA mai e ka poe hooluuluuia me na haawina pilihua ka ma'i, a na'u oukou e hooluoiu uku.

   KAUKA YONG KAM PUNG.

   mar. 2@---3@oned.

 

HE MOOLELO KAILI PU@

NO

MATIFIRA

Ka Hookolo Meheu Lua Ole

KA

Olali o na Alahele Hoopaha'oha'o

KA

Punawai Kupua o Alemoni

KA

Huewai Ili Batenisa.

A ME KA

Luahine Maka Kupua.

He Moolelo Kupua no Arabia.

(Kaauia no Ka Leo.)

   Oiai, ua maopopo ia'u e kau mai ana maluna ou he mau poino lehulehu ma keia hope aku, aka o keia wahi omole oia kou mea nana e alakai i ke ala o kou pomaikai.

   Aole a'u mau waiwai nui e hooili aku ai maluna ou, aole mau waiwai makamae, o keia wale no, a me ko'u mau wahi pono kaua.

   Mahope iho o keia mau olelo a ua elemakule ala, ua make aku la oia, a waiho iho la i kana keiki opio e noho hookahi maluna o kela wahi mokupuni.

   Uwe iho la o Matifira i kona makuakane no kekahi mau hora a lawe ae la oia i kona kino a kanu iho la maloko o ke Ana o kona makuahine i kanu ia ai.

   Noho hookahi iho la ua Matifira la maluna o ua moku@uni la no kekahi mau mahina, a i kekahi la ana e noho ana ma ka puka o ke Ana o kona makuahine i kanu ia ai e kuko ana hoi oia no kona noho hookahi, a me kona heonele ia ana hoi e ka makua ole, iaia nae e nalu ana no keia mau mea.

   Aia hoi, he halulu ana e like me ka makani ikaika, maalo ae la imua o kona maka kekahi kanaka me kona mau helehelena ku i ka hoomaka'uka'u.

   Ia Matifira i ike aku ai iaia ua hoohikilele ia oia me ka maka'u nui no keia kanaka, a ilok@ o ka manawa pokole loa ku ana ua kanaka la imua oia nei a pane mai la.  "E kuko ana oe i keaha?"

   Haka pono aku la ke keiki opio maluna o na helehelena o keia kanaka helehelena hoomaka'uka'u me ke kahaha nui, oiai, o kona mau nanaina a pau, he ku i ka hoomaka'uka'u.

   O kona ano, he elemakule, he keokeo kona lauolo, a ua loihi hoi a halii i kona mau wawae, e laa kona mau umiumi a me kona mau lihilihi maka he loloa wale no a pa i lalo i kona mau kapuai.

   He kanaka nui oia nona na kapuai he iwakalua, he kino nui hoi a puipui, a he mau helehelena ku hoi i ka hoomaka'uka'u.

   Ua aahu ia ua kanaka la me kekahi aahu Gula manoanoa e komo ole aku ai ka pahi kaua oilua ke pahu aku iaia, a he makehewa hoi na mea eha a pau ke hoao aku e paio imua o kona kapa kaua manoanoa, he pahikaua nui ke kaiewa ana ma kona aoao, a ma kona lima hema e paa ana oia me kekahi laau newa nui a ka launa ole.

   Oiai oia e ku ana imua o ke kanaka opio, ua hoopuka hou aku la oia i kekahi ninau hou i ke kanaka opio penei:  E aha ana oe maanei?

   E noho wale ana no, wahi a ke keiki opio.

   Ina pela owau kahi mea hana, he wahi hana maikai no e nanea ai no kaua, wahi a ke kanaka nui.

   Heaha ia hana?  wahi a ka opio.

   He konane.  He wahi hana nanea no hoi keia, a e pili nae kaua, ma e eo oe ia'u, alaila, e lilo oe i kauwa na'u, a ina nau ka eo a kaua alaila owau ke lilo i kauwa nau.

