Ka Leo o ka Lahui, Volume II, Number 701, 9 May 1893 — Page 1

Page PDF (834.91 KB)

This text was transcribed by:  Fifi Fontainebleau
This work is dedicated to:  Awaiaulu

KA LEO O KA LAHUI.

"E Mau ke Ea o ka Aina i ka Pono."

Buke II.     HONOLULU  MEI 9, 1893.     HELU 701

HE NANEA KAMAHAO

---NO---

MAIKA

KE KEIKI

Hapa Ilikini a

Hawaii hoi.

KE KANAKA MUA LOA NANA

I PANA KE AKUA BEA A

NA ILIKINI I MAKA'U LOA

AI---A O KA WELI HOI O

NA ILI KEOKEO---A ME KA

LUKU IA ANA O KELA HUI

KEAKA A LI.

 

Hoohauoli ia ka puuwai o na poe o Kaleponi i ka loaa o ka hui pepehi kanaka o Conegokena ma.  Pepehi mainoino ia na ili keokeo.  He $25,000,000, ka uku makana ke loaa o Maika.  Kau hou ka weli i ko Kaleponi poe no ka eueu hapa Ilikini.  20 kue ia Maika 1.  Aole oia he kanaka, he akua.  Lele i ka pali kiekie me ka lio.  He noho paipai ka hokua o ka lio ahiu no Makia.  Hui o Maika me na Ilikini iloko o kekahi a-na nui.  Mare hou o Maika.  Lilo oia i moi.  Hui ka makua me ke keiki.  Ka luku ia ana o ka Huik Keaka a Li.  ka loaa ana o kekahi keiki Hawaii oiaio opio ia Maika, ka ili poo o na ili keokeo ka mea e pii ai o kou kulana a me ka hopena o keia moolelo.  Good-bye.

 

Mamua o ka hiki ana mai o ia mau haawina a'u i maopopo mua ole ae i kona mau hopena.

Iaia nae e hele mumule nei, me ke kuko mau ana eo na olelo a kana aloha, lohe ana keia i ke kani o ka leo o kekahi wahi manu iluna o ka lewa, ua alawa ino ae la keia iluna a ike maopopo aku la keia i ua wahi manu nei, o ko ia nei iliki koke aku no ia i ke pana me kana pua i ua wahi manu la.

I ka wa a Maika i ike ai i ke ku ana o ua wahi nei i kana pua i pana ai, aole i haule mai ua wahi manu nei iluna o ka honua no ka mea; ua haule mai la no ua wahi manu nei a hihia ae la iluna o kekahi kumu laau paina kiekie, i ka ike ana o ua hapa Ilikini nei i ka hihia ana o kana mea i makemake ai iluna o ke kumu laau, ua hooikaika ae la keia i ka pinana ana iluna o ua kumu paina nei.

Ua pii aku la keia a loaa, a i kona hoomaka ana e iho, ua lohe aku @a keia i kekahi mea o kapalulu mai ana @a kekahi wahi aole i manao loa aku mai iaia aku, ua hoomanao ae la keia, ua ike ia mai nei ka paha oia e kekahi poe holoholona hihiu ai kanaka o ka waonahele ma o kona pii ana iluna o kahi kiekie e ahu wale mai ai oia i ka maka o na mea a pau loa, no ia mea, ua hoomakaukau koke iho la keia i kana kakaka.

Oiai nae oia e hakilo pono ana i kahi o keia mea i halulu mai nei, ua ike koke iho la keia i kekahi mea maluna o kekahi lio ahiu e holo mai ana me ka puahia nui. ma kahi he 5 anan@ ke kaawale mai ke kumu laau ana e kau ana

E like me ka hemo ana aku o kana pua mai ke kakaka aku, pela okoa iho la no ka piha eleu o ua hapa Ilikini nei i lele iho ai mai luna iho o ke kumu laau ana e kau ana me he keko la, i ka wa a ua hololio kamahao nei i kaalo pono iho ai malalo pono o ua kumulaau paina nei, a e like me ka hao kila i lele aku a pili me kekahi pauku mageneti, pela okoa iho la no ua hapa Ilikini nei i a kaua i kau aku ai iluna o ka lio ahiu a ka mea hololio kamahao e kau ana, a me ka ike ole mai o ua hel olio kamahao nei iaia nei, pili ana keia mahope o kona kua.