   Ua mahalo ke keiki opio i keia mau kukai olelo ana, a o keia hana o ke konanae, ua ao ia no o Matifira e kona makuakane kilokilo a ua makaukau, oiai he hana nanea loa ia na ka poe kilokilo.

   No ka oluolu maikai hoi o keia mau kukai olelo ana mawaena oia nei me kona hoa, ua noho like iho la laua nei ilalo, a ia wa, wehe ae la ua kanaka nunui nei mai loko ae o kona eke, he papa konane a me na pohaku, a hoonohonoho pono iho la.

   I ka makaukau ana no ka hoonee o ka laua mau pohaku, ua pane mai la, ke kanaka nunui, owai kou inoa?

   O Matifira ko'u inoa, wahi a ka opio.

   Ae, ua maopope aku la ia'u kou inoa, a o ko'u inoa o Dubelo, he inoa kapakapa no kekahi o'u, oia o Debolo, e ninau hou aku nae au ia oe, ua paa loa no kou manao no ka pili a k@.

 

HUI ALAHAO A ME AINA

O OAHU.

Papa Manawa

Mai a Mahope o Okatoba 1, 1892

NA KAA

                                                                        A. N. A. P. M. P. M.

Haalele ia Honolulu                                        6:15* 8:45 1:45 4:3@

Hoea i Honouliuli                                           7:20* 9:57 2:57 5:35

Haalele ia    "                                                 7:30* 10:13 3:45 5:4@

Hoea i Honolulu                                              8:35* 11:55 4:55 6:5@

NO KULANAKAUHALE MOMI IHO

Haalele ia Honolulu                                        5:10# P. M.

Hiki i Kulanakauhale Momi                            5:48#

Haalele ia      "              "                                   6:55* A. M.

   + Poaono wale no

   * Koe ka Lapule

   # Koe ka Poaono.

                Sept. 28     tf-dly.

 

HOOLAHA AINA

   E ike auanei na kanaka a pau ma keia Hoolaha, owau o S. K. Kila Opio, e noho ana ma Honolulu.  Mokupuni o Oahu, ke hoike aku nei au ma ke akea owau wale no ka pilikoko pili loa i na aina o Kila (k) Kepola (w) a me Ku (k) i make e waiho la ma Kahuku Kau, Mokupuni o Hawaii.  O ka mea a m@ mea i kuai a hoolimalima pah@ i keia mau aina, aole i mana ia h@ ana, ina he mea a mau mea po@ e paa nei i ua mau apana aina nei, e hoike koke mai ia'u, a i ole e kipaku no au ia lakou.

                        S. K. KILA OPIO.

   Honolulu, Feb 17 1893.

        4ts-wkly.

 

Elia Kaululaau.

Kauka Hana Niho.

    Ua hiki ke huki ina Niho me kaeha ole iloko o ka manawa pokeleloa.  He loea me ka noeau ma ka Hoopiha ana i ka niho me ke Gula Kala a mea e ae paha.  He akamai lua ole i ka Hana ana i na Niho Kui o na ano a pau.

   He Mikioi ka Holo@ena@ina Niho.  He palanehe kona mau lima ma Kana mau mea Hana Niho @ na ano Hou loa i loaa mai nei.  @ oluolu no ke kukai olelo ana @ @na ukuhana.

   O k@ kanaka Hawaii hookahi wale no keia mailoko ae @ ka hupaa o 40,000 kanaka i lo@a ka Laikini Kau@ Hana Niho; mai ka Papa Kauka Hana Niho mai o ke Aupuni Hawaii, mamuli o ka ike ana @ na Hoa @ na Papa Ola i kona kamai maoli ma keia Oihana ano a@i. 

   E ikeia kakou Hoa Kanaka o @ipa hewa ke aloha ia lakou nei @.

   Keena Hana maluna ae o ka Hale Hana Pu i ke kihi o Aianui @ a me Betela Puka komo @ pii a iluna @ ke Keena ma A@ Moi.

     mar.6---tfd.