Ua hala he mau hora loihi keia holo ana a laua nei me ka ike ole mai o ka mea nona ka lio i ka kaua eueu e pili aku nei mahope o kona kua, a no ka kaua eueu hoi, ua ahuwale ua holoho kamahao nei i ka maka o ka kaua eueu, aia nae i ka wa a laua nei i kokoke aku ai ma kekahi muliwai e kahe ana me ka ikaika nui ua manao ua hapa Ilikini nei e lele.

Aole i pau.

 

KAUKA

Yong Kam Pung.

(APANA.)

Helu 81, Alanui Maunakea.

Ke Kauka Loea o ka Aina Pua

Ua hiki ke hoola ia kela a me keia ane ma'i, mai ko na kane, wahine a  me na keiki liilii.  O na ma'i ha-no ua hiki loa ia ke hoola ia me ka maalahi.  A o na ma'i e pili ana i ka maka pau pu ia i ke ola.  Ke hoike ia aku nei eia ke ola ianei, me ka oluolu pu o kahi auhau. 

 

E KIPA mai e ka poe i hooluu lau ia me an haawina pilihana a ka ma'i,

a na'u oukou e hooluolu uku.

KAUKA YONG KAM PUNG.

 

HE MOOLELO KAILI PUUWAI

---NO---

MATIFIRA

Ka Hookolo Me-

heu Lua Ole

---KA---

Olali o na Alahele Hoo-

paha'oha'o

---KA---

Punawai Kupua o

Alamoni

---KA---

Huewai Ili Batenisa

A ME KA

Luahine Maka Kupua.

He Moolelo Kupua no Arabia.

(Kakauia no Ka Leo.)

Ae, ua paa ia wahi a ka opio.

E hoomanao e ka mea heluhelu o keia kanaka nunui no ka mea a ke kilokilo Matila i hoike mua aku ai i kanaka keiki, e like mua aku ai i kanaka keiki, e like me ka hoike ma keia helu mua aku nei.

I ka hoomaka ana o laua e konane i kinohi, ua kaa ka lanakila ma ko ka opio aoao, mamuli o ka nalowale honua ana o kekahi mau pohaku a ke Debolo.

pane mai la ua Debolo la, ea ua kolohe oe ia'u e kahi keiki.

Aole, ua kolohe oe, no ka mea, ua nalowale he eono a'u pohaku. wahi a Debolo.

e helu paha oe i kau pohaku, wahi a ka opio.

Ia helu ana a laua, ua pau pono no.

Pane aku la ka opio ua eo oe ia'u, a e noho kauwa oe na'u.

Aole au e ae ana, no ka mea, ua kolohe oe i kuu pohaku, e pono e hoao hou kaua, a i keia hahana ana a kaua, e akaka ai ka aoao i pono.

Mahope iho o ko laua hoopaapaa loihi ana, ua ae aku la ka opio a hoomaka hou aku la laua e konane hou.

I keia hana hou ana, ua nalowale hou he umi mau pohaku a ua Debolo ia, a kaa hou ae la no ka eo i ka opio no ka elua o ka manawa.

Ua nana pono loa @o ua Debolo la, a ua ike oia aohe hookahi mea nana i lalau i kana pohaku a hiki i kona make ana, aka i kana helu ana iho, ua lilo he umi ana mau pohaku.

I kela wa ua pane aku la ka opio, make hou oe ia'u la.

I kela wa pane aku la ua pupuka ino nei me ka hapuku pu ana ae i ka pohaku a me ka papa konane, penei:

O! aole au i eo ia oe!! keiki kolohe oe!!! hapuku iho la ua lapuwale nei o kela o keia, a e like me ka imo ana a ka maka, nalo aku la oia, a he leo wale no ka ke keiki opio i lohe aku i ka pane ana mai:

Aia a loaa au ia oe, alaila lilo au i kauwa nau, aka ina aole, alaila aoel no oe i helu ia.

I ka nalowale ana aku o ua kanaka la, kani iki iho la ka aka a ua Matifira nei me ka puana pu ana ae i keia mau huaolelo.

Kahaha, kupanaha maoli kela kanaka nui hilahila ole, hele wale mai nei no e koi e konana e make, ku aku nei ia holo, akaka no hoi ka hana a ka pupuka.

Iaia nei i hooki iho ai i kana olelo ana, ua pane ae la kekahi leo penei, mai eo oe i kela kanaka, ina aole au e huna i ikela mau pohaku konane a ke Debolo.

Ia wa.  puiwa ae la ua keiki la a huli ino ae la oia ma o a maanei o kona kino me ka ninau ana iho iloko iho ona, owai la hoi keia mea e kamailio nei ia'u?

No kekahi mau sekona o kona noonoo ana, me na maka e maa-u ana ma o a maanei, me ke ake ana e ike i ka mea nona ka leo ana i lohe ai, aia hoi, haupu ae la oia no kana wahi omole ili holoholona, a oia kana i pane iho ai, he oiaio anei nau i huna ka pohaku a Debolo?

Ae, wahi a ka leo kanaka i pa-e ae ai mailoko ae o ua wahi hue-wai ili nei, o kela kanaka, he kanaka mana kela, he kupua ino oia, a ua ike au nona, nolaila au i hoopakele ai ia oe mai iaia mai, no ka mea, he kanaka piha maalea oia.

E ike kaua maanei e ka mea heluhelu i ka hooko ia ana o na olelo a Matila no na mea e pili ana no keia wahi hue-wai ili, he hoopakele no na la o ka pilikia e hiki mai ai maluna o kona haku.

Ma keia hope aku e hiki aku ai kaua i kahi i hiki ai i keia omole e hoike ai i kana mau hookalakupua.

Ua ike no anei oe i kahi o kela kanaka debolo e noho nei? wahi a ka opio.

Aole, aka, ua hiki ia'u ke kuhikuhi ia oe i kona wahi e noho la, a e hoike pu aku ia oe ina mea a pau e pili ana i kona aina @ @ie kona mau palena a pau.

 

HUI ALAHAO A ME AINA.

O OAHU.

Papa Manawa

Mai a Mahope o Okatoba 1, 1892

NA KAA

                                                A. M. A.M.   P. M.   P. M.

Haalele ia Honolulu               6:15*   8:45     1:45     4:35

Hoea i Honouliuli                    7:20*   9:57     2:57     5:35

Haalele ia          "                7:30*   10:13   3:45     5:42

Hoea i Honolulu                      8:35*   11:55   4:55     6:50+

NO KULANAKAUHALE MOMI IHO.

Haalele ia Honolulu               5:10I   P.M.

Hiki i Kulanakauhale Momi    5:48I

Haalele ia        "           "           6:55*   A.M.

+ Poaono wale no

* Koe ka Lapule

I Koe ka Poaono

Sept. 28

HOOLAHA AINA.

E ike auanei na kanaka a pau ma keia Hoolaha, owau o S. K. Kila Opio, e noho ana ma Honolulu, Mokupuni o Oahu, ke hoike aku nei au ma ke akea owau wale no ka pilikia pili loa i na aina o Kila (k) Kepola (w) a me Ku (k) i make e waiho la ma Kahuku Kau, Mokupuni o Hawaii.  O ka mea a pau mea i kuai a hoolimalima paha i keia mau aina, aole i mana ia kana ana, ina he mea a mau mea paka e paa nei i ua mau apana aina nei, e hoike koke mai ia'u, a i ole e kipaku no ua ia lakou.

S. K. KILA OPIO.

Honolulu, Feb. 17 1893.

Elia Kaululaau.

Kauka Hana Niho.

Ua hiki ke huki ma Niho me ka eha ole iloko o ka manawa pokole loa.  He loea me ka noeau ma ka Hoopi'ia ana i ka niho me ke Gula Kala a mea e ae paha.  He akamai lua ole i ka Hana ana i na Niho Kui o na ano a pau.

He Mikioi ka Holoi ana ma Niho.

He pa'a nehe kona mau lima ma Kana mau mea Hana Niho o na ano Hou loa i loaa mai nei.  He oluolu no ke kukai olelo ana no kona ukuhana.

O ke kanaka Hawaii hookahi wale no keia mailoko ae o ka huina o 40,000 kanaka i loaa ka Laikini Hana Niho; mai ka Papa Kauka Hana Niho mai o ke Aupuni Hawaii, mamuli o ka ike ana o na Hoa o na Papa Ola i kona akamai maoli ma keia Oihana ano nui.

E ikeia kakou Hoa Kanaka o kipa hewa ke aloha ia lakou nei ae.

Keena Hana maluna ae o ka Hale Hana Pu i ke kihi o Alanui Moi a me Betala Puka komo e pii ai iluna o ke Keena ma Al. Moi